ភ្នំពេញ៖ ក្នុងកិច្ចប្រជុំ​រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន នៅថ្ងៃទី៣ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ នៅ​រាជធានីភ្នំពេញ បានលើកឡើងពី​​បញ្ហាសង្គ្រាមនៅ​អ៊ុយក្រែន បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងភាពតានតឹងនៅច្រកសមុទ្រ​តៃវ៉ាន់។ ប្រមុខការទូតអាស៊ាន បានបង្ហាញការព្រួយបារម្ភ និង​អំពាវនាវដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ បន្តអត់ធ្មត់ បញ្ចប់ជម្លោះឱ្យបានឆាប់ ព្រមទាំង​ស្វែងរ​កដំណោះស្រាយចរចា​ដោយសន្តិវិធី​។

បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន នៅល្ងាចថ្ងៃទី៣ ខែសីហា​នេះ លោក គង់ ភោគ រដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួងការបរទេស និងជាអ្នកនាំពាក្យនៃកិច្ចប្រជុំ បានថ្លែងក្នុងសន្និសីទកាសែតថា ពាក់ព័ន្ធបញ្ហា​អ៊ុយក្រែន អាស៊ានបានឯកភាពគ្នា​ឱ្យមានការអត់ធ្មត់ខ្ពស់បំផុត រវាងភាគីពាក់ព័ន្ធ កាត់បន្ថយភាពតានតឹង ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យមានលំហូរជំនួយមនុស្សធម៌ ទៅដល់អ្នកត្រូវការបំផុត ជំរុញ​ឱ្យបញ្ចប់ជម្លោះនេះឱ្យបានឆាប់រហ័ស មិនមែន​តែជាប្រយោជន៍សម្រាប់ប្រជាជន ដែលរងគ្រោះដោយសារតែជម្លោះនេះផងទេ ប៉ុន្តែ​ពាក់ព័ន្ធនឹងផលប៉ះពាល់នៅទូទាំងពិភពលោក ឧទាហរណ៍កង្វះស្បៀងអាហារ ក៏ដូចជា ការឡើងថ្លៃថាមពល ក៏ដូចជា បញ្ហាវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច​ផ្សេងៗទៀត និងគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក ដោយឈរលើគោលការណ៍អធិបតេយ្យ​ភាព​ និងការសន្ទនាប្រកបដោយសន្តិវិធី​ និងស្ថាបនា ដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះនេះ​។

ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង លោក គង់ ភោគ លើកឡើងថា អង្គប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស​អាស៊ាន បានស្នើ​ឱ្យភាគី​ពាក់ព័ន្ធ ដោះស្រាយជម្លោះ​ដោយសន្តិវិធី និងចូលរួម​ក្នុងន័យ​ស្ថាបនា ដោយឈរលើបទដ្ឋាន​គោលការណ៍នៃច្បាប់ ដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិ រួមមាន UNCLOS ឆ្នាំ១៩៨២ ជំរុញការអនុវត្តឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពនូវ DOC និងបញ្ចប់ការចរចានូវ COC ឱ្យបានឆាប់រហ័ស និងទទួលស្គាល់ថា តំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង មានការប្រកួតប្រជែងខ្លាំង ធ្វើឱ្យវាមានការលំបាក។ ដូច្នេះតម្រូវឱ្យភាគីទាំងអស់ បង្កើតឱ្យមានបរិយាកាសអំណោយផង​ ដើម្បីជាមូលដ្ឋាន​គ្រឹះក្នុងការកសាងជំនឿទុកចិត្តរវាងគ្នាទៅវិញទៅមក និងជំរុញ​ឱ្យមានដំណោះស្រាយទៅលើបញ្ហានេះឱ្យបានឆាប់ តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន​។

លោក គង់ ភោគ ក៏បានបន្ថែមថា ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានៅច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ អាស៊ានក៏បាន​បង្ហាញពីការព្រួយបារម្ភរបស់ខ្លួនពីការ​កើនឡើងនូវភាពតានតឹង ដែលស្ថានភាពនេះ ប្រសិនបើគ្រប់គ្រងមិនបានល្អ នឹងនាំទៅដល់​ការគណនាខុស ក៏ដូចជា ការកើនឡើងនូវកំដៅរវាង​ភាគីពាក់ព័ន្ធ​។ ដូច្នេះយើងស្នើឱ្យភាគីទាំងអស់ បញ្ជៀសការបង្កហេតុ ឬក៏ការប្រព្រឹត្តនូវ​សកម្មភាពណាមួយ ដែលបង្កើនភាពតានតឹងនេះ ហើយព្យាយាម​ឱ្យអស់លទ្ធភាព ដើម្បីបន្ធូរបន្ថយស្ថានភាពតានតឹង ចាប់ផ្តើមមានការជជែក ចរចាគ្នា ដើម្បីឱ្យស្ថានភាព​វិលមកធម្មតាវិញ​។

ត្រង់ចំណុចនេះ លោក គង់ ភោគ ក៏បានគូសបញ្ជាក់ថា «សម្រាប់កម្ពុជាយើង យើងនៅតែប្រកាន់យកគោលជំហរ ឬក៏គោលការណ៍ចិនតែមួយ ហើយខ្ញុំសង្ឃឹមថា រាល់ឯកសារពាក់ព័ន្ធទាំងឡាយ ដែលភាគីទាំងអស់ បានយល់ស្របគ្នាហើយ នឹងបន្តអនុវត្តឱ្យបាន​ពេញលេញ ព្រោះទាំងអស់នេះ សុទ្ធតែជាកត្តាធ្វើឱ្យមានស្ថិរភាព ក៏ដូចជា ឱ្យមានលំនឹងនៅក្នុងទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេស​ ដែល​ពាក់ព័ន្ធ នៅក្នុងច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់​។

​លោក គង់ ភោគ បន្ថែមថា នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំចង្អៀតនេះ លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាក់ សុខុន ក៏បានប្រកាស​តែងតាំង​លោកបណ្ឌិត កៅ គឹមហួន រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី ជាអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន ដែលនឹងចាប់ផ្តើម នៅឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខនេះ ហើយការតែងតាំង​នេះ ក៏ទទួលបានការស្វាគមន៍​ពីរដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេសអាស៊ានផងដែរ​៕  (រូបថតពីទ.ទ.ក)