ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ៖ បានទៅដល់ប្រាសាទមួយដែលអ្នកស្រុកហៅថាប្រាសាទ«វិហារសៀម» ពិតជាគួរឱ្យអនិច្ចាណាស់ ដ្បិតឯកានៅចង្កេះភ្នំក្អែកពង ក្នុងសភាពស្ងប់ស្ងាត់។ប្រាសាទ«វិហារសៀម» ធ្វើអំពីឥដ្ឋក្រហមច្រាល ទំហំប្រមាណ៨ម៉ែត្រ៤ជ្រុង កម្ពស់់ជាង១០ម៉ែត្រ រាងតូចច្រឡឹង…
ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ៖ បានទៅដល់ប្រាសាទមួយដែលអ្នកស្រុកហៅថាប្រាសាទ«វិហារសៀម» ពិតជាគួរឱ្យអនិច្ចាណាស់ ដ្បិតឯកានៅចង្កេះភ្នំក្អែកពង ក្នុងសភាពស្ងប់ស្ងាត់។ប្រាសាទ«វិហារសៀម» ធ្វើអំពីឥដ្ឋក្រហមច្រាល ទំហំប្រមាណ៨ម៉ែត្រ៤ជ្រុង កម្ពស់់ជាង១០ម៉ែត្រ រាងតូចច្រឡឹង ។ ប្រាសាទបុរាណមួយនេះមិនដឹងអាយុកាលទេ នៅឈរស្ងប់ស្ងាត់ក្នុងព្រៃក្រាស់ឃ្មឹក លើចង្កេះភ្នំក្អែកពង នៅភូមិក្អែកពង ឃុំតាំងខ្យា ស្រុកភ្នំស្រួច ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ។
មានចម្ងាយប្រមាណ៦៣គីឡូម៉ែត្រពីរាជធានីភ្នំពេញ ចុះពីផ្លូវជាតិលេខ៤ ជាង១គីឡូម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះ តាមផ្លូវក្រាលថ្មយ៉ាងស្អាតងាយធ្វើដំណើរ នឹងទៅដល់ភ្នំធំមួយឈ្មោះ«ភ្នំក្អែកពង» ។ ឡើងតាមជម្រាលភ្នំប្រមាណជិត២០០ម៉ែត្រទៅដល់ចង្កេះភ្នំនឹងបានឃើញប្រាសាទតូចច្រឡឹងស្រស់ស្អាតមួយនោះ ដែលហាក់បីដូចជាស្ថិតនៅសែនឆ្ងាយពីភ្នែកមនុស្សទាំងពួងណាស់ ។
លោកទេព ស៊ន អាយុ៦៦ឆ្នាំ ជាអ្នកភូមិកាលពីពេល ថ្មីៗកន្លងមកថា តាំងពីគាត់នៅតូច ឮអ្នកស្រុកហៅថា«ប្រាសាទវិហារសៀម» ដោយមិនបានដឹងប្រវត្តិបែបណាទេ តែតាមការប៉ាន់ស្មានកសាងឡើងរាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ ។ កាលពីមុនប្រាសាទនៅទ្រង់ទ្រាយដើម រាង៤ជ្រុង បែរមុខទៅទិសខាងកើត តែរងការខូចខាតមួយចំនួន ក្នុងសម័យសង្គ្រាម និងសម័យប៉ុល ពត ។ បន្ទាប់មកទៀតដោយសារតែក្រុមជនទុច្ចរិតជួញដូរក្បាលអ្នកតា ជីកផ្នែកកណ្តាលប្រាសាទរុករកវត្ថុបុរាណយកទៅលក់អំឡុង ក្រោយឆ្នាំ១៩៧៩ ។
បុរសដដែលនៅចាំថា កាលពីមុនអ្នកភូមិម្នាក់គឺលោកតាមាស ជា អាយុជាង៩០ឆ្នាំ តែងតែឡើងទៅបោសសម្អាត និងថែរក្សាប្រាសាទ «វិហារសៀម» ។ រាល់ពេលជួបគ្រោះរាំងស្ងួតធ្វើស្រែចម្ការមិនបាន លោកតាតែងតែនាំអ្នកភូមិធ្វើពិធីបួងសួងសុំទឹកភ្លៀង ។ ពេលធ្វើពិធីបួងសួង ម្ដងៗ អ្នកស្រុុកនាំគ្នាធ្វើរោងនៅខាងក្រោម ហើយនិមន្តព្រះសង្ឃឡើងទៅធ្វើពិធីបង្វិលអាកាសនៅលើប្រាសាទ ។ ហាក់ដូចជាសក្ដិសិទ្ធិណាស់ខណៈនាំគ្នាចុះពីលើភ្នំមិនទាន់ផង ក៏មានភ្លៀងធ្លាក់មក ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះអាចសុំខ្ចីចានឆ្នាំងយកទៅប្រើបានទៀតផង ។រយៈពេល៣ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ក្រោយពីលោកតាមាស ជា ស្លាប់ទៅ មិនមានអ្នកណាម្នាក់នៅថែរក្សាប្រាសាទទេ ។
ទោះជាយ៉ាងណាក្ដី ជារឿយៗមានអ្នកជិត-ឆ្ងាយទៅបន់ស្រន់សុំសេចក្តីសុខ សុំឱ្យរកស៊ីមានបានជាដើម តែមានអ្នកទៅទស្សនាប្រាសាទតិចតួចណាស់ ។លោកទេព ស៊ន ពីមុនធ្លាប់ឃើញអាជ្ញាធររៀបចំធ្វើបុណ្យ និងយករបាំរាំថ្វាយនៅលើប្រាសាទ តែបច្ចុប្បន្នលោកមិនដឹង តើអាជ្ញាធរនៅតែគ្រប់គ្រងប្រាសាទវិហារសៀម ឬយ៉ាងណាទ ? ប្រាសាទស្ថិតនៅកណ្ដាលព្រៃក្រាស់ ហើយមិនឃើញអាជ្ញាធរ ឬស្ថាប័នជំនាញអភិវឌ្ឍអ្វីទែ រួមទាំងផ្លូវឡើងទៅលើផង ។
បើតាមឯកសារមួយចំនួនសរសេរថា ប្រាសាទនោះឈ្មោះ«ប្រាសាទក្អែកពង» តែអ្នកស្រុកហៅ តៗគ្នាថា «ប្រាសាទវិហារសៀម» ។ ប្រាសាទនេះកសាងឡើងអំឡុុងចុងសតវត្សរ៍ទី៧ ឬដើមសតវត្សរ៍ទី៨ មិនទាន់រួចរាល់នៅឡើយទេ ។រឿងព្រេងនិទានថា ការកសាងប្រាសាទនៅលើចង្កេះភ្នំក្អែកពង វាជាការភ្នាល់គ្នាដាក់ប្រទេសរវាងស្តេចខ្មែរ និងស្តេចសៀម នៅក្នុងរជ្ជកាលនោះ ។ ការភ្នាល់ឱ្យធ្វើឱ្យរួចរាល់តែក្នុងរយៈពេលមួយថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ តែស្តេចសៀមមិនអាចធ្វើបានឡើយ ។
អ្នកភូមិរស់នៅក្បែរភ្នំក្អែកពងបានសំណូមពរអាជ្ញាធរខេត្តកំពង់ស្ពឺ ក៏ដូចជាក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ឲ្យទៅពិនិត្យនិងអភិរក្ស ការពារប្រាសាទ«វិហារសៀម» ដ្បិតហាក់នៅឯកោស្ងប់ស្ងាត់ និងដាច់ឆ្ងាយពីការយកចិត្តទុកដាក់ ។ ជាក់ស្ដែងមិនមានផ្លូវឡើងស្រួលទេ គឺឡើងតាមជម្រាលភ្នំកាត់ព្រៃយ៉ាងលំបាកបំផុត ។
មិនតែប៉ុណ្ណោះមិនមានឆ្មាំនៅមើលថែរក្សាឡើយ គឺទុកចោលឱ្យនៅឯកាគួរឱ្យសង្វេគជាទីបំផុត ។
មិនអាចសុំការបំភ្លឺពីប្រធានមន្ទីរវប្បធម៌ខេត្តកំពង់ស្ពឺបានទេ កាលពីម្សិលមិញ ។ ប៉ុន្តែតាមការកត់សម្គាល់កន្លងមក ប្រធានមន្ទីរវប្បធម៌ខេត្តច្រើននាក់ហើយ ដែលកោះសន្តិភាពធ្លាប់សួរពាក់ព័ន្ធរឿងទីតាំងបុរាណ ទីទួលប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ច្រើននៅក្នុងខេត្ត មិនឃើញមានការស្រាវជ្រាវចងក្រងទុកជាឯកសារឡើយ គឺស្រួលខ្លួនរហូតដូចគ្នា រកជួបសម្ភាសន៍មិនកក់ក្ដៅសោះ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ