រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាត្រូវបានស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុជាតិ និងអន្តរជាតិវាយតម្លៃថា នៅតែរក្សាបានកំណើនរឹងមាំ បើធៀបនឹងបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់ ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើគ្មានភាពអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្ម អ្វីៗគ្រប់យ៉ាង លើកលែងតែអាវុធ «EBA» ពីសហគមន៍អឺរ៉ុប តើសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានឹងទៅជាយ៉ាងណានាពេលបច្ចុប្បន្ន និងអនាគត ?
លោក គី សេរីវឌ្ឍន៍ បណ្ឌិតសេដ្ឋកិច្ច និងអ្នកស្រាវជ្រាវនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃទី៨ ឧសភា ថា បើនិយាយពី EBA វាល្អសម្រាប់កម្ពុជា ប៉ុន្តែបើអត់មាន តើកម្ពុជាមានគ្រោះថ្នាក់ដែរឬទេ ? បើគ្មាន EBA កម្ពុជានៅតែអាចនាំចេញទៅបរទេសបានដូចគ្នា ដោយសារតែផលិតភាពផលិតរបស់កម្មករកាត់ដេរខ្ពស់ ធៀបនឹងប្រទេសផ្សេងទៀត និងធៀបនឹងប្រាក់ខែ ក្នុងន័យនេះ កម្ពុជាមានឧត្តមភាពរួចស្រេចទៅហើយ ក្នុងការនាំចេញផលិតផលផ្សេងៗដែលប្រើកម្លាំងពលកម្ម គេហៅថា ឧស្សាហកម្មប្រើប្រាស់កម្លាំងពលកម្មច្រើន ។
លោកបន្តថា បើកម្ពុជាពុំទទួលបានភាពអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មពីសហគមន៍អឺរ៉ុបនៅពេលបច្ចុប្បន្ន ក៏ដូចនៅពេលខាងមុខក្តី កម្ពុជាមិនស្លាប់ទេ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានៅតែទៅមុខ និងមានការទាក់ទាញ ដោយផ្អែកទៅលើកត្តាស្នូលធំៗចំនួន៤ ដូចជា ៖
១-តម្លៃពលកម្មរបស់កម្ពុជាទាបជាងប្រទេសដទៃទៀត បើយើងធៀបនឹងផលិតភាព។ ក្នុងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច គេយកផលិតភាពមកវាស់ ឬចែកជាមួយប្រាក់ខែពលកម្ម មានន័យថា បើវិនិយោគិនចំណាយ១ដុល្លារនៅស្រុកយើង តើគេបានផលិតភាពមកវិញប៉ុន្មាន ហើយចំណាយ១ដុល្លារដូចគ្នាដែរនៅប្រទេសផ្សេងទៀត តើបានផលិតភាពមកវិញប៉ុន្មាន ? ប្រទេសភូមា ដែលមានប្រាក់ឈ្នួលពលកម្មទាបជាងយើង មិនប្រាកដថា មានផលធៀបនៃផលិតភាពទៅនឹងប្រាក់ឈ្នួលទាបជាងយើងទេ ព្រោះយើងមានផលិតផលខ្ពស់ជាង ក្នុងន័យនេះ យើងអាចមានឱកាសទាញវិនិយោគិនមកច្រើនជាងប្រទេសភូមា ។
២-កម្ពុជាមានសុខសន្តិភាពពេញលេញ។ឥឡូវនេះ មិនសូវមានការបង្កចលាចល និងបាតុកម្ម ដែលជាកត្តារារាំងដល់អ្នកវិនិយោគទេ ។ កាលណាកម្មករមានបាតុកម្មច្រើន អ្នកវិនិយោគមិនហ៊ានចូលមកផលិត គាត់នឹងទទួលរងគ្រោះខាតបង់ប្រាក់ ដោយសារកម្មករធ្វើបាតុកម្ម ។ ខ្ញុំសង្កេតឃើញថា កន្លះឆ្នាំកន្លងមកនេះ សកម្មភាពបាតុកម្មស្ទើរតែកាត់បន្ថយអស់ ។ ករណីនេះ ខ្ញុំគិតថា ជាកត្តាល្អមួយដែលធ្វើឱ្យអ្នកវិនិយោគមកកាន់កម្ពុជាកាន់តែច្រើន ។
៣-ប្រព័ន្ធបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ គឺខ្ញុំបានឃើញក្រសួងអប់រំធ្វើកំណែទម្រង់រដ្ឋបាលអប់រំ មានន័យថា ការប្រឡង ការរៀនសូត្រនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ បានពង្រឹងវិន័យក្នុងការរៀនសូត្របានល្អប្រសើរ ។ ខ្ញុំជឿថា នៅពេលទៅមុខបន្តិចទៀត រាប់ទាំងវិន័យរដ្ឋបាលការរៀនសូត្រនេះ ក្រសួងនឹងពង្រឹងគុណភាពបន្ថែមទៀត នឹងធ្វើឱ្យផលិតភាពកាន់តែខ្ពស់ ។ នេះជាចំណុចនៃការឈានទៅរកចំណុចលូតលាស់នៃកម្លាំងពលកម្ម ហើយក៏ទាក់ទាញវិនិយោគិនមកប្រទេសយើងច្រើនដែរ ។
៤-កម្ពុជានៅសល់ធនធានច្រើន ដែលអាចឱ្យវិនិយោគិនចូលរួមវិនិយោគច្រើនជាងមុន ដោយសារភាពសម្បូរបែបនៃធនធាន មានន័យថា ផលិតកម្មនៅក្នុងប្រទេសយើងមានថ្លៃទាបជាង ឬមានឧត្តមភាពសម្រាប់នាំចេញទៅប្រទេសផ្សេងទៀត ខណៈយើងមានលក្ខណៈសម្បូរបែបនៃធនធាន ។
លោកបន្ថែមថា ៖« បើទោះបីយើងអត់ EBA ក៏កម្ពុជាអាចរុញឱ្យមានកំណើន និងទាក់ទាញវិនិយោគិនបានដែរ ព្រោះយើងមានច្បាប់វិនិយោគ ពន្ធដារ និងគណនេយ្យរៀបចំស្របតាមស្តង់ដាអន្តរជាតិរួចហើយ » ។
លោក ស៊ាង ថៃ មន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានមានប្រសាសន៍ថា ៖« ទាក់ទងនឹងភាពអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្ម អ្វីៗគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ (EBA) ដែលសហគមន៍អឺរ៉ុបបានផ្តល់ជូនកម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ២០០១ គឺអត់កំណត់រយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំទេ ឱ្យតែប្រទេសក្រីក្រ ។ ប៉ុន្តែលក្ខខណ្ឌធំ ទាល់តែយើងឆ្លងផុតពីប្រទេសក្រីក្រទៅ គេលែងផ្តល់ជូនទៀតហើយ » ។
លោកបន្តថា ៖« ផលប្រយោជន៍ដែលកម្ពុជាទទួលបានពី EBA នេះ គឺយើងនាំចេញទំនិញទៅសហគមន៍អឺរ៉ុបរួចពន្ធ ហើយយើងមានប្រៀបជាងប្រទេសដទៃ ក្នុងការទាក់ទាញវិនិយោគិន ។ គេចូលមកវិនិយោគនៅស្រុកខ្មែរនាំចេញទៅអត់បង់ពន្ធ តែបើវិនិយោគិនទៅប្រទេសថៃវិញ គឺនាំចេញត្រូវបង់ពន្ធ ។ សហគមន៍អឺរ៉ុបផ្តល់ EBA ជូនប្រទេសក្រីក្រ នៅពេលយើងអស់ EBA បានន័យថា យើងនឹងផុតពីប្រទេសក្រីក្រ ។ អីចឹង ខ្ញុំយល់ថា ប្រសិនជាដល់ពេលនោះ យើងអស់ EBA ក៏អត់មានអ្វីប៉ះពាល់ដែរ ពីព្រោះកម្រិតសេដ្ឋកិច្ចរបស់យើងឆ្លងផុតពីប្រទេសក្រីក្រទៅហើយ » ។
តាមរបាយការណ៍នាយកដ្ឋាននាំចេញ-នាំចូលរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មឱ្យដឹងថា កម្ពុជាបាននាំចេញទៅសហគមន៍អឺរ៉ុប ក្នុងទឹកប្រាក់ប្រមាណ៤.៣៤៣លានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០១៧ កើនពីទឹកប្រាក់ប្រមាណ៣.៩៥០លានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០១៦ ។
ទោះបីជា១ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ កម្ពុជាកំពុងបោះជំហានទៅមុខផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយកំណើនរឹងមាំក្តី ប៉ុន្តែកម្ពុជានៅពុំទាន់មានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់នៅឡើយទេ ។ តួយ៉ាង គុណភាពនៃការផលិតផលិតផល ការផ្តល់សេវា និងអគ្គិសនីនៅមានតម្លៃថ្លៃនៅឡើយ បើធៀបនឹងប្រទេសក្នុងតំបន់ ដែលទាមទារឲ្យកម្ពុជាយកចិត្តទុកដាក់ឱ្យបានខ្លាំងក្លាបន្ថែមទៀតលើចំណុចខ្វះខាត ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ