រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ទន្លាប់ជាផ្លែឈើហូបផ្លែដែលមានផ្លែទុំក្រហមស្រស់ល្អណាស់ និងក្រអូបសាយភាយហើយកម្រមានលក់នៅលើទីផ្សារណាស់ ។ ទន្លាប់ខ្មែរមានផ្លែដូចកាំម៉ាញ៉ី ដែលខុសពីផ្លែទន្លាប់ដែលនាំចូលពីបរទេស ដែលមានផ្លែរលោង ។ នៅតំបន់ខ្លះ ដើមទន្លាប់គេហៅថា ដើមកាំម៉ាញ៉ី ។ ដើមទន្លាប់ជាប្រភេទឈើដែលមានខ្លឹមខ្មៅរលោងដូចឈើប្រណីត ដែលគេយកធ្វើផ្ទះ និងគ្រឿងសង្ហារឹមផ្សេងៗ ។
ផ្លែទន្លាប់ត្រូវបានអធិរាជសម្លេងមាស លោកតាស៊ិន ស៊ីសាមុត និងរស់ សេរីសុទ្ធា បានលើក
មកច្រៀងឆ្លងឆ្លើយនៅក្នុងបទចម្រៀងប្រាថ្នាបួនខ និងចោទជាសំណួរថា «ចុះផ្លែអ្វីទុំក្រហមស្វិតក្រៀម ក៏មានតម្លៃ សូមអ្នកស្រដីឱ្យឆាប់ការ ផ្លែនោះហៅផ្លែទន្លាប់ រៀមសូមឆ្លើយប្រាប់កែវកន្និដ្ឋា ផ្លែវាទុំក្រហមដូចថ្ពាល់ជីវ៉ា កំពុងពេញស្នេហាមករកខ្ញុំ» ។
តាមវចនានុក្រមខ្មែរសម្តេច ជួន ណាត «ទន្លាប់» ជាឈ្មោះឈើធំមួយប្រភេទ ស្លឹកស្រដៀងនឹងទ្រយឹង ដើមខ្មៅ, ផ្លែទុំមានសម្បុរក្រហម, ប្រើជាចំណី ប៉ុន្តែក្នុងប្រទេសយើងច្រើនមានរសចត់ ទាំងផ្លែក៏តូចៗ ផងទៀត ។ ទោះបីជាយ៉ាងណា ផ្លែទន្លាប់អ្នកខ្លះចូលចិត្តញ៉ាំណាស់ និងចាត់ទុកថា ផ្លែទន្លាប់ខ្មែរមានលក្ខណះពិសេស ខុសពីទន្លាប់ផ្សេងៗ វាមានសាច់ផុសល្អ និងមានរសជាតិផ្អែមឆ្ងាញ់ ក្លិនក្រអូបជាប់មាត់តែអ្នកខ្លះមិនចូលចិត្តនោះទេ ។
ដើមទន្លាប់ខ្មែរជាពូជដ៏កម្រដែលដាំរយៈពេលប្រមាណ៥ ទៅ៦ឆ្នាំ ទើបមានផ្លែ និងមានអាយុវែង។ ផ្លែទន្លាប់ខ្លះមិនសូវមានគ្រាប់ ហើយគ្រប់ពិបាកបណ្តុះណាមួយដើមទន្លាប់រាងរលូន និងមានខ្លឹមល្អពេលធំឡើងគេកាបយកឈើ ព្រោះគេគិតថាផ្លែ មិនសូវសំខាន់ជាហេតុធ្វើអោយដើមទន្លាប់ស្ទើរបាត់រូបរាង។
អ្នកខ្លះមានជំនឿថា ពេលដាំដើមទន្លាប់ទាល់តែមានដើមញី ដើមឈ្មោលនៅក្បែរគ្នា ទើបមានផ្លែតែមិនពិតនោះទេ ព្រោះអ្នកខេត្តកំពង់ចាមម្នាក់ បានដាំដើមទន្លាប់តែ១ដើម គឺផ្លែហើយផ្លែទន្លាប់មាន២ប្រភេទមានផ្លែញី និងផ្លែឈ្មោល ហើយគ្រាប់មាន២ប្រភេទដូចគ្នា គ្រប់ញីមានរាងមូល ហើយគ្រាប់ឈ្មោលមានរាងស្តើងទ្រវែង ។
គេយកគ្រាប់ញីទៅបណ្តុះយកកូនទៅដាំ ទើបមានផ្លែបើពុំនោះទេ ដាំចំគ្រាប់ឈ្មោលអត់ផ្លែខាតតែពេល។ទោះបីជាយ៉ាងណា ពុំមានមន្ត្រីជំនាញកសិកម្មណាមួយអះអាងអោយបានច្បាស់លាស់នោះទេ ។ ពីមុនទន្លាប់មិនមានគេបណ្តុះកូនលក់ទេ តែបច្ចុប្បន្នមានច្រើន ហើយកូនថ្លៃខុសពីកូនឈើផ្សេងៗទៀត ។
តាមលោកស្រី ហោ ថាវី អ្នករស់នៅខេត្តកំពង់ចាមបានអោយកោះសន្តិភាពដឹងថា កាលពីឡុងឆ្នាំ២០០០គាត់បានទិញផ្លែទន្លាប់ពីអ្នកភូមិនាងហ៊ីងទៅហូប ហើយយកគ្រាប់ទៅដាំរយៈពេលជិត១០ឆ្នាំ អត់ផ្លែគេថាទន្លាប់ឈ្មោលក៏កាប់ចោល ។ ហើយក្រោយមក ក៏បានស្វែងយល់ពីគ្រាប់ទន្លាប់ ហើយរើសយកគ្រាប់ញីទៅបណ្តុះដាំនៅផ្ទះ និងនៅស្រុកខាងប្តីនៅឃុំកោះសូទិនតែ១ដើម រយៈពេលប្រមាណ៦ឆ្នាំ ក្រោយបានផ្លែ។ ពេលផ្លែមុនដំបូង ប្អូនៗអត់ចេះញ៉ាំអោយកាប់ចោល តែក្រោយមកទើបចេះញ៉ាំនិងចូលចិត្តណាស់ ។
លោកស្រីបានអោយដឹងទៀតថា ទន្លាប់មានផ្លែពីប្រភេទមានផ្លែញី និងផ្លែឈ្មោល ហើយផ្លែញីមានគ្រាប់តែ១ ឬ២គ្រាប់ និងគ្រាប់មានរាងមូល អាចយកទៅបណ្តុះដាំទើបមានផ្លែ។ ចំណែកផ្លែឈ្មោលមានគ្រាប់ច្រើន៤ទៅ៦គ្រាប់ ។ ផ្លែទន្លាប់ក្រហមស្រស់ និងក្រអូបណាស់គួរអោយស្រលាញ់ និងមានរស់ជាតិផ្អែមរមួតជាប់មាត់៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ