ខេត្តកំពង់ធំ ៖ ស្វាយចន្ទី ជាដំណាំកសិកម្ម ដែលស្ថិតនៅក្នុងចំណោមដំណាំ ដ៏មានសក្តានុពលរបស់កម្ពុជា ក្នុងនេះមានដូចជាស្រូវ និងស្វាយចន្ទី បន្ទាប់ពីរាជរដ្ឋាភិបាល បានចេញគោលនយោបាយអាទិភាព…
ខេត្តកំពង់ធំ ៖ ស្វាយចន្ទី ជាដំណាំកសិកម្ម ដែលស្ថិតនៅក្នុងចំណោមដំណាំ ដ៏មានសក្តានុពលរបស់កម្ពុជា ក្នុងនេះមានដូចជាស្រូវ និងស្វាយចន្ទី បន្ទាប់ពីរាជរដ្ឋាភិបាល បានចេញគោលនយោបាយអាទិភាព លើកស្ទួយការផលិតផលសម្រាប់ផ្តត់ផ្គង់នាំចេញទៅកាន់ទីផ្សាក្រៅប្រទេស ។
ទោះបីយ៉ាងណា ដំណាំមួយប្រភេទនេះ ក៏ទាមទារឱ្យមានការថែទាំ និងបច្ចេកទេស ក្នុងការដាំទើបទទួលបានទិន្នផលខ្ពស់ ហើយប្រាក់កម្រៃ ក៏ទទួលបានច្រើនទៅតាមនោះដែរ។ យ៉ាងណាក្តីអ្នកជំនាញបានក្រើន រំលឹកថា ដើម្បីកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ ក៏ដូចជាការខាតបង់លើដំណាំស្វាយចន្ទី កសិករ ត្រូវអនុវត្តនូវចំណុចសំខាន់ៗមួយចំនួន រាប់ចាប់ពីការជ្រើសរើសពូជ ការរៀបចំដី ការដាំដុះ ការថែទាំ ក៏ដូចជាការគ្រប់គ្រងសត្វល្អិតចង្រៃ និងជំងឺ ។
លោក សូ សៅឌី ទីប្រឹក្សាបច្ចេកទេសកសិកម្ម នៃគម្រោង GIZ CRAS ដែលជាអ្នកបច្ចេកទេសដល់ប្រជាកសិករដាំដំណាំស្វាយចន្ទី បានឱ្យដឹងក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់អ្នកសារព័ត៌មាន និងទស្សនកិច្ចសិក្សារបស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ និងសភាពអឺរ៉ុប អំពីខ្សែច្រវាក់ ផលិតកម្ម ស្វាយចន្ទី នៅកម្ពុជាចាប់ពីថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា ដល់ថ្ងៃទី០២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ ថា ជាទូទៅបញ្ហា ដែលប្រឈមដល់កសិករនោះ គឺសត្វល្អិត និងរោគជំងឺ។ សម្រាប់សត្វល្អិត ដែលផ្ទុះខ្លាំង ចាំបាច់ត្រូវមានការគ្រប់គ្រង ហើយទាំងអស់នេះ សុទ្ធសឹងជាបញ្ហាប្រឈម ដែលធ្វើឱ្យទិន្នផលថយចុះ។ ចំពោះសត្វ ដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំង គឺមូស និងក្រៅពីនេះ ក៏មានចៃម្សៅ (ចៃស) ឬពពួកស្រមើល។ ក្រៅពីនេះ ក៏មានដង្កូវឌួង ដង្កូវស៊ីត្រួយ ដង្កូវមូរស្លឹកផ្សេងៗទៀត។ ក្រៅពីនេះ ក៏អាចបង្កមកពីជំងឺផ្សិត ដែលបណ្តាលមកពីសន្សើមប្រៃ ជំងឺផ្សិត នៅទងផ្កាជាដើម ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា ៖ «ដើម្បីចៀសវាងការដាំដំណាំស្វាយចន្ទី ហើយទទួលផលលំបាក កសិករចាំបាច់ត្រូវចេះមានប្រក្រតិទិនសម្រាប់ការថែទាំស្វាយចន្ទី ក្នុងនេះកសិករ ត្រូវដឹងថា ខែណាមានបញ្ហាអ្វី មានសត្វល្អិតប្រភេទណាខ្លះ វាចូលមកបំផ្លាញ នៅពេលគាត់ដឹងច្បាស់លាស់ គឺគាត់មានភាពងាយស្រួលក្នុងការគ្រប់គ្រងហើយ» ។
លោកបានបញ្ជាក់ប្រាប់ថា សម្រាប់កសិករ ដែលចេះថែទាំត្រឹមត្រូវស្វាយចន្ទី នឹងហុចផលក្នុងមួយហិកតា ចាប់ពី២តោនឡើងទៅ។ ដោយឡែកកសិករ ដែលធ្វើតាមទន្លាប់ អាចទទួលបានផលចាប់ពី១តោនកន្លះ ចុះមកក្រោម ក្នុងមួយហិកតា ។
ដោយឡែក លោក លី គីមស៊ុយ ជាគ្រូបង្គោលដាំណាំស្វាយចន្ទី នៅខេត្តកំពង់ធំ បានឱ្យដឹងថា ការដាំស្វាយចន្ទីរបស់លោកក្នុងមួយហិកតា ដែលហុចផល៣ដង ក្នុងមួយឆ្នាំនោះ ទទួលបានផលចំណេញ ៦លានរៀល ។
ម្ចាស់ចំការ ដែលមានផ្ទៃដី១៩ហិកតា និងបានចាប់ផ្តើស្វាយចន្ទី ឆ្នាំ២០០៦រូបនេះ បានឱ្យដឹងដែរថា បើធ្វើការប្រៀបធៀបដំណាំផ្សេងៗទៀត ខ្ញុំឃើញថា ដំណាំស្វាយចន្ទី ទទួលបានផលកម្រៃខ្ពស់ជាង ហើយការថែទាំងងាយស្រួលផង បើយើងដឹងពីវិធីថែទាំរបស់វា ។
អ្នកចំការស្វាយចន្ទី ដែលទទួលបានផលកម្រៃខ្ពស់រូបនេះ បានបញ្ជាក់ប្រាប់ពីបច្ចេកទេសក្នុងការដាំស្វាយចន្ទី ដើម្បីទទួលជោគជ័យខ្ពស់នោះ គឺ ទី១៖ ការរៀបចំដី និបច្ចេកទេលដាំដុះ, ទី២៖ ការជ្រើសរើសពូជ, ទី៣៖ ការគ្រប់គ្រងជីវជាតិដី និងការផលិតជីទឹកធម្មជាតិ, ទី៤៖ ការតាក់តែងមែក និងធ្វើអនាម័យចម្ការ និងទី៥៖ ការត្រួតពិនិត្យ ។
បើតាមលោក លី គីមស៊ុយ បានឱ្យដឹងផងថា ចំពោះការអនុវត្តន៍ត្រឹមត្រូវ ក្នុងការដាំដំណាំស្វាយចន្ទី គឺគេនឹងទទួលបានទិន្នផលចន្លោះទៅ ២.៥តោន ក្នុងមួយហិចតា សម្រាប់គ្រាប់ស្វាយចន្ទីស្រស់។ ជាមួយគ្នានេះ កាលពីឆ្នាំ ២០២២-២០២៣ លោកបានបង្កើតចម្ការបង្ហាញចំនួន៥ និងបណ្តុះបណ្តាលកសិកបាន ២៥០នាក់ មកពី ៥ភូមិ ឃុំទីពោ ឃុំកកោះ ឃុំក្រយា លើផលិតកម្មស្វាយចន្ទី ។
ឯកឧត្តម តូច ប៊ុនហួរ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្ម បានថ្លែងដោយបញ្ជាក់ថា សម្រាប់ផ្ទៃដី ដែលសមស្របក្នុងការដាំដំណាំស្វាយចន្ទីនៅកម្ពុជាមានប្រមាណ២,៣៨លានហិកតា។ ក្នុងខណៈផ្ទៃដីសមស្រប ជាមួយការដាំដំណាំកសិកម្មជាង៣លាន២សែនហិកតា។ ក្រៅពីនេះ ដំណាំផ្លែចន្ទី មានជិត៧០ម៉ឺនហិកតា ត្រូវបានដាំដុះនៅក្នុងចំណោមផ្ទៃដីកសិកម្ម ជាង៣លាន២សែនហិកតានេះ ។
គួរបញ្ជាក់ថា សម្រាប់ខេត្ត ដែលសម្បូរទៅដោយដំណាំស្វាយចន្ទី មានដូចជាខេត្តកំពង់ចាម កំពង់ធំ ត្បូងឃ្មុំ ក្រចេះ មណ្ឌលគិរី រតនគីរី ព្រះវិហារ ស្ទឹងត្រែង ឧត្តរមានជ័យ សៀមរាប និងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ។
សូមជម្រាបថា រយៈពេល១០ខែ ឆ្នាំ២០២៣នេះ កម្ពុជាបាននាំចេញគ្រាប់ស្វាយចន្ទីឆៅ ជាង៦១ម៉ឺនតោន ទទួលបានទឹកប្រាក់ ៨៣១លានដុល្លារ ថយចុះជិត ១៦.៧% បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នា នៅឆ្នាំ២០២២។ នេះបើយោងតាមទិន្នន័យពីសមាគមស្វាយចន្ទីកម្ពុជា ។
សមាគមស្វាយចន្ទីកម្ពុជា បានគូសបញ្ជាក់ថា តម្លៃមធ្យមគ្រាប់ស្វាយចន្ទី ស្ងួតតម្លៃ ១,៦៥៨ដុល្លារ ក្នុង១តោន។ សម្រាប់ខែតុលា គ្រាប់ស្ងួត តម្លៃ ៧,០០០រៀល ទៅ៧,៥០០រៀល ក្នុង១គីឡូក្រាម ឬ ១,៩០០ដុល្លារ ក្នុង១តោន ។
ស្វាយចន្ទី គឺដំណាំយុទ្ធសាស្ត្រ ដែលរាជរដ្ឋាភិបាល បាននឹងកំពុងយកចិត្តទុកដាក់ និងជំរុញការនាំចេញឱ្យបានច្រើនជាងគេនៅលើពិភពលោក ឬអាចនិយាយបានថា «ជាអធិរាជ» នាំចេញគ្រប់ស្វាយចន្ទី នាពេលខាងមុខ ។
រាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញ នូវគោលនយោបាយជាតិ ស្តីពីស្វាយចន្ទី ២០២២-២០២៧ ដែលជាផែនទីចង្អុលផ្លូវ ដែលបានផ្តោត ទៅលើគោលដៅយុទ្ធសាស្ត្រធំៗចំនួន៣ គឺយុទ្ធសាស្ត្រនៃការផលិត យុទ្ធសាស្ត្រនៃការកែច្នៃ និងយុទ្ធសាស្ត្រនៃការនាំចេញ ប្រកបដោយនិរន្តភាព ភាពប្រកួតប្រជែង និងឈានមុខគេលើទីផ្សារ ។
គោលនយោបាយនេះ នឹងរួមចំណែកសំខាន់ ក្នុងការសម្រេចបានគោលដៅ របស់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការប្រែក្លាយកម្ពុជា ជាអធិរាជនាំចេញគ្រាប់ស្វាយចន្ទី ទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ ដោយគោលនយោបាយនេះ បានដាក់ចេញនូវផែនការសកម្មភាពជាក់លាក់ និងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ដែលមានក្រសួង ស្ថាប័ន ទទួលបន្ទុក និងពេលវេលាអនុវត្តច្បាស់លាស់ ។
យោងតាមទិន្នន័យពីសមាគមស្វាយចន្ទីកម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន ផ្ទៃដីដាំដុះគ្រាប់ស្វាយចន្ទី សរុបប្រមាណ៧០ម៉ឺនហិកតា។ កាលពីឆ្នាំ២០២១ ផលិតកម្មគ្រាប់ស្វាយចន្ទីឆៅ នៅលើពិភពលោកមានប្រមាណ ៥លានតោន ក្នុងនោះកម្ពុជា ផលិតបាន ១,១៨០,០០០តោន ស្មើនឹង២៤% នៃការផលិតសរុប ដែលធ្វើឱ្យកម្ពុជាជាប់លេខ១ ដែលផលិតគ្រាប់ស្វាយចន្ទី បានច្រើនជាងគេនៅលើពិភពលោក។ ចំណែកនៅឆ្នាំ២០២២ កម្ពុជាផលិតបាន ៦៩ម៉ឺនតោន ជាប់លេខពីរនៅលើពិភពលោក ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ