រាជធានីភ្នំពេញ ៖ កូនក្រៅស្បូន គឺជាជំងឺមួយប្រភេទដែលតែងជួបប្រទះញឹកញាប់ជាងគេចំពោះស្ត្រីនៅលើសកលលោក ក៏ដូចជានៅប្រទេសកម្ពុជា ។ ជំងឺនេះកើតឡើងចំពោះស្ត្រីដែលមានផ្ទៃពោះនៅក្នុងត្រីមាសដំបូង ដែលគភ៌បង្កកំណើតនៅក្រៅស្បូន ។ ភាគច្រើននៃជំងឺកូនក្រៅស្បូននេះ កើតឡើងនៅក្នុងដៃស្បូន (trompe de Fallope et tubaires) ។ ប្រសិនបើស្ត្រីមកមន្ទីរពេទ្យ ទទួលការព្យាបាលមិនទាន់ពេលវេលាទេ ជំងឺនេះបង្កឲ្យមានការឈឺចាប់ និងអាចមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត ។
១-មូលហេតុ៖ កត្តាដែលប្រឈមចំពោះស្ត្រីនិងជំងឺនេះមាន ៖
-ធ្លាប់មានធ្លាក់ស រ៉ាំរ៉ៃ
-ធ្លាប់មានជំងឺរលាកដៃស្បូន
-ធ្លាប់មានជំងឺកាមរោគ
-ធ្លាប់វះកាត់ដៃស្បូន
-មានដុំដៃស្បូន
-ជក់បារីច្រើន
-មានដៃគូរួមភេទច្រើន
-និងកត្តារួមផ្សំផ្សេងៗទៀត ។
២-រោគសញ្ញា៖
ជាទូទៅរោគសញ្ញានៃជំងឺនេះ កើតឡើងចំពោះស្ត្រីមានផ្ទៃពោះនៅត្រីមាសដំបូង (ចន្លោះពី៤ទៅ១០សប្តាហ៍)ដូចជា ៖
-មានការឈឺចាប់នៅអាងត្រគាក (Douleur Pelvienne)
-មានការធ្លាក់ឈាមតាមទ្វារមាស (តិចឬច្រើនទៅតាមទីតាំងនៃគភ៌)
-អ្នកជំងឺមានសភាពស្លេកស្លាំង
– អស់កម្លាំង ល្ហិតល្ហៃ វិលមុខ
– ចុកពោះ ក្អួតចង្អោរ
៣-រោគវិនិច្ឆ័យ៖ យើងអាចដឹងពីជំងឺនេះតាមរយៈការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយគ្រូពេទ្យដូចខាងក្រោម ៖
-សម្ពាធឈាមចុះខ្លាំង
-ជីពចរដើរញាប់ខុសធម្មតា
-សីតុណ្ហភាពក្នុងខ្លួនថយចុះជាងធម្មតា
-ការពិនិត្យទឹកនោមរកមើលសញ្ញាមានគភ៌ (Test de Grossesse Urinaire)
-ការធ្វើតេស្តឈាម (Béta HCG et NFS Groupage)
-មានការឈឺចាប់ខ្លាំង ពេលស្ទាបលើអាងត្រគាក និងពិនិត្យទ្វារមាស
-ការពិនិត្យអេកូសាស្ត្រៈ
-ពុំមានអំប្រ៊ីយ៉ុងក្នុងស្បូន
-ឃើញមានចង្វាក់បេះដូងទារកនៅនឹងដៃស្បូន (អាចខាងឆ្វេងឬស្តាំ)
-មានដក់ឈាមនៅក្នុងពោះតិចឬច្រើន ទៅតាមសភាពជំងឺ ។
៤-ការព្យាបាល៖ វិធីព្យាបាលនៃជំងឺនេះមាន២ប្រភេទ ៖
ក-ការព្យាបាលដោយថ្នាំ ក្នុងករណីអ្នកជំងឺមកពិគ្រោះទាន់ពេលវេលា គ្រូពេទ្យធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ (Diagnostic précoce) ដឹងថាអ្នកជំងឺមានកូននៅក្រៅស្បូនក្នុងកំឡុងពេល៤សប្តាហ៍នៃគភ៌ ។
ខ-ការព្យាបាលដោយវះកាត់មាន២របៀប ៖
-ការវះកាត់ដោយប្រើឧបករណ៍ចោះ (Coelio-chirurgie): វិធីនេះធ្វើឡើងចំពោះ
-អ្នកជំងឺមកទាន់ពេលវេលា និងមានសភាពធម្មតា
-ដុំឈាមកូនក្រៅស្បូនមិនទាន់បែក ឬនៅមានហូរឈាមតិចតួច
-មានដក់ឈាមតិចតួចនៅក្នុងអាងត្រគាគ ការវះកាត់ដោយប្រើឧបករណ៍ចោះនេះអ្នកជំងឺពុំមានការឈឺចាប់ខ្លាំង ស្នាមវះកាត់តូច សម្រាកពេទ្យរយៈពេលខ្លី ឆាប់បានត្រលប់ទៅធ្វើការបានធម្មតាវិញ ។ អ្វីដែលពិសេសគឺរក្សាទុកដៃស្បូនរបស់ស្ត្រី ដើម្បីអាចមានកូនទៅថ្ងៃក្រោយបាន ។
– ការវះកាត់ដោយបើកពោះ (Laparotomie) ៖ វិធីនេះធ្វើឡើងចំពោះស្ត្រីមកមន្ទីរពេទ្យយឺតយ៉ាវមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរ ស្លេកស្លាំងខ្លាំង មានបែកឈាមពេញពោះ ដែលតម្រូវឲ្យវះកាត់ជាបន្ទាន់ និងកាត់ដៃស្បូនចោល ។
ដូច្នេះស្ត្រីមានគភ៌នៅកំឡុងត្រីមាសដំបូង ប្រសិនបើមានរោគសញ្ញាដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ ត្រូវប្រញាប់មកជួបពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេស ដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ និងទទួលការព្យាបាលត្រឹមត្រូវ ឱ្យបានទាន់ពេលវេលា ជៀសវាងហានិភ័យផ្សេងៗ ដូចជាការកាត់ដៃស្បូនដែលគ្មានឱកាសមានកូនទៅថ្ងៃក្រោយ និងករណីធ្ងន់ធ្ងរអាចគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត ។ «ស្រលាញ់សុខភាពមាតា គ្រួសារមានសុភមង្គល» ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ