រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ផ្លូវលំ១ខ្សែដែលមានព្រៃដុះណែនណាន់តាន់តាប់ ហើយមួយអន្លើអាចធ្វើដំណើរតាមរយៈការជិះកង់ ម៉ូតូ ឬបររទេះគោ ចំណែកមួយអន្លើទៀតមិនអាចធ្វើដំណើរបានសូម្បីតែថ្មើរជើងក៏មិនបានឡើយ ព្រោះក្រៅពីព្រៃដុះជិត នៅមានអូរ និងប្រឡាយកាត់ផ្ដាច់ជាច្រើនកន្លែង ។
បើតាមអ្នកស្រុកឲ្យដឹងកាលពីពេល ថ្មីៗកន្លងមកថា ផ្លូវនេះគឺជាផ្លូវបុរាណដែលមានអាយុកាលរាប់រយឆ្នាំមកហើយ តាំងពីសម័យកាលឧដុង្គម្ល៉េះ ។ ផ្លូវបុរាណនោះក៏ត្រូវបានអ្នកស្រុកហៅថា «ថ្នល់ដាច់» ដែលតភ្ជាប់ពីផ្លូវជាតិលេខ៥ ត្រង់ចំណុចខ្លោងទ្វារវត្តប្រក់ក្ដារ ភូមិប្រក់ក្ដារ ឃុំវិហារហ្លួង ស្រុកពញាឮ ខេត្តកណ្ដាល ទៅដល់អតីតរាជធានីលង្វែក ស្ថិតនៅក្នុងឃុំលង្វែក ស្រុកកំពង់ត្រឡាច ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ។
បានជាអ្នកស្រុកហៅថា «ថ្នល់ដាច់»ព្រោះតែផ្លូវមិនជាប់គ្នា និងខ័ណ្ឌទៅដោយស្ទឹងនៅត្រង់ភូមិផ្សារត្រាច និងភូមិត្រពាំងសំរោង ស្ថិតនៅក្នុងឃុំលង្វែក ស្រុកកំពង់ត្រឡាច ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ។ តំបន់ថ្នល់ដាច់មានប្រវត្តិជាប់កប់យ៉ាងជ្រៅក្នុងរឿងព្រេងតាដុង យាយជ័យ ដែលនិទានអំពីព្រះរាជាគង់នៅក្រុងលង្វែកសព្វព្រះទ័យប្រតិព័ទ្ធយ៉ាងខ្លាំងទៅលើនាងត្រចើលដោះក្រាល ជាកូនតាដុងយាយជ័យ ហើយទ្រង់បានចូលស្ដីដណ្ដឹងនាងដល់ផ្ទះដើម្បីធ្វើជាព្រះទេពីរបស់ព្រះអង្គ។
ប៉ុន្តែដោយសារតែនាងប្រកែកមិនព្រមទទួលយកស្ដេចជាព្រះស្វាមី ហើយដោយខ្លាចមានទោសព្រោះធ្វើឲ្យស្តេចខ្ញាល់ ទើបតាដុង យាយជ័យ បានបង្គាប់ឲ្យព្រះរាជាលើកផ្លូវពីព្រះពន្លាព្រះអង្គ នៅឯក្រុងលង្វែករហូតដល់ផ្ទះរបស់គាត់ឲ្យបានស្រេចតែមួយរាត្រី ហើយពួកគាត់បានទូលព្រះអង្គ «ថាបើលើកមិនហើយទេ ពួកគាត់មិនលើកនាងថ្វាយនោះឡើយ»។
ហេតុតែមានព្រះទ័យប្រតិព័ទ្ធលើនាងត្រចើលដោះក្រាល ខ្លាំងពេក ទើបព្រះរាជាព្រមទទួលតាមការបង្គាប់របស់តាដុងយាយជ័យ នូវអម្រែកដ៏ធ្ងន់នេះ ហើយព្រះអង្គឲ្យសេនារេហ៍ពល លើកផ្លូវថ្នល់ពេញ១រាត្រី តែមិនហើយសោះ ។ លុះដល់ភ្លឺស្វាងឡើង ផ្លូវថ្នល់នោះនៅដាច់មិនជួបគ្នា ទើបបានជាមានពាក្យហៅថា «ថ្នល់ដាច់» ជាប់ហូតដល់សព្វថ្ងៃ ។
តំបន់ថ្នល់ដាច់នោះ គឺជាតំបន់ទឹកលិច ស្ថិតនៅក្នុងព្រៃ ហើយនៅអមសងខាងផ្លូវ គឺវាលស្រែប្រាំងរាប់សិបហិកតា ដែលប្រជាកសិករភ្ជួររាស់សាបព្រោះបង្កបង្កើនផលស្រូវប្រាំង ហើយដែលស្រែខ្លះទើបតែមានស្រូវដុះ ខ្លីៗ និងស្រែខ្លះទៀត ទើបព្រោះបាន២ទៅ៣ថ្ងៃនៅមិនទាន់ដុះនៅឡើយទេ ។
ប្រសិនបើចង់ចូលទៅតំបន់នោះ គេអាចធ្វើដំណើរចេញពីផ្លូវជាតិលេខ៥ចំណុចផ្សារឧដុង្គ រួចចូលតាមខ្លោងទ្វារវត្តប្រក់ក្ដារ ភូមិប្រក់ក្ដារ ឃុំវិហារហ្លួង ស្រុកពញាឮ ខេត្តកណ្ដាល នឹងឃើញស្ពានដែក១ឆ្លងប្រឡាយគឺ«ស្ពានឪដុង្គ ម៉ែជ័យ» ដែលជាអំណោយសម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោហ៊ុន សែន ។ ចេញផុតពីស្ពាននោះឆ្ងាយបន្តិច ទើបទៅដល់ចំណុចថ្នល់ដាច់ ហើយបើគិតពីផ្លូវជាតិលេខ៥ទៅដល់ចំណុចនោះមានចម្ងាយប្រមាណជាង២គីឡូម៉ែត្រ ។
អ្នកស្រុកនៅតំបន់នោះឲ្យដឹងថា ពួកគាត់ធ្វើបានតែស្រូវប្រាំងទេ ក្នុង១ឆ្នាំធ្វើបាន៣ដង ហើយមិនអាចធ្វើស្រូវវស្សាបានឡើយ ព្រោះជាតំបន់លិចទឹក ប៉ុន្តែក្នុងរយៈពេល៣ដងនោះ គឺដំណាក់កាលទី១ និងទី២បានផលពេញ ចំណែកដំណាក់កាលទី៣ដែលជាដំណាក់កាលចុងក្រោយមិនទៀងឡើយព្រោះបើគ្មានទឹកជំនន់ទេទើបបានផល តែបើមានទឹកជំនន់មកដល់វិញ ត្រូវលិចលង់ខូចអស់មិនបានផលឡើយ ។
បើតាមសៀវភៅប្រជុំរឿងព្រេងខ្មែររបស់ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរភាគទី៥ បានតំណាលពីប្រវត្តិថ្នល់ដាច់ថា បន្ទាប់ពីនាងត្រចើលដោះក្រាល រត់ពួនក្នុងដំបូកមួយ ហើយបាត់រកមិនឃើញ ធ្វើឲ្យព្រះរាជាទ្រង់ឆ្ងល់នឹងដំណើរដែលនាងរត់មកពួនបាត់នៅដំបូកនោះណាស់ ទ្រង់ក៏ពិគ្រោះជាមួយសេនា៤នាក់ ហើយសេនាបានទូលថ្វាយព្រះរាជាថា «ស្ត្រីដែលមានរូបល្អអម្បាញ់មិញនេះ បានជាមករត់ពួនបាត់នៅដំបូកដែលជាកន្លែងមិនគួរនឹងលាក់ខ្លួនយ៉ាងដូច្នេះ ដោយព្រះអង្គដេញចាប់បង្ខំចិត្តនាង ប្រហែលមានទេវតាជួយយកអាសានាងមិនខាន» ហើយសេនាបានទូលថែមទៀតថា «បើព្រះអង្គសព្វព្រះរាជហឫទ័យនឹងរូបនាង សូមព្រះអង្គយាងចូលស្ដីដណ្ដឹងនាងតាមប្រពៃណីវិញ» ។
ព្រះរាជាទ្រង់មានព្រះរាជបន្ទូលថា «ចុះធ្វើម្ដេចនឹងបានស្គាល់ទីកន្លែងឪពុកម្ដាយនាង?» សេនាទាំង៤នាក់បានក្រាបបង្គំទូលថា «បើនាងពិតជាមនុស្សលោកមែនទូលព្រះបង្គំសួររកទីកន្លែងឪពុកម្ដាយនាងថ្វាយព្រះអង្គ និងបានសម្រេចតាមព្រះរាជបំណងជាមិនខាន»។ ព្រះរាជាទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់ពាក្យសេនាទាំង៤សព្វគ្រប់ហើយ ទ្រង់យាងចូលព្រះពន្លាវិញ ។
ចាប់ពីពេលនោះមកសេនាទាំង៤នាក់ ក៏ត្រាច់ចរស៊ើបសួររកទីកន្លែងផ្ទះឪពុកម្ដាយនាងត្រចើលដោះក្រាល តែរកអស់រយៈពេលជាយូរថ្ងៃពុំឃើញសោះ ក៏នាំគ្នាទៅបង្គំទូលព្រះរាជាតាមការស្រាវជ្រាវរកមិនឃើញនោះ ។ ព្រះរាជាក៏ប្រជុំអស់ពួកសេនា ទ្រង់មានព្រះរាជបញ្ជាថា «ឲ្យរៀបធ្វើពិធីបុណ្យប្រណាំងទូកង ឲ្យអ្នកស្រុកផ្អើលឈូឆរមកមើលក្រែងបានជួបប្រទះនឹងនាង ហើយពួកយើងតាមមើលនាងឲ្យស្គាល់ទីលំនៅរបស់នាង» ។
សេនាទទួលព្រះរាជបញ្ជាហើយ ក៏ចាត់ចែងផ្សាយដំណឹងដល់អ្នកស្រុកជនបទជិតឆ្ងាយ ឲ្យមកមើលប្រណាំងទូក អ្នកស្រុកក៏ផ្អើលឈូឆរមីរដេរដាសដើរពពាក់ពពូនគ្នាទៅមើល ដោយសេចក្ដីរីករាយ។
ចំណែកនាងត្រចាលដោះក្រាល កាលស្ដេចដេញចាប់នាង នាងពុំបានស្គាល់ជាស្ដេចទេ, លុះស្ដេចយាងផុតទៅ នាងឃើញស្ងាត់នាងក៏រត់ចេញដំបូកត្រឡប់មកផ្ទះឪពុកម្ដាយនាងវិញ នាងបានរៀបរាប់ប្រាប់ម្ដាយឪពុកនូវហេតុដែលកើតមានដល់រូបនាងតាមត្រង់ ហើយថ្លែងប្រាប់ពីសេចក្ដីស្នេហារបស់នាងដ៏លើសលុបទៅលើ «ចៅប្រមាញ់វិងស៊ុង»។
ម្ដាយឪពុកបានដឹងចិត្តកូនសព្វគ្រប់ហើយ ក៏មានចិត្តអាណិតកូន ដោយឃើញទឹកមុខកូនស្រពាប់ស្រពោនខ្លាំងពេក ។ ពេលដែលអ្នកស្រុកផ្អើលឈូឆរទៅមើលពិធីប្រណាំងទូក តាដុង យាយជ័យ ក៏នាំនាងត្រចើលដោះក្រាល ទៅមើលនឹងគេដែរ លុះដើរទៅដល់កន្លែងប្រណាំងទូក អ្នកស្រុកភូមិក៏ចេះតែបបួលគ្នាគយគន់មើលសម្រស់របស់នាងត្រចើលដោះក្រាល ហើយគេសរសើរគ្រប់គ្នា។
សេចក្ដីសរសើរលំអនាងពីមាត់មួយទៅមាត់មួយ ក៏លេចឮដល់សេនារបស់ព្រះរាជាដែលកំពុងដើរត្រាច់រង្គាត់រកមើលនាង។ សេនាទាំង៤បានដើរមកឃើញស្គាល់ច្បាស់ហើយក៏ប្រជុំគ្នាចាំមើលដំណើររបស់នាងត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ ។
លុះពិធីប្រណាំងទូកចប់ហើយ អ្នកស្រុកក៏ត្រឡប់ទៅទីលំនៅរៀងខ្លួន ។ សេនា៤នាក់ក៏លួចធ្វើដំណើរតាមក្រោយ តាដុង យាយជ័យ លុះបានស្គាល់ទីលំនៅនាង និងឪពុកម្ដាយនាងហើយ ក៏ត្រឡប់ចូលទៅថ្វាយបង្គំព្រះរាជាទូលតាមសេចក្ដីពិត ។ ព្រះរាជាក៏ស្ដេចយាងមកផ្ទះតាដុង យាយជ័យ ជាមួយនឹងសេនា៤នាក់ ។
តាដុង យាយជ័យ បានឃើញព្រះរាជាស្ដេចយាងមកដល់ផ្ទះ នាងក៏រៀបទីកន្លែងទទួលព្រះអង្គ ព្រះរាជាទ្រង់មានព្រះបន្ទូលផ្ទាល់ព្រះអង្គទៅកាន់តាដុង យាយជ័យ សូមដណ្ដឹងយកនាងត្រចើលដោះក្រាល មកធ្វើជាអគ្គមហេសី ហើយព្រះអង្គបញ្ជាក់ថា «សូមឲ្យតា និងយាយបង្គាប់ យ៉ាងណាៗ ក៏បង្គាប់ចុះ ព្រះអង្គហ៊ានទទួលទាំងអស់ » ។
ពេលនោះតាដុង យាយជ័យ បានស្គាល់ទឹកចិត្តកូនច្បាស់ តែមិនទាន់ហ៊ានសម្រេចថាលើកថ្វាយ ឬមិនថ្វាយព្រះរាជាទេ ចាំសួរចិត្តកូនសិន ។ លុះទៅសួរនាងត្រចើលដោះក្រាល នាងប្រកែកចំពោះឪពុកម្ដាយនាងថា «នាងមិនទទួលយកស្ដេចទេ នាងស៊ូស្លាប់ជាមួយនឹងចៅប្រមាញ់វិងស៊ុង ជាគូស្នេហ៍បណ្ដូលចិត្តនាងហើយ» ។
តាដុង យាយជ័យ ឮកូនប្រកែកតឹងរ៉ឹងដូច្នោះ ក៏ពិគ្រោះគ្នាពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធថា «បើយើងមិនថ្វាយនាងទៅស្ដេច យើងមុខជាមានទុក្ខទៅថ្ងៃក្រោយជាមិនខាន តែបើយើងលើកនាងថ្វាយស្ដេច យើងអាណិតចិត្តកូនយើងដែលគ្នាបានស្រឡាញ់ទៅលើរូបចៅប្រមាញ់វិងស៊ុង ដែលជាទីពេញចិត្តយើងដែរទៅហើយ បើដូច្នេះយើងបង្គាប់ព្រះរាជាឲ្យធ្ងន់កុំឲ្យព្រះអង្គទទួលរួច ទោះជាព្រះអង្គហ៊ានទទួលក៏ព្រះអង្គចាត់ការធ្វើមិនទាន់ដែរ ។
លុះពិគ្រោះគ្នាពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធរួចហើយ តានិងយាយក៏ក្រាបបង្គំទូលព្រះរាជាថា «មិនហ៊ានបង្គាប់ព្រះអង្គទេ ក្រែងព្រះអង្គមិនហ៊ានទទួល» ។ ព្រះរាជាមានព្រះបន្ទូលថា «ព្រះអង្គហ៊ានទទួលទាំងអស់ឲ្យតែលើកនាងថ្វាយព្រះអង្គចុះ» ។ តានិងយាយក៏បង្គាប់ព្រះរាជាថា «សូមព្រះអង្គលើកផ្លូវពីព្រះពន្លាព្រះអង្គមកដល់ផ្ទះទូលព្រះបង្គំឲ្យបានស្រេចតែមួយរាត្រី បើមិនហើយ ទូលព្រះបង្គំមិនលើកនាងថ្វាយទេ»។
ព្រះរាជាទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់ហើយ ឃើញថាការនេះមានបន្ទុកធ្ងន់ណាស់ តែដោយព្រះរាជាទ្រង់ទសពិធរាជធម៌ផង ទ្រង់សព្វព្រះរាជហឫទ័យលើរូបនាងត្រចើលដោះក្រាល ខ្លាំងលើសលុបផង ព្រះអង្គក៏ទទួលធ្វើផ្លូវតាមបង្គាប់របស់តាដុង យាយជ័យ ។
លុះព្រះអង្គយាងថយទៅវិញ ទ្រង់ប្រាប់រេហ៍ពលឲ្យមកប្រជុំគ្នា ហើយព្រះអង្គត្រាស់បង្គាប់ថា «ចូរសេនារេហ៍ពលទាំងអស់ លើកផ្លូវថ្នល់មួយចាប់ព្រះពន្លា (ឯក្រុងលង្វែក) រហូតទៅដល់ផ្ទះឪដុង ម៉ែជ័យ (នៅក្រុងឧដុង្គ) ធ្វើ១យប់ឲ្យហើយស្រេច» ។ ពាក្យដែលហៅថា «ស្រុកឧត្ដុង្គសព្វថ្ងៃ» គឺហៅតាមបន្ទូលស្ដេចមុនដំបូងដែលហៅថា «ឪដុង ម៉ែជ័យ» តែក្រោយមកគេហៅក្លាយជា «ឧដុង្គមានជ័យ»។
គ្រានោះសេនារេហ៍ពល ក៏នាំគ្នាលើកផ្លូវថ្នល់ក្នុង១រាត្រីនោះតែមិនហើយសោះ លុះដល់ភ្លឺស្វាងឡើង ផ្លូវថ្នល់នោះនៅដាច់មិនជួបគ្នា បានជាមានពាក្យហៅថា «ថ្នល់ដាច់» ស្ថិតនៅភូមិផ្សារត្រាច និងភូមិត្រពាំងសំរោង ឃុំលង្វែក ស្រុកកំពង់ត្រឡាច ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង សព្វថ្ងៃនេះឯង ។
មិនតែប៉ុណ្ណោះនៅតាមផ្លូវនោះ ក៏មានទីកន្លែងអ្នកតាចំនួន២គឺ «អ្នកតាគត់» ស្ថិតនៅក្នុងភូមិប្រក់ក្ដារ ឃុំវិហារហ្លួង ស្រុកពញាឮ ខេត្តកណ្ដាល និង«អ្នកតាកំបុត» ស្ថិតនៅភូមិផ្សារត្រាច និងត្រពាំងសំរោង ឃុំលង្វែក ស្រុកកំពង់ត្រឡាច ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ដែលអ្នកស្រុកមានជំនឿថា មានមហិទ្ធិឫទ្ធិខ្លាំងពូកែ ហើយពួកគាត់គោរពមិនហ៊ានប្រមាថឡើយ ។
អ្នកដែលទៅធ្វើស្រែប្រាំងនៅតំបន់នោះ តែងតែបន់ស្រន់សុំសេចក្ដីសុខ ជាពិសេសមានចំណីអាហារហូបចុកមុននឹងបរិភោគបានគិត និងដាក់ថ្វាយ ឬច្រូចទឹក និងភេសជ្ជៈ ផ្សេងៗជូនដល់អ្នកតាទាំង២ជាមុនសិន ទើបបរិភោគជាក្រោយ ។ នេះបើតាមការរៀបរាប់ប្រាប់ឲ្យដឹងពីបុរស២នាក់ ដែលជាកសិកររស់នៅក្នុងភូមិប្រក់ក្ដារ ឃុំវិហារហ្លួង ស្រុកពញាឮ ខេត្តកណ្ដាល ដែលកំពុងដេញចាបកុំឲ្យសុីស្រូវដែលទើបសាបព្រោះរួច ថ្មីៗមិនទាន់ដុះនៅចំណុចវាលស្រែប្រាំងនោះ ៕ (កែសម្រួលដោយ ៖ បុប្ផា)
ចែករំលែកព័តមាននេះ