សហគមន៍អន្តរជាតិបានផ្តោតការចាប់អារម្មណ៍អំពីបញ្ហាជម្លោះកម្ពុជា-ថៃ ជាពិសេសបានសម្ដែងនូវការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់បំផុត ចំពោះការលើកឡើងរបស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នៅក្នុងថ្ងៃដំបូងនៃសន្និសីទកំពូលអាស៊ានលើកទី១៨ នៅក្រុងហ្សាការតា នៅថ្ងៃទី៧ ខែឧសភា
សហគមន៍អន្តរជាតិបានផ្តោតការចាប់អារម្មណ៍អំពីបញ្ហាជម្លោះកម្ពុជា-ថៃ ជាពិសេសបានសម្ដែងនូវការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់បំផុត ចំពោះការលើកឡើងរបស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នៅក្នុងថ្ងៃដំបូងនៃសន្និសីទកំពូលអាស៊ានលើកទី១៨ នៅក្រុងហ្សាការតា នៅថ្ងៃទី៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១១ ដោយសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានរាយការណ៍ពីការវាយប្រហារមកលើកម្ពុជាដោយទាហានថៃ នាពេលកន្លងមកនេះនូវព័ត៌មានដ៏សុក្រឹតបំផុត។ នាឱកាសនោះ សម្តេចតេជោ សែន ក៏បានថ្លែងទាត់ចោលភ្លាមៗផងដែរ នូវការទាមទាររបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃអាប់ភីស៊ីត វេចាជីវ៉ា ដែលទាមទារឲ្យកម្ពុជាដកកងទ័ព និងដេញប្រជាជនចេញពីទឹកដីកម្ពុជានោះថា ជារឿងមិនអាចទៅរួចទេ។
យោងតាមការផ្សព្វផ្សាយរបស់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិថ្ងៃទី៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១១ ថា សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានហៅលក្ខខណ្ឌរបស់សៀមនេះ ជាលក្ខខណ្ឌគ្មានហេតុផល និងមិនអាចទទួលយកបាន គឺសៀមទៅវិញទេ ដែលត្រូវដកកងទ័ពចេញពីតំបន់ជុំវិញប្រាសាទព្រះវិហារ ទៅតាមសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការក្រុងឡាអេ។ សម្តេចតេជោ សែន ក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា សៀមបង្កសង្គ្រាមឈ្លានពានកម្ពុជានេះ ក៏ដូចជាបញ្ហានៅក្នុងតំបន់ផ្សេងៗទៀតដែរ ដូចជា ជម្លោះនៃសមាជិកដទៃៗ និងនៅក្នុងតំបន់សមុទ្រចិន និងភេរវកម្មដែរ។ ដូច្នេះថៃជាសមាជិកអាស៊ាន បានបង្កសង្គ្រាមវាយប្រហារលើកម្ពុជា ជាសមាជិកអាស៊ានដែរនោះ គឺថៃជាអ្នកបង្កជម្លោះនៅក្នុងអាស៊ាន ដែលមានគម្រោងធ្វើសមាហរណកម្មសហគមន៍អាស៊ានឲ្យសម្រេចក្នុងឆ្នាំ២០១៥ ខាងមុខនេះ។ សម្តេចតេជោ សែន បានជឿជាក់ថា អាស៊ានមិនគួរព្រងើយកន្តើយនឹងបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរនេះទេ ជាងនេះទៅទៀត អាស៊ានត្រូវតែពិចារណាទៅលើជម្លោះថៃ-កម្ពុជា ជាបញ្ហាសំខាន់សម្រាប់សហគមន៍អាស៊ានដែលត្រូវបង្កើតភាគីទី៣ ក្នុងការសម្របសម្រួល។ សម្តេចតេជោ សែន បានជំរុញឲ្យមេដឹកនាំអាស៊ានផ្តល់ការគាំទ្រ និងចាត់វិធានការឲ្យអ្នកសង្កេតការណ៍មកកាន់តំបន់ជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃកាន់តែឆាប់កាន់តែល្អ។ សម្តេចតេជោ សែន ក៏បានព្រមានដែរថា កិត្តិនាមរបស់អាស៊ាន នឹងប្រឈមមុខនឹងសន្តិសុខតំបន់ ប្រសិនបើអាស៊ានមិនខិតខំប្រឹងប្រែងបង្កើតភាគីទី៣ ដើម្បីធ្វើការសម្របសម្រួលនោះទេ។
នាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃ អាភីស៊ីតវេចាជីវ៉ា ធ្លាប់បានទាមទារកាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០១១ «ឲ្យកម្ពុជាដកទង់ជាតិខ្លួនចេញពីវត្តកែវសិក្ខាគីរីស្វារៈ ដែលស្ថិតនៅក្នុងអធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា និងបានប្រកាសថា ថៃនឹងប្រើកម្លាំងជាជម្រើសចុងក្រោយ» នេះមានន័យថា ថៃបានប្រកាសសង្គ្រាមយ៉ាងព្រហើន និងថៃបានបង្កសង្គ្រាមឈ្លានពានកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី៤-៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ ប្រាកដមែន។
សហគមន៍អន្តរជាតិបានគាំទ្រគោលជំហរដ៏ត្រឹមត្រូវរបស់កម្ពុជា ដែលឈរលើមូលដ្ឋានច្បាប់គោរពសាលដីកាតុលាការអន្តរជាតិក្រុងឡាអេ ឆ្នាំ១៩៦២ សេចក្តីសម្រេចក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខសហប្រជាជាតិ ថ្ងៃទី១៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ សេចក្តីប្រកាសរបស់ប្រធានអាស៊ាន ថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ សន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិ និងច្បាប់អន្តរជាតិ រួមមានធម្មនុញ្ញ អ.ស.ប ជាអង្គការកំពូល ផ្ទុយពីសៀមដែលមិនអនុវត្តតាមសាលដីកាតុលាការអន្តរជាតិក្រុងឡាអេ ព្រមទាំងប្រឆាំងនឹងច្បាប់អន្តរជាតិ និងសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិដែលសៀមបានចុះហត្ថលេខាទទួលស្គាល់ខ្លួនឯងផង។ បើសៀមចង់ដោះស្រាយបញ្ហាដោយសន្តិវិធីមែន សៀមត្រូវតវ៉ាតាមផ្លូវច្បាប់ជាមួយតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិក្រុងឡាអេ អំពីជម្លោះនេះ សៀមមិនត្រូវបង្កសង្គ្រាមឈ្លានពានដណ្តើមកាន់កាប់ទឹកដីកម្ពុជា ដោយធ្វើការវាយប្រហារលើប្រាសាទព្រះវិហារជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោក និងប្រាសាទមួយចំនួនទៀត ព្រមទាំងបានបង្កនូវទុក្ខវេទនាលើជនភៀសសឹកកម្ពុជា រាប់ម៉ឺនគ្រួសារដែលត្រូវទទួលរងគ្រោះថ្នាក់យូរ អង្វែង បណ្តាលមកពីការបាញ់ផ្លោងគ្រាប់បែក ចង្កោមចូលជ្រៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជា ដោយកងទ័ព សៀមដ៏ព្រៃផ្សៃសាហាវយង់ឃ្នងនោះទេ។ ដូច្នេះ សង្គ្រាមដែលបានកើតឡើងមកនេះ គឺបាននាំឱ្យ មាននូវអសន្តិសុខ អស្ថិរភាពក្នុងតំបន់យ៉ាងខ្លាំង ដែលសៀមត្រូវតែទទួលខុសត្រូវក្នុងរឿងនេះ ។
ជំនួបពិភាក្សាត្រីភាគីលើកទី២ រវាងសម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជាមួយលោកអាប់ភីស៊ីត វ៉េចាជីវ៉ា នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ និងប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ី លោកបណ្ឌិតស៊ូស៊ីឡូ បាំបាង យូដូយ៉ូណូ នៅក្រៅវេទិកានៃថ្ងៃបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី១៨ នៅក្នុងទីក្រុងហ្សាការតា ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី កាលពីថ្ងៃទី៨ ឧសភា កន្លងមក ធ្វើឡើងរយៈពេល១ម៉ោងទៀត ប៉ុន្តែលទ្ធផលនៃជំនួបពិភាក្សាក្រៅផ្លូវការនេះមិនត្រូវបានប្រកាសឱ្យដឹងនោះទេ ដោយសម្តេចតេជោហ៊ុន សែន និងលោកអាប់ភីស៊ីត បានឯកភាពគ្នាអនុញ្ញាតឱ្យរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសប្រទេសទាំងពីរបន្តស្នាក់នៅក្នុងទីក្រុងហ្សាការតាទៀត ដើម្បីបន្តពិភាក្សាគ្នាដែលរៀបចំឡើងដោយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូណេស៊ី លោកម៉ាទី ណាតាឡេហ្គាវ៉ា ដើម្បីស្វះស្វែងរកដំណោះស្រាយជម្លោះព្រំដែន ។
ក្រោយពីជំនួបពិភាក្សានេះលោកអាប់ភីស៊ីត ថ្លែងថា ការដោះស្រាយជម្លោះព្រំដែនរវាងប្រទេសថៃ និងប្រទេសកម្ពុជា នៅតែមានការលំបាក ប្រសិនបើកម្ពុជានៅមិនព្រមដកទ័ពពីតំបន់មានជម្លោះផ្ទៃដីទំហំ៤,៦គីឡូម៉ែត្រក្រឡា ។ ដូចជំនួបពិភាក្សាត្រីភាគីលើកទីមួយ ដែរជំនួបពិភាក្សាលើកទី២នេះ ធ្វើឡើងមុនការប្រជុំកំពូលអាស៊ាន ។ ថ្លែងទៅកាន់អ្នកកាសែតក្រោយពីជួបពិភាក្សាជាមួយលោកអាប់ភីស៊ីត ជាលើកទី២ សម្តេចតេជោហ៊ុន សែន បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី មានតួនាទីជាប្រធានអាស៊ានដែលបានព្យាយាមសម្របសម្រួលឱ្យមានដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធីសម្រាប់បញ្ហាជម្លោះព្រំដែនរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសថៃ។
កាសែតឌឹណេស្សិនបានដកស្រង់សម្តីលោកអាប់ភីស៊ីត ដែលថ្លែងថា លោកបានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចដើម្បីជួបពិភាក្សាជាមួយសម្តេចតេជោហ៊ុន សែន ទាំងទ្វេភាគី និងត្រីភាគី ហើយលោកថ្លែងថា ថៃតែងតែមានឆន្ទៈដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះជាមួយកម្ពុជាដោយសន្តិវិធី ។ តាមប្រភពព័ត៌មានពីទីក្រុងហ្សាការតា ឱ្យដឹងថា ក្រោយពីជំនួបពិភាក្សាគ្នាត្រីភាគីជាលើកទី២ សម្តេចតេជោហ៊ុន សែន និងលោកអាប់ភីស៊ីត បានបើកធ្វើសន្និសីទកាសែតដាច់ដោយឡែកពីគ្នា។
ក្នុងសន្និសីទកាសែតនោះសម្តេចតេជោហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវដល់ប្រទេសថៃឱ្យចុះហត្ថលេខាលើលក្ខខណ្ឌប្រតិបត្តិ (TOR) សម្រាប់ការដាក់ពង្រាយអ្នកសង្កេតការណ៍ឥណ្ឌូណេស៊ី នៅតំបន់មានជម្លោះព្រំដែន រវាងប្រទេសទាំងពីរ ដើម្បីត្រួតពិនិត្យបទឈប់បាញ់គ្នា ។ ចំណែកលោកអាប់ភីស៊ីត វិញថ្លែងក្នុងសន្និសីទកាសែតថា ការដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរនឹងនៅតែមានការលំបាកប្រសិនបើកម្ពុជានៅតែមិនព្រមដកទ័ព និងពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនចេញពីតំបន់មានជម្លោះនោះ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ