ខេត្ដព្រះវិហារ ៖ វត្ដកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈ ដែលសាងសង់ក្នុងទឹកដីរបស់កម្ពុជា មានអាយុជាង១២ឆ្នាំមកហើយ និងជិត២ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ គឺចាប់ពីថ្ងៃទី១៥ កក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ មកទល់ពេលនេះត្រូវបានទាហានសៀមចូលមកលុកលុយដោយអះអាងថា ជាទឹកដីរបស់សៀមក្នុងទំហំ៤,៦គីឡូម៉ែត្រការ៉េ តាមផែនទីឯកតោភាគីរបស់ខ្លួន ។ពេលនេះបរិស្ថាននៅក្នុងបរិវេណវត្ដកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈ របស់ខ្មែរ គេបានសង្កេតឃើញ២៤ម៉ោងលើ២៤ម៉ោង គ្មានអ្វីក្រៅពីកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធគ្រប់ប្រភេទរបស់កម្ពុជា ដែលបានបោះទីតាំងជុំវិញក្នុងបរិវេណវត្ដ ដើម្បីទប់ស្កាត់មហិច្ឆតាឈ្លានពានពីសំណាក់ទាហានសៀមជាថ្មីទៀតទេ ។ រីឯកុដិ និងព្រះសង្ឃដែលគង់ក្នុងវត្ដវិញនោះ ស្ទើរតែគ្រប់កុដិគេសង្កេតឃើញមានរណ្ដៅជាលេណដ្ឋានសំរាប់សុវត្ថិភាពដល់ព្រះសង្ឃ និងតាជីយាយជីដែលនៅក្នុងវត្ដ ។
ជុំវិញការរំលោភឈ្លានពានមកលើបរិវេណវត្ដកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈក្នុងទឹកដីរបស់ខ្មែរពីសំណាក់ទាហានសៀមនោះ ព្រះតេជគុណ ខាន់ យ៉ុន ជាចៅអធិការវត្ដ បានមានថេរដីកា កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៧ ឧសភា ឱ្យកោះសន្ដិភាព បានដឹងពីស្ថានភាពគង់ និងរស់នៅរបស់ព្រះសង្ឃ ព្រមទាំងតាជីយាយជីក្នុងវត្ដថា ជិត២ឆ្នាំមកហើយដែលព្រះសង្ឃគង់ក្នុងវត្ដមិនសូវបានសុខស្រួលទេ តែងតែទទួលរងការហាមប្រាមមិនឱ្យធ្វើការសាងសង់ ឬក៏ជួសជុលទី អារាម ហើយព្រះសង្ឃតែងតែមានព្រះទ័យ ខឹងទៅនឹងមហិច្ឆតារបស់សៀម ។ ជាក់ស្ដែងដូចជាពេលកន្លងទៅព្រះសង្ឃជួសជុលកុដិ, បន្ទប់ទឹក, បន្ទប់អនាម័យនៅក្នុងបរិវេណវត្ដកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈនៅក្នុងទឹកដីរបស់ខ្មែរសំរាប់ប្រើប្រាស់របស់ព្រះសង្ឃ និងពុទ្ធបរិស័ទដែលទៅពីទីជិតទីឆ្ងាយ ត្រូវក្រុមទាហានសៀមហាមមិនឱ្យដំណើរការជួសជុលទេដោយពួកគេនិយាយថា ដីបរិវេណវត្ដនេះមិនឥទាន់ដឹងថាជាដីអ្នកណាទេ រង់ចាំដោះស្រាយសិន។
ព្រះអង្គបន្ដថា ទោះបីជាបែបណាក្ដី ការហាមឃាត់នោះបានបង្ហាញច្បាស់ថា ពួកសៀមបានចាត់ទុកថាទីវត្ដជាទឹកដីរបស់ខ្លួន។ កន្លងទៅទោះបីជាមានការហាមឃាត់ពីសំណាក់សៀមក៏ដោយក៏ព្រះអង្គប្រកាន់ច្បាស់លាស់ពីបញ្ហាអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា គឺវត្ដនេះត្រូវបានសាងសង់ឡើងក្នុងទឹកដីកម្ពុជា ។ ដូច្នេះព្រះអង្គបានសំរេចដំណើរការជួសជុលឱ្យខាងតែបាន ដោយមិនស្ដាប់ការហាមឃាត់របស់សៀមឈ្លាមពានឡើយ ។ព្រះតេជគុណចៅអធិការវត្ដកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈ បានរំលឹកក្នុងការដែលព្រះអង្គបានសាងសង់បន្ទប់អនាម័យមួយនៅក្នុងបរិវេណវត្ដកាលពីពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០០៩ ត្រូវប្រឈមយ៉ាងខ្លាំងក្លាទៅនឹងការមិនអនុញ្ញាតពីមេទ័ពសៀម តែព្រះអង្គបានសំរេចព្រះទ័យថា បើទោះជាមានបំរាមយ៉ាងដាច់ខាតពីមេទ័ពសៀមបែបណាក្ដីក៏ត្រូវតែធ្វើឱ្យរួចរាល់ដើម្បីបានប្រើប្រាស់នៅក្នុងទីអារាម។
រហូតមកដល់ថ្ងៃទី២៤ កញ្ញា ឆ្នាំ២០០៩ ដោយសារតែជួបការលំបាកក្នុងការគង់នៅរបស់ព្រះសង្ឃខ្លាំងពេកព្រះអង្គបានសំរេចរុះរើកុដិចាស់ ដែលមានទំហំតូច និងមានសភាពទ្រុឌទ្រោមផងនោះសង់ជាថ្មីក្នុងទំហំ៦,៥ ម៉ែត្រ គុណ៩ម៉ែត្រ ដោយមានការឧបត្ថម្ភដ៏ថ្លៃថ្លាពីសម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ដ្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងលោកជំទាវបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ព្រមទាំងបណ្ដានាយទាហាន ពលទាហានដែលកំពុងឈរជើងការពារបូរណភាពទឹកដីនៅតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ និងអាជ្ញាធរដែនដីដែលមានលោកស ថាវី អភិបាលរងខេត្ដ ព្រមទាំងសប្បុរសជនជាច្រើនទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស ។ ព្រះតេជគុណមានថេរដីការំលឹកថា ពេល នោះទទួលរងការហាមឃាត់ពីមេទ័ពសៀមយ៉ាងដាច់ខាតឱ្យព្រះអង្គបញ្ឈប់ការសាងសង់កុដិថ្មីម្ដងទៀត ដោយពួកសៀមនៅប្រើពាក្យដដែលឥតអៀនខ្មាសថា ទីវត្ដកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈ គឺជាចំណែកដី៤,៦គីឡូម៉ែត្រការ៉េ មិនអនុញ្ញាតឱ្យភាគីណាសាងសង់អ្វីបានទេ ប៉ុន្ដែសៀមមិនអាចប្រើភាសាបែបនេះហាមព្រះអង្គបានឡើយ គឺព្រះអង្គសំរេចនាំគ្នាសាងសង់កុដិថ្មីនៅលើទឹកដីរបស់ខ្មែររហូតរួចរាល់បានប្រើប្រាស់មកទល់ពេលនេះ ។
ព្រះតេជគុណចៅអធិការបានបញ្ជាក់ឱ្យដឹងដែរថា បច្ចុប្បន្នវត្ដកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈ មានកុដិតូចៗចំនួន៦ មានព្រះសង្ឃគង់នៅចំនួន១៦អង្គ និងមានសាលាឆាន់១ និងសាឡុំ១។ ពេលនេះព្រះអង្គមានព្រះទ័យចង់កសាងខ្លោងទ្វារវត្ដកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈ ដើម្បីជាសំគាល់សំរាប់ភ្ញៀវជាតិ និងអន្ដរជាតិដែលចូលទៅទស្សនាប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ខ្មែរ ដែលបច្ចុប្បន្នខ្លោងទ្វារវត្ដដែលសង់ឡើងអំពីឈើនេះត្រូវបានពុកអស់ហើយ ។ នៅពេលខ្លះភ្លៀវដើរកាត់មុខវត្ដកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈ ដោយមើលមិនឃើញមិនបានចាប់អារម្មណ៍ ទៅហួសមកហួសមិនបានចូលអុជធូបគោរពបូជានៅទីសក្ការៈនេះទេ ។ ម្យ៉ាងទៀតការសាងសង់ខ្លោងទ្វារ គឺដើម្បីឱ្យភ្ញៀវទាំងអស់បានស្គាល់ពីប្រវត្ដិនៃការកសាងវត្ដរបស់ខ្មែរ នៅលើទឹកដីរបស់ខ្មែរ ព្រោះកន្លងទៅភ្ញៀវខ្លះបានចូលទៅឃើញប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ខ្មែរដ៏ល្បីល្បាញប៉ុន្ដែដោយឡែកវត្ដកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈដែលសង់នៅលើដីខ្មែរក្បែរប្រាសាទចំងាយជាងមួយរយម៉ែត្រ គឺគេពុំ បានមើលឃើញទេដោយពុំមានខ្លោងទ្វារវត្ដជាសំគាល់ ។
ជុំវិញការចោទប្រកាន់ពីសំណាក់ក្រុមមេដឹកនាំសៀមដ៏លេលាថា វត្ដកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈមិនមែនស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីរបស់ខ្មែរនេះ នៅរសៀលថ្ងៃទី៧ ឧសភា លោកនាយឧត្ដមសេនីយ៍ផ្កាយមាស៤ ជា តារា អគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងជាមេបញ្ជាការឯកភាពសមរភូមិជួរមុខទិសយោធភូមិភាគទី៤ បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានកោះសន្ដិភាព នៅលើប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ខ្មែរថា ជុំវិញការដាក់បញ្ហាជាច្រើនពីសំណាក់សៀមឈ្លានពានទៅលើវត្ដកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈ ដែលបានសង់ឡើងក្នុងទឹកដីរបស់កម្ពុជានោះ គឺមេដឹកនាំសៀមវង្វេងប្រវត្ដិសាស្ដ្រមិនគួរបង្កើតឡើងនូវភាពអមិត្ដរវាងប្រទេសជាប់ភូមិផងរបងតែមួយឡើយ។ ចំពោះផែនទីដែលបង្ហាញពីខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនជាប់គ្នារវាងប្រទេសទាំង២ គឺកម្ពុជា-សៀម គេបានទទួលស្គាល់ជាអន្ដរជាតិលើខ្សែបន្ទាត់ផែនទី អនុសញ្ញាបារាំង-សៀមឆ្នាំ១៩០៤ និងសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ១៩០៧រួច ទៅហើយ ។
ចំពោះកម្ពុជាវិញមិនដែលទទួលស្គាល់ថាមានដីទំហំ៤,៦គីឡូម៉ែត្រការ៉េដូចដែលមេដឹកនាំសៀមបានបំផ្លោងពាក្យដូចផ្គរលាន់នោះទេ ព្រោះនៅលើចំណុច៤,៦គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ដែលមេដឹកនាំសៀមដ៏លេលាតែងតែប្រើពាក្យឥត អៀនខ្មាសថាជាទឹកដីរបស់ពួកគេនោះ វាជាយូរយារណាស់មកហើយដែលទឹកដីទាំងអស់នោះស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងដោយព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។ ជាក់ស្ដែងតំបន់ទាំងអស់ដែលកងកម្លាំងកម្ពុជាបាននិងកំពុងឈរយ៉ាងរឹងមាំនៅលើខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនក្នុងប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ខ្មែរ គឺមានជាប្រចាំតាំងពីមុនចុះអនុស្សរណៈ (MOU) មកម្ល៉េះ ។ដូច្នេះជុំវិញការបង្កើតបញ្ហាដូចដែលសៀមតែងតែបាននិយាយថាវត្ដកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈរបស់ខ្មែរ បានសាងសង់នៅលើផ្ទៃដីចំណុច៤,៦គីឡូម៉ែត្រការ៉េរបស់សៀមនោះ គឺជាអំពើដ៏ឥតអៀនខ្មាសរបស់មេដឹកនាំសៀមតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកនាយឧត្ដមសេនីយ៍ផ្កាយមាស៤ ជា តារា បានមានប្រសាសន៍រំលឹកថា វត្ដកែវសិក្ខាគិរីស្វារៈ បានសង់ឡើងតាំងពីអំឡុងឆ្នាំ១៩៩៨ បន្ទាប់ពីកងកម្លាំងខ្មែរក្រហមបានធ្វើសមាហរណកម្មចូលជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាល ក្រោមគោលនយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះរបស់ សម្ដេចតេជោនាយឧត្ដមសេនីយ៍ផុតលេខផ្កាយមាស៥ ហ៊ុន សែន ។ វត្ដរបស់ខ្មែរមួយនេះត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋនាំគ្នាកសាងឡើងទុកគ្រាន់ប្រារឰពិធីបុណ្យប្រពៃណីតាមគន្លងព្រះពុទ្ធសាសនា និងព្រមទាំងបានទទួលការជួយឧបត្ថម្ភដ៏ថ្លៃថ្លាពីសម្ដេចតេជោហ៊ុន សែន និងលោកជំទាវបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ទាំងសំភារថវិកា និងមធ្យោបាយសំរាប់ផ្គត់ផ្គង់ជាច្រើនទៀតផង ។ លោកនាយឧត្ដមសេនីយ៍ ជា តារា បាន បញ្ជាក់ថា ពេលថ្មីៗនេះក្រុមជនវង្វេងប្រវត្ដិសាស្ដ្រសៀមញុះញង់ឱ្យក្រុមបាតុករជ្រុលនិយមអាវលឿងលើកគ្នារាប់ពាន់នាក់បំរុងចូលទៅដកបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃក្នុង តំបន់ប្រាសាទតាមាន់នៅថ្ងៃទី១, ២ និងទី៣ ឧសភា ដោយចោទថា ការព្រមព្រៀងគ្នារវាងកម្ពុជា-សៀមក្នុងការបោះបង្គោលកាលពីពេលមុននោះមិនត្រឹមត្រូវទៅវិញ ។តាមពិតតែវាជាការប៉ុនប៉ងក្នុងមហិច្ឆតាដ៏ខ្មៅងងឹតរបស់មេដឹកនាំសៀម និងក្រុមជ្រុលនិយមអាវលឿងសៀមដែលតែងតែព្រូសប៉ុណ្ណោះ ។
ទីបញ្ចប់ពួកគេបរាជ័យយ៉ាង អាម៉ាស់គឺមិនហ៊ានចូលមកដកទេ ដោយសារតែកម្ពុជាមានភាពរឹងមាំខាងយោធា ហើយភាគីកម្ពុជាបានកំណត់ជាស្រេចនូវលក្ខខណ្ឌ មួយបើក្រុមបាតុករជ្រុលនិយមអាវលឿងសៀមហ៊ានរត់កាត់មុខកាណុង១២,៧មីល្លី ម៉ែត្រទើបថាក្រុមនោះវាគ្រាន់តែពួកជ្រុលនិយមសៀមទាំងអស់នោះពិតជាមិនហ៊ានប្រថុយស្បែកឡើយ ។លោនាយឧត្ដមសេនីយ៍ ជា តារា បានរំលឹកបន្ដថា យើងបានដឹងហើយថា មេដឹកនាំសៀមធ្លាប់បានឱ្យក្រុមជ្រុលនិយមអាវលឿងកាលពីចុងឆ្នាំមុនម្ដងមកហើយចូលទៅលើកទង់ជាតិសៀមនៅក្បែរផ្ទះក្រហម ហើយស្រែករឡេរឡូទាំងឥតអៀនខ្មាសនៅមុខប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ខ្មែរឱ្យកងទ័ពខ្មែរប្រញាប់ចាកចេញពីលើប្រាសាទព្រះវិហារ និងប្រញាប់ចាកចេញពីលើចំណុចដី៤,៦គីឡូ ម៉ែត្រការ៉េ ដែលពួកគេថាជាដីរបស់ពួកគេប៉ុន្ដែទីបញ្ចប់ក្រុមបាតុករអាវលឿងមិនហ៊ានទាំងចូលមកដល់ចំណុចសនៅមុខប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ខ្មែរដែលពួកគេបានកំណត់នោះឡើយ ព្រោះនៅទល់មុខចំណុចនោះពោរពេញទៅដោយកងកំលាំងអ្នកស្នេហាជាតិខ្មែរដែលបានគោរពយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់នូវបញ្ជាដ៏មានប្រសិទ្ធភាពរបស់សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សេន ថាសូម្បីតែដី១មីល្លីម៉ែត្រក៏មិនឱ្យបាត់បង់បានឡើយ។
កន្លងមកក្រុមជ្រុលនិយមសៀមតែងតែបញ្ឈប់ការហែក្បួនមកក្បែរប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ខ្មែរដោយសារតែប្រជាជនថៃនៅតាមព្រំដែនមិនពេញចិត្ដនឹងការបង្កអស្ថិរភាពតាមព្រំដែនរហូតពួកគេបានស្ទាក់វាយប្រហារទៅលើពួកជ្រុលនិយម ធ្វើឱ្យរបួស និងស្លាប់ទៀតផង ។ វត្ដកែវសិក្ខាគីរីស្វារៈ ហៅវត្ដប្រាសាទព្រះវិហារ បើទោះជាមេដឹកនាំសៀមដ៏លេលា បាននិងកំពុងបំផ្លោងពាក្យដ៏ឥតអៀនខ្មាសថា វត្ដរបស់ខ្មែរមួយនេះបានសង់នៅលើដីចំណុច៤,៦គីឡូម៉ែត្រការ៉េក៏ដោយ ក៏កម្ពុជាវិញនៅតែគោរព និងរក្សាអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនជានិច្ច ។ កម្ពុជាពេលនេះមិនញញើតក្នុងការប្រឈមមុខការពារអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនទេ ។ ចំណុចទំហំដី៤,៦គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ដែលមេដឹកនាំសៀមវង្វេងប្រវត្ដិសាស្ដ្រ បានគូសវាសតែម្នាក់ឯង មិនមានអន្ដរជាតិទទួលស្គាល់នោះ គឺស្ថិតនៅលើចំណុចវាលឥន្ទ្រី ភ្នំទ្រព្យ ៥មករា វត្ដកែវសិក្ខាគីរីស្វារៈ និងសំបុកឃ្មុំ បច្ចុប្បន្នគឺស្ថិតក្នុងការឈរជើង ការពារយ៉ាងរឹងមាំពីសំណាក់កងកំលាំងកម្ពុជាទាំងស្រុង គឺមិនមានទ័ពសៀមណា ម្នាក់បានឈរជើងដូចដែលពួកគេមានគំនិតឈ្លានពាននោះឡើយ ។
ស្ថានឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជានៅទីក្រុងបាងកក ធ្លាប់បានផ្ញើកំណត់ទូតទៅក្រសួងការបរទេសថៃដោយបញ្ជាក់ច្បាស់ថា វត្ដកែវសិក្ខា គីរីស្វារៈដែលស្ថិតនៅជិតប្រាសាទព្រះវិហារ គឺស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជា យោងតាមផែនទីដងរែក ដែលគូសដោយគណៈកម្មការបារាំង- សៀមក្នុងឆ្នាំ១៩០៨ ហើយត្រូវបានទទួលស្គាល់ និងប្រើប្រាស់ដោយតុលាការយុត្ដិធម៌ អន្ដរជាតិជាផែនទី“ឧបសម្ព័ន្ធ១” ក្នុងការកាត់ ក្ដីនៅឆ្នាំ១៩៦២។ ចាប់ពីថ្ងៃចុះហត្ថលេខាលើ អនុសញាឆ្នាំ១៩០៨មក ប្រទេសថៃបានទទួលស្គាល់ថា តំបន់នោះជាទឹកដីរបស់កម្ពុជា ហើយក៏នៅតែបន្ដទទួលស្គាល់បែបនេះទៀត បន្ទាប់ពីមានការកាត់ក្ដីរបស់តុលាការយុត្ដិធម៌អន្ដរជាតិនៅឆ្នាំ១៩៦២។ ក៏ប៉ុន្ដែទើបតែក្រោយពីប្រាសាទព្រះវិហារត្រូវបានចុះក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅថ្ងៃទី៧ កក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ ប៉ុណ្ណោះដែលប្រទេសថៃ បានទាមទារដោយបំពានថា តំបន់នេះជាទឹកដីរបស់ខ្លួន ។ នាពេលថ្មីៗនេះការងារជួសជុលនៅវត្ដកែវសិក្ខាគីរីស្វារៈបានធ្វើឡើងនៅក្នុងដែនដីកម្ពុជាយ៉ាងជាក់ច្បាស់ ។ ហេតុដូច្នេះកម្ពុជាបដិសេធទាំងស្រុងជាថ្មីម្ដងទៀតនូវការអះអាងដោយគ្មានមូលដ្ឋានរបស់ក្រសួងការបរទេសថៃ ។
ជាមួយនឹងការបង្ហាញ ស្ថានឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជាក៏បានទាមទារឱ្យក្រសួងការបរទេសថៃពិនិត្យមើលឯកសារដែលកម្ពុជា ធ្លាប់បានបញ្ជូនទៅប្រទេសថៃកន្លងមកដើម្បីជាគតិ មុននឹងធ្វើការប្រឌិតរឿងដដែលៗម្ដង ហើយម្ដងទៀត។ លិខិតចុះថ្ងៃទី១៩ កក្កដា ២០០៨ (មានផែនទីភ្ជាប់) របស់សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ដ្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាជូនចំពោះ លោកសាម៉ាក់ ស៊ុនដារ៉ាវេដ នាយករដ្ឋមន្ដ្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រថៃ និងកំណត់ទូតជាហូរហែតាំងពីឆ្នាំ២០០៨រហូតដល់ឆ្នាំ២០១០ ដែលបានធ្វើឡើងក្នុងកំរិតស្ថានទូតប្រចាំក្រុងបាងកក និងថ្នាក់ក្រសួងការបរទេស ។ជាការពិតការប្រកាន់ជំហររបស់សៀមពី ផ្ទៃដីទំហំ៤,៦គីឡូម៉ែត្រការ៉េបានបង្ហាញថា ពួកគេមិនខ្វល់ពីឯកសារស្របច្បាប់នានាដែលកម្ពុជាបានបង្ហាញនោះទេ គេនៅតែប្រកាន់យកផែនទីឯកតោភាគីរបស់ខ្លួនដដែល។ ដូច្នេះវាច្បាស់ណាស់ថា រឿងរ៉ាវដែលធ្លាប់បានក្ដីក្ដាំគ្នាកាលពី៤៨ឆ្នាំមុននៅតុលាការ អន្ដរជាតិចៀសមិនផុតទេពីការសុំទៅឱ្យ តុលាការអន្ដរជាតិយកសាលក្រមដែលធ្លាប់ បានប្រកាសជាផ្លូវការកាលពីឆ្នាំ១៩៦២ មកធ្វើការបកស្រាយឱ្យច្បាស់លាស់ឡើងវិញ ។
ចែករំលែកព័តមាននេះ