លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា និងជាអតីតនិស្សិតដែលបញ្ចប់ការសិក្សានៅរុស្ស៊ី បានចងក្រងអត្ថបទមួយដែលមានតម្លៃសម្រាប់ការរំលឹកឡើងវិញ នូវមិត្តភាពកម្ពុជា-រុស្ស៊ី ហើយដែលរហូតមកដល់ឆ្នាំ២០១១ គឺជាខួបព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនៃមិត្តភាពកម្ពុជា-រុស្ស៊ី
លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា និងជាអតីតនិស្សិតដែលបញ្ចប់ការសិក្សានៅរុស្ស៊ី បានចងក្រងអត្ថបទមួយដែលមានតម្លៃសម្រាប់ការរំលឹកឡើងវិញ នូវមិត្តភាពកម្ពុជា-រុស្ស៊ី ហើយដែលរហូតមកដល់ឆ្នាំ២០១១ គឺជាខួបព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនៃមិត្តភាពកម្ពុជា-រុស្ស៊ី ។ ៥៥ឆ្នាំមុននេះ គឺនៅថ្ងៃទី១៣ ឧសភា ឆ្នាំ១៩៥៦ កម្ពុជា និងរុស្ស៊ីបានភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយគ្នា ។
ក្នុងអំឡុងពេលជាច្រើនឆ្នាំ ទោះបីជាប្រទេសទាំងពីរស្ថិតនៅយ៉ាងឆ្ងាយពីគ្នាក៏ដោយ ប៉ុន្តែប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរមានចំណងស្អិតរមួតនឹងគ្នានៃភាពជាដៃគូកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ការគោរពរាប់អានគ្នា និងការគាំទ្រគ្នាទៅវិញ ទៅមក ។
វិភាគទានដ៏ធំធេងនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-រុស្ស៊ី បានត្រូវធ្វើឡើងដោយព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម សីហនុ ខណៈពេលដែលព្រះអង្គយាងទៅបំពេញព្រះរាជទស្សនកិច្ចចំនួន២លើកនៅសហភាពសូវៀត ក្នុងឆ្នាំ១៩៥៦ និងឆ្នាំ១៩៧០ ។ ក្នុងនោះថ្នាក់ដឹកនាំសូវៀត បានវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះកិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់ព្រះ អង្គ សំដៅប្រែក្លាយកម្ពុជាទៅជារដ្ឋរឹងមាំ និងឯករាជ្យ ដែលមានប្រជាជនរស់នៅដោយសុខសាន្តរុងរឿង ។ ទីក្រុងមូស្គូ បានគាំទ្រការផ្តួចផ្តើមគំនិតរបស់ព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម សីហនុ ដែលព្រះអង្គជាស្ថាបនិកមួយរូបនៃចលនាមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ។ ក្រៅពីនោះ សហភាពសូវៀត បានអះអាងនូវភក្តីភាពរបស់ខ្លួនចំពោះប្រជាជនកម្ពុជា ដោយថ្កោលទោសចំពោះរដ្ឋប្រហារយោធារបស់លន់ នល់ និងមិនគាំទ្ររបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ។
សភាពសូវៀត បានជួយប្រជាជនកម្ពុជាជាបងប្អូនបានទាន់ពេលវេលា គឺចំពេលដែលប្រជាជនកម្ពុជាត្រូវការជាពិសេស គឺចំពេលដែលកម្ពុជាជួបការលំបាកធ្ងន់ធ្ងរ ហើយធ្វើការស្តាររៀបចំប្រទេសឡើងវិញ ក្រោយរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ និងការកែទម្រង់សង្គមកម្ពុជាថ្មី។
ជាដំបូង ទីក្រុងមូស្គូបានផ្តល់ជំនួយសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងច្រើន ព្រមទាំងជំនួយយោធា និងបច្ចេកទេសផងដែរ ។ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៨០ ក្នុងការចូលរួមពីសំណាក់អ្នកឯកទេសរុស្ស៊ី បានត្រូវកសាងនិងស្តារឡើងវិញនូវមូលដ្ឋានធំនៃហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធកម្ពុជា ក្នុងនោះមានមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត វិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាកម្ពុជានៅភ្នំពេញ មន្ទីរពេទ្យយោធានៅបាត់ដំបង មូលដ្ឋានយោធាសមុទ្ររាម មូលដ្ឋានទ័ពអាកាសពោធិចិនតុង សាលាយោធាចម្រុះ មូលដ្ឋានយោធាទន្លេនៅភ្នំពេញ។ល។ សំណង់ទាំងនេះ ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នកំពុងនាំផលប្រយោជន៍ឱ្យកម្ពុជា ជួយអភិវឌ្ឍន៍ និងការពរផលប្រយោជន៍កម្ពុជា ។
សហភាពសូវៀត ក៏បានជួយជំនួយបច្ចេកទេសយោធាដល់កម្ពុជាផងដែរ ។ សម្រាប់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធកម្ពុជា គឺបានបញ្ជូនរថក្រោះ រថពាសដែក កាំភ្លើងធំ យន្តហោះ នាវា អាវុធយុទ្ធភណ្ឌ ។ ដោយសារតែអានុភាពនៃកាំភ្លើងផ្គុំប្រតិកម្មធុន បេអឹម២១ (BM21) កម្ពុជាអាចការពារអធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពទឹកដីអាចបង្ហាញឱ្យថៃឃើញនូវកម្លាំងនិងភាពដាច់ខាតរបស់ខ្លួនក្នុងពេលឈ្លានពានប្រដាប់អាវុធរបស់ថៃ នៅក្នុងតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ កាលពីថ្ងៃទី៤-៧ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ កន្លងមក ។ ទោះជាពេលវេលាបានកន្លងទៅអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំហើយក្តី ប៉ុន្តែអាវុធ និងសម្ភារបច្ចេកទេសរបស់រុស្ស៊ីនៅតែរឹងមាំ ។ បច្ចុប្បន្ន នៅតាមដងផ្លូវក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងទូទំាំងប្រទេសកម្ពុជា គេអាចជួបប្រទះ រថយន្តដឹកជញ្ជូនរបស់រុស្ស៊ីធុន KAMAZ និង ZIL ។
ជាការពិតណាស់ ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នប្រជាប្រិយភាពនៅកម្ពុជា គឺសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន។ ការដុះដាលនូវប្រជាប្រិយភាពនៃភាសាអង់គ្លេសនៅតាមសាលារៀន បានធ្វើឱ្យទង់ជាតិអាមេរិករីកចម្រើននៅទីនោះផងដែរ ។ ក៏ប៉ុន្តែគេមិនគួរភ្លេចការទម្លាក់គ្រាប់បែករបស់អាមេរិកមកលើទឹកដីកម្ពុជាក្នុងសម័យសង្គ្រាមនៅឥណ្ឌូចិននោះទេ ។ គ្រាប់បែកទាំងនោះ រហូតមកដល់ពេលនេះនៅតែធ្វើឱ្យប្រជាជនសាមញ្ញកម្ពុជា មិនអាចធ្វើដំណើរបានដោយសុខស្រួលនៅតាមតំបន់ក្នុងព្រៃ និងធ្វើការដាំដំណាំបានឡើយ ។ នៅកម្ពុជា ក៏គេមិនបាននិយាយអំពីការគាំទ្ររបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យដោយប្រទេសចិនផងដែរ ។
ជាមួយនេះ រុស្ស៊ី មិនដែលមានបំណងធ្វើឱ្យអន្តរាយដល់ប្រជាជនកម្ពុជា ឬគាបសង្កត់ផលប្រយោជន៍កម្ពុជាម្តងណាឡើយ ហើយក៏មិនត្រូវភ្លេចអំពីជំនួយដែលភាគីរុស្ស៊ីធ្លាប់បានជួយ កំពុងជួយ ហើយអាចនឹងជួយកម្ពុជាផងដែរ ។
បច្ចុប្បន្ន ទំនាក់ទំនងដ៏ល្អប្រពៃរវាងកម្ពុជា និងរុស្ស៊ី នៅតែថែរក្សា ។ កម្ពុជាបន្តគាំទ្រមាគ៌ានយោបាយក្រៅប្រទេសរបស់រុស្ស៊ី និងការចូលរួមរបស់រុស្ស៊ីនៅក្នុងដំណើរការនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ។ ក្នុងនោះ ដោយសារគោលជំហរជាមិត្តភាពរបស់កម្ពុជា បានបណ្តាលឱ្យមានសេចក្តីសម្រេចចិត្តដ៏សំខាន់ស្តីពីការចូលរួមរបស់រុស្ស៊ី នៅក្នុងយន្តការនៃជំនួបកំពូលអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ។
ទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា-រុស្ស៊ី កំពុងបន្តអភិវឌ្ឍន៍ ។ រយៈពេល៥ឆ្នាំចុងក្រោយ ការផ្លាស់ប្តូរទំនិញទៅវិញទៅមក រវាងរុស្ស៊ី និងកម្ពុជាបានកើនឡើងពី១១លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ដល់៤០លាន ។ រយៈពេល១០ឆ្នាំចុងក្រោយ ទំហំវិនិយោគទុនរុស្ស៊ីនៅកម្ពុជាកើនឡើងដល់៦០០លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ។ ប្រជាប្រិយភាពរបស់កម្ពុជាកំពុងរីកលូតលាស់នៅក្នុងចំណោមប្រជាជនរុស្ស៊ី ។ ក្នុងឆ្នាំ២០១០ ទេសចររុស្ស៊ី ជាង៣៤ពាន់នាក់បានមកទស្សនាកម្ពុជា ហើយដល់ចុងឆ្នាំ២០១១ សង្ឃឹមថា ចំនួននេះនឹងកើនដល់១០០ពាន់នាក់ ។ កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១០ ទីក្រុងបុរាណ រុស្ស៊ី វែលលីគីណូវហ្កោរ៉ូដ (Veliki Novgorod) បានក្លាយជាសម្ព័ន្ធភាពជាមួយខេត្តសៀមរាប ។
នៅសហភាពសូវៀត បន្ទាប់មកនៅសហព័ន្ធរុស្ស៊ី អ្នកឯកទេសកម្ពុជា ដែលមានជំនាញផ្សេងៗរាប់ពាន់នាក់បានទទួលការបណ្តុះបណ្តាល និងហាត់រៀន ។ បណ្តាយុវជន យុវនារីកម្ពុជា មិនគ្រាន់តែទទួលបាននូវការអប់រំប្រកបដោយគុណភាព និងឥតបង់ថ្លៃប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែបានរៀនសូត្រភាសារុស្ស៊ី យល់ដឹងនូវវប្បធម៌ និងប្រវត្តិសាស្ត្ររុស្ស៊ី ពេញចិត្តមុខម្ហូបរុស្ស៊ី ។ បច្ចុប្បន្នពួកគេជាច្រើនាក់ក្នុងចំណោមនោះ កំពុងមានមុខតំណែងសំខាន់ៗនៅក្នុងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅក្នុងបណ្តាក្រសួងមន្ទីរ នៅតាមគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សា នៅតាមខេត្ត ឬគេមានមុខរបរយ៉ាងជោគជ័យ ជាមន្ត្រីរាជការសាមញ្ញ ពេទ្យ វិស្វករ អ្នកសំណង់។ ប៉ុន្តែ ទោះបីជាកន្លងទៅអស់ពេលជាច្រើនឆ្នាំនៅសហភាពសូវៀត និងនៅរុស្ស៊ី ក៏ដោយ ក៏ពួកគេនៅតែចងចាំមនោសញ្ចេតនាដ៏កក់ក្តៅរបស់រុស្ស៊ីដដែល ។ ពួកគេចាត់ទុកថា ការទៅដល់ប្រទេសដ៏ត្រជាក់មួយនេះ ដែលស្ថិតនៅលើព្រំដែនអឺរ៉ុប និងអាស៊ី អាចជួយឱ្យពួកគេឈានទៅដល់ស្ថានភាពការងារនាពេលបច្ចុប្បន្នអ្នកខ្លះបានក្លាយខ្លួនទៅជានាយទាហានថ្នាក់ឧត្តមសេនីយ៍ ជាអ្នកប្រាជ្ញ និងមានវិបុលភាព ។
រុស្ស៊ី បន្តផ្តល់ជូនកម្ពុជានូវអាហារូបករណ៍សិក្សាឥតគិតថ្លៃ ។ជារៀងរាល់ឆ្នាំ រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធរុស្ស៊ីបែងចែកអាហារូបករណ៍រដ្ឋ២៥កន្លែងដល់កម្ពុជាសម្រាប់សិក្សានៅក្នុងគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សាស៊ីវិល ។ បច្ចុប្បន្ន យោធិនចំនួន៣៥រូបនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទកំពុងបន្តការសិក្សានៅរុស្ស៊ី ។
រូបខ្ញុំក៏ជាអតីតនិស្សិត ដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សានៅគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សារុស្ស៊ីម្នាក់ដែរ ខ្ញុំយល់ឃើញថា ការសិក្សានៅរុស្ស៊ីគឺជាការសាកល្បងដ៏មិនងាយស្រួលនោះទេ ពីព្រោះការសិក្សាជាភាសារុស្ស៊ី បានទាមទារពេលវេលាជាច្រើន និងការអត់ធ្មត់គ្រប់បែបយ៉ាងដើម្បីក្រេបយកចំណេះដឹង ។ ប៉ុន្តែគឺ រុស្ស៊ី នេះហើយដែលបានជួយខ្ញុំឱ្យមើលឃើញមាតុភូមិខ្លួន ស្វែងយល់កាន់តែស៊ីជម្រៅ និងពង្រឹងស្វាមីភក្តិរបស់ខ្លួនចំពោះប្រទេសកម្ពុជារបស់ខ្ញុំ ។ រុស្ស៊ីធ្លាប់ជាមិត្តរបស់យើង ហើយក៏នៅតែជាមិត្តរបស់យើងជានិរន្តរ៍៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ