នៅពេលអ្នកក្លាយជាឪពុកម្ដាយ នោះអ្នកត្រូវមានទំនួលខុសត្រូវខ្ពស់បំផុតចំពោះអនាគតកូន ។ ឪពុកម្ដាយសឹងតែគ្រប់រូបទៅហើយដែលចង់ឲ្យកូនរបស់ពួកគេក្លាយទៅជាមនុស្សល្អ ស្មោះត្រង់ ចេះគោរពអាណិត និងមានភាពក្លាហាន។ មិនធ្វើជាគំរូផ្ដល់ឧទាហរណ៍ជាក់ស្ដែង ឬបង្រៀនដល ់កូនៗរបស់ខ្លួន…
នៅពេលអ្នកក្លាយជាឪពុកម្ដាយ នោះអ្នកត្រូវមានទំនួលខុសត្រូវខ្ពស់បំផុតចំពោះអនាគតកូន ។ ឪពុកម្ដាយសឹងតែគ្រប់រូបទៅហើយដែលចង់ឲ្យកូនរបស់ពួកគេក្លាយទៅជាមនុស្សល្អ ស្មោះត្រង់ ចេះគោរពអាណិត និងមានភាពក្លាហាន។ មិនធ្វើជាគំរូផ្ដល់ឧទាហរណ៍ជាក់ស្ដែង ឬបង្រៀនដល ់កូនៗរបស់ខ្លួន ។ រឿង សំខាន់ៗចំនួន១០ដែលអ្នកគួរបង្ហាត់បង្ហាញឱ្យកូនបានដឹងនៅពេលពួកគេឈានចូលដល់អាយុ ១០ឆ្នាំ ៖
១. កូនត្រូវចេះគោរពឲ្យតម្លៃស្មើគ្នាចំពោះទាំងមនុស្សប្រុស និងស្រី ៖ ការគោរពអ្នកដទៃ គឺជាលក្ខណៈពិសេសមួយដែលកូនរបស់អ្នកគួរតែទទួលបាន រួមទាំងការចេះគោរពមិនឈ្លើយដាក់ ក្មេងៗដទៃទៀតដែលមានវ័យប្រហាក់ប្រហែល ឬស្មើនឹងពួកគេ ដោយមិនគិតពីភេទថាតើជាប្រុស ឬស្រីឡើយ ។
២. កុំខ្លាចនឹងបង្កើតកំហុស ៖ ការរៀនយល់ពីកំហុសរបស់នរណាម្នាក់ គឺជាទេពកោសល្យដ៏កម្រមួយ ។ ហើយវាក៏ជារឿងសំខាន់ដែលត្រូវរៀនសូត្រពីភាពបរាជ័យ ឬកំហុសរបស់ខ្លួនឯងផងដែរ ។ កូនរបស់អ្នកមិនគួរខ្លាចនឹងភាពបរាជ័យ ឬបង្កើតកំហុសណាមួយឡើយ ។ អ្វីដែលសំខាន់ គឺអ្នកដែលជាឪពុកម្ដាយត្រូវព្យាយាមណែនាំឱ្យពួកគេព្រមទទួលស្គាល់កំហុស និងចេះកែប្រែវិញ ។
៣. ចំណេះដឹង គឺសំខាន់ជាងចំណាត់ថ្នាក់ ៖ ជួនកាលឪពុកម្ដាយមួយចំនួនបែរទៅជាខឹងកូនខ្លាំង នៅពេលពួកគេទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់មិនដូចនឹងការរំពឹងទុក ។ ប៉ុន្តែចំណាត់ថ្នាក់ល្អ គឺមិនតែងសំដៅបញ្ចាក់ថាមានចំណេះដឹងប្រសើរឡើយ ។ ដូច្នេះអ្នកគួរបង្រៀនកូនថា ចំណេះដឹងរបស់ពួកគេ គឺសំខាន់ជាងចំណាត់ថ្នាក់ទៅទៀត។
៤. ឪពុកម្ដាយមិនមែនជាសត្រូវរបស់កូនឡើយ កូនអាចសុំជំនួយពីពួកយើងបាន ៖ ពិតណាស់ការធ្វើជាមិត្តជាមួយនឹងកូន គឺមិនមែនជារឿងងាយស្រួលឡើយ ជាពិសេសប្រសិន បើពួកគេមានមិត្តផ្ទាល់ខ្លួនរួចទៅហើយ។ ដូច្នេះកុំបង្ខំពេក ! គួរព្យាយាមបង្ហាញឲ្យកូនបានឃើញជាមុនសិនថា អ្នកគួរឱ្យទុកចិត្តបាន ហើយចៀសឱ្យផុតពីការស្រែកសំឡុតដាក់កូននិងស្ដីប្រដៅយូរ ។
៥. ចេះការពាររក្សាជំហដោយខ្លួនឯង ៖ ឪពុកម្ដាយមួយចំនួនបង្ហាញការគោរពចំពោះលោកគ្រូ-អ្នកគ្រូ ឬអ្នកដទៃច្រើនជាងកូនរបស់ខ្លួនឯង ។ នេះអាចជាមូលហេតុមួយដែលប៉ះពាល់ដល់សមត្ថភាពក្នុងការរក្សាជំហរ ឬការពារខ្លួនឯងរបស់ក្មេង ។ ដូច្នេះអ្នកគួរតែព្យាយាមពន្យល់កូនថា ការគោរព គឺមានសំខាន់ ណាស់ ប៉ុន្តែសមត្ថភាពក្នុងការរក្សាជំហរ ឬការពារខ្លួនឯងក៏ចាំបាច់ខ្លាំងដូចគ្នា ។ គ្រាន់តែប្រាកដថា អ្វីដែលកូនការពារអះអាងនោះ គឺត្រឹមត្រូវ ។
៦. កុំធ្វើអ្វីដែលកូនមិនចូលចិត្ត ដើម្បីទទួលបានការពេញចិត្ត ឬសរសើរពីនរណាម្នាក់ ៖ ក្មេងៗគិតថាភាពល្បីល្បាញក្នុងចំណោមមិត្តភក្តិ គឺសំខាន់ណាស់ ដូច្នេះទើបពួកគេប្រឹងប្រែងអស់ពីសមត្ថភាពដើម្បីទទួលបានវា ។ ចូរប្រើឧទាហរណ៍ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នក ដើម្បីបង្ហាញដល់កូនឱ្យគេដឹង ការធ្វើជាមនុស្សស្មោះត្រង់ និងគួរឱ្យគោរព គឺមានតម្លៃជាងការទទួលបានការពេញចិត្តពីនរណាម្នាក់តាមរយៈការធ្វើអ្វីដែលមិនចង់ ឬក្បត់មនសិកាខ្លួនឯង ។
៧. ប្រសិនបើកូនមិនយល់ ត្រូវហ៊ានសួរ ៖ ការសួរសំនួរ គឺរឿងធម្មតាណាស់ ។ ការហ៊ានសួរសំណួរ គឺតែងប្រសើរជាងការក្លែងធ្វើជាយល់គ្រប់យ៉ាង ។ កុមារភាព គឺជាវ័យដ៏ល្អបំផុតដើម្បីយល់ដឹងអំពីចំណុចនេះ ។
៨.ប្រាប់គ្រូរបស់កូន ប្រសិនបើកូនមិនស្រួលខ្លួន ៖ ក្មេងៗមិនគួរខ្លាចនឹងនិយាយអំពីបញ្ហាសុខភាពរបស់ពួកគេឡើយ ។ សុខភាព គឺសំខាន់ជាងបញ្ហាចំណាត់ថ្នាក់ ឬកំហឹងរបស់គ្រូ ទៅទៀត ។ ត្រូវប្រាកដថា កូនរបស់អ្នកដឹងច្បាស់អំពីរឿងនេះ ។
៩. ត្រូវចេះស្រឡាញ់បរិស្ថាន ៖ បរិស្ថានល្អ គឺចាប់ផ្ដើមចេញពីយើងគ្រប់គ្នា ហើយឪពុកម្ដាយ គឺជាគំរូរបស់កូនក្នុងការគោរពឲ្យតម្លៃ និងបង្ហាញឱ្យដឹងពីសារសំខាន់នៃបរិស្ថាន រួមទាំងការចូលរួមការពារតាមគ្រប់រូបភាព ។
១០. ត្រូវចេះបដិសេធ ឬនិយាយថា «ទេ» ៖ បង្រៀនឲ្យកូនរបស់អ្នកហ៊ាននិយាយថា «ទេ» ទៅកាន់អ្នកដទៃ និងសូម្បីតែអ្នកដែលជាឪពុកម្ដាយរបស់ពួកគេផ្ទាល់ ។ អ្នកគួរចិញ្ចឹមកូនដោយបណ្ដុះនូវបុគ្គលិកលក្ខណៈរឹងមាំក្លាហានរបស់ពួកគេ មិនមែនបង្រៀនឲ្យចេះតែស្ដាប់តាមការបង្គាប់បញ្ជាគ្រប់យ៉ាងឡើយ! ការហ៊ានបដិសេធ ឬនិយាយថា «ទេ» នឹងមានប្រយោជន៍ណាស់នៅពេលដែលពួកគេឈានដល់ជីវិតជាមនុស្សពេញវ័យ (ប្រភពពី៖ Health.com.kh)៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ