ជ្រុងមួយនៃសាសនា ៖ បើទោះជាមិនមានបញ្ញត្តិតាមផ្លូវវិន័យ តែបើព្រះសង្ឃប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យានេះខុសទិសដៅនឹងមានទោស ។ នេះសបញ្ជាក់់ឲ្យច្បាស់ថា លោកសង្ឃអាចប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទបាន មិនខុសទៅនឹងច្បាប់ហាមឃាត់ទេ ប្រសិនបើការប្រើប្រាស់នោះក្នុងចេតនាអភិវឌ្ឍន៍សាសនាឲ្យរុងរឿង។ តែប្រសិនបើប្រើខុសប្រាសចាកធម៌វិន័យ គឺគ្រាន់តែដើម្បីទំនាក់ទំនងបោកបញ្ឆោតគេយកលាភ ឬពោលពាក្យចែប៉ប្រែក្នុងផ្លូវផ្សេងនឹងមាន
ទោស ហើយទោសនោះទៅតាមការប្រព្រឹត្តជាក់ស្តែង ។ បើស្រាលត្រឹមធ្វើឲ្យសីលពព្រុះពពាល តែបើទោសធ្ងន់នឹងអាចឈានដល់ដាច់ចាកភេទជាអ្នកបួស ។
ជឿទេថា លោកសង្ឃប្រើទូរស័ព្ទសុទ្ធតែប្រព្រឹត្តទៅក្នុងផ្លូវសុចរិត ?
ធ្វើម៉េចនឹងបានដឹងទៅកើត បើសុទ្ធតែជាបញ្ញាបុថុជ្ជនដូចគ្នានឹង! ការងារនេះជាអាថ៌កំបាំងរបស់សាមីសង្ឃ តែគួរចាំថា រឿងសុទ្ធមិនសុទ្ធ ស្អាតមិនស្អាតមិនមែនជាជម្រើសសម្រាប់អ្នកផ្សេងឡើយ គឺអាស្រ័យលើសាមីខ្លួនជាអ្នកអនុវត្តផ្ទាល់។ មានន័យថា បើទោះជាតាមផ្លូវវិន័យមិនមានបញ្ញត្តិពីការដែលព្រះសង្ឃប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទគួរឬមិនគួរក្តី តែបើប្រើខុសនឹងមានទោស ហើយទោសនោះទៅតាមកម្រិតនៃទង្វើជាក់ស្តែងទៀត គឺបើគ្រាន់តែពោលពាក្យកុហកបោកប្រាសឲ្យគេខាតបង់ពេលវេលា ឬខាតបង់់ប្រាក់បន្តិចបន្តួច ឬក៏ទំនាក់ទំនងក្នុងសម្ព័ន្ធមេត្រីភាពតាមផ្លូវវាចា តែមិនបានធ្វើឲ្យភាគីស្រី្តភេទនោះខាតបង់រូបកាយ គ្រាន់តែខូចចិត្តខ្លះៗ ទោសនៃសាមីសង្ឃអង្គនោះក៏មិនធ្ងន់រហូតដាច់ភេទជាបព្វជិតដែរ តែសីលពរលែងស្អាតទៀតហើយ ។
ផ្ទុយទៅវិញប្រសិនបើសង្ឃប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យានេះទៅទំនាក់ទំនងបញ្ចុះបញ្ចូលពោលអួតខ្លួនដោយប្រការផ្សេងៗដូចថា ខ្លួនបានសម្រេចវិជ្ជានេះ សម្រេចវិជ្ជានោះ សម្រេចធម៌នេះ សម្រេចធម៌នោះ កែច្នៃរកវិធីសាស្ត្របែបណាដើម្បីឲ្យគេជឿជាក់បូជាលាភសក្ការៈច្រើនសន្ធិកមកលើខ្លួន តែតាមការពិតភិក្ខុ ឬសាមណេរអង្គនោះអត់ចេះអីសោះ ។ សម្ដីបែបនេះ បើតាមផ្លូវវិន័យចោទចូលក្នុងអាបត្តិធំមួយក្នុងចំណោមអាបត្តិធ្ងន់ៗទាំងបួនគឺ ឧត្តរិមនុស្សធម្ម ពោលអួតធម៌ ឬវិជ្ជារបស់មនុស្សក្រៃលែង ដែលមិនមានក្នុងខ្លួនភិក្ខុ ឬសាមណេរអង្គនោះនឹងដាច់ចាកភេទជាអ្នកបួសក្នុងខណៈនោះ ។
ចុះបើភិក្ខុ ឬសាមណេរដឹងថា ខ្លួនដាច់ភេទជាអ្នកបួសហើយ តែមិនព្រមប្តូរសម្លៀកបំពាក់នៅគ្រងចីវរបន្តសម្ងំរស់នៅដូចអ្នកបួសដទៃទៀត តើយ៉ាងម៉េចទៅវិញ ?
វិន័យមិនបានប្រាប់ថា អ្នកចេះវិន័យ ធ្វើខុសមានទោស ចំណែកឯអ្នកមិនចេះវិន័យធ្វើខុសមិនមានទោសនោះក៏ទេដែរ ។ វិន័យបើកាលណាអ្នកបួសធ្វើខុសកម្រិតណា ទោសទណ្ឌប្រាកដជានឹងមានកម្រិតនោះ មិនរើសមុខថាអ្នកចេះ ឬមិនចេះ អ្នកដឹង ឬមិនដឹងនោះឡើយ ។ កាលបើសាមីខ្លួនត្រូវអាបត្តិថ្នាក់កំពូលហើយមិនព្រមសឹកនោះ ប្រាកដជាមានបាបធ្ងន់បំផុត ។ តាមពុទ្ធប្បញ្ញត្តិចោទបុគ្គលនោះដូចជាចោរ ចាំប្លម ចាំលួចដណ្តើមយកលាភរបស់សង្ឃដែលលោកមានសីលបរិសុទ្ធ ឬបើអ្នកក្លែងភេទនេះចូលធ្វើសង្ឃកម្មទាំងឡាយមានឧបោសថសីលជាដើមដែរនោះ ប្រហែលជាចុតិបដិសន្ធិនឹងគេចមិនផុតពីអនន្តរិយកម្មឡើយ ។
ពិតណាស់ សម័យសាកលភាវូបនីយកម្មអ្វីៗរីកចម្រើនកប់អាកាសអស់ទៅហើយ ព្រះសង្ឃគួរប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាដ៏នើបនេះហើយ តែកុំសម្ញែងពេកក្រែងមិនគប្បីដល់ភ្នែកអ្នកផងគេមើលមកមិនសម ខ្លាចក្រែងគេរិះគន់ គេទិតៀនវាយប្រហារដោយសំដីមិនពីរោះត្រង់ឥរិយាបថមិនគួរនេះហើយគឺខុសវិន័យនេះបើផ្អែកទៅលើអភិសមាចារ ។
មែនទែនទៅ ការប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទនេះមានប្រយោជន៍ច្រើនណាស់ បើសាមីសង្ឃប្រើប្រាស់ឲ្យត្រូវទៅតាមគន្លងធម៌វិន័យ ដូចទំនាក់ទំនងកាទូតដើម្បីប្រយោជន៍សាសនា ឲ្យគេស្គាល់ពុទ្ធសាសនាជាលក្ខណអន្តរជាតិ ទំនាក់ទំនងបរិស័ទជិតឆ្ងាយពន្យល់ណែនាំពីធម៌វិន័យឲ្យគេបានយល់កួចចិត្តជ្រះថ្លាក៏ងាយស្រួល ។ ដោយហោចសូម្បីម្ចាស់ទានរូបណាគេចង់ធ្វើពិធីកម្មផ្សេងៗ ការនិមន្តតាមរយៈទូរស័ព្ទនេះគឺជារឿងប្រសើរពេក ចំណេញពេលវេលា មិន
ចំណាយថវិកាធ្វើដំណើរ និងបានជាការដូចគ្នា ។ ការប្រើប្រាស់ធុននេះ មិនត្រឹមតែឲ្យសង្ឃរួចផុតទោស ថែមទាំងជួយទល់ទ្រសាសនាឲ្យរុងរឿងទៀតផង ។ ប៉ុន្តែប្រយ័ត្នប្រើប្រាស់ក្នុងផ្លូវទុច្ចរិតដូចយា៉ងទំនាក់ទំនងចែប៉ប្រែក្នុងផ្លូវសម្ព័ន្ធមេត្រី ក្នុងកិច្ចកលបោកប្រាស់អ្នកដទៃដើម្បីជាប្រយោជន៍ខ្លួនឲ្យគេដល់នូវក្តីវិបត្តិ ឲ្យគេសៅហ្មងចិត្តគិតមិនគួរដល់ម្ចាស់ទូរស័ព្ទ ដូចរុញសាសនាឲ្យអន់ថយទៅវិញទេ ។
គេសង្កេតឃើញថា បច្ចុប្បន្នមានលោកសង្ឃមួយភាគធំមិនបានអប់រំចិត្តឲ្យស្ងប់រម្ងាប់ទៅតាមនាមជាឧត្តមភេទទេ កំពុងច្របូកច្របល់នឹងប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា ។ ខ្លះបញ្ចេញកាយវិការតាមបណ្តាញទំនាក់ទំនងសង្គម បញ្ចេញវោហារសាស្ត្រច្រងេងច្រងាង សំដែងឫកពាមិនសមរម្យ លោតកញ្ជ្រោលទៅតាមសម័យកាល ខុសពីសង្គមសង្ឃជំនាន់ដើមស្ពាយតែបាត្រ ត្រាច់ចរក្នុងព្រៃរកកន្លែងស្ងប់ចម្រើនមេត្តាភាវនា ។ ប៉ុន្តែក៏មានព្រះសង្ឃច្រើនណាស់ដែលលោកប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាត្រឹមត្រូវប្រព្រឹត្តទៅតាមផ្លូវធម៌វិន័យ ទាញយកផលប្រយោជន៍ដល់អង្គការសង្ឃ ក៏ដូចសាសនា និងអប់រំកាយវាចា ចិត្តបានល្អប្រពៃ គួរជាទីជ្រះថ្លានៃពុទ្ធបរិស័ទបានហើយ ៕ (ដោយ សាន សារិន)
ចែករំលែកព័តមាននេះ