រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ព្រឹកថ្ងៃទី១៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១១ នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា វិទ្យាស្ថានខុងជឺនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានរៀបចំពិធីសម្ពោធ មណ្ឌលស្រាវជ្រាវប្រវត្តិសាស្ត្រ និងវប្បធម៌ខ្មែរ និងពិធីបើកសន្និសីទអន្តរជាតិលើកទី១ស្តីពីទំនាក់ទំនងកម្ពុជា -ចិន នាសម័យចេនឡា និងអង្គរ ក្រោមអធិបតីភាពរបស់លោកជំទាវ
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ព្រឹកថ្ងៃទី១៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១១ នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា វិទ្យាស្ថានខុងជឺនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានរៀបចំពិធីសម្ពោធមណ្ឌលស្រាវជ្រាវប្រវត្តិសាស្ត្រ និងវប្បធម៌ខ្មែរ និងពិធីបើកសន្និសីទអន្តរជាតិលើកទី១ស្តីពីទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិន នាសម័យចេនឡា និងអង្គរ ក្រោមអធិបតីភាពរបស់លោកជំទាវបណ្ឌិតសភាចារ្យ ខ្លូត ធីតា ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងលោកផាន គ័ងសៀ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំនៅកម្ពុជា។
លោកបណ្ឌិតជា មុនីឫទ្ធិ នាយកវិទ្យាស្ថានខុងជឺនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានគូសបញ្ជាក់ថា ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយពីប្រវត្តិសាស្ត្រ និងវប្បធម៌ខ្មែរនៅសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិននិយាយដោយឡែក នៅលើពិភពលោកនិយាយរួមវិទ្យាស្ថានខុងជឺនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវប្រវត្តិសាស្ត្រ និងវប្បធម៌ខ្មែរនេះឡើង។ ការសម្ពោធស្លាកមជ្ឈមណ្ឌលនេះ គឺដើម្បីពង្រឹង និងពង្រីកកិត្យានុភាពរបស់មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវប្រវត្តិសាស្ត្រ និងវប្បធម៌ខ្មែរនៅសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ហើយក៏បានរួមចំណែកដល់ការពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់បណ្ណាល័យអេឡិចត្រូនិកសម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោបណ្ឌិតសភាចារ្យ ហ៊ុន សែន និងលោកជំទាវកិត្តិព្រឹទ្ធបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ទៀតផង។
ជាមួយគ្នានេះដែរ ក្នុងកិច្ចរឹតចំណងមិត្តភាពរវាងប្រទេសយើងទាំងពីរ កម្ពុជា-ចិន វិទ្យាស្ថានបានរៀបចំវេទិកាពិភាក្សាវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមមួយស្តីពីទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិន នាសម័យចេនឡា-អង្គរ ដោយមានវាគ្មិនជាតិ៤រូប និងវាគ្មិនចិនចំនួន៣រូប ហើយមានអ្នកចូលរួមពីក្រសួងព័ត៌មាន ក្រសួងទេសចរណ៍ ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ក្រសួងកិច្ចការនារី ក្រសួងការពារជាតិ ក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និងទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។
លោកផាន ត័ងសៀ បានថ្លែងកោតសរសើរចំពោះកិច្ចខិតខំរបស់វិទ្យាស្ថានខុងជឺនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងបានសន្យាបន្តកិច្ចគាំទ្រដល់បេសកកម្មនានារបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងវិទ្យាស្ថានខុងជឺ។
លោកជំទាវបណ្ឌិតសភាចារ្យ ខ្លូត ធីតា មានប្រសាសន៍ថា វិទ្យាស្ថានខុងជឺនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានខិតខំបំពេញការងាររបស់ខ្លួនដូចជាបង្គោលស្ពានដ៏រឹងមាំដើម្បីទ្រអ្នកស្រាវជ្រាវកម្ពុជាឱ្យជីកកកាយកំណប់ពុទ្ធិមហាសាលពីសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន និងផ្តល់អ្នកស្រាវជ្រាវចិននូវឯកសារដ៏មានប្រយោជន៍ជាច្រើនពីប្រវត្តិសាស្ត្រ និងវប្បធម៌របស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាដល់អ្នកស្រាវជ្រាវចិនទៀតផង។ លើសពី នេះទៅទៀតមជ្ឈមណ្ឌលនេះមិនត្រឹមតែផ្តល់ជូនកម្ពុជានូវកិត្យានុភាពផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រប៉ុណ្ណោះទេ តែថែមទាំងជួយរួមចំណែកផ្សព្វផ្សាយពីប្រវត្តិសាស្ត្រ និងវប្បធម៌ដ៏យូរលង់របស់កម្ពុជាទៀត។
លោកជំទាវខ្លូត ធីតា បានបន្តថា បើតាមកំណត់ត្រារបស់ជនជាតិចិន យើងឃើញថា ចាប់តាំងពីសតវត្សទី១នៃគ្រឹស្តសករាជរហូតដល់សតវត្សទី១៣ ជនជាតិចិនរមែងតែហៅប្រទេសកម្ពុជាយើងក្រោមរហស្សនាមហ្វូណន(នគរភ្នំ)។ អាណាចក្រហ្វូណនគឺជាឈ្មោះរបស់រដ្ឋខ្មែរដំបូងបង្អស់ដែលតាមរយៈឥណ្ឌូរូបនីយកម្ម ហើយអាណាចក្រនេះត្រូវបានប្តូរឈ្មោះមកជាប្រទេសចេនឡា។ ឈ្មោះចេនឡានេះត្រូវបានកត់ត្រាក្នុងកំណត់ហេតុចិនទាំងឡាយដើម្បីសម្គាល់ប្រទេសកម្ពុជាយើងរហូតដល់សន្តិវង្សយាន ដូចមានទស្សនកិច្ចរបស់បេសកទូតចិនជីវតាក្វាន់ នៅ ទីក្រុងអង្គរធំកាលពីឆ្នាំ១២៩៦ ជាសក្ខីកម្មស្រាប់។ ក្នុងន័យនេះតាំងពីអតីតកាលជនជាតិចិនមិនដែលហៅប្រទេសកម្ពុជាយើងក្រៅពីឈ្មោះទាំងពីរខាងលើនេះឡើយ។
អាណាចក្រចេនឡាដែលបានបន្តវេនពីនគរភ្នំ និងបន្តទៅសម័យអង្គរ គឺស្ថិតក្នុងសម័យកាលមួយដ៏រុងរឿងអស្ចារ្យពីសតវត្សទី៦ដល់សតវត្សទី៨នៃគ្រឹស្តសករាជ។ រដ្ឋនេះមានទីតាំងស្ថិតនៅត្រង់វាលទំនាបភាគកណ្តាលនៃទន្លេមេគង្គដែលស្ថិតនៅក្នុងតំបន់បាសាក់ ក្នុងប្រទេសឡាវសព្វថ្ងៃ។ រដ្ឋនេះស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ភាគខាងត្បូងនៃខ្ពង់រាប នគររាជ(កូរ៉ាត) និងវាលទំនាបទន្លេមេគង្គខាងជើង តំបន់ប៉ាក់សេត្រង់ម្តុំវត្តភូ ដែលមានរាជធានីឈ្មោះស្រេស្ឋបុរៈត្រង់ចំណុចមួយដែលគេហៅថា មឿងកៅ (ទីក្រុងចាស់)។ ប្រទេសចេនឡាស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងនៃប្រទេសចម្ប៉ា។ ព្រះមហាក្សត្រដែលសំខាន់ជាងគេបំផុតនៃប្រទេសចេនឡា គឺព្រះបាទចិត្រសេន ឬមហិន្ទ្រវម្ម៍។ ព្រះមហាក្សត្រអង្គនេះមានអំណាចបន្តពីបុព្វបុរសរបស់ព្រះអង្គដែលបានគ្រប់គ្រងនគរភ្នំ។ ព្រះអង្គបានបង្រួបបង្រួមប្រទេសជាតិដែលមានការអភិវឌ្ឍតាំងពី សម័យនគរភ្នំរហូតដល់សម័យចេនឡា។
បើតាមការកត់ត្រារបស់ប្រវត្តិវិទូចិន សម័យអង្គរក៏ជាសម័យចេនឡាដែលពេលនោះប្រទេសខ្មែរមានឈ្មោះថា កម្ពុជទ្ទេសដែលបានផ្សព្វផ្សាយឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនពេញទ្វីបអាស៊ីទៀតផង។ វប្បធម៌របស់ខ្មែរនៅសម័យចេនឡា និងអង្គរនេះបានផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងទំនៀមទំលាប់របស់ខ្មែរសម័យនគរភ្នំក៏មែនពិត ក៏ប៉ុន្តែបានពង្រឹង និងពង្រីកកិត្យានុភាពតាមរយៈការទូតជាមួយនគរចិន និងនគរចម្ប៉ា។
លោកជំទាវបន្តថា សន្និសីទអន្តរជាតិរយៈពេលពេញ១ថ្ងៃនេះនឹងមានដំណើរប្រព្រឹត្តទៅប្រកបដោយជោគជ័យ ហើយបទអន្តរាគមន៍ទាំងឡាយនឹងផ្តល់នូវពុទ្ធិថ្មីៗសម្រាប់ជាវិភាគទានក្នុងការយល់ដឹងពីទំនាក់ទំនងជាមិត្តភាពរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងចិន ហើយជួយពង្រឹង និងពង្រីកទំនាក់ទំនងនេះជាយូរអង្វែង។ លទ្ធផលនៃការពិភាក្សាក្នុងរយៈពេលពេញ១ថ្ងៃនេះនឹងក្លាយជាកម្រងឯកសារដ៏មានតម្លៃមួយដើម្បីទុកជាមូលដ្ឋានស្រាវជ្រាវបន្ត។ ម្យ៉ាងទៀតយើងនឹងទាញបានបទពិសោធន៍ និងដំណោះស្រាយ ព្រមទាំងអនុសាសន៍ល្អៗ និងសមស្របពីអង្គសន្និសីទអន្តរជាតិជូនទៅស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធសម្រាប់ជាមូលដ្ឋានក្នុងការថែរក្សា និងពង្រីកមិត្តភាពរវាងប្រទេសយើងទាំងពីរកម្ពុជា-ចិន។
ប្រវត្តិសាស្ត្រ និងវប្បធម៌ខ្មែរជាវប្បធម៌ដ៏ចំណាស់មួយនៅអាស៊ី ហើយដែលបានកត់ត្រានៅក្នុងកំណត់ហេតុនានារបស់ជនបរទេសដែលបានមកដល់កម្ពុជាដូចជាកំណត់ហេតុរបស់លោកកាំង ថៃ រាជទូតចិនមកកាន់នគរហ្វូណន និងលោកជីវតាក្វាន់ មកកាន់សម័យអង្គរជាដើម។ ដើម្បីរួមចំណែកដល់ការផ្សព្វផ្សាយនូវប្រវត្តិសាស្ត្រ និងវប្បធម៌ដ៏ចំណាស់ និងល្អផូរផង់របស់ខ្មែរនៅសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិននិយាយដោយឡែក នៅក្នុងពិភពលោកនិយាយរួម វិទ្យាស្ថានខុងជឺនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានផ្តើមគំនិតបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវប្រវត្តិសាស្ត្រ និងវប្បធម៌ខ្មែរមួយនៅក្នុងសាកលវិទ្យាល័យជីវជាំងនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនកាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១១ ថ្មីៗនេះ ដែលពេលនោះលោកជំទាវជាអធិបតីក្នុងពិធីសម្ពោធស្លាកទៀតផង ហើយមជ្ឈមណ្ឌលនេះក៏នឹងត្រូវរៀបចំសម្ពោធនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានាពេលនេះដែរ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ