ស្រាវជ្រាវ ៖ តើអ្នកស្រមៃថា ពូជមនុស្សនឹងបញ្ចប់ដោយរបៀបណា? តើថ្ងៃនោះនឹងបណ្តាលមកពីសង្គ្រាម នុយក្លេអ៊ែរដ៏មហន្តរាយធំមួយ? ឬដោយសារតែអាចម៍ផ្កាយធ្លាក់ពីលើមេឃដែលធ្វើ ឲ្យមនុស្សដាច់ពូជ ដូចដាយណូស័រ? ហេតុការណ៍ទាំងនេះគឺបង្កឲ្យស្លាប់ពិតមែនតែវាមិនងាយនឹងកើតមានទេ។…
ស្រាវជ្រាវ ៖ តើអ្នកស្រមៃថា ពូជមនុស្សនឹងបញ្ចប់ដោយរបៀបណា? តើថ្ងៃនោះនឹងបណ្តាលមកពីសង្គ្រាម នុយក្លេអ៊ែរដ៏មហន្តរាយធំមួយ? ឬដោយសារតែអាចម៍ផ្កាយធ្លាក់ពីលើមេឃដែលធ្វើ ឲ្យមនុស្សដាច់ពូជ ដូចដាយណូស័រ? ហេតុការណ៍ទាំងនេះគឺបង្កឲ្យស្លាប់ពិតមែនតែវាមិនងាយនឹងកើតមានទេ។ និយាយដោយផ្អែកលើស្ថិតិនោះ ពិភពលោកជឿនលឿននឹងមិនបញ្ចប់ដោយការទង្គិចដ៏ក្ឌុងក្ឌាំងនោះទេ តែដោយការកណ្តាស់។ ពេលដែលនិយាយពីមហន្តរាយ មាននូវសាច់រឿងបួនពិតប្រាកដដែលអាចធ្វើឲ្យ មនុស្សគ្រោះថ្នាក់ក្នុងទំហំសកលលោក។
មហន្តរាយពីរដំបូងគឺសង្គ្រាមនុយក្លេអ៊ែរ និងអាចម៍ផ្កាយដែលគេ ចាប់អារម្មណ៍ច្រើន ដោយសារតែវាជាព្រឹត្តិការណ៍មួយដែលងាយយល់។ ការគំរាមកំហែងទីបី ការផ្លាស់ប្តូរអាកាសធាតុ គឺគេពិចារណាច្រើនដោយសារវាបង្កមហន្តរាយច្រើនដូចជា ព្យុះហារីខេន និងគ្រោះរាំងស្ងួត។ ការគំរាមកំហែងចុងក្រោយគឺ ការផ្ទុះនៃជំងឺដែលបង្កឲ្យស្លាប់ដែលត្រូវបានមើលរំលង។ ដូចនេះ តើហេតុអ្វីបានជាការរាលដាលនៃជំងឺឆ្លងបង្កការគំរាមកំហែងដល់សង្គម? ដំបូងវាមិនដូចទៅនឹងការធ្លាក់ អាចម៍ផ្កាយទេ។ ការផ្ទុះជំងឺគឺវាជារឿងទូទៅ។
អាចម៍ផ្កាយ asteroid ឆ្លងកាត់ជិតផែនដីម្តងក្នុងរយៈពេល មួយលានឆ្នាំ។ តែជំងឺឆ្លងអាចកើតមានឡើងញឹកញាប់នៅក្នុងចំនោមមនុស្ស។ ទីពីរមិនដូចទៅនឹងមហន្តរាយ ធម្មជាតិ ការផ្ទុះជំងឺមិនកើតនៅកន្លែង ឬពេលកំណត់ណាមួយ។ ឧទាហរណ៍ រំជួយផែនដីវាបំផ្លិចបំផ្លាញ តែវាកើតនៅតែកន្លែងណាមួយហើយវានឹងបញ្ចប់ទៅបន្ទាប់ពីការខូចខាត។ តែផ្ទុយទៅវិញការរាលដាលនៃជំងឺគឺ អាចកើតមានច្រើនកន្លែងក្នុងពិភពលោកក្នុងពេលតែមួយ។ ពួកវាអាចនៅតែបន្ត។
ដោយសារតែពេលដែល ជំងឺធ្វើការរាលដាល វាអាចបង្កការស្លាប់ និងបំផ្លាញរាប់ខែ ឬឆ្នាំ។ ការរាតត្បាតជំងឺ ពាសពេញពិភពលោក និងយូរអង្វែងនឹងផ្តល់គ្រោះថ្នាក់ដល់ពិភពលោក។ សេដ្ឋកិច្ចរបស់យើងការផ្គត់ផ្គង់អាហារ និងប្រព័ន្ធសំខាន់ ផ្សេងទៀតសម្រាប់ធ្វើឲ្យសង្គមដំណើរការគឺពឹងផ្អែកលើពាណិជ្ជកម្ម និងទំនាក់ទំនងពិភពលោក។ បើការផ្ទុះជំងឺធំ និងរាលដាលខ្លាំង វាអាចឲ្យប្រព័ន្ធមានបញ្ហាដោយបង្កជាភាពអត់ឃ្លាន និងជម្លោះហិង្សា។ មានប្រភេទពីរ នៃជំងឺដែលអាចបង្កការរាតត្បាត។
ទីមួយគឺវីរុសជំងឺឆ្លងផ្លូវដង្ហើម ដូចជាផ្តាសាយធំ ដែលវាមាន ញឹកញាប់ និងងាយឆ្លង។ ទីពីរគឺបាក់តេរីដែលស៊ាំថ្នាំ។ ជំងឺនេះបង្កដោយ មេរោគដែលយើងមិនអាចបញ្ឈប់ ដោយប្រើថ្នាំដែលយើងមាននាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ដូចនេះ មនុស្សបានរស់រួមនឹងវីរុស និងបាក់តេរីរាប់លានឆ្នាំមកហើយសក្តានុពលសម្រាប់ ការបញ្ចប់ការនៅរួមគ្នាដោយសន្តិភាពគឺតែងតែមាន។ ហើយចៃដន្យមិនល្អ នៅក្នុងចំណុច បន្ទាប់នឹងបង្ហាញពីតុល្យភាព ដែលផុយស្រួយ។
ឥឡូវយើងឃើញស្រាប់ហើយ កូវីដ-១៩ បានសម្លាប់មនុស្សជិត៤០ម៉ឺននាក់ហើយ ក្នុងរយៈពេលតែកន្លះឆ្នាំ។ នេះជាឧទាហរណ៍ដ៏ច្បាស់លាស់មួយថា មនុស្សលោកនឹងអាចផុតពូជដោយសារតែមេរោគ ហើយមិនមែនដោយសារអាវុធនុយក្លេអែរ ឬក៏ផ្កាយធ្លាក់ពីលើមេឃឡើយ។ ប៉ុន្តែបើយើងរួមគ្នាគិត រួមគ្នាធ្វើដើម្បីប្រឆាំងនឹងមេរោគ យើងនឹងអាចសង្គ្រោះពិភពលោកនេះបាន៕ ដោយ ៖ ប្រេវីន
ចែករំលែកព័តមាននេះ