នៅតំបន់អង្គរមានសិលាចារឹកជាភាសាភូមាចំនួន១១កន្លែងផ្សេងគ្នា ដែលបញ្ជាក់ពីវត្តមានជនជាតិភូមា ។ ក្នុងចំណោមនោះ៩កន្លែងនៅប្រាសាទអង្គរវត្ត និង២កន្លែងទៀតក្នុងក្រុងអង្គរធំក្បែរប្រាសាទបាយ័ន ។ តើពួកគេមកតំបន់អង្គរដើម្បីអ្វី អំឡុងពេលណា ? លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា…
នៅតំបន់អង្គរមានសិលាចារឹកជាភាសាភូមាចំនួន១១កន្លែងផ្សេងគ្នា ដែលបញ្ជាក់ពីវត្តមានជនជាតិភូមា ។ ក្នុងចំណោមនោះ៩កន្លែងនៅប្រាសាទអង្គរវត្ត និង២កន្លែងទៀតក្នុងក្រុងអង្គរធំក្បែរប្រាសាទបាយ័ន ។ តើពួកគេមកតំបន់អង្គរដើម្បីអ្វី អំឡុងពេលណា ?
លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានប្រទះឃើញទីតាំងទាំងនោះមាននៅតាមជើងសសរ នៅក្បែរក្តារបែន នៅថែវព្រះពាន់ នៅជាន់បាកាណ និងនៅតាមថែវ ខ្លះៗនៃប្រាសាទអង្គរវត្ត ។ ចំណែកឯនៅក្នុងអង្គរធំ ក្បែរប្រាសាទបាយ័ន សិលាចារឹកភាសាភូមាមាននៅលើសន្លឹកសីមាភ្លោះរបស់ឧបោសថាគារ ព្រះអង្គងោក ដែលស្ថិតនៅខាងជើងនៃប្រាសាទមួយនេះ។
នៅអំឡុងឆ្នាំ២០១៤ និង២០១៥ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា តាមរយៈបុរាណវិទូលោកអ៊ឹម សុខរិទ្ធី បានប្រាស្រ័យទាក់ទងនឹងអ្នកស្រាវជ្រាវភូមា ហើយបានជួបអនុរដ្ឋមន្ត្រីភូមា គឺលោកអ៊ូ ថាន់ស្វេ តាមរយៈសាស្ត្រាចារ្យប្រទេសអង់គ្លេស លោកស្រី Elizabeth Moore អ្នកជំនាញផ្នែកប្រវត្តិសាស្ត្រនៃសាកលវិទ្យាល័យ SOAS នៃទីក្រុងឡុងដ៍ បានស្វែងរកការសិក្សារួមគ្នាមួយ ក្នុងបំណងដើម្បីបកប្រែភាសាភូមាទាំងនោះ ។ នៅឆ្នាំដដែលការបកប្រែពីផ្ទាំងសិលាចារឹកភាសាភូមា ត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយជាភាសាអង់គ្លេស ។
ទិន្នន័យទូទៅដែលបានពីការសិក្សាគេបានរកឃើញថា អក្សរចារឹកដែលចារចាស់ជាងគេ គឺនៅដើមសតវត្សរ៍ទី២០ ។ អ្នកដែលបានមកចារខ្លះមកជាលក្ខណៈគ្រួសារ និងមកតែឯង ហើយអត្ថន័យជាទូទៅ គឺបញ្ជាក់ពីឈ្មោះអ្នកសរសេរ ពេលវេលា និងតំបន់ដែលពួកគេរស់នៅ ។
ចំណែកនៅប្រាសាទបាយ័ន អ្នកដែលចារគឺព្រះសង្ឃភូមា ដែលលោកបានមកគោរពព្រះនៅក្នុងប្រាសាទ ជាពិសេសព្រះអង្គងោកតែម្តង ។ រូបបដិមាព្រះអង្គងោក តាមការសិក្សារបស់អ្នកស្រាវជ្រាវ ទំនងមិនមែនសង់ឡើងដោយជនជាតិខ្មែរនោះទេ គឺអាចជនជាតិភូមា ។
លោកអ៊ឹម សុខរិទ្ធី កន្លងមកឲ្យដឹងថា តាមការពិនិត្យពីទម្រង់ រូបរាងរបស់ព្រះអង្គងោក គឺដូចទៅនឹងបដិមារបស់ភូមា ។
លោកអ៊ឹម សុខរិទ្ធី បញ្ជាក់ពីមូលហេតុមានជនជាតិភូមានៅកម្ពុជាថា ពួកគេទាំងនោះមកពីតំបន់ ផ្សេងៗគ្នា ខ្លះឆ្លងកាត់តាមប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ខ្លះមកពីតំបន់ខាងជើងនៃប្រទេសភូមាសព្វថ្ងៃ ដើម្បីមកគោរពបូជាអង្គរដែលជាទីឋានព្រះពុទ្ធដ៏ល្បីល្បាញ និងសំពះព្រះ និងថ្វាយតង្វាយដល់ព្រះ ។
ដោយឡែកតាមរយៈសិលាចារឹកខាងដើម បញ្ជាក់ថា ជនជាតិភូមាទាំងនោះ ក៏មិនមែនមកត្រង់ពីភូមានោះដែរ គឺមកពីបាត់ដំបង ដែលពួកគេរស់នៅតំបន់ប៉ៃលិន ។ ជនជាតិភូមាជំនាញខាងរុករកត្បូងថ្ម ហើយពួកគេចូលមកដើម្បីរុករកត្បូងថ្មមានតម្លៃ ។ ប៉ៃលិន ជាភាសាភូមា ដែលប្រែថា ត្បូងកណ្តៀង ដែលក្រោយមកក្លាយជាស្រុកមួយរបស់ខេត្តបាត់ដំបង ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ