ខេត្តបាត់ដំបង ៖ អ្នកផលិតសំបកណែមដ៏ល្បី និងបន្តច្រើនជំនាន់មួយគ្រួសារក្នុងចំណោមរាប់សិបគ្រួសារបានព្រលយពាក្យថា «ខ្ញុំ…ប្រហែលអាចនឹងបញ្ចប់មុខរបរតត្រកូលនេះត្រឹមខ្ញុំក្នុងជំនាន់ទី០៤នេះហើយ បើកូនៗជំនាន់ក្រោយសម្រេចចាប់យកមុខរបរផ្សេងៗ» ។ នេះជាសម្រង់សម្ដីរបស់អ្នកផលិតសំបកណែមដ៏ល្បី និងចាស់វស្សាម្នាក់នៅភូមិដូនទាវ សង្កាត់ក្ដុលដូនទាវ…
ខេត្តបាត់ដំបង ៖ អ្នកផលិតសំបកណែមដ៏ល្បី និងបន្តច្រើនជំនាន់មួយគ្រួសារក្នុងចំណោមរាប់សិបគ្រួសារបានព្រលយពាក្យថា «ខ្ញុំ…ប្រហែលអាចនឹងបញ្ចប់មុខរបរតត្រកូលនេះត្រឹមខ្ញុំក្នុងជំនាន់ទី០៤នេះហើយ បើកូនៗជំនាន់ក្រោយសម្រេចចាប់យកមុខរបរផ្សេងៗ» ។ នេះជាសម្រង់សម្ដីរបស់អ្នកផលិតសំបកណែមដ៏ល្បី និងចាស់វស្សាម្នាក់នៅភូមិដូនទាវ សង្កាត់ក្ដុលដូនទាវ ក្រុងបាត់ដំបង ។
ក្នុងសកម្មភាពដ៏មមារញឹកបែកញើសជោកខ្លួន គ្មានទេអាវពាក់ ស្លៀកត្រឹមតែខោខ្លីជាប់ចង្កេះប៉ុណ្ណោះ ។ លោក សុត ចាប អាយុ៦៣ឆ្នាំ ហាក់គ្មានពេលនៅស្ងៀមឈរនិយាយជាមួយភ្ញៀវទេ ។ ប៉ុន្តែគាត់នៅតែអាចឆ្លៀតឱកាសបន្តិចបន្តួចលើកដៃស្វាគមន៍ភ្ញៀវ ដែលបានចូលទៅដល់កន្លែងផលិតសំបកណែមរបស់គាត់ ។
ជួបជាមួយកោះសន្តិភាព កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៣១ តុលា គាត់បានផ្ដល់បទសម្ភាសន៍បណ្ដើរលើកសំបកណែមយកទៅរៀបហាលលើផ្ដិលប្ញស្សីបណ្ដើរដែលភាគច្រើននៃការលើកឡើងរបស់គាត់ គឺត្អូញត្អែរពីការហត់នឿយ សំបកណែមគ្មានទីផ្សារ ចំណាយទុនច្រើន តែចំណេញតិច ។ គាត់គ្រវីក្បាលរួចពោលថា «ខ្ញុំហត់នឿយហើយ នឹងមុខរបរតត្រកូលបែបប្រពៃណីជាច្រើនជំនាន់នេះ ។ ព្រោះបើគិតមកដល់ពេលនេះ ជាង៤០ឆ្នាំហើយ ដែលគ្រួសារខ្ញុំប្រកបមុខរបរធ្វើសំបកណែមបន្តពីដូនតា» ។
មុខរបរធ្វើសំបកណែមរបស់អ្នកភូមិដូនទាវ គឺជាមុខរបរតត្រកូលច្រើនជំនាន់កន្លងមកហើយ ។ ហើយនៅក្នុងខេត្តបាត់ដំបងនេះមានតែអ្នកភូមិដូនទាវប៉ុណ្ណោះ ដែលប្រកបមុខរបរបែបប្រពៃណីនេះ ។ បច្ចុប្បន្ន គ្រួសារខ្លះនៅតែបន្តចាប់យកមុខរបរនេះ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ តែក៏មានគ្រួសារខ្លះបានបោះបង់ចោលដែរ ។
បើតាមអ្នកផលិតសំបកណែមនៅភូមិដូនទាវបាននិយាយថា មុខរបរធ្វើសំបកណែមរបស់អ្នកភូមិដូនទាវ គឺជាមុខរបរបែបប្រពៃណីដែលបន្សល់ទុកពីដូនតាច្រើនជំនាន់មក ។ សព្វថ្ងៃការផលិតសំបកណែមរបស់អ្នកភូមិដូនទាវកាន់តែស្ដូចស្ដើងទៅស្ដូចស្ដើរទៅហើយ ដោយសារតែគ្មានទីផ្សារ ។ ចំណាយដើមនិងកម្លាំងពលកម្មច្រើន តែចំណេញតិច ។ អ្នកភូមិបានលើកឡើងថា កាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុន អ្នកផលិតសំបកណែមនៅមានច្រើនគ្រួសារដែរ តែសព្វថ្ងៃនេះ មាននៅសេសសល់ប្រហែលជាង១០គ្រួសារប៉ុណ្ណោះ ដែលតស៊ូប្រកបមុខរបរតត្រកូលបែបប្រពៃណីនេះ ។
ពួកគេបានបញ្ជាក់ថា មូលហេតុដែលនៅមានគ្រួសារមួយចំនួនបន្តប្រកបមុខរបរនេះ ក៏ព្រោះតែពួកគេគ្មានមុខរបរផ្សេង ។ ហើយបើមិនធ្វើសំបកណែមមានតែធ្វើចំណាកស្រុកទៅធ្វើកម្មករ ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងទីផ្សារសម្បកណែមរបស់អ្នកភូមិដូនទាវនេះ បើតាមលោក សុត ចាប ដែលជាអ្នកធ្វើសំបកណែមបន្តត្រកូល០៤ជំនាន់បាននិយាយថា តំលៃសំបកណែមនៅទ្រឹងដដែល ។
មួយដុំមាន១០០សន្លឹក លក់បានតំលៃត្រឹមចន្លោះពី៧,០០០រៀល ទៅ១០,០០០រៀលប៉ុណ្ណោះ ខណៈតំលៃវត្ថុធាតុដើម សម្រាប់ផលិតសម្បកណែម (អង្ករ និងអង្កាមដុត ) ចេះតែឡើងថ្លៃរហូត ។ អ្នកផលិតសំបកណែមចាស់វស្សរូបនេះ បានរំលឹកដូច្នេះថា «តាំងពីដូនតាខ្ញុំ មានប្រវត្តិធ្វើសំបកណែមនេះ ជាង១៣០ឆ្នាំកន្លងមកហើយ ។
ហើយនេះជាជំនាន់ទី០៤ដែលគ្រួសារខ្ញុំ បាននិងកំពុងធ្វើរាលថ្ងៃ គឺចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៨៣ បើគិតដល់ឆ្នាំ២០២៤នេះ គ្រួសារខ្ញុំប្រកបមុខរបរនេះអស់រយៈ៤១ឆ្នាំហើយ ។ ឆ្នាំនេះ ខ្ញុំមានអាយុជាង៦០ឆ្នាំ ធ្វើសំបកណែមតាំងពីនៅតូចជំនាន់ដូនតារហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។ ដូច្នេះ ខ្ញុំនឿយណាយ នឿយហត់ណាស់ ប្រហែលមិនអាចតស៊ូបន្តមុខរបរតត្រកូលនេះតទៅទៀតបានទេ ។ ព្រោះទីផ្សារសំបកណែមពីមួយឆ្នាំ ទៅមួយឆ្នាំ ហាក់មិនល្អប្រសើរសោះ ម្យ៉ាងខ្លួនក៏កាន់តែចាស់គ្មានកម្លាំង» ។
សំនួរ៖ បើថ្ងៃណាមួយលោកពូឈប់មិនបន្តមុខរបរនេះទៀតទេ តើត្រូវប្រគល់ឲ្យកូនៗជាអ្នកបន្តវេន ប្រកបមុខរបរនេះឬយ៉ាងណា ? ចម្លើយ៖ លោក សុត ចាប គ្រវីក្បាល ជាមួយនឹងពាក្យថា «ទេ..! ប្រហែលពួកគេមិនធ្វើទេ ។ ក្រោយបញ្ចប់ការសិក្សា ពួកគេនឹងរកការងារធ្វើផ្សេងពីនេះហើយ។ ការងារធ្វើសំបកណែមនេះ ហត់នឿយណាស់ ។ ពួកគេឃើញស្រាប់ហើយ ខ្ញុំធ្វើរាល់ថ្ងៃ គឺហត់ណាស់..! ដូច្នេះពួកគេមិនធ្វើទេ» ។
សំនួរ៖ បើកូនៗ មិនបន្តមុខរបរតត្រកូលនេះពីលោកពូទេ តើលោកពូគិតប្រកបមុខរបរតត្រកូលជាង១៣០ឆ្នាំនេះតទៅទៀត ឬត្រូវសម្រាក ? ចម្លើយ៖ គាត់គ្រវីក្បាល… ជាមួយនឹងបន្លើសំណើចតិចៗ រំលេចចេញនូវស្នាមញញឹមដ៏សោះកក្រោះផង ហើយពោលថា « មិនយូរទេ ..! ខ្ញុំអាយុកាន់តែច្រើនហើយ ធ្វើការងារនេះក៏ច្រើនឆ្នាំដែរ ។ នេះជាមុខរបរបន្តពីដូនតាមក ។ ខ្ញុំធ្វើសំបកណែមនេះតាំងពីតូចមក បើគិតមកដល់ជំនាន់ខ្ញុំ គឺជាជំនាន់ទី០៤ហើយ ។ ដូច្នេះ បើកូនៗខ្ញុំមិនអាចបន្តមុខរបរតជំនាន់នេះបានទេ ប្រហែលត្រូវបញ្ចប់ត្រឹមខ្ញុំជំនាន់ទី០៤នេះហើយ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ