ពិភពលោកស្ថិតនៅស្ងៀមស្ងាត់នៅពេលដែលជម្លោះព្រំដែនរវាងថៃនិងកម្ពុជាបានអូសបន្លាយជាច្រើនឆ្នាំ។ ពិភពលោកបាននៅស្ងៀមស្ងាត់នៅពេលដែលប្រជាជនស្លូតត្រង់កម្ពុជា ជាងបួនម៉ឺននាក់ បានត្រូវជម្លៀសចេញពីលំនៅឋានរបស់ពួកគេ ដោយសារតែសកម្មភាពក្បាលរឹងវាតទីនិយម និងគួរឱ្យខ្មាសអៀនរបស់ថៃ ជាមួយនឹងកងកម្លាំង
ពិភពលោកស្ថិតនៅស្ងៀមស្ងាត់នៅពេលដែលជម្លោះព្រំដែនរវាងថៃនិងកម្ពុជាបានអូសបន្លាយជាច្រើនឆ្នាំ។ ពិភពលោកបាននៅស្ងៀមស្ងាត់នៅពេលដែលប្រជាជនស្លូតត្រង់កម្ពុជា ជាងបួនម៉ឺននាក់ បានត្រូវជម្លៀសចេញពីលំនៅឋានរបស់ពួកគេ ដោយសារតែសកម្មភាពក្បាលរឹងវាតទីនិយម និងគួរឱ្យខ្មាសអៀនរបស់ថៃ ជាមួយនឹងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធដ៏សាហាវឃោរឃៅដែលត្រួតត្រារដ្ឋបាលស៊ីវិលនៅក្រុងបាងកក ជាជាងរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលគ្រប់គ្រងយោធា។
ពិភពលោក និងអាស៊ានបាននៅព្រងើយកន្តើយនៅពេលដែលមានការវាយប្រយុទ្ធបង្ហូរ ឈាមគ្នារវាងកម្ពុជា និងថៃ ដែលជាសង្គ្រាមដណ្ដើមទឹកដីពីភាគីម្ខាង ដែលទឹកដីនេះត្រូវបាន ប្រកាសដោយតុលាការយុត្ដិធម៌អន្ដរជាតិថា ជាដែនដីអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា។ គោលនយោបាយមិនជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់អាស៊ាន ត្រូវបានប្រកាន់ខ្ជាប់ រហូតមកដល់ខែកុម្ភៈឆ្នាំនេះ គឺនៅពេលដែលមានការផ្ទុះអាវុធប្រយុទ្ធគ្នាដែលបានជំរុញឱ្យកម្ពុជា ប្ដឹងទៅក្រុមប្រឹក្សាសន្ដិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ អង្គការយូណេស្គូ គណៈកម្មាធិការ បេតិកភណ្ឌពិភពលោក លើករណីការឈ្លានពានរបស់ថៃ និងការបំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្ដិ និងអាយុជីវិតនៅកម្ពុជា។
ឆ្លើយតបទៅនឹងការផ្ដល់អាណត្ដិការងាររបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្ដិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ឥណ្ឌូណេស៊ីបានចូលមកអន្ដរាគមន៍ ដើម្បីសម្រុះសម្រួល និងបានឯកភាពជាមួយនឹងការព្រមព្រៀងគ្នារវាងថៃ និងកម្ពុជាក្នុងការបញ្ជូនអ្នកសង្កេតការណ៍គ្មានប្រដាប់អាវុធទៅកាន់តំបន់ដែលថៃអះអាងថា ជាតំបន់ជម្លោះ ដើម្បីរកឱ្យឃើញការពិតជាជាងការប្រឌិត ជាពិសេសការចូលចិត្តចោទប្រកាន់របស់ថៃមកលើកម្ពុជាថា ជាអ្នកឈ្លានពានក្នុងពេលដែលអំណាចសេដ្ឋកិច្ច និងយោធារបស់កម្ពុជាមិនដែលត្រូវបានគេលើកយកមកនិយាយទាល់តែសោះ នៅក្នុងរបាយការណ៍ជាសាកល ដែលផ្ទុយពីនេះអំណាច សេដ្ឋកិច្ច និងយោធារបស់ថៃ បានគេរាយការណ៍ថា ជាអំណាចលំដាប់ទី២៨ ធំបំផុតក្នុងពិភពលោក។
កន្លងមកមានតែភាពស្ងប់ស្ងាត់នៅគ្រប់ទិសទីទាំងអស់។ ទើបតែនៅចុងសប្ដាហ៍កន្លងទៅនេះ មានសំលេងលើកឡើងក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ដែលប្រទេសម៉ាឡេស៊ីបាននិយាយថា ខ្លួនបានឃើញនិងបានឮគ្រប់គ្រាន់ហើយ។ អាចជាការងាកចេញពីប្រពៃណីរបស់អាស៊ានដែលប្រទេសម៉ាឡេស៊ី បានអះអាងថា ថៃបានបំភ្លេចចោលនូវកិច្ចព្រមព្រៀងក្នុងការបញ្ជូនអ្នកសង្កេតការណ៍ទៅកាន់តំបន់ជម្លោះ។
«ប្រទេសថៃបានបដិសេធចោលនូវកិច្ចព្រមព្រៀងក្នុងការបញ្ជូនអ្នកសង្កេតការណ៍ ទៅកាន់តំបន់ជម្លោះ» ហើយនៅទីបញ្ចប់ភាគីប្រកបដោយការពិចារណាហើយ ដែលគ្មានផល ប្រយោជន៍អ្វីនៅក្នុងការប្រយុទគ្នារវាងថៃ និងកម្ពុជានោះ តែចង់បញ្ចេញឲ្យឃើញនូវព្រឹត្តិការណ៍ដែលមានជាក់ស្តែងកន្លងមក។
អនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសម៉ាឡេស៊ី លោក Richard Riot Jaem បានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានថា «កិច្ចព្រមព្រៀងមួយត្រូវបានយល់ព្រមរួចហើយ (ប្រទេសថៃ) ត្រូវតែគោរពកិច្ចព្រមព្រៀងនោះ ខ្ញុំមិនចង់និយាយថា ខ្វះជំនឿទុកចិត្តទេ… (ប៉ុន្តែ) ពួកគេ (ប្រទេសថៃ) មិនគោរពតាមកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ»។
លោក Richard Riot Jaem បានចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន ដែលក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះ មានការព្រមព្រៀងគ្នាថា អ្នកសង្កេតការណ៍ចំនួន៣០នាក់ នឹងត្រូវដាក់ឲ្យឈរជើងនៅព្រំដែនទាំងសងខាង ហើយលោកបាននិយាយថា «ប្រទេសថៃបានបដិសេធ ហើយអ៊ីចឹងហើយបានជាការប៉ះទង្គិចគ្នានេះបានកើតឡើងជាថ្មីម្តងទៀត» ។
លោក Richard Riot Jaem បានបន្ថែមទៀតថា «ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថា ប្រទេសទាំង១០ រួមទាំងថៃ និងកម្ពុជាផង បានយល់ព្រមទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ប៉ុន្តែខ្ញុំមានភាពក្រៀមក្រំណាស់ក្នុងការនិយាយ ដោយហេតុថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះត្រូវបានបញ្ជូនត្រឡប់ ទៅប្រទេសទាំងពីរនេះវិញ។ កម្ពុជាបានទទួលយកកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ប៉ុន្តែប្រទេសថៃមិនបានទទួលយកកិច្ចព្រម ព្រៀងនេះទេ»។
លោក Richard Riot Jaem បានបន្តទៀតថា «មុននេះប្រទេសកម្ពុជា បានចង្អុលដាក់ប្រទេសថៃថា ជាអ្នកចាប់ផ្តើមវាយមុន ហើយថៃនិយាយថា គឺកម្ពុជាទេ ដែលជាអ្នកចាប់ផ្តើម… ដូច្នេះដើម្បីរកឱ្យឃើញថា តើអ្នកណាជាអ្នកចាប់ផ្តើមធ្វើការវាយប្រហារមុននោះ…. បណ្តារដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាស៊ានបានសំរេចចិត្តចាត់តាំងឱ្យមានអ្នកសង្កេតការណ៍»។
ថៃដែលតែងតែឆ្លើយតបយ៉ាងហំហែងនោះ បាននិយាយថា ម៉ាឡេស៊ីមិនបានយល់អំពីស្ថានភាពរបស់ថៃ-កម្ពុជាទេ ហើយបានទាំងអះអាងដោយហួសនិស្ស័យថា បញ្ហាត្រូវបានដោះស្រាយហើយ។ និយាយដូច្នេះ លោកអាប់ភីស៊ីត នាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលត្រូវបានគេហ៊ុមព័ទ្ធពីគ្រប់ទិសទីមិនអាចត្រួតត្រានយោបាយបានទៅលើយោធាប្រកបដោយការប្រទូស្តារ៉ាយរបស់ថៃដែលអគ្គមេបញ្ជាការនិងរដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិ របស់គេបានប្រឆាំងជាចំហទៅនឹងបទបញ្ជា និងសេចក្តីសម្រេចរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី ។
បញ្ហាមួយក្នុងចំណោមបញ្ហាទាំងឡាយដែលទាក់ទងទៅនឹងជម្លោះគឺថា វាបានក្លាយទៅជាអ្វីដែលគេហៅថា «ស្រីប្រកាន់ ប្រុសប្រកែក» ដែលមានន័យថា កម្ពុជាបន្ទោសថៃ ហើយថៃបន្ទោសកម្ពុជាវិញ។ ភាគីទាំងពីរមានរបៀបបកស្រាយការពិតរៀងៗខ្លួន។ ចំណែកអ្នកខាងក្រៅវិញ បានរក្សាភាពស្ងាត់ស្ងៀមជាសាធារណៈ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ខាងលើ ដែលថ្លែងដោយអនុរដ្ឋមន្រ្តីម៉ាឡេស៊ី គឺជាការរិះគន់ថៃយ៉ាងច្បាស់លាស់។
ជំហររបស់ម៉ាឡេស៊ីគឺសាមញ្ញណាស់។ មានកិច្ចព្រមព្រៀងគ្នា មួយពីគ្រប់ភាគីទាំងអស់ក្នុងរយៈពេលពីរ ឬបីខែកន្លងទៅនេះ ហើយឥឡូវថៃបែរជាមិនមានចេតនាយល់ស្របទៅនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងនោះទៅវិញ ។ ម៉ាឡេស៊ីមិនមែនស្តីបន្ទោសថៃ ព្រោះតែការចាប់ផ្តើមឲ្យមានការប៉ះទង្គិចគ្នានោះទេ ប៉ុន្តែថៃត្រូវមានការទទួលខុសត្រូវនូវអ្វីដែលជាផលវិបាកនៃការវាយប្រហារ។
ពិភពលោកប្រហែលជាមិនអាចដឹងថា តើភាគីខាងណាចាប់ផ្តើមការប៉ះទង្គិចគ្នាចុងក្រោយ នោះទេ ព្រោះថៃនៅតែបន្តទទូចមិនឲ្យមានអ្នកអង្កេតការណ៍អន្តរជាតិមកត្រួតពិនិត្យនៅតំបន់នោះ។ តែទោះជាយ៉ាងណាក្តីគេមើលឃើញកាន់តែច្បាស់ថាទាហានថៃ មិនបានធ្វើអ្វីទាល់តែសោះ ដើម្បីបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងនេះ។ អ្វីដែលយើងអាចយល់បាននិងទទួលស្គាល់ថា ជាការពិតនោះ គឺថាទាហានថៃ និងទីក្រុងបាងកក បានបន្តបដិសេធគំនិតផ្តួចផ្តើមទាំងឡាយ ដើម្បីនាំទៅរកការចរចាគ្នាជាទ្វេភាគីវិញ។
បន្ទាប់ពីការវាយប្រហារគ្នាដ៏ធំកាលពីខែកុម្ភៈ កម្ពុជា បានទទួលជោគជ័យក្នុងការនាំយកបញ្ហាទៅកាន់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលបានបង្វែរបញ្ហានេះភ្លាមទៅឲ្យអាស៊ាន ដើម្បីជួយរកដំណោះស្រាយ។ ឥណ្ឌូណេស៊ីដែលជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំនេះ បានដើរតួដោះស្រាយការទូតដ៏មមាញឹកដោយព្យាយាមនាំភាគីទាំងពីរឲ្យជួបគ្នា ប៉ុន្តែក្រុងបាងកកនៅតែរួញរាដោយចោទប្រកាន់កម្ពុជាថា បានធ្វើអន្តរកម្មលើបញ្ហានេះ ដែលថៃទទូចឲ្យមានការចរចាគ្នាជាទ្វេភាគី តាមរយៈយន្តការដែលមានស្រាប់ ដែលគ្មានផ្តល់លទ្ធផលអ្វីទាល់តែសោះ លើកលែងតែមានការវាយប្រយុទ្ធគ្នា ការស្លាប់ និងភាពរងទុក្ខវេទនា។ ដូច្នេះជំហររបស់ម៉ាឡេស៊ី ក្នុងការងាកចេញពីទ្រឹស្តីនៃការមិនជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងផងគ្នា គឺជាសកម្មភាពគួរឲ្យសរសើរ និងត្រូវបានទទួលការអបអរសាទរ ហើយសង្ឃឹមថា កាយវិការនេះ នឹងត្រូវបានបណ្តាប្រទេសនានាផ្សេងទៀតនៃគ្រួសារអាស៊ានអនុវត្តតាម ។
ភាពគ្មានឆន្ទៈរបស់ថៃ សូម្បីតែក្នុងការសញ្ជឹងគិតតែបន្តិចលើការសម្រុះសម្រួលនោះ អាចបណ្តាលមកពីភាពទាល់ច្រកដ៏ធំធេងនៃនយោបាយក្នុងប្រទេសខ្លួន ។ ដរាបណាយោធា ថៃ នៅតែត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យដើរតួនាទីគន្លឹះនៅក្នុងនយោបាយជាតិ ប្រទេសថៃនឹងបរាជ័យក្នុងការដើរតួនាទីដ៏ត្រឹមត្រូវដែលអាចជាកម្លាំងបង្កឲ្យមានស្ថិរភាពមួយនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍៕
ដោយ សម សុត្ថា
{បទអត្ថាធិប្បាយក្នុងអត្ថបទនេះគឺជាទស្សនៈរបស់អ្នកនិពន្ឋសុទ្ឋសាធ}
ចែករំលែកព័តមាននេះ