រាជធានីភ្នំពេញ ៖សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ដ្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នាព្រឹកថ្ងៃទី១ មេសា បន្ទាប់ពីអញ្ជើញចូលរួមក្នុងពិធីបើកបវេសនកាលប្រជុំសភា បានមានប្រសាសន៍ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានយ៉ាងខ្លី តែមានអត្ថន័យគួរទទួលយកបានថា ថ្ងៃនេះប្រហែលជាខ្ញុំមិនអាចបំពេញបំណងរបស់អស់លោកបានទេ ព្រោះមានរឿងយ៉ាងដូច្នេះ ដោយសារតែយើងបានកំណត់ថា យើងត្រូវដើរទៅមុខ ។
ឯអ្នកដទៃម្ដងគេដើរទៅមុខ ម្ដងគេដើរថយក្រោយ…ដូច្នេះអ្នកដែលត្រូវសួរ អស់លោកអាចទៅសួរអ្នកដទៃ…មិនត្រូវសួរខ្ញុំទេ ។ សម្ដេចតេជោ លោកបានដឹងយ៉ាងច្បាស់ថា ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាននឹងសាកសួរជុំវិញការបន្ដធ្វើពហិការរបស់ក្រុមអ្នកតំណាងរាស្រ្ដគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមិនចូលប្រជុំសភា ។ ការផ្លាស់ប្តូរគោលជំហរជាថ្មីរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដោយលើកយករូបមន្ត២ភាគ៣ចូលក្នុងតុចរចា បានបង្កើតនូវការបង្អាក់ និងបង្កភាពរាំងស្ទះដល់កិច្ចប្រជុំនៃក្រុមការងារគណៈកម្មការចម្រុះរវាងគណបក្សទាំងពីរដែលគេបានមើលឃើញថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិកំពុងបោះដុំដែកដែលជារងើកដ៏ក្រហមឆ្អៅ ទម្លាក់មកលើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយដែលកម្តៅនោះអាចនឹងនាំឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់សង្គមជាតិទាំងមូលដោយសារឧបាយកលនេះ ។
ក្នុងទឹកចិត្តរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ពិតណាស់ គឺមិនចង់វិលទៅរកអតីតកាលដ៏ជូរចត់នោះទេ ទាំងការកាប់សម្លាប់ដូចក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍ប៉ុល ពត និងទាំងការជាប់គាំងនៃស្ថានការណ៍នយោបាយពីព្រោះថា ប្រជាជនកម្ពុជា ធ្លាប់បានហែលឆ្លងកាត់នូវវិបត្តិដ៏រុាំរ៉ៃនោះនិងឆ្អែតឆ្អន់មិនចង់ឃើញទៀតឡើយ ។ ប៉ុន្តែ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិហាក់បីដូចជាមិនបានអើពើទៅនឹងកង្វល់ពិតប្រាកដរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ ផ្ទុយទៅវិញគណបក្សប្រឆាំងរឹតតែសំញើញឫទ្ធិពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃឥតឈប់ឈរ និងបង្កើតបញ្ហាថ្មីៗតាមគ្រប់រូបភាពហាក់ដូចជាចង់បង្ហាញថា មានតែគណបក្សរបស់ពួកគេតែប៉ុណ្ណោះដែលគិតពីជាតិ និងធ្វើអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងគោរពតាមឆន្ទៈពលរដ្ឋ ។
ដើម្បីបានសម្រេចគោលដៅរបស់ខ្លួន មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលគ្មានបេះដូងស្រឡាញ់សន្តិភាពបន្តិចសោះនោះ បានបង្ខំចិត្តដើរចេញចាកឆ្ងាយពីរង្វង់ច្បាប់ជាហូរហែដូចអ្វីដែលគេបានដឹងជាបន្តបន្ទាប់នូវពុតត្បុតទាំងនោះ តាមរយៈការបង្កនូវភាពក្តុងក្ដាំងអូសទាញ ញុះញង់ អុជអាល ដុតបញ្ឆេះកំហឹងមហាជនឱ្យចូលក្នុងល្បែងនយោបាយដែលពួកគេធ្លាប់លេងអស់ពេល៤អាណត្តិមកហើយ ហើយល្បែងនេះនៅតែជាទីពេញនិយមសម្រាប់កំដរដៃក្រុមពួកគេដដែល ។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មិនធ្លាប់ដែលហ៊ានចេញមកសារភាពនោះទេ នូវរាល់កំហុសនានាដែលខ្លួនបានបង្កឡើងដូចជា ប្រើល្បិចក្នុងពេលរាល់មានកិច្ចចរចា តែងតែប្រកូកប្រកាសធ្វើបាតុកម្ម ក៏ដូចជាទាមទារចង់ឱ្យភាគីចរចាត្រូវតែយល់ព្រមធ្វើតាមសំណូមពរដែលពួកគេចង់បានជាមុនសិន ទើបនិយាយគ្នាបន្តទៀតជាដើម។ល។
ប៉ុន្តែ ក្នុងចំណោមបញ្ហានានាដែលគណបក្សប្រឆាំងទាមទារ វាហាក់ដូចជាដាក់ការគាបសង្កត់ជ្រុលហួសហេតុមកលើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយដែលសំណើទាំងនោះគណបក្សកាន់អំណាចមិនអាចនឹងទទួលយកបានក្នុងនោះដូចជា ការទាមទារក្នុងការធ្វើកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតដោយចង់បានឱ្យគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) ទៅជាស្ថាប័នធម្មនុញ្ញ ហើយសមាសភាពរបស់គ.ជ.ប ត្រូវតែអនុម័តដោយសំឡេង២ភាគ៣ នោះគឺជាការដើរវិលថយក្រោយ និងក៏អាចចាត់ទុកថា មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងកំពុងតែបំពានលើការសម្រេចចិត្តរបស់ខ្លួនកាលពីអតីតកាល ។
រូបមន្ត២ភាគ៣នាពេលកន្លងមក បាននាំឱ្យសភាជាប់គាំងនិងកម្ពុជាប្រឈមនឹងវិបត្តិក្នុងពេលដ៏វែង ។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានដឹងយ៉ាងច្បាស់ណាស់ថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ១៩៩៣ គឺតម្រូវឲ្យមានការអនុម័តច្បាប់និងរាល់ឯកសារគតិយុត្តផ្សេងៗដោយសំឡេង២ភាគ៣នៃសមាជិករដ្ឋសភា ហើយរាល់ពេលដំណើរការអនុម័តច្បាប់ម្តងៗតែងតែជួបប្រទះនូវវិបត្តិជាញឹកញាប់ ជាពិសេសគឺវិបត្តិនៃការខ្វះកូរ៉ុម នៃកិច្ចប្រជុំសភា ដែលគណបក្សមានសំឡេងភាគតិចនៅក្នុងរដ្ឋសភា តែងតែយកគណបក្សឈ្នះឆ្នោតដែលមានសំឡេងភាគច្រើនជាចំណាប់ខ្មាំង ដើម្បីផលប្រយោជន៍នយោបាយរបស់បក្សខ្លួនជានិច្ច ។
ដោយយល់ច្បាស់អំពីបញ្ហាអស់ទាំងនេះហើយ ទើបកាលណោះក្នុងឆ្នាំ២០០៦ លោក សម រង្ស៊ី ផ្ទាល់ បានធ្វើលិខិតស្នើទៅសម្តេចក្រុមព្រះនរោត្តម រណឫទ្ធិ និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា សុំឱ្យធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ពីការអនុម័តសំឡេង២ភាគ៣ មក៥០%+១ វិញ ដែលរូបមន្តថ្មីនេះ បាននាំឱ្យកម្ពុជា គេចផុតពីភាពជាប់គាំងនយោបាយរហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ ។ តើហេតុដូចម្តេចបានជាមកដល់ស្ថានការណ៍ចុងក្រោយនេះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បែរជាខ្លាចរូបមន្ត ៥០%បូក១ ដែលខ្លួនធ្លាប់ជាអ្នកស្នើកាលពីអតីតកាលនោះទៅវិញ ? ការចាញ់ឆ្នោតជាបន្តបន្ទាប់ អាចជាមូលដ្ឋានបណ្តាលឱ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប៉ាន់ប្រមាណខ្លួនឯងថា ការសម្រេចចិត្តកាលណោះ គឺ ដោយសារការជឿជាក់លើខ្លួនឯងហួសហេតុពេក ថានឹងអាចដណ្តើមជ័យជម្នះលើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបាន ប៉ុន្តែនៅទីបំផុតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានស្ថិតក្នុងសភាពចាញ់ និងបាក់ស្បាត ទើបយកឱកាសដែលខ្លួនកំពុងចាញ់នេះបន្លំភ្នែកប្រជាពលរដ្ឋ ងាកទៅរករូបមន្តចាស់វិញ ដើម្បីបន្តរុញច្រានស្ថានការណ៍ឱ្យចូលក្នុងអន្ទាក់ដែលពួកខ្លួនចង់បាន ។
ការផ្លាស់ប្តូរឆន្ទៈនយោបាយ ដ៏ក្រឡាប់ចាក់បែបនេះ គឺបានបង្ហាញនូវពុតត្បុតដ៏អាក្រក់ របស់គណបក្សដែលចាញ់ឆ្នោត គឺគ្មានអ្វីដែលច្បាស់លាស់ក្នុងការសម្រេចចិត្តនោះទេ ។ បើបញ្ហាជាតិធ្វើតាមអារម្មណ៍បែបនេះ ប្រទេសជាតិនឹងជួបគ្រោះអន្តរាយដោយសារពួកគេទាំងនោះ ។ ដូចនេះ ដើមហេតុនៃការបង្កឱ្យមានការអាក់ខានការចរចារវាងគណបក្សទាំងពីរ មិនមែនកើតឡើងដោយសារការជំទាស់របស់គណបក្សប្រជាជននោះទេ គឺពិតជាកើតចេញពីការចាប់បង្ខំទៅលើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ឱ្យធ្វើការឆ្លើយតប និងយល់ព្រមទៅលើសំណើដែលផ្ទុយពីច្បាប់ ហើយច្បាប់នេះទៀតសោតនៅមានតម្លៃជាធរមាន និងប្រកបដោយអានុភាពទៀតផង ។
វារឹតតែគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងណាស់សម្រាប់សង្គមជាតិ ពីព្រោះក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ គឺរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ជំពូកទី៧ មាត្រា៧៦ នៅក្នុងវាក្យខណ្ឌចុងក្រោយ បានចែងយ៉ាងច្បាស់ថា អង្គការរៀបចំការបោះឆ្នោត នីតិវិធី និងបទបញ្ជានៃការបោះឆ្នោត ត្រូវបានកំណត់ដោយច្បាប់បោះឆ្នោត ។ បើបែបនេះ តើស្ថាប័នគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតចាំបាច់កា្លយជាស្ថាប័នធម្មនុញ្ញ និងត្រូវជ្រើសតាំងសមាសភាពសមាជិកគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ហៅ គ.ជ.ប នោះ ដោយសំឡេងបោះឆ្នោតគាំទ្រចំនួន២ភាគ៣ នៃសមាជិករដ្ឋសភាដែរឬទេ ? ម៉្យាងវិញទៀត ក្នុងបរិបទនេះ គឺគេបានដឹងច្បាស់ណាស់ថា ប្រសិនជាធ្វើតាមសំណើរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្តូររូបមន្តពី៥០%បូក១ មក២ភាគ៣ មែននោះ បញ្ហាទាំងអស់នឹងជាប់គាំង ពីព្រោះថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នឹងមិនឱ្យមានការអនុម័តអ្វីបានទាំងអស់ និយាយរួមរាល់សំណើណាមួយរបស់គណបក្សប្រជាជន ក្នុងការពន្លឿនប្រសិទ្ធភាពក្នុងការអនុវត្តច្បាប់នានា ប្រាកដជានឹងត្រូវបានបដិសេធដោយគណបក្សជំទាស់ ។ នេះហើយជាពហុវិបត្តិជាថ្មីរបស់កម្ពុជា ។
ក្នុងនាមជាគណបក្សបក្សកាន់អំណាច គេនឹងមិនអនុញ្ញាតឱ្យគណបក្សចាញ់ឆ្នោតរុញស្ថានការណ៍វិលទៅរកភាពអាក្រក់វិញនោះឡើយ ។ លើសពីនេះទៅទៀត បើ គ.ជ.ប ពិតជាត្រូវអនុម័តដោយសំឡេង២ភាគ៣នោះ ភាពជាប់គាំងកាន់តែមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរជាងរូបមន្ត២ភាគ៣ នៃការបង្កើតរាជរដ្ឋាភិបាលទៅទៀត ព្រោះថា អតីតកាលរដ្ឋធម្មនុញ្ញមាត្រា៩០វាក្យខណ្ឌទី៨ បានសរសេរថា «រដ្ឋសភាបោះឆ្នោតទុកចិត្តដល់រាជរដ្ឋាភិបាលតាមមតិភាគច្រើន២ភាគ៣ នៃសមាជិកសភាទាំងមូល» ហើយរូបមន្តនេះបានធ្វើឱ្យមានការជាប់គាំងនយោបាយនៅក្រោយការបោះឆ្នោតម្តងៗតែប៉ុណ្ណោះ ។ ប៉ុន្តែក្រោយមក ដោយឆន្ទៈនយោបាយក្នុងការបង្រួបបង្រួមជាតិរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានទម្លុះទម្លាយនៃភាពជាប់គាំងនេះ ដោយមានការបង្កើតរាជរដ្ឋាភិបាលចម្រុះរវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សហ្វុ៊នសិុនបិុច ។ ប៉ុន្តែបើ២ភាគ៣មិនអាចបង្កើត គ.ជ.ប វិញនោះ នៅកម្ពុជាក៏មិនអាចមានការបោះឆ្នោតបាន ហើយបើមិនបានបោះឆ្នោតក៏មិនអាចមានរាជរដ្ឋាភិបាល ហើយបើមិនមានរាជរដ្ឋាភិបាល ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សនៅកម្ពុជា ពិតជាត្រូវបានបំផ្លាញ ។
តើមេរៀនប្រវត្តិសាស្ត្រដែលនាំដល់ការជាប់គាំងនយោបាយនេះ គួរត្រូវបានជ្រើសយកមកអនុវត្តឡើងវិញនៅកម្ពុជា ក្រោមហេតុផលដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយដែរឬទេ? ការប៉ុនប៉ងប្រើកលល្បិចរបស់មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង ដើម្បីឱ្យកម្ពុជាធ្លាក់ចូលក្នុងវិបត្តិជាថ្មី គឺមិនមែនជាបំណងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនោះឡើយ ។ ទោះជាយ៉ាងណា គេរំពឹងថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលប្រសូតចេញពីការបោះឆ្នោតតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស ប្រាកដជាមានកាតព្វកិច្ចការពារជាតិ ហើយនឹងប្រកាន់យកគ្រប់វិធានការទាំងអស់ ដើម្បីការពាររដ្ឋធម្មនុញ្ញ ការពារបាវចនាជាតិ សាសនា ព្រះមហាក្សត្រ និងជាពិសេសការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស ក៏ដូចជាធានានូវប្រក្រតីភាពនៃដំណើរការសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ច ជាពិសេសជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ នឹងមិនធ្វើអ្វី ដើម្បីបំពេញចិត្តក្រុមបក្សប្រឆាំង ហើយមកបំផ្លាញផលប្រយោជន៍រួមរបស់ជាតិនោះទេ ។ មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង គួរបញ្ចប់ទៅនូវវប្បធម៌«ដុតឱ្យខ្លោច រោចឱ្យឆៅ» ។ ក្នុងន័យថា សំទ្បេងឆ្នោតដែលប្រជាពលរដ្ឋបានបោះជូនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួន៥៥អាសនៈ គឺអាចឱ្យក្រុមអ្នកតំណាងរាស្ត្រចូលទៅបំពេញកាតព្វកិច្ចជូនជាតិបាននៅក្នុងរដ្ឋសភា ដែលមិនគួរគប្បីធ្វើខ្លួនឯងដូចជាសត្វក្របីព្រៃ បើមិនបានស៊ីស្មៅទាំងអស់ ឬក៏គ្រប់គ្រងអាណាចក្រនោះទេ នឹងជាន់កម្ទេចស្មៅចោលទាំងអស់ នោះហើយជាមារយាទអន់របស់ថ្នាក់ដឹកនាំនៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ។
បើបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅតែប្រកាន់ជំហរដូចនោះមែន វិបត្តិនឹងកើតមានទ្បើងជាថ្មី និងគ្មានផ្លូវដោះស្រាយរួចទ្បើយ មិនខុសអ្វីពីការប៉ុងប៉ងបិទដង្ហើមសង្គមជាតិគ្រប់ច្រកនោះទេ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ