«ជ្រូកបានជាឈ្មោះឆ្នាំកុរ» ជារឿងព្រេងនិទានដ៏ជក់ចិត្តមួយក្នុងសៀវភៅប្រជុំរឿងព្រេងខ្មែរ ។ រឿងនេះដើមឡើយមានសេចក្ដីនិទាន ៖ មានសេចក្ដីកុដុម្ពីម្នាក់មានសម្បត្តិទ្រព្យស្ដុកស្ដម្ភ ហើយមានកូនមួយ តែអកុសលកូននោះកើតមក មានខ្លួនប្រាណជាសត្វជ្រូក ។…
«ជ្រូកបានជាឈ្មោះឆ្នាំកុរ» ជារឿងព្រេងនិទានដ៏ជក់ចិត្តមួយក្នុងសៀវភៅប្រជុំរឿងព្រេងខ្មែរ ។ រឿងនេះដើមឡើយមានសេចក្ដីនិទាន ៖ មានសេចក្ដីកុដុម្ពីម្នាក់មានសម្បត្តិទ្រព្យស្ដុកស្ដម្ភ ហើយមានកូនមួយ តែអកុសលកូននោះកើតមក មានខ្លួនប្រាណជាសត្វជ្រូក ។ ឪពុកម្ដាយអន់ចិត្តពន់ពេក ព្រោះកូនមានភាពជាសត្វ កូននោះឆាប់ចេះដើរ ចេះនិយាយភាសាមនុស្ស ឧស្សាហ៍ព្យាយាម មិនមានខ្ជិល ហើយមានប្រាជ្ញាឈ្លាសវៃ ។ លុះខ្លួនកាន់តែធំ ចេះជួយរក្សាការពារទ្រព្យសម្បត្តិឪពុកម្ដាយ ប្រើការ ផ្សេងៗ ធ្វើបានការសព្វគ្រប់ ។
ចំណែកវត្ថុស្ងាត់កំបាំង ដែលមាននៅក្នុងខ្លួនជ្រូកនេះ ឪពុកម្ដាយពុំបានដឹងសោះ ។ តាមពិតជ្រូកមានធ្នូព្រះខ័ន ជារបស់ទិព្វនៅក្នុងខ្លួន, លុះជ្រូកនេះមានវ័យកាន់តែចម្រើន ធំឡើងៗឪពុកម្ដាយកាន់តែពេញចិត្តអំពីចរិយា ដឹងខុស-ត្រូវ ទាស់តែរូបជាជ្រូកប៉ុណ្ណោះ ។ ស្រាប់តែវេលាថ្ងៃមួយជ្រូកនោះនិយាយទៅកាន់មាតាបិតាថា៖ សូមឲ្យគិតគូររកប្រពន្ធឲ្យខ្លួន ។ ឪពុកម្ដាយឮហើយ ទាល់គំនិតសម្ងំដកដង្ហើមធំគ្រប់គ្នា ហើយឆ្លើយថា ៖
-កូនអើយ ! ឲ្យម្ដាយឪពុក ទៅនិយាយស្ដីកូនអ្នកឯណាគេព្រមឲ្យ គេព្រមយក បើកូនឯងមានភាពជាសត្វដូច្នេះ ។ សព្វថ្ងៃឪពុកម្ដាយ មានតែកូនឯងមួយ ជាទីអាណិតស្រឡាញ់ស្មើជីវិត ឯសម្បត្តិឥតទាល់ក្រទេ យើងមានឥតខ្វះ តែត្រង់រឿងដែលកូនឲ្យឪពុកម្ដាយទៅរកស្ដីដណ្ដឹងកូនគេនេះ ឪពុកម្ដាយទាល់ហើយត្រង់រឿងហ្នឹង មិនហ៊ានទៅនិយាយស្ដីកូនគេទេ ។ បើគេនិយាយថាម៉េចឲ្យមកវិញឯងគ្មានផ្លូវដោះការនេះឪពុកម្ដាយខ្មាសគេណាស់ ។ បើកូនយកជ្រូកដូចគ្នានោះ មិនពិបាកទេ ៖
ជ្រូកឆ្លើយថា ៖ ប្រពន្ធស្រីជ្រូក ខ្ញុំមិនយកទេ យកតែប្រពន្ធស្រីមនុស្ស ! បើរកមិនបានទេ ខ្ញុំសុំដើររកប្រពន្ធខ្លួនឯងហើយ ! មិនយូរប៉ុន្មានស្រាប់តែជ្រូកនោះ ឥតប្រាប់អ្វីទៀតទេ ក៏ដើរទៅបាត់ពីផ្ទះ ។ កុដុម្ពីប្ដីប្រពន្ធស្វែងរកសព្វទិសទីមិនឃើញសោះ ក៏កើតការក្រៀមក្រំអាណិតកូន ។ ចំណែកជ្រូកនោះវិញ មុននឹងធ្វើដំណើរចេញទៅ ក៏ឈរសម្លឹងឧទ្ទិសក្នុងចិត្តថា ៖
-បើគូភរិយាពីបុព្វេមាននៅទិសណា សូមទេវតាជួយនាំចិត្តឲ្យខ្ញុំដើរទៅត្រង់ទិសទីនោះ ។ ហើយក៏ដើរចេញទៅ ដំណើរចូលព្រៃជាដរាបអស់ជាច្រើនថ្ងៃ ទើបបានជួបយាយម្នាក់ដើរជីកដំឡូងតែម្នាក់ឯងក្នុងព្រៃស្ងាត់ ជ្រូកឃើញក៏ដើរចូលទៅជិតសួរថា ៖
លោកយាយដើររកអ្វី ? បាន ឬទេ ?
យាយឮពាក្យជ្រូកចេះស្រដី កើតចិត្តរីករាយអាណិតស្រលាញ់ហើយគាត់ឆ្លើយថា ៖
យាយរកជីកដំឡូង តែឥឡូវគ្មានបានទេ !
ជ្រូកសួរទៀតថា ៖
យាយនៅដល់ណា តើលោកតាគាត់នៅទេ ហើយយាយមានកូនប៉ុន្មាននាក់ ?
យាយឆ្លើយប្រាប់ជ្រូកថា ៖
ចៅអើយ ផ្ទះយាយនៅឯនោះ តានោះគាត់ស្លាប់យូរមកហើយ យាយនៅមេម៉ាយ ជាមួយកូនស្រីពីរនាក់ គ្មានកូនប្រុសទេ ឥឡូវកូនស្រីនេះពេញក្រមុំអស់ហើយ ។ ជ្រូកឮយាយប្រាប់ថាមានកូនក្រមុំពីរនាក់ នៅទំនេរដូច្នេះ ជ្រូកក៏និយាយដំណើរខ្លួនឲ្យយាយស្ដាប់សព្វគ្រប់ ហើយសុំទៅនៅជាមួយយាយផង ។
យាយនឹកក្នុងចិត្តថា ជ្រូកនេះចេះនិយាយដឹងខុសត្រូវសព្វ ចេះភាសាមនុស្សពីរោះល្អស្ដាប់ណាស់ ហើយថាឪពុក-ម្ដាយវាជាសេដ្ឋីផង បើជ្រូកវាស្រឡាញ់កូនអញ ហើយបើកូនអញព្រម អញគួរតែផ្សំផ្គុំវាហើយ ។ ទើបគាត់ប្រាប់ជ្រូកវិញថា ៖
ចៅឯងជួយរកដំឡូងបន្តិចទៅ ។ ជ្រូកចូលព្រៃភ្លាម ស្វែងរកដំឡូង ។ មិនយូរប៉ុន្មានជ្រូកឈ្មុសដី បានមើមដំឡូងគរជាច្រើនគំនរ យាយចេះតែតាមរើសដាក់កញ្ជើ មានទាំងដំឡូងខ្មុង អាខ្យាត អខ្យា ដៃខ្លា ដំឡូងទឹក ដំឡូងទៀនគ្រប់មុខ យាយពេញចិត្តនឹងចៅជ្រូកឥតឧបមា ព្រោះឆ្លាតប៉ិនប្រសប់រកដំឡូងពេញកញ្ជើទាំងពីរ ។ ជ្រូកបង្គាប់យាយឲ្យលើកកញ្ជើដំឡូងដាក់លើខ្នង ហើយដើរទៅតាមយាយ លុះត្រាទៅដល់ផ្ទះ ។
ឯកូនក្រមុំទាំងពីរនាក់បានឃើញម្ដាយមកពីព្រៃ ក៏នាំគ្នាចេញទៅទទួល ។ យាយក៏បង្ហាញឲ្យជ្រូកស្គាល់កូនទាំងពីរ រួចលើកកញ្ជើដំឡូងដាក់ចុះពីលើខ្នងជ្រូក ឯកូនទៅជិតម្ដាយក៏ខ្សឹបសួរថា៖
ជ្រូកហ្នឹងមកពីណា ចេះនិយាយផង ? ។ ម្ដាយក៏បានប្រាប់សព្វគ្រប់ ។ លុះនៅបន្តិចទៅនោះ កូនស្រីយាយនេះ និងចៅជ្រូកក៏ដឹងចិត្តគ្នាស្និទ្ធស្នាលពេលទៅរកដំឡូងក៏ទៅជាមួយគ្នា ។ យាយម្ដាយដឹងថាកូនគាត់ និងចៅជ្រូក ស្គាល់គ្នាជិតស្និទ្ធ ហើយក៏ផ្ដើមសួរចិត្តកូន ។ សួរទៅនាងបង នាងប្រកែក លុះសួរទៅនាងប្អូន នាងឆ្លើយថា ៖
ស្រេចតែម៉ែ ម៉ែឲ្យខ្ញុំទៅនរណា ខ្ញុំចេះតែតាម ។
យាយបានដឹងពាក្យនេះ ត្រេកអរណាស់ ហើយក៏ឲ្យដំណឹងទៅចៅជ្រូកដឹងពីរឿងនេះ ជ្រូកត្រេកអរពន់ពេក ហើយក៏រួបរួមផ្សំផ្គុំកូនពៅឲ្យទៅជាគូជាមួយចៅជ្រូក តាមប្រពៃណីស្រុកសព្វគ្រប់ ។
យាយក៏ចាត់ចែងឲ្យបានជាលំនៅឋានឲ្យកូននៅដោយខ្លួនជាដរាបទៅ ។ បានប្រមាណជាកន្លះខែ នៅស្រុកនិគមនោះ មានលេចឮថា នឹងមានពួកភ្លេង របាំ គេនឹងមកលេងនៅជិតនោះ អ្នកភូមិជិតខាងទាំងចាស់ទាំងក្មេង ក៏ស្រើបស្រាលនាំគ្នាស្រស់ស្រូបបាយពេលព្រលប់ រួចនាំគ្នាទៅមើលជាច្រើនឈូឆរ ។ នាងពៅប្រពន្ធចៅជ្រូក ក៏ចង់ទៅមើលនឹងគេដែរ ក៏បបួលចៅជ្រូកជាប្ដីឲ្យទៅផង តែជ្រូកថា «ឲ្យប្អូនឯងទៅមើលចុះ បងនៅចាំផ្ទះ» ។
នាងបានអនុញ្ញាតពីស្វាមីហើយ ក៏ទៅជាមួយនឹងគេ ឯចៅជ្រូកនេះវិញដឹងថានាងភរិយាចេញទៅឆ្ងាយហើយ ក៏ទម្លាយស្រោមចេញទៅមើលដែរ ហើយស្រូតរូតឲ្យលឿនទៅដល់ទីនោះមុននាងពៅ ។
ដល់ហើយក៏ចូលទៅលេងភ្លេងជាមួយគេ ចេះបទបែបភ្លេងយ៉ាងជំនាញ ដូចពួកភ្លេងនោះដែរ ។ លុះអស់ពេលហើយ ដឹងថាពួកអ្នកស្រុក និងនាងពៅត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ ក៏ឈប់ភ្លាម ហើយប្រញាប់ភៀសខ្លួនរូតដំណើរទៅឲ្យដល់ផ្ទះមុនប្រពន្ធ ហើយចូលទៅក្នុងស្រោមជ្រូកវិញដូចដើម។
លុះនាងពៅធ្វើដំណើរទៅដល់ផ្ទះ ចៅជ្រូកចាប់សួរទៅភរិយាថា « អូនទៅមើលរបាំគេនោះល្អមើលទេ គេលេងដូចម្ដេចខ្លះ ? » ។ នាងពៅក៏រ៉ាយរ៉ាប់ប្រាប់សព្វគ្រប់ ហើយនាងប្រាប់ថា « មានអ្នកលេងភ្លេងម្នាក់រូបរាងស្អាតល្អណាស់ ច្រៀងក៏ពីរោះ ហើយចេះរាំចាក់ក្បាច់ក៏សម អ្នកមើលគេចាប់ចិត្តលើបុរសនោះគ្រប់គ្នា »។
ជ្រូកសួរបញ្ជាក់ថា « អ្នកនោះស្លៀកសំពត់ខៀវ ពាក់អាវក្រហមមែន ឬទេ ? » ។ ប្រពន្ធឆ្លើយថា« ហ្នឹងហើយ ហេតុម៉េចបានជាបងដឹង ឬ ទៅមើលនឹងគេដែរ ឬ »? ចៅជ្រូកនៅស្ងៀមមិនចេញស្ដី។
តាមពិតចៅជ្រូក និងនាងពៅ ស្រឡាញ់គ្នាស្មោះស្ម័គ្រត្រឹមតែសម្ដីនឹងសម្ដីប៉ុណ្ណោះទេ ឯខ្លួនប្រាណពុំដែលបានប៉ះគ្នាឡើយ ។ លុះដល់ល្ងាចមួយទៀតអ្នកស្រុកផ្អើលអ៊ូអរទៅមើលភ្លេងរបាំនោះទៀត នាងភរិយាចៅជ្រូក ក៏សុំប្ដីទៅមើលទៀត ចៅជ្រូកអនុញ្ញាតឥតថាអ្វីឡើយ រួចក្រោយមក ខ្លួនឯងក៏លួចចេញពីស្រោម ហើយទៅចូលរួមក្នុងវង់របាំនោះ ដូចកាលពីយប់មុនទៀត ។ កាលណាដល់ពេលឈប់ភ្លាម ចៅជ្រូកម្នីម្នាចូលស្រោមខ្លួនវិញ ឲ្យទាន់មុនប្រពន្ធមកដល់ផ្ទះ ។ លុះប្រពន្ធមកដល់ក៏សួរប្រពន្ធទៀតថា ៖
ម៉េច អូនមើលល្ងាចនេះ ល្អមើលទៀតទេ ?
នាងភរិយាតបថា ៖
ថ្ងៃនេះល្អប្លែកពីថ្ងៃមុនទៅទៀត ។
ចៅជ្រូកសើច រួចតបបែបដូចព្រងើយទៅវិញថា ៖
អ្នកដែលលេងល្អជាងគេនោះ គឺបុរសស្លៀកសំពត់ខៀវ ពាក់អាវស មែនទេ ?
នាងនោះឆ្ងល់ណាស់ ក៏សួរទៅប្ដីថា ៖
ចុះម៉េចក៏បងដឹង ខ្ញុំឆ្ងល់ណាស់ ?
ពេលល្ងាចថ្ងៃទី៣ នាងពៅសុំស្វាមីទៅមើលទៀត ស្វាមីក៏អនុញ្ញាតដូចពីយប់មុន ។ ក្រោយដែលដឹងថាប្រពន្ធទៅផុតហើយ ចៅជ្រូកក៏ប្រញាប់ចេញពីស្រោម ប្រុងនឹងទៅលេងភ្លេងជាមួយគេទៀត ។
ចំណែកនាងភរិយា នាងមិនទៅរហូតទេ ព្រោះនៅសង្ស័យចំពោះប្ដីនេះណាស់ នាងទៅបានតែបន្តិច ក៏វិលមកលបចាំឃ្លាំមើលប្ដី ស្រាប់តែឃើញប្ដីចេញពីស្រោម ហើយមានរូបឆោមល្អប្រិមប្រិយ គឺជារូបបុរសលេងរបាំដែលនាងសរសើរថាល្អនោះ។
នាងស្ទុះប្រញាប់ទៅចាប់ឃាត់ប្ដីមិនឲ្យចូលទៅក្នុងស្រោមវិញ ។ ប្ដីក៏សុខចិត្តតាមពាក្យអង្វររបស់ភរិយា តែសុំឲ្យនាងនោះរក្សាទុកស្រោមនោះឲ្យបានស្រួលបួល ។ នាងពៅយកស្រោមនោះ ទៅទុកដាក់នៅកន្លែងសមរម្យតាមបង្គាប់ប្ដី ហើយក៏នៅសុខសាន្តជាមួយគ្នារៀងរហូតមក។
ពេលមួយនៅប្រទេសនោះឥតមានស្ដេច, ពួកសេនាសេវកាមាត្យ ក៏នាំគ្នាធ្វើពិធីផ្សងរកអ្នកដ៏មានបុណ្យ ដើម្បីឡើងគ្រងរាជ្យ ។ តែពេលនោះរឿងអស្ចារ្យរបស់ចៅជ្រូកឮរន្ទឺសុសសាយទៅគ្រប់ទិសទី ពពួកសេវកាមាត្យក៏បានទៅអញ្ជើញបុរសអស្ចារ្យនេះ ឲ្យឡើងគ្រងរាជ្យ គ្រប់គ្រងប្រទេសតទៅ ។
លុះបានឡើងគ្រងរាជ្យហើយ ប្រមាណជាកន្លះខែ ព្រះចៅឡើងគ្រងរាជ្យថ្មីនេះ នាំមហេសីទៅរកផ្ទះកុដុម្ពិកជាឪពុក-ម្ដាយ ។ កុដុម្ពិករំភើបស្លុតក្នុងចិត្ត ហើយតាំងរៀបចំកន្លែងទទួលព្រះរាជាស្ដេចសួរអំពីដំណើរដើមមានកូនប្រុសស្រីប៉ុន្មាននាក់ ។
សេដ្ឋីក្រាបទូលថា ៖ «ខ្ញុំព្រះអង្គ មានតែកូនប្រុសមួយនាក់ ហើយជាជ្រូកផង តែចេះនិយាយភាសាមនុស្សច្បាស់លាស់ណាស់ ។ ពេលមួយកូននោះទាររកដណ្ដឹងប្រពន្ធ លុះខ្ញុំព្រះអង្គប្រាប់ថារកពុំបានទេ កូននោះក៏ស្រាប់តែដើរបាត់រហូតមិនដឹងជាទៅណាមកណា យូរមកហើយ » ។
ស្ដេចជ្រាបព័ត៌មាននេះហើយ ក៏ត្រាស់អំពីរឿងពិតឲ្យកុដុម្ពិកដឹងសព្វគ្រប់ ។ កុដុម្ពិកត្រេកអរណាស់ ក៏នាំគ្នាឱបព្រះរាជាសរសើរបុណ្យបារមី ។ ព្រះរាជាក៏ត្រាស់បញ្ជាឲ្យកុដុម្ពិកទាំងភរិយាស្វាមីទៅរស់នៅឯរាជវាំង ។ ឯយាយចាស់ ជាម្ដាយនាងពៅវិញ ក៏ព្រះអង្គទ្រង់អនុញ្ញាតឲ្យមកនៅក្នុងរាជវាំងដែរ ។
ពិតមែនតែព្រះអង្គ មានរូបកាយជាមនុស្សពេញបរិបូណ៌ ប៉ុន្តែទ្រង់នៅតែនឹកសន្ដោសដល់សត្វជ្រូក ព្រោះតែពីពេលមុនធ្លាប់រស់នៅជាសត្វនេះ ក៏ព្រះអង្គត្រាស់បញ្ជាឲ្យក្រុមហោរាយកនាមសត្វជ្រូក ទៅដាក់ឈ្មោះឆ្នាំមួយជាឆ្នាំទី១២ ឲ្យសម្គាល់ថា ឆ្នាំកុរនោះជានាមសត្វជ្រូក ។ នេះជារឿងព្រេងជ្រូកបានឡើងជាឈ្មោះឆ្នាំ ៕ (កែសម្រួលដោយ ៖ បុប្ផា)
ចែករំលែកព័តមាននេះ