ខេត្តសៀមរាប ៖ ក្រោយពិធីចេញវស្សាមួយថ្ងៃ គឺចំថ្ងៃ១រោចខែអស្សុជ វត្តអារញ្ញសាគរ ដែលស្ថិតនៅតាមខាងកើតស្ទឹងសៀមរាប និងជាវត្តចុងក្រោយបង្អស់តាមបណ្តោយស្ទឹងសៀមរាបមុននឹងដល់បឹងទន្លេសាប
ខេត្តសៀមរាប ៖ ក្រោយពិធីចេញវស្សាមួយថ្ងៃ គឺចំថ្ងៃ១រោចខែអស្សុជ វត្តអារញ្ញសាគរ ដែលស្ថិតនៅតាមខាងកើតស្ទឹងសៀមរាប និងជាវត្តចុងក្រោយបង្អស់តាមបណ្តោយស្ទឹងសៀមរាបមុននឹងដល់បឹងទន្លេសាប តែងប្រារព្ធពិធីបុណ្យដ៏អឹកធិកមួយជារៀងរាល់ឆ្នាំមិនដែលខាន នោះគឺពិធីបុណ្យបណ្តែតប្រទីប ។ ពិធីបុណ្យនេះទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងពីអ្នកចូលរួម ជាពិសេសគឺយុវជន។
ជាទំនៀមមួយដែលរក្សាទុកតាំងពីបុរាណមក ខណៈដែលបណ្តាវត្ត ផ្សេងៗទៀតនៅតាមបណ្តោយស្ទឹងសៀមរាបដូចគ្នា មិនបានរៀបចំឡើយ ។ ពិធីបណ្តែតប្រទីបក្រោយចេញវស្សា ភ្លាមៗ ហាក់បង្ហាញអំពីអត្តសញ្ញាណមួយដែលធ្វើឲ្យវត្តអារញ្ញសាគរមានលក្ខណៈពិសេសប្លែកពីវត្តដទៃទៀត ។ ប្លែកត្រង់ថា បណ្តាវត្តមួយចំនួនដែលនៅតាមបណ្តោយស្ទឹងសៀមរាបដែរ នឹងរៀបចំប្រទីបបណ្តែតនៅថ្ងៃទី១៥កើត ខែកត្តិក ដំណាលគ្នានឹងព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំទូក អកអំបុក និងបណ្តែតប្រទីបដែលធ្វើឡើងនៅទីរាជធានីភ្នំពេញដែរ។
កូនប្រទីបរាប់ពាន់រចនាដោយផ្កាឈូក ទៀនធូប ដាក់លក់នៅតាមផ្លូវ ហែហមប្រទីបធំដែលរៀបចំដោយព្រះសង្ឃ និងពុទ្ធបរិស័ទចំណុះជើងវត្តអារញ្ញសាគរ ។ នៅម៉ោង៨យប់ ប្រទីបធំដែលរៀបចំជាក្បូរក្បាច់រចនាកំពូលប្រាសាទ តាក់តែងដោយភ្លើងអគ្គិសនីភ្លឺព្រោងព្រាត ត្រូវបានដង្ហែចេញពីវត្តឆ្ពោះទៅតម្កល់ទុកមួយយប់ នៅសាលាឆទានយាយអេង ដែលជាគោលដៅត្រូវបណ្តែតប្រទីប ។ យប់ថ្ងៃ២រោចខែអស្សុជ ទើបពិធីបណ្តែតប្រទីបបានចាប់ផ្តើមឡើងព្រោងព្រាតលើស្ទឹងសៀមរាប ។
តាមសេចក្តីពន្យល់របស់លោកតាអាចារ្យ ទៅកាន់អ្នកចូលរួមក្នុងពិធីនេះបានរៀបរាប់ថា ពិធីបណ្តែតប្រទីបធ្វើឡើងដើម្បីភាពត្រជាក់ត្រជុំ អរគុណដល់ព្រះគង្គា ដែលបានផ្តល់ទឹកស្រោចស្រពស្រូវស្រែដំណាំ។ ជាមួយគ្នានឹងពិធីបណ្តែតប្រទីប លោកតាអាចារ្យក៏ប្រកាសសុំសេចក្តីសុខសប្បាយត្រជាក់ត្រជុំដល់កូនចៅ សុំឲ្យធ្វើស្រែចម្ការកើតទទួលបានផលដំណាំល្អជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ ក្រឡេកមើលអ្នកបណ្តែតប្រទីបវិញ មិនត្រឹមតែអរគុណដល់ព្រះគង្គាទេ អ្នកខ្លះបានលើកប្រទីបបួងសួងសុំសុខចម្រើន និងប្រាថ្នាសុំពរ ផ្សេងៗមុននឹងបណ្តែតប្រទីបចេញទៅ ។
អ្នកស្រាវជ្រាវ និងជាអនុប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលអន្តរជាតិស្រាវជ្រាវ និងតម្កល់ឯកសារអង្គរនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា លោក អុឹម សុខរិទ្ធី អះអាងថា ពិធីបណ្តែតប្រទីបនេះត្រូវបានអ្នកស្រាវជ្រាវជាច្រើនយល់ថា ជាពិធីពាក់ព័ន្ធនឹងធម្មជាតិនៃការងារកសិកម្ម ។ «មុននឹងយល់រឿងនេះ យើងត្រូវគិតត្រឡប់ថយក្រោយបន្តិច ពោលគឺពេលដែលប្រទេសយើងមិនទាន់ទទួលឥទ្ធិពលសាសនាប្រទេសឥណ្ឌា ។ បណ្តាប្រទេសនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលទទួលឥទ្ធិពលខ្យល់មូសុង មានទម្លាប់ ស្រដៀងៗគ្នាទៅតាមរដូវកាល ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងឥទ្ធិពលរបស់ធម្មជាតិមកលើមនុស្ស ។ ដើម្បីឈ្នះធម្មជាតិ មនុស្សបានរៀបចំកិច្ចគ្រប់បែបយ៉ាង ឲ្យខ្លួនធ្វើម្ចាស់លើធម្មជាតិ និងបានផលពីធម្មជាតិ ។ មនុស្សព្យាយាមផ្តាច់ខ្លួនពីធម្មជាតិ ប៉ុន្តែក៏ត្រូវការធម្មជាតិជានិច្ចកាលដែរ ។ ក្រោយទទួលភោគផលពីធម្មជាតិហើយ ក៏តែងធ្វើពិធីផ្សេងៗដើម្បីតបស្នងទៅធម្មជាតិវិញ» ។
លោកអឹុម សុខរិទ្ធី ពន្យល់បន្ថែមថា «ការដែលយកពិធីនេះទៅបកស្រាយថាពាក់ព័ន្ធពិធីសាសនា ឬប្រវត្តិសាស្ត្រជាដើមនោះ គឺគ្រាន់តែជាហេតុផល ក្រោយៗមកទៀត បន្ទាប់ពីប្រទេសយើងបានទទួលឥទ្ធិពលសាសនាពីឥណ្ឌាមកហើយ ដើម្បីឲ្យស្របនឹងគំនិតរបស់សាសនាពីឥណ្ឌាមកផង ដើម្បីឲ្យកុំឲ្យបាត់ទំនៀមដែលធ្លាប់ធ្វើមកជាយូរហើយផង ប៉ុន្តែយើងមានមូលដ្ឋាននៃជំនឿរបស់យើងតាំងពីមុនមកហើយ នោះគឺការជំនះទៅនឹងធម្មជាតិហ្នឹងឯង» ។
តើការជំនះនឹងធម្មជាតិនោះជាអ្វី ដែលទាក់ទងនឹងពិធីនេះ ? លោកអុឹម សុខរិទ្ធី បញ្ជាក់ថា «ជាកិច្ចដែលមនុស្សព្យាយាមរំដោះដីឲ្យផុតពីទឹកដែលជន់លិចដីប៉ុន្មានខែកន្លងមកក្នុងរដូវវស្សា ដើម្បីបានដីត្រទ្បប់មកធ្វើស្រែចម្ការវិញ ។ ប្រទីបជាគ្រឿងបំភ្លឺ កម្ចាត់ភាពងងឹតនៃរដូវភ្លៀង ។ គេបណ្តែតប្រទីបបណ្តែតនៅពេលរាត្រីក្នុងនិងបណ្តោយទឹកហូរ ប្រៀបនឹងការបណ្តេញទឹកចេញ និងទទួលបានមកវិញនូវពន្លឺព្រះអាទិត្យ ដែលតែងតែបាំងបាត់ដោយពពកបង្កនាំភ្លៀងមកមិនឈប់ឈរ។ រីឯពេលថ្ងៃ គេអុំទូកតាមបណ្តោយទឹកហូរ ក៏ជាកិច្ចដែលមនុស្សរៀបចំបណ្តេញទឹកឲ្យហូរចេញពីដីដែរ» ។ ក្នុងន័យនេះ លោក អឹុម សុខរិទ្ធី យល់ថា ពិធីបណ្តែតប្រទីប អកអំបុក និងសំពះព្រះខែ បើទោះជាមានឈ្មោះផ្សេងគ្នាក៏ដោយ តែខ្លឹមសារនិងវត្ថុបំណងតែមួយទេ ពោលគឺជាពិធីដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការងារកសិកម្មសុទ្ធសាធ ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងពេលវេលាដែលប្រារព្ធពិធីនេះវិញ អ្នកស្រាវជ្រាវរូបនេះមើលឃើញថា ដើម្បីឲ្យពិធីរបៀបនេះមានអត្ថន័យស្របនឹងទំនៀមទម្លាប់ដែលមានពីដើមនោះ វត្តអារញ្ញសាគរបានធ្វើទៅតាមពេលវេលាពិតប្រាកដ និងត្រឹមត្រូវតាមរដូវកាល ជាក់ស្តែងដែលជាទំនៀមរបស់អ្នកសៀមរាបតាំងពីដើមមក គឺគេរៀបចំពិធីនេះនៅក្រោយពិធីភ្ជុំបិណ្ឌ ឬចេញវស្សាភ្លាម។ រីឯការរៀបចំ ១៥កើតខែកត្តិក លោកយល់ថា ជាទំនៀមរបស់ព្រះមហាក្សត្រ ដែលរៀបចំឡើងនៅរាជធានី ជាព្រះរាជពិធីប្រចាំឆ្នាំ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ