តាមទំនៀមពីបុរាណកាលមកក្មេង ស្រីៗសុទ្ធតែចោះត្រចៀក គ្រប់ៗគ្នាទាំងអស់ ។ រហូតមកដល់សម័យបច្ចុប្បន្ននេះ ក៏នៅតែធ្វើចំពោះត្រចៀកដែរ គឺគេចោះត្រចៀកទុកសម្រាប់ពាក់គ្រឿងអលង្ការ ផ្សេងៗ មាន កាវ កបិត ទំហូ ជាដើម ។ ឯក្មេង ប្រុសៗមិនមានចោះត្រចៀកទេ ។
រឿងនេះខ្ញុំបានដឹងពីសំណាក់ដូនចាស់ម្នាក់ឈ្មោះមាស នៅភូមិពោធិដូតអស់ គាត់បានស្លាប់ប្រហែល១៨ឆ្នាំហើយ ។ ដើមឡើយខ្ញុំសួរគាត់ថា «យាយ ! ហេតុដូចមេ៉ចក៏ប្រហោងត្រចៀកយាយធំម្ល៉េះ ? តើយាយពាក់កាវ ប៉ុន្មានទៅ ? » យាយមាសឆ្លើយតបវិញថា «ចៅឯងមិនទាន់ដឹងទេ ចាស់ៗជំនាន់យាយ គេមិនសូវពាក់កាវទេ គឺគេពាក់តែត្រសាល់ ឯត្រសាល់នោះ បើអ្នកមានទ្រព្យសម្បត្ដិច្រើនគេធ្វើដោយមាសប្រាក់ ឬភ្លុក ។
ឯអ្នកក្រសម្បត្ដិទ្រព្យគេធ្វើដោយឈើពាក់សោះតែទំនេរត្រចៀកណា៎ចៅ ! អាស្រ័យការពាក់ ត្រសាល់នេះ ទើបបានជាត្រចៀកយាយយារធ្លាក់ចុះ ហើយមានប្រហោងធំដូច្នេះឯង »។
ត្រសាល់នេះរាងប៉ុនមេដៃ មានសណ្ឋានប្រហែលនិងត្រសាល់អំបោះសព្វថ្ងៃនេះដែរ តែល្អជាង ព្រោះ មានឆ្លាក់ក្បូរក្បាច់នៅត្រង់កញ្ចាំង (មុខ) ។ ព្រោះហេតុតែមានរាងរៅដូចគ្នានិងត្រសាល់អំបោះ ទើបគេហៅ វាថា «ត្រសាល់» ដែរ ។ តែក្មេង ស្រីៗជំនាន់ដើម គេពាក់គ្រឿងអលង្ការម្យ៉ាងហៅថា «កន្ទួត» ។ កន្ទួតមានកញ្ចាំងដូចជា «កាវទងត្រង់» សព្វថ្ងៃនេះដែរ តែឥតមានត្បូងទេ ។ នៅត្រង់កន្លែងដាក់ត្បូង គេធ្វើរាងដូចផ្លែកន្ទួត ហើយធ្វើក្រវិលមូលមួយសម្រាប់ដោតក្នុងរន្ធត្រចៀកចោះ។ កន្ទួតនោះគេធ្វើដោយមាស ឬទង់ហ្វ៊ា ។
ទំនៀមចោះត្រចៀកនេះ មានរឿងព្រេងមួយតំណាលថា ៖ កាលពីកន្លងទៅយូរយារណាស់មកហើយ មានកុដុម្ពិកៈម្នាក់ ជាអ្នកមានទ្រព្យសម្បត្ដិស្ដុកស្ដម្ភ មានខ្ញុំកំដរស្រីប្រុសជាច្រើន មានមាសប្រាក់កែវកងពិទូរ្យសូរ្យកាន សព្វបែបយ៉ាង។ កុដុម្ពិកៈនោះក៏មានចិត្ដក្បត់ និងភរិយារបស់ខ្លួន ហើយទៅសហាយស្មន់នឹងខ្ញុំបម្រើស្រីម្នាក់ ។ លុះយូរទៅ ប្រពន្ធដើមដឹងរឿង តែមិនដឹងធ្វើម៉េចនឹងធ្វើបាបខ្ញុំបម្រើស្រីនោះបាន ។
ថ្ងៃមួយកុដុម្ពិកៈ មានដំណើរទៅស្រុកក្រៅពេញមួយថ្ងៃ ប្រពន្ធដើមបានឱកាសក៏នាំទាសីដទៃទៀតរបស់ខ្លួនទៅចាប់នាងស្រីជាសហាយរបស់ប្ដីនោះមកធ្វើបាប វាយដំច្រំធាក់ និងជេរបញ្ចោរច្រាសឆ្អេះយ៉ាងអស្ចារ្យ រួចយកដែកគោលមកបោះត្រង់ចុងស្លឹកត្រចៀក ទាំងពីររបស់នាងនោះ ហើយទុកចោលនៅលើផ្ទះនោះទៅ ។ លុះវេលាល្ងាច កុដុម្ពិកៈ ត្រលប់មកពីស្រុកក្រៅវិញ ឃើញដូច្នេះក៏សួរទៅនាងសហាយនោះថា «យ៉ាងម៉េច! បានជាគេយកដែកគោលបោះស្លឹកត្រចៀកដូច្នេះ?» ។ នាងក៏ឆ្លើយប្រាប់តាមដំណើរសព្វគ្រប់ ។ ប្ដីក៏ដកដែក គោលចេញរកថ្នាំលាបស្រួលបួលហើយ ឱ្យទៅនៅផ្ទះមួយ ឆ្ងាយពីគ្នា ។
ចាប់តាំងពីថ្ងៃនោះមក នាងសហាយនោះមានសេចក្ដីអៀនខ្មាសគេជាច្រើន ព្រោះត្រចៀកខ្លួនមានស្នាមប្រហោង ។ នាងចេះតែនិយាយនឹងប្ដីថា ឱ្យជួយធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីឱ្យបាត់ស្នាមប្រហោងត្រចៀកនាង ។ កុដុម្ពិកៈធានារ៉ាប់រងថា នឹងរកមធ្យោបាយធ្វើឱ្យបាត់ស្នាម ហើយឱ្យបានល្អទៀតផង ។ នៅយប់មួយ កុដុម្ពិកៈដេកសញ្ជឹងគិតឃើញថា បើអញយកមាសទៅឱ្យជាងរចនាធ្វើជារបស់អ្វីមួយមានរបៀបដូចដែកគោល ហើយយកមកឱ្យនាងពាក់បិទត្រង់រន្ធស្នាមនោះ ប្រហែលនឹងបានល្អ ។ លុះគិតហើយ ទើបកុដុម្ពិកៈចាត់ឱ្យជាងធ្វើបានដូច បំណង ដោយបង្គាប់ឱ្យធ្វើមានកញ្ចាំងដាំត្បូងពេជ្រ រំលេចដោយក្បាច់រចនា ផ្សេងៗ យ៉ាងល្អវិចិត្រគួរឱ្យចង់បាន ។
នាងសហាយក្រោយដែលបានពាក់ដែកគោលមាសដាំត្បូងពេជ្រ ក៏ឃើញមាន លម្អប្លែក នាំឱ្យនាងមានចិត្ដរីករាយយ៉ាងក្រៃលែង។ លុះថ្ងៃក្រោយមក នាងប្រពន្ធដើមបានឃើញត្រចៀកនាងសហាយដែលខ្លួនបោះដែកគោលនោះ មានពន្លឺភ្លឺ ផ្លេកៗគួរឱ្យស្រលាញ់ក៏សួរនាងនោះថា «នាងបានអ្វីមកពាក់នៅត្រចៀកនោះក៏ល្អម្ល៉េះ ? នាងសហាយឆ្លើយថា «ខ្ញុំពាក់ដែកគោលដាំត្បូងពេជ្រ ជំនួសដែកគោលដែលអ្នកបានបោះកាលពីថ្ងៃមុននោះ» ។
នាងប្រពន្ធដើមបានដឹងហើយ ក៏រកមធ្យោបាយចោះត្រចៀកខ្លួន ហើយឱ្យជាងធ្វើដែកគោលដាំត្បូងពេជ្រពាក់ ដូចនាងប្រពន្ធចុងដែរ ។ ចាប់តាំងពីសម័យនោះមក ស្រីៗឯទៀតក៏នាំគ្នាចោះត្រចៀកកូនស្រី តាំងពីនៅក្មេង តូចៗទុកសម្រាប់ពាក់គ្រឿងអលងា្កផ្សេងៗ ជាប់រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ៕ ស្រង់ចេញពីសៀវភៅប្រជុំរឿងព្រេងខ្មែរ (កែសម្រួលដោយ៖ បុប្ផា)
ចែករំលែកព័តមាននេះ