ខេត្តស្វាយរៀង ៖ បើតាមការស្រាវជ្រាវសាលាខេត្តស្វាយរៀងមុនឆ្នាំ១៩៣០ មានទីតាំងស្ថិតនៅបរិវេណមន្ទីរអប់រំយុវជន និងកីឡាខេត្តបច្ចុប្បន្ន ។ ក្រោយឆ្នាំ១៩៤០ បានប្តូរមកទីតាំងសាលាខេត្តស្វាយរៀងបច្ចុប្បន្ន ។ ចំពោះអគាររ៉េស៊ីដង់បារាំងប្រចាំស្វាយរៀងមានទីតាំងនៅខាងកើតសាលាខេត្ត…
ខេត្តស្វាយរៀង ៖ បើតាមការស្រាវជ្រាវសាលាខេត្តស្វាយរៀងមុនឆ្នាំ១៩៣០ មានទីតាំងស្ថិតនៅបរិវេណមន្ទីរអប់រំយុវជន និងកីឡាខេត្តបច្ចុប្បន្ន ។ ក្រោយឆ្នាំ១៩៤០ បានប្តូរមកទីតាំងសាលាខេត្តស្វាយរៀងបច្ចុប្បន្ន ។
ចំពោះអគាររ៉េស៊ីដង់បារាំងប្រចាំស្វាយរៀងមានទីតាំងនៅខាងកើតសាលាខេត្ត បច្ចុប្បន្នទីតាំងនេះធ្វើជាទីស្នាក់ការគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាខេត្តស្វាយរៀង ។ អគាររដ្ឋបាលទេសាភិបាលបារាំង និងអមដោយការិយាល័យជំនាញ សំខាន់ៗមួយចំនួនស្ថិតនៅខាងកើតរង្វង់មូលវិមានឯករាជ្យបច្ចុប្បន្ន គឺមានដូចជាការិយាលយ័ពន្ធដារ ការិយាល័យគយ និងរដ្ឋាករ ការិយាល័យសុរិយោដី ការិយាល័យសាធារណការ និងការិយាល័យមួយចំនួនទៀត។
អគាររដ្ឋបាលខេត្តបន្សល់ទុកមុនឆ្នាំ១៩៤០ ស្ថិតនៅក្នុងមន្ទីរអប់រំយុវជន និងកីឡាខេត្តបច្ចុប្បន្ន ដែលមានកម្ពស់ពីជាន់ និងត្រូវបានកែសម្រួលទៅជាអគារមួយជាន់វិញនៅឆ្នាំ១៩៨៤ ។ អគារនេះជាអគាររដ្ឋបាលដែលចៅហ្វាយខេត្តស្វាយរៀងធ្វើការនៅមុនឆ្នាំ១៩៤០ ។ នៅក្នុងបរិវេណខាងក្រោយអគាររដ្ឋបាលសាលាខេត្ត មានដើមពោធិមួយដើម ជាទីកន្លែងបួងសួងសុំសេចក្តីសុខ សម្រាប់អ្នករាជការនាសម័យនោះ ។
រូបសំណាក់តំណាងឱ្យខេត្តស្វាយរៀង បើតាមឯកសារនៅក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៤៧ ថ្នាក់ដឹកនាំខេត្តបានរៀបចំរូបគោដាក់នៅរង្វង់មូលតាមបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ១ដែលមានរូបគោនិន្ទិចំនួនបួនកសាងអំពីថ្មភក់បង្ហាញទិសទាំងបួន និងមានដាក់រូបសំណាកនាងគង្ហីងច្បូតសក់ធ្វើអំពីថ្មភក់នៅចំកណ្តាល ដាក់ជាសម្គាល់តំណាងឱ្យខេត្ត ។ ម្យ៉ាងដើម្បីជាការរំលឹកពីគុណរបស់ព្រះគោ ដែលមានរឿងព្រេង គឺក្នុងរឿង ព្រះគោព្រះកែវផង និងបង្ហាញពីគុណសម្បត្តិរបស់តួអង្គសត្វគោ ដែលជួយបម្រើដល់វិស័យកសិកម្មក្នុងការអូសទាញ ភ្ជួររាស់ ជាកម្លាំងស្នូល ដែលប្រជាពលរដ្ឋខេត្តស្វាយរៀងភាគច្រើនលើសលប់រស់ដោយពឹងផ្អែកលើវិស័យកសិកម្ម ។
រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៥៧ រូបគោត្រូវបានរចនាលម្អបន្ថែម ដោយសារអ្នកស្រុកមួយចំនួនមានជំនឿថា ជារូបគោក្នុងរឿងទេវកថា «ព្រះគោព្រះកែវ» មកចាប់បដិសន្ធិក្នុងទឹកដីខេត្តស្វាយរៀងនេះ និងតែងតែបានសេចក្តីសុខសប្បាយ ។
ទាក់ទិនរូបគោនន្ទិ លោកចិន សាធាន នាយករងសាលាខេត្តស្វាយរៀងឲ្យដឹងថា រូបព្រះគោនន្ទិមិនទាក់ទងជាមួយទេវកថាក្នុងរឿង ព្រះគោព្រះកែវនោះទេ ។ ប្រវត្តិរបស់ព្រះគោនន្ទិនេះក្នុងគម្ពីរព្រហ្មញ្ញសាសនា ដែលមានតាំងរូបព្រះឥសូរ ច្រកចូលនៃគុហារ ឬប្រាសាទថ្ម គេតែងតែកសាងរូបព្រះគោនន្ទិ សម្រាប់ជាជំនិះដ៏វិសេសរបស់ព្រះឥសូរ ។
ដោយឡែករូបសំណាកព្រះគោនន្ទិ ដែលកសាងនាសតវត្សទី៧ ធ្វើអំពីថ្មភក់ មានកម្ពស់០,៣៣ម៉ែត្រ និងតួខ្លួនមានប្រវែង០,៥៥ម៉ែត្រ ត្រូវបានគេរកឃើញចន្លោះឆ្នាំ១៩៣០-១៩៣៦ ក្នុងប្រាសាទព្រៃបាសាក់ ស្ថិតនៅឃុំបាសាក់ស្រុករំដួល បច្ចុប្បន្នស្រុកស្វាយជ្រំ ។ ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌របស់ជាតិ និងត្រូវបានក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈយកទៅតាំងនៅសារមន្ទីរជាតិ រាជធានីភ្នំពេញ ។ សរុបសេចក្តីមករូបគោ និងរូបព្រះគោនន្ទិ មានអត្ថន័យផ្សេងគ្នាទៅតាមលទ្ធិព្រហ្មញ្ញសាសនា និងព្រះពុទ្ធសាសនា ។
បច្ចុប្បន្នប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរលើសលប់គោរពព្រះពុទ្ធសាសនា ជាពិសេសថ្នាក់ដឹកនាំខេត្តស្វារៀង មានជំនឿថា ព្រះគោនន្ទិ តំណាងឱ្យភាពសម្បូរសប្បាយ សេចក្តីសុខ នៃប្រជារាស្ត្រ ក្នុងតំបន់វាលរាបខេត្តស្វាយរៀង ដែលប្រកបរបរកសិកម្ម ហើយដោយបុណ្យបារមីនៃព្រះគោនន្ទិនេះបាននាំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខេត្តស្វាយរៀង ចៀសផុតពីគ្រោះថ្នាក់ មហន្តរាយ ធំៗ នានា ក្នុងនោះកសិផលរបស់ប្រជាពលរដ្ឋតែងបានទទួលផលតាមបំណងប្រាថ្នា ។ ដូច្នេះហើយបានយករូបគោដាក់នៅលើផែនទីជាសម្គាល់រដ្ឋបាលខេត្តស្វាយរៀង(ផែនទីឆ្នាំ១៩៦៣ )រង្វង់មូលរូបគោ ស្ថិតនៅភូមិរូបគោ សង្កាត់ព្រៃឆ្លាក់ក្រុងស្វាយរៀងបច្ចុប្បន្ន ។
នៅឆ្នាំ២០១៤រដ្ឋបាលសាលាខេត្តស្វាយរៀងបានធ្វើសិក្ខាសាលា ពិនិត្យលើឯកសារប្រវត្តិខេត្តស្វាយរៀង ហើយបានសម្រេចយករូបសំណាកគោនន្ទិធ្វើជានិមិត្តសញ្ញារបស់ខេត្តស្វាយរៀង ដោយរូបព្រះគោនន្ទិនេះ ជាវត្ថុបុរាណដែលមានអាយុកាលចាស់ជាងគេក្នុងចំណោមរូបបដិមានានា នៅទឹកដីខេត្តស្វាយរៀង ។ ដូច្នេះហើយទើបថ្នាក់ដឹកនាំខេត្តបានឯកភាពយករូបព្រះគោនន្ទិជានិមិត្តរូបឬនិមិត្តសញ្ញារបស់ខេត្តស្វាយរៀងដែលមានកម្រងកួរស្រូវអមពទ្ធ័ជំវិញ ។
ចំពោះរង្វង់មូលរូបគោ កាលពីពេលបង្កើតខេត្តស្វាយរៀង គឺកសាងអំពីថ្មភក់ ធ្វើជាមុខព្រួញបង្ហាញទិសទាំងបួនដោយដាក់រូបនាងគង្ហីងនៅចំកណ្តាល ក៏បន្តែក្នុងឆ្នាំ១៩៨២ ត្រូវមន្ទីរសាធារណការនិងដឹកជញ្ជូនខេត្តរុះរើដកយករូបគោទាំងបួន និងរូបនាងគង្ហីងចេញ រូចបានដាក់រូបសំណាកបុរសជាកសិករលីចប និងស្ត្រីកាន់កណ្តៀវ កងកណ្តាប់ស្រូវវិញ ។
ចំពោះរូបសំណាកគោ និងរូបសំណាកនាងគង្ហីង ត្រូវចាស់ទុំដែលមានផ្ទះខាងត្បូងរង្វង់មូលរូបគោ ឱ្យដឹងថា មន្ត្រីមន្ទីរសាធារណការ បានលើកដាក់លើរថយន្តដឹកចេញទៅតាមផ្លូវជាតិលេខ១ទៅលិច មិនដឹងដឹកយកទៅដាក់ទុកកន្លែងណាទេបាត់រហូតបច្ចុប្បន្នរកមិនឃើញ ។
ក្រោយមកក្នុងឆ្នាំ២០០២ លោកហ៊ុន ណេង កាន់មុខតំណែងជាអភិបាលខេត្តស្វាយរៀងបានយករូបសំណាកកសិករលីចប និងស្ត្រីកាន់កណ្តៀវកងកណ្តាប់ស្រូវចេញ បានដាក់រូបសិង្ហជំនួសវិញ ។ ដោយមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ញឹកញាប់ ហើយមតិមហាជនបានលើកឡើងថា រូបសិង្ហ អំណាចខ្លាំង បង្កឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ញឹកញាប់ក៏សំណូមពរដាក់រូបសំណាក គោវិញ តែមិនបានតាមបំណងនោះទេ ។
លុះដល់ដើមឆ្នាំ២០១៥រថយន្តកុងតឺន័របើកបុកឡើងលើរង្វង់ ហើយបុករូបសិង្ហបាក់ខ្ទេចរលំធ្លាក់ដល់ដីខូចខាតទាំងស្រុង ។ ក្រោយពីរូបសិង្ហខូចមកលោកម៉ែន វិបុល អភិបាលខេត្តបានប្រជុំជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំខេត្តពិភាក្សាសម្រេចដាក់រូបគោវិញ ។
នៅថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៥ លោកសំ សាវុធ ប្រធានមន្ទីរសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូនខេត្តស្វាយរៀងបានការអនុញ្ញាតទទួលភារកិច្ចនិងផ្តល់ប្រាក់សាងសង់រូបគោដាក់ក្នុងរង្វង់មូលឡើងវិញ ដោយសាងសង់រូបគោបួនអំពីថ្មបេតុងនិងរូបឆត្ររួតចំកណ្តាល ។ មានដាក់ភ្លើងបំភ្លឺនាពេលយប់ផងដែរ ហើយក្រោយពីសាងសង់រង្វង់មូលរូបគោឡើងវិញមក គឺបានសេចក្តីសុខរហូត ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ