រាជធានីភ្នំពេញ ៖ យោងតាមប្រសាសន៍របស់លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីហោ ណាំហុង ដែលបានលើកឡើងនៅឯសន្និសីទមួយនាក្រុងហ្សាការតា ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ក្រោយកិច្ចប្រជុំពិភាក្សារបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសទាំង៣គឺកម្ពុជា-ថៃ និងឥណ្ឌូណេស៊ី កាលពីវេលាម៉ោងប្រមាណ៨យប់ ថ្ងៃទី៩ ឧសភា ២០១១ នោះ បង្ហាញថា ដោយដើរស្របតាមស្មារតីធម្មនុញ្ញអាស៊ាន រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសទាំង៣បានយល់ព្រមលើកញ្ចប់វិធានការ៦ ក្នុងនោះមានការតម្រូវឱ្យប្រទេសថៃត្រូវតែឆ្លើយតបយល់ព្រមលើការដាក់ពង្រាយអ្នកសង្កេតការណ៍ឥណ្ឌូណេស៊ី (TOR) នៅលើទឹកដីជម្លោះទាំងសងខាងឱ្យខាងតែបាន ។
ទោះជាយ៉ាងណាក្តី វិធានការនេះ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសថៃបានយល់ព្រមទាំងបង្ខំចិត្តប៉ុណ្ណោះ គឺគេគ្រាន់តែធ្វើយ៉ាងណាកុំឱ្យរដ្ឋាភិបាលរបស់គេ (ថៃ) បាក់មុខ ឬខ្មាសអន្តរជាតិ នោះទេ ហើយម្យ៉ាងទៀតនេះគ្រាន់តែជាការយល់ព្រមជាជំហានៗ ឬគេហៅថា បណ្តោះអាសន្ន ដើម្បីស្រោចស្រង់កិត្តិយសប្រទេសថៃចេញពីភាពស្អុយគគ្រុកនៃអំពើឈ្លានពានប៉ុណ្ណោះ មានន័យថា ការយល់ព្រមត្រឹមថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស វាមិនគ្រប់គ្រាន់ជាផ្លូវការណាស់ណានោះទេសម្រាប់ប្រទេសថៃ ជាប្រទេសក្រឡេចក្រឡុច និងជាចោរឈ្លានពាននោះ ។ គេមានការព្រយយបារម្ភថា រដ្ឋាភិបាលថៃដែលដឹកនាដោយលោកអាប់ភីស៊ីត វ៉េវាជីវ៉ា ឬមេដឹកនាំក្រោយៗទៀតដែលមានអំបូរចោរ ឬឈ្លានពានគេនោះ អាចនឹងក្រឡាស់ខ្លួន ឬទាត់ចោលការយល់ព្រមរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសខ្លួន ដោយលើកឡើងថា ការយល់ព្រមនេះវាមិនមែនជាជំហររបស់រដ្ឋាភិបាលទេ ហើយវាមិនមែនជាការយល់ព្រមថ្នាក់រដ្ឋាភិបាលទៀតផង…ដូច្នេះរឿងនេះវាអាចសាំញ៉ាំនៅវែងឆ្ងាយតទៅទៀត…ប៉ុន្តែបើអន្តរជាតិចាប់បង្ខំទៅតាមផ្លូវច្បាប់វិញនោះវាជារឿងផ្សេង…អាចថា ប្រទេសថៃកំពុងតែឈានទៅដល់ការចាប់បង្ខំរបស់ពិភពលោកហើយ ។
សូមបញ្ជាក់ថា កិច្ចប្រជុំជាផ្លូវការថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសថៃ កម្ពុជា និងឥណ្ឌូណេស៊ី ក្នុងទីក្រុងហ្សាការតា កាលពីថ្ងៃទី៩ ឧសភា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ក្រោមគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ី លោកស៊ូស៊ីឡូ បាំបាង យូដូយ៉ូណូ នោះ គឺលទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំនេះ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសទាំង៣ បានឯកភាពយល់ស្របលើកញ្ចប់វិធានការចំនួន៦ ដែលក្នុងនោះរួមមាន វិធានការទី១ និងទី២ ៖ ប្រទេសថៃត្រូវតែឆ្លើយតបយល់ព្រមលើការដាក់ពង្រាយអ្នកសង្កេតការណ៍ឥណ្ឌូណេស៊ី ។ ទន្ទឹមនឹងគ្នានោះ គឺត្រូវធ្វើការប្រកាសស្តីពីការប្រជុំគណៈកម្មការទូទៅព្រំដែន (GBC) និងគណៈកម្មការចម្រុះព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ (JBC) ។ វិធានការទាំង២នេះត្រូវធ្វើឡើងនៅក្នុងថ្ងៃជាមួយគ្នា មានន័យថា ថ្ងៃណាដែលថៃបានផ្ញើលិខិតយល់ព្រមលើការដាក់ពង្រាយអ្នកសង្កេតការណ៍ឥណ្ឌូណេស៊ី ទៅរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូ ណេស៊ីរួចហើយនោះ គឺកម្ពុជា និងថៃ នឹងប្រកាសធ្វើការប្រជុំគណៈកម្មការព្រំដែន ដោយគ្រាន់តែប្រកាសប្រជុំ ប៉ុន្តែមិនទាន់បើកប្រជុំទេ។ វិធានការទី៣ និងទី៤ ៖ ៥ថ្ងៃក្រោយពីថៃផ្ញើលិខិតទទួលយកការដាក់ពង្រាយអ្នកសង្កេតការណ៍ឥណ្ឌូណេស៊ីទៅរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូ ណេស៊ី ឥណ្ឌូណេស៊ីនឹងបញ្ជូនអ្នកវាយតម្លៃសភាពការណ៍ទៅកាន់កន្លែងដែលមានការប៉ះទង្គិចគ្នា ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ គណៈកម្មការព្រំដែន (GBC និង JBC) នឹងបើកកិច្ចប្រជុំ ។ វិធានការទី៥ និងទី៦ ៖ ១០ថ្ងៃក្រោយពីថៃផ្ញើលិខិតទទួលយកការរដាក់ពង្រាយអ្នកសង្កេតការណ៍ឥណ្ឌូណេស៊ី ឥណ្ឌូណេស៊ីនឹងបញ្ជូនក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍ទាំងអស់ឱ្យទៅព្រំដែន ។
ទន្ទឹមគ្នានោះដែរ នឹងមានការវាយតម្លៃ និងតាមដានលទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំ GBC និង JBC ។ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសទាំង៣បានឯកភាពគ្នាថានឹងស្នើទៅរដ្ឋាភិបាលរៀងៗខ្លួន ឱ្យទទួលយល់ព្រមជាវិជ្ជមានចំពោះកញ្ចប់វិធានការនេះ ក្នុងពេលដ៏ឆាប់បំផុតតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ។ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជាបានស្នើឱ្យរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសថៃ ធ្វើយ៉ាងណាជំរុញឱ្យគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់ខ្លួនអនុម័តយល់ព្រមលើការដាក់ពង្រាយអ្នកសង្កេតការណ៍ឥណ្ឌូណេស៊ីនៅក្នុងពេលប្រជុំថ្ងៃអង្គារ ទី១០ ឧសភា ២០១១ នេះ ។ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសថៃបានសន្យាថា លោកនឹងព្យាយាមធ្វើកិច្ចការនេះ។ ក៏ប៉ុន្តែយើងមិនដឹងថា គណៈរដ្ឋមន្ត្រីថៃអាចអនុម័តយល់ព្រមលើការដាក់ពង្រាយអ្នកសង្កេតការណ៍ឥណ្ឌូណេស៊ីនៅថ្ងៃអង្គារនេះដែរឬអត់នោះទេ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ