ខេត្ដពោធិ៍សាត់ ៖ លោកហេង ទ្រី មន្ដ្រីឧទ្យានុរក្សទទួលបន្ទុកការងារអភិរក្ស និងសិក្សាស្រាវជ្រាវជីវចំរុះនៃមន្ទីរបរិស្ថានខេត្ដពោធិ៍ សាត់បានប្រាប់ឱ្យដឹងថា កន្លងមកគេធ្លាប់តែឮតំបន់ស្នូលព្រែកទាល់ ខេត្ដបាត់ដំបងជាតំបន់មួយសំបូរសត្វស្លាបទឹករស់នៅ និងពងកូនយ៉ាងច្រើន ហើយថែមទាំងមានភ្ញៀវទេសចរចូលទៅទស្សនាកំសាន្ដទៀតផង ។ ដោយឡែកនៅឃុំមេទឹក ស្រុកបាកាន ខេត្ដពោធិ៍សាត់ក៏មានសត្វស្លាបជាច្រើនប្រភេទមករស់នៅដីរនាតក្នុងតំបន់ប្រើប្រាស់ច្រើនយ៉ាងដូចបឹងទន្លេសាបដែរ។
លោកហេង ទ្រី បញ្ជាក់ទៀតថា កាលមុនឆ្នាំ២០០៧តំបន់ខាងលើនេះគ្រាន់តែជាព្រៃរនាមធម្មតា និងមានសត្វបក្សីរស់នៅមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ ។ ចាប់ពីចុងឆ្នាំ ២០០៧ ដល់២០០៨ គេសង្កេតឃើញសត្វស្លាប ដូចជា ជ្រឹង ក្អែកទឹក និងស្មោញជាដើម មករស់នៅលើដើមឈើប្រមាណពី៧ទៅ៨ដើមប៉ុណ្ណោះ តែមកដល់ឆ្នាំ២០០៩ ស្រាប់តែគេឃើញហ្វូងសត្វស្លាបទឹកខាងលើមកពងទីនោះម្ដងទៀត ហើយមានការកើនឡើងដល់ទៅជិត៤.០០០ មេ និងមានសំបុកជាង៣.០០០លើដើមឈើព្រៃលិចទឹកប្រមាណ៦០ដើម ។
ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងតំបន់ខាងលើនេះ លោក រស់ ម៉ារ៉ាឌី អនុប្រធានមន្ទីរបរិស្ថាន និងនាយកតំបន់ប្រើប្រាស់ច្រើនយ៉ាងបឹងទន្លេសាប ខេត្ដពោធិ៍សាត់បានឱ្យដឹងថា បឹងទន្លេសាប គឺជាតំបន់ការពារធម្មជាតិមានផ្ទៃដី៣១៦.២៥០ហិកតា ។ នៅឆ្នាំ២០០៧ អាជ្ញាធរខេត្ដ និងក្រសួងបរិស្ថានបានអនុម័តបង្កើតតំបន់អភិរក្សចំនួន២កន្លែង គឺតំបន់អភិ រក្សជីវចំរុះ និងសហគមន៍ការពារធនធានធម្មជាតិកោះទន្លាក្រាស់ ស្ថិតនៅឃុំអន្សា ចំបក់ ស្រុកក្រគរ និងតំបន់អភិរក្សជីវចំរុះ ដីរនាត ស្ថិតនៅឃុំមេទឹក ស្រុកបាកាន ដែលតំបន់ទាំង២នេះស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អគ្គ នាយកដ្ឋានរដ្ឋបាលការពារ និងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិនៃក្រសួងបរិស្ថាន និងឧបត្ថម្ភគាំទ្រថវិកាពីគំរោងគ្រប់គ្រងបរិស្ថានបឹងទន្លេសាប (TSEMP) មកដល់ដំណាច់ឆ្នាំ ២០០៨។ លុះចាប់ពីឆ្នាំ២០០៩រហូតមក ពុំមានការគាំទ្រពីម្ចាស់ជំនួយណាទេ មានតែប្រាក់ឧបត្ថម្ភរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលបន្ដិចបន្ដួចប៉ុណ្ណោះ ។ ដោយឡែកមូលនិធិដានីដាតាមរយៈគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្ដិនៃកម្មវិធី គជអប មានតែ១.០០០ដុល្លារប៉ុណ្ណោះសំរាប់គាំទ្រសហគមន៍ការពារធនធានធម្មជាតិនៅឃុំអន្សាចំបក់ ស្រុកក្រគរសំរាប់ឆ្នាំ២០១០។
លោករស់ ម៉ារ៉ាឌី បញ្ជាក់ទៀតថា ការបង្កើតតំបន់ទាំងពីរខាងលើនេះឡើង គឺដើម្បីទី១-អភិរក្សជីវចំរុះ ទេសភាព សណ្ឋានដី ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី រួមទាំងធនធានសេនេទិចមានប្រភេទរុក្ខជាតិ និងមច្ឆជាតិ ។ ទី២-ទ្រទ្រង់ឱ្យមានការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយនិរន្ដរភាពលើប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី បរិស្ថាន សេដ្ឋ កិច្ចសង្គម និងវប្បធម៌ ។ ទី៣-ទ្រទ្រង់សកម្ម ភាពផ្សេងៗ រួមមានការអប់រំបណ្ដុះបណ្ដាលការសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងការអង្កេតតាមដាន និងការប្រែប្រួលបរិស្ថានជាដើម ។
លោកបន្ដទៀតថា ការកើតឡើងវិញនូវបន្ទាយសត្វស្លាបទឹកនេះ គឺដោយសារប្រជាសហគមន៍មានការយល់ដឹង និងចូលរួមជាមួយក្រុមការងារឧទ្យានុរក្សក្នុងការតាមដានឃ្លាំមើលសត្វ និងសកម្មភាពមនុស្សដូចជាការកាប់ឆ្ការ ដុតព្រៃលិចទឹក និងការនេសាទខុសច្បាប់ជាដើម។ ក្រៅពីហ្វូងសត្វ ស្មោញ និងក្អែកទឹកនៅមានប្រភេទសត្វផ្សេងៗទៀតដូចជាជ្រឹងធំ ត្រដក់ ទុងប្រផេះ ចង្កៀលខ្យង អកត្រី ស្វា ភេ ក្រពើ ពស់ អន្សង ជាពិសេសត្រីគ្រប់ប្រភេទដែលជាប្រភពចំណូលសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ។
លោកបន្ដទៀតថា បច្ចុប្បន្នដោយសារកង្វះខាតការគាំទ្រលើការអភិរក្សនេះ គឺជាការព្រួយបារម្ភមួយខ្លាចក្រែងពពួកហ្វូងសត្វស្លាបទឹកក៏ដូចជាប្រភេទជីវចំរុះដែលកំពុងកើតឡើងនេះបាត់បង់ទៅវិញ ។ លោកស្នើសុំឱ្យមានការចូលរួមថែរក្សាការពារពីសំណាក់ សហគមន៍មូលដ្ឋានឡូត៍នេសាទ ស្ថាប័នដៃគូ អង្គការជាតិ-អន្ដរជាតិនានា ជាពិសេស សហការគាំទ្រដល់កម្មវិធីអភិរក្សជីវចំរុះ ដែលជាបេះដូងយើងទាំងអស់គ្នាឱ្យមាននិរន្ដរភាពយូរអង្វែង ព្រោះថាសត្វស្លាបដែលគួរឱ្យស្រលាញ់នៅតំបន់ដីរនាតនេះវាអាចជួយដាស់ស្មារតីមនុស្សឱ្យងាកមកអភិរក្សឈប់បំផ្លាញពូជសត្វដែលជាមិត្ដដ៏ល្អរបស់មនុស្សតទៅទៀត ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ