ល្បែ.ងចោលឈូងធ្លាប់មានតែវត្តមានក្នុងឪកាសបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរតាមទីវត្តអារាម ខណៈបច្ចុប្បន្នក្មេងៗមិនសូវចាប់អារម្មណ៍
មហាជនចំនួនអាចនឹងចាំល្បែងចោលឈូង ឬបទចម្រៀង « បោះឈូង » របស់អធិរាជសំឡេងមាស លោកតា ស៊ិន ស៊ីសាមុត និងលោកយាយ…
មហាជនចំនួនអាចនឹងចាំល្បែងចោលឈូង ឬបទចម្រៀង « បោះឈូង » របស់អធិរាជសំឡេងមាស លោកតា ស៊ិន ស៊ីសាមុត និងលោកយាយ រស់ សេរីសុទ្ធា ខណៈបច្ចប្បន្នក្មេងៗជំនាន់ក្រោយមិនស្គាល់អ្វីទៅឈូង ដែលជាល្បែងប្រជាប្រិយមួយប្រភេទពេញនិយមបំផុតពីសំណាក់បងប្អូនមហាគ្រួសារខ្មែរនាពេលកន្លងទៅ ។
ជាការពិតមុននឹងឈានដល់ល្បែងឈូង មកស្គាល់ពាក្យឈូងជាមុនសិន។ ឈូង សំដៅដល់ រមូរសំពត់ដែលចងក្របួចចុងសម្រាប់កាន់បោះ ឬចោលក្នុងល្បែងឈូង បោះឈូង ចោលឈូង ល្បែងនុះឯងក៏ហៅថា ឈូងដែរ ។ លេងឈូង ច្រៀងឈូង។
ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរ អត្ថបទនេះដកស្រង់ចេញពី ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ល្បែងឈូង ត្រូវមានអ្នកចូលរួម និងសម្ភារៈ។
អ្នកចូលរួម ៖ កម្លោះ ក្រមុំ ឬមនុស្សចំណាស់ៗ ប្រុស ស្រី ។ សម្ភារៈមាន ៖ ក្រមា ឬកន្សែង ស្នូលឲ្យមូលចងឲ្យតឹងណែនល្អទុកឲ្យមានកន្ទុយបន្តិច ដោយល្បែងមួយនេះគេនិយមលេង ពេលវេលាយប់ខែភ្លឺ ក្នុងរដូវចូលឆ្នាំថ្មី ។
របៀបលេង៖ គេចែកគ្នាជា២ ពួក ប្រុស១ពួក ស្រី ១ពួក ។ ក្នុងមួយពួកៗមានគ្នាចំនួនពី ១០ នាក់ឬ ២០ នាក់ ឡើងទៅ ឈរត្រៀមជា ២ជួរ ទល់មុខគ្នាឃ្លាតពីគ្នាប្រមាណជា ៨ ឬ ១០ម៉ែត្រ ។ ឈូងមាន ២បែប ៖
១. ឈូងច្រៀងរាំ ៖ មុនដំបូងពួកប្រុសៗ បោះឈូងទៅឱ្យពួកខាងស្រី ។ ពួកខាងស្រីប្រុងចាប់កុំឱ្យធ្លាក់ដល់ដី បើធ្លាក់ដល់ដី គេចាត់ជាស្អុយ ហើយគេផ្តើមបោះទៅឱ្យខាងប្រុសវិញ ។ ពួកខាងប្រុសប្រុងចាប់កុំឱ្យធ្លាក់ដល់ដី ។ កាលចាប់បានហើយ ចោលសំដៅទៅពួកខាងស្រី ចោល គឺសំដៅនាងណាដែលខ្លួនស្ម័គ្រ បើចោលខុស គេចាត់ជាស្អុយ រួចផ្តើមបោះជាថ្មីទៀត បើចោលត្រូវស្រីណាហើយ ស្រីនោះច្រៀងរាំយកឈូងទៅជូនខាងប្រុស ហៅថា ច្រៀងរាំជូនឈូង ។ របៀបច្រៀងរាំនោះ ម្នាក់កាន់ឈូងនាំមុខម្នាក់ដៃ ទទេរាំតាមក្រោយ ហើយច្រៀងជាទំនុកថា «ប្អូនចាប់ឈូងបាន ឈូងបែកជាបួន ព្រលឹងប្រុសស្ងួន ទទួលឈូងទៅ » ។ ពួកស្រីៗក្រៅពីនោះគ្រប់គ្នាទទួលថា « ឱណាកែវ កែវពិអា ឱណាកែវអើយ អឺអឺងអើយ ! » រួចហើយហុចឈូងនោះទៅឱ្យប្រុសៗ ទទួលយក ។ ហើយក៏ផ្តើមបោះឈូងនោះទៅឱ្យពួកស្រីៗវិញ ។ បើពួកស្រីចាប់ឈូងបានក៏ចោលសំដៅទៅពួកប្រុស បើចោលត្រូវប្រុសណា ប្រុសនោះត្រូវវ៉ានាំឈូងទៅជូនស្រី ដោយច្រៀងជាទំនុកថា «បងចាប់ឈូងបាន បងបីត្រកង ព្រលឹងមាសបង ទទួលឈូងទៅ» ។ ពួកប្រុសៗ គ្រប់គ្នាទទួលបន្ទរថា « ឱណាកែវ កែវពិអា ណាកែវអើយ អឺអឺងអឺយ!»។ ហើយក៏ហុចឈូងនោះទៅឱ្យពួកស្រីៗទទួលយកទើបផ្តើមបោះតទៅទៀត ។
២. ឈូងលោះខ្ញុំ ៖ ដើមដំបូងខាងប្រុសគេផ្តើមច្រៀងមួយទំនុកជាមុន ។ ឯទំនុកច្រៀងឈូងមានច្រើនបែបប្លែកៗទៅតាមប្រាជ្ញារបស់អ្នកនាំច្រៀង និងតាមអ្នកស្រុក ។ ទីនេះស្រង់យកតែទំនុកធម្មតា ដែលអ្នកលេងឈូងគ្រប់ស្រុកគេតែងនាំគ្នាថា ៖ បងបោះឈូងទៅ អូនអើយ កម្ពស់ចុងដូង (ស្ទួន) ក្រមុំឈរច្រូង អូនអើយទទួលឈូងបង« ឬថា » បងបោះឈូងទៅឈូងបែកជាបួន ស្រីណាមានខ្លួន ទទួលឈូងបង » ។ល។ ច្រៀង ហើយគេស្រែកប្រាប់ថា ឈូងអើយឈូង!» ។ ហើយអ្នកផ្តើមទំនុកក៏បោះឈូងទៅលើពួកស្រីៗឱ្យពួកស្រីៗចាប់ ។ ខាងស្រីចាប់ឈូងបានគេចោលសំដៅទៅរកប្រុសណាដែលត្រូវចិត្តបើបោះទៅត្រូវប្រុសណាគេទៅចាប់យកប្រុសនោះមកទុកនឹងពួកគេ ។ បើចោលមិនត្រូវខាងប្រុសគេចាប់ឈូងនោះចោលសំដៅមករកអ្នកណាដែលគេស្ម័គ្រ បើខាងប្រុសចោលមកត្រូវខាងស្រីហើយ ប្រុសម្នាក់ដែលស្រីចាប់យកទៅលើកមុននោះត្រូវបានរួចខ្លួន បើប្រុសចោលមិនត្រូវស្រីវិញទេ ប្រុសម្នាក់នោះ ត្រូវនៅខាងស្រីដដែល ។ បើខាងណាប៉ិនប្រសប់គេចោលយកខាងម្ខាងទាល់តែអស់ ។ កាលណាអស់គ្នាហើយគេផ្តើមលេងសាជាថ្មី ដោយឱ្យខាងស្រីបោះឈូងទៅឱ្យខាងប្រុសមុនវិញ ។ មុននឹងស្រីៗបោះឈូងទៅឱ្យប្រុស គេស្រែកច្រៀងថា ” អូនបោះឈូងទៅ បងអើយ កម្ពស់ចុងស្លា ប្រុសឈរត្រៀបត្រា បងអើយទទួលឈូងប្អូន” ។ ល ។ ច្រៀង ៖ ហើយគេស្រែកថា «ឈូងអើយឈូង!» ។ ហើយគេបោះឈូងទៅឯពួកប្រុសៗបើគេចាប់ឈូងខាងស្រីបានហើយចោលឈូងនោះសំដៅទៅស្រី ។ កាលត្រូវស្រីណាម្នាក់គេចាប់យកស្រីនោះមកទុកខាងគេ ។ បើខាងណាអស់មនុស្ស គេចែកគ្នាលេងសាជាថ្មី ។ មនុស្សដែលគេចាប់បាននោះ ជួនកាលគេចងមុខឱ្យជិតលែងឱ្យរត់ទៅកាន់ទីផ្សេងៗជាការកម្សាន្តសប្បាយ ។ របៀបលេងបែបទី២នេះ ជួនកាលអ្នកលេង គេច្រូតកាត់មិនបាច់ច្រៀង ស្រាប់តែចោលតែម្តងក៏មាន ។
សូមបញ្ជាក់ដែរថា គុណតម្លៃល្បែងនេះ រាប់ចូលក្នុងពួកការហាត់ភ្នែកឱ្យវៃ ហាត់ដៃឱ្យត្រង់ផង ជាការកម្សាន្តសប្បាយ ដោយមានការរាំច្រៀងលាយជាមួយផង ។ តើបងប្អូនអាចចែករំលែកបានទេថា នៅតាមទីវត្តអារាម ឬកន្លែងណាខ្លះដែលមានគេលេង
ល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរនោះ?៕ ដោយ៖លីហួ គីមឆាយ
ចែករំលែកព័តមាននេះ