ស្រាវជ្រាវ ៖ រឿងចាយប្រាក់រដ្ឋរបស់អ្នកនយោបាយលើពិភពលោក ជួនកាលធ្វើឱ្យមានភាពអាស្រូវក៏មាន ។ ការចាយវាយខ្ជះខ្ជាយក្រៅពីមិនបានផ្តល់នូវប្រសិទ្ធភាពណាមួយខាងនយោបាយក៏ដូចសេដ្ឋកិច្ច វាបែរជាធ្វើឱ្យសាធារណមតិរិះគន់អត់សំចៃមាត់ក៏មាន ប្រសិនបើការចាយវាយនោះមិនសមស្របតាមកាលៈទេសៈ ឬមិនសមស្របនឹងស្ថានភាពប្រទេសជាតិ ។ និយាយពីអ្នកនយោបាយចាយធំ ប្រហែលជាលោកជំទាវអេនជីឡា ម៉ីកែល អធិការបតីអាល្លឺម៉ង់ស្ថិតក្នុងជួរទីមួយ និងឈរលើគេបង្អស់ ។ គេនៅចាំបានថា កាលពីឆ្នាំ២០០៦ ក្នុងដំណើរទៅចូលរួមសន្និសីទកំពូល G-8 នៅក្រុងសាំងភីតឺស្បឺក ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ លោកចច ប៊ូស ប្រធានាធិបតីអាមេរិកកាលណោះឆ្លៀតឱកាសឆៀងចូលធ្វើទស្សនកិច្ចត្រួសៗតំបន់ឆ្នេរសមុទ្របាល់ទិចរបស់អាល្លឺម៉ង់ ។ យប់ថ្ងៃនោះនៅភោជនីយដ្ឋានលំដាប់កំពូលនាទីប្រជុំជន Trinwillershagen លោកចច ប៊ូស ត្រូវបានលោកជំទាវម៉ីកែល ជប់លៀងម្ហូបឆ្ងាញ់ពិសេសនៃតំបន់ខាងជើងអាល្លឺម៉ង់ គឺថ្លាន់អាំងលើរងើកធ្យូង និងស្រាបៀរលំដាប់លេខ១អាល្លឺម៉ង់ ។
អ្នកនយោបាយជប់លៀងអ្នកនយោបាយរឹតចំណងមិត្តភាពជារឿងធម្មតា តែសំរាប់ការជប់លៀងពេលនោះបែរជាធ្វើឱ្យមានការភ្ញាក់ផ្អើលពេញប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ ព្រោះចំណាយច្រើនសំបើមពេក ស៊ីផឹកមួយពេលសោះអស់រហូតដល់៨,៧លានអឺរ៉ូ ប្រហាក់ប្រហែល១០លានដុល្លារអាមេរិក ។ ពេលសារព័ត៌មានចុះផ្សាយរឿងនេះ ប្រជាជនអាល្លឺម៉ង់ភ្ញាក់សឹងខ្ទាតថ្លើមចេញក្រៅទ្រូង ម្នាក់ៗគិតថា ប្រាក់បង់ពន្ធរបស់ខ្លួនត្រូវគេយកទៅចាយវាយយ៉ាងឆ្ងាញ់ដៃគ្មានស្តាយស្រណោះសូម្បីបន្តិច ។ ហេតុនេះពលរដ្ឋអាល្លឺម៉ង់ម្នាក់នៅរដ្ឋ Mecklenburg-Western Pomerania ក្តៅក្រហាយពេកដាក់ពាក្យឡើងតុលាការទាមទារឱ្យភោជនីយដ្ឋានខាងលើរាយការណ៍ជាសាធារណៈឱ្យមហាជនបានដឹងពីថ្លៃម្ហូបមួយមុខៗក្នុងពិធីជប់លៀង ។ បណ្តឹងរបស់ពលរដ្ឋអាល្លឺម៉ង់រូបនោះត្រូវបានមហាជនគាំទ្រ ព្រោះសុទ្ធតែចង់ដឹងថា តើភោជនីយដ្ឋានកាប់ឆៅយា៉ងម៉េចខ្លះ បានជាជប់លៀងមួយពេលសោះអស់ដល់១០លានដុល្លារអាមេរិក ។ បច្ចុប្បន្នតុលាការរដ្ឋ Mecklenburg-Western Pomerania កំពុងពិចារណាតើគួរធ្វើតាមការទាមទាររបស់បុរសខាងលើ ឬអត់ ព្រោះថាក្នុងពិធីជប់លៀងនោះក្រៅពីចំណាយលើម្ហូបពិសេស នៅត្រូវចំណាយប្រាក់ជូនបុគ្គលិកសន្តិសុខរហូតដល់១២.០០០នាក់ ដែលប្រមូលមកពីតំបន់ផ្សេងៗសំរាប់ការពារសនិ្តសុខភ្ញៀវសំខាន់ គឺ ប្រាក់ចំណាយលើបុគ្គលិកសន្តិសុខ១២.០០០នាក់នោះដែលអស់ច្រើន មិនមែនម្ហូបជប់លៀងមួយពេលអស់រហូតដល់៨,៧លានអឺរ៉ូឡើយ ។
ក្រៅពីលោកជំទាវម៉ីកែល លោកជំទាវមីសែល អូបាម៉ា ក៏ឆាប់បានជាប់ឈ្មោះក្នុងបញ្ជី «អ្នកនយោបាយចាយធំ» ដែរ តាមរយៈដំណើរទេសចរណ៍ថ្នាក់ឡូសទៅប្រទេសអេស្ប៉ាញកាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០១០ ។ ដំណើរទេសចរណ៍នោះចំណាយអស់ប្រាក់កន្លះលានដុល្លារ គ្រាន់តែសំរាប់លោកជំទាវមីសែល អូបាម៉ា រួមជាមួយកូនស្រីសាសា (Sasha) អាយុ៩ឆ្នាំ និងសាច់ញាតិមិត្តភក្តិមួយចំនួនទៅលំហែកាយស្រូបយកខ្យល់អាកាសសមុទ្រមេឌីទែរ៉ាណេប៉ុណ្ណោះ ។ បខណៈលោកជំទាវមីសែល អូបាម៉ា សប្បាយរីករាយជាមួយទេសភាពថ្មី ខ្យល់អាកាសថ្មី សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកអាមេរិកទះប៉ោតទូងស្គរក្តុងក្តាំងជុំវិញការចំណាយច្រើនសំរាប់តែការដើរលេងនេះ ។ CBS News លាតត្រដាងថា ថវិការដ្ឋត្រូវចំណាយ១៤៦.០០០ដុល្លារសំរាប់ជួលយន្តហោះ Air Force 757 ដឹកលោកជំទាវ ។ នេះមិនទាន់គិតប្រាក់៩៥.០០០ដុល្លារ ថ្លៃបន្ទប់សណ្ឋាគារសំរាប់បុគ្គលិកសន្តិសុខ៧០នាក់ និងប្រាក់កំរៃផ្តល់ដល់ពួកគេដែលត្រូវចំណាយ២៧៣ដុល្លារសំរាប់ម្នាក់ក្នុងមួយថ្ងៃផង ។ បើសរុបសព្វគ្រប់តើអស់ប៉ុន្មាន?
ហេតុដែលសារព័ត៌មានចេះតែលើកឡើងដដែលៗ ព្រោះការចំណាយសំរាប់តែការដើរលំហែកាយរបស់លោកជំទាវមីសែល អូបាម៉ា ធ្វើឡើងពេលប្រទេសជាតិកំពុងមានវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុ មនុស្សទូទៅជួបផលវិបាកអាក្រក់ធ្ងន់ធ្ងរក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ ។ ប្រសិនបើពេលធម្មតាប៉ុណ្ណឹងៗអ្នកណាទៅថាអី? អ្នកនយោបាយស្រីមួយចំនួនធំនិយមតែងខ្លួន ហើយក៏ចំណាយច្រើនសំរាប់ការតែងខ្លួន ។ លោកជំទាវសារ៉ា ផេលីន (Sarah Palin) បេក្ខនារីអនុប្រធានាធិបតីខាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋដៃគូលោកចន ម៉ាក់ខេន កាលពីឆ្នាំ២០០៨ ប្រហែលជាអ្នកនយោបាយស្រីដែលលេចធ្លោជាងគេខាងនិយមតែងខ្លួន ។ អ្នកនយោបាយស្រីរូបនេះធ្លាប់ធ្វើឱ្យមានចលនាតែងខ្លួនតាមគាត់យ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេងពេលគាត់ឈរឈ្មោះជាបេក្ខនារីអនុប្រធានាធិបតី ។ តាំងពីមួកធុនថ្លៃរហូតដល់ម៉ូដខោអាវ វែនតា ស្បែកជើង និងម៉ូដសក់របស់គាត់ ស្រីៗអាមេរិកជាច្រើនផ្អើលធ្វើតាម ។ កាលណោះគណៈកម្មការបោះឆ្នោតគណបក្សសាធារណរដ្ឋត្រូវចំណាយប្រាក់១៥០.០០០ដុល្លារសំរាប់តែការតែងខ្លួនរបស់គាត់ រហូតដល់មានមនុស្សជាច្រើនរិះគន់ការចំណាយនេះ ហើយក៏ព្រោះតែការចំណាយនេះផងដែរ ដែលអ្នករិះគន់និយាយថា ធ្វើឱ្យគណបក្សសាធារណរដ្ឋចាញ់ចុកឈាម ។
និយាយពីការចាយធំ មិនមែនមានតែនៅអាមេរិកដែល «អ្នកមានចូលចិត្តលេងម៉ាសប្បាយដៃ» ទេ ជនជាតិបារាំងក៏ណាស់ដែរ។ លោកប្រធានាធិបតីបារាំង នីកូឡាស់ សាកូហ្សី មិនព្រមចាញ់សមភាគីខ្លួននៅខាងមហាសាគរអាត្លង់ទិចឡើយ ។ កាសែតអង់គ្លេសឈ្មោះ Telegraph បានឱ្យដឹងថា ដោយច្រណែននឹងភាពឡួយផ្នែកខាងក្នុងនៃយន្តហោះ Boeing 747-200B របស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិកប៉ារ៉ាក់អូបាម៉ា លោកនីកូឡាស់ សាកូហ្ស៊ី ត្អូញត្អែរថា យន្តហោះ Airbus A319 «អន់ពេក» មិនស័ក្តិសមជាយន្តហោះសំរាប់ប្រធានាធិបតី ។ ហេតុនេះគាត់សំរេចចិត្តចំណាយថវិការដ្ឋទិញយន្តហោះ Airbus A330-200 ថ្លៃរហូតដល់១៧៦លានអឺរ៉ូ ។ នេះជាយន្តហោះប្រភេទ «ឡូយ» ដែលខាងក្នុងមានបន្ទប់ដេក បន្ទប់ទឹក បន្ទប់ប្រជុំសំរាប់១២នាក់ មាន៦០កៅអីសំរាប់អាជីវករគ្រាក់ៗ មានប្រព័ន្ធព័ត៌មាន ប្រព័ន្ធចម្រោះខ្យល់អាកាស តួយន្តហោះរឹងមាំភ្ជាប់ជាមួយប្រព័ន្ធប្រឆាំងកាំជ្រួចទៀត ។ ដោយសារចំណាយច្រើនសំរាប់តែយន្តហោះមួយគ្រឿងចំពេលប្រទេសជាតិកំពុងជួបវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុ លោកសាកូហ្សី ត្រូវសារព័ត៌មាន «សាប់» ដូចសាច់ប្រហិត និងប្រើពាក្យចំអកហៅយន្តហោះ Airbus A330-200 របស់គាត់ថា “Air Sako One” វិញ ។
អ្នកមានចាយធំជារឿងធម្មតា គ្រាន់តែចាយមិនត្រូវពេលវេលាមិនត្រូវកន្លែងជារឿងពិបាកទទួលយកប៉ុណ្ណោះ ។ ប៉ុន្តែបើអ្នកក្រដូចហ្វ៊ីលីពីនចាយធំតាមបែបអ្នកមានដែរ រឿងអីមិនឱ្យជេរ ។ រឿងនេះកើតឡើងកាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០០៩ ពេលលោកស្រី អារ៉ូយ៉ូ ប្រធានាធិបតីហ្វ៊ីលីពីន ទៅធ្វើទស្សនកិច្ចអាមេរិក ។ ក្រោយជួបសន្ទនាជាមួយប្រធានាធិបតីអាមេរិកបារ៉ាក់ អូបាម៉ា រួចរាល់ លោកស្រី អារ៉ូយ៉ូ និងគណៈប្រតិភូរួមទាំងអ្នកហែហមផង ដែលមានគ្នាសរុប៦៥នាក់ ឡើងយន្តហោះទៅរកកន្លែងឆ្ងាញ់នៅក្រុងញូវយ៉ក ចូលភោជនីយដ្ឋាន Bobby Van’s Steakhouse ឆ្ងាញ់មួយពេលអស់១៥.០០០ដុល្លារ ។ ៣ថ្ងៃក្រោយអ្នកទាំងនោះឡើងយន្តហោះទៅញូវយ៉កម្តងទៀត លើកនេះចូលហាង Le Cirque ឆ្ងាញ់ជាមួយពងត្រីពិសេស និងស្រាសាំប៉ាញអស់២០.០០០ដុល្លារ ។ ឆ្ងាញ់មួយពេលអស់ប៉ុន្មានម៉ឺនដុល្លារអត់បញ្ហាសំរាប់ប្រទេសអ្នកមាន តែសំរាប់ប្រទេសអ្នកក្រដែលប្រជាជនមួយចំនួនអត់បាយនៅឡើយ រឿងអីប្រជាជនមិនជេរ?
ចែករំលែកព័តមាននេះ