ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាយើង ជាប្រទេសអំណោយផលខាងកសិកម្ម ។ តាំងពីដើមរៀងមក ប្រជាកសិករខ្មែរប្រកបរបរស្រែចម្ការ ដោយពឹងផ្អែកស្ទើរតែទាំងស្រុងទៅលើទឹក ភ្លៀង ។ កាលណាភ្លៀងធ្លាក់គ្រប់គ្រាន់ទៀងទាត់តាមរដូវនោះ ការភ្ជួររាស់…
ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាយើង ជាប្រទេសអំណោយផលខាងកសិកម្ម ។ តាំងពីដើមរៀងមក ប្រជាកសិករខ្មែរប្រកបរបរស្រែចម្ការ ដោយពឹងផ្អែកស្ទើរតែទាំងស្រុងទៅលើទឹក ភ្លៀង ។ កាលណាភ្លៀងធ្លាក់គ្រប់គ្រាន់ទៀងទាត់តាមរដូវនោះ ការភ្ជួររាស់ សាបព្រោះ ដកស្ទូង តែងតែដំណើរការបានល្អប្រពៃ ។
ផ្ទុយទៅវិញ កាលបើចូលក្នុងរដូវវស្សាហើយ ព្រះពិរុណ បែរជាមិនបង្អុរចុះតាមកាលកំណត់ ឬមានភ្លៀងដែរ តែតិចតួចស្ទួចស្តើងពេក ឬក៏យឺតពេកនោះ ការងារធ្វើស្រែចម្ការត្រូវរអាក់រអួល ឬរាំងស្ទះ ជាហេតុនាំទៅដល់គ្រោះទុរ្ភិក្ស អត់ឃ្លានដែលជាទម្ងន់មួយដល់សង្គម ។
ដោយហេតុនេះ កាលបើដល់ខែជេស្ឋ ឬអាសាឍហើយនៅតែបន្តរាំងរឹះស្ងួតហួតហែងនោះ ប្រជាកសិករតែងតែភិតភ័យ ហើយគេនាំគ្នាទៅពិគ្រោះសុំយោបល់ពីចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យក្នុងស្រុក ។ មេបាចាស់ស្រុកណែនាំថា តាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ កាលណាបានជួបនឹងគ្រោះរាំងស្ងួត ក្នុងរដូវភ្លៀងដូច្នេះ គេនាំគ្នាប្រារព្ធពិធីបួងសួង បន់ស្រន់សុំទឹកភ្លៀង ។ តែទោះជាពិធីបន់ស្រន់បួងសួងសុំទឹកភ្លៀងនេះមានទម្រង់ខុសប្លែកគ្នា ខ្លះៗទៅតាមនិគម តំបន់ ជនបទ ស្រុក ខេត្ត យ៉ាងណាក្តី ក៏គេតែងតែមានពិធីដោយឡែករបស់គេជាដរាប ។
យោងតាមសៀវភៅ «កម្រងឯកសារស្តីពីប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ» រៀបរៀងដោយព្រឹទ្ធាចារ្យមៀច ប៉ុណ្ណោះ បង្ហាញពីពិធីបន់ស្រន់បួងសួងសុំទឹកភ្លៀង នៅភូមិខ្វាវ ឃុំព្រៃអំពក ស្រុកគិរីវង់ ខេត្តតាកែវ ដើម្បីបានដឹងអំពីទិដ្ឋភាពខ្លះៗ នៃប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរយើង ។
១-ពិធីបុណ្យសុំទឹកភ្លៀងនៅទួលអ្នកតាត្រពាំងក្រពើ ៖
តាំងពីបុរាណរៀងមក ចាស់ទុំក្នុងស្រុកបានកំណត់យកថ្ងៃណាមួយនៃខែជេស្ឋ ដើម្បីប្រារព្ធពិធីសុំទឹកភ្លៀង ។ លុះដល់ថ្ងៃកំណត់ហើយ ប្រជាកសិករចំនួននពីរ ឬបីភូមិដែលនៅជិតខាងទួលអ្នកតានោះ បានស្រុះស្រួលមូលមតិគ្នាធ្វើបុណ្យបន់ស្រន់ បួងសួង សុំទឹកភ្លៀងនៅទួលអ្នកតាត្រពាំងក្រពើ ។ នៅទីនោះក្រោមកិច្ចចាត់ចែងរបស់ចាស់ស្រុកម្នាក់ គេបានសង់រោងបុណ្យ រាជវ័តិនៅទិសខាងកើតចំពីមុខរោងបុណ្យ ។
រានទេព្តាប្រាំបីទិស បានសង់ឡើងតាមជ្រុង ឬមុំនៃរាជវ័តិ ដែលក្នុងនោះ គេបានរៀបចំជាស្លាធម៌ ទៀនប្រាំ ធូបប្រាំ បូជាទេព្តារក្សាទឹកដី ។ នៅក្នុងបរិវេណរាជវ័តិ គេពូនភ្នំខ្សាច់ចំនួនប្រាំបី ដែលនៅពីលើនោះគេដោតទង់ជ្វាលា ចម្រុះពណ៌មានដោតទៀន ធូប អុជឆេះបញ្ចេញផ្សែងហុយទ្រលោម ។ នៅចន្លោះភ្នំខ្សាច់ទាំងនោះ គេជីកស្រះប្រាំបី (កាលណាពិធីបុណ្យនេះធ្វើឡើង ដើម្បីបន់ស្រន់បួងសួងសុំទឹកភ្លៀង ទើបគេជីកស្រះដាក់ត្រីក្រាញ់) ក្នុងនោះគេគេដាក់ត្រីក្រាញ់ឱ្យហែលទឹក រវិចៗ។
នៅរាត្រីចូលពិធី មានចាត់ចែងកម្មវិធីចម្រើនព្រះបរិត្តសម្តែងធម៌ទេសនាគ្រែបី ហើយនៅចុងបញ្ចប់ មានលេងសិល្បៈយីកេកំដរបុណ្យរហូតទល់ភ្លឺ ។
ចង្ហាន់ ដែលប្រគេនព្រះសង្ឃក្នុងពិធីបុណ្យនោះ នៅព្រឹកថ្ងៃបន្ទាប់ពុំមានរៀបចំចាត់ចែងជាសម្ល ឬម្ហូបអាហារដូចធម្មតាឡើយ គឺមានសុទ្ធតែសម្លបួស បាយបួស (បាយបួស គឺបាយដំណើបលាយដូងទុំ ឯសម្លបួស គឺសម្លធម្មតាបង់តែខ្ទិះដូងទុំឥតមានត្រីសាច់ទេ) ។ ព្រះសង្ឃនិងឧបាសក ឧបាសិកា ដែលចូលរួមក្នុងពិធីបុណ្យបួងសួងសុំទឹកភ្លៀងនេះត្រូវឆាន់ និងបរិភោគបាយសម្ល របៀបនេះទាំងអស់គ្នា តាមប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ដែលធ្លាប់ធ្វើយ៉ាងនេះ តាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ ។
លុះលោកឆាន់រួចហើយ លោកព្រឹទ្ធាចារ្យចាស់ស្រុក បានហៅគ្នីគ្នាទៅសែនសង្ឃឹក ។ នៅក្នុងសង្ឃឹកនោះ គេយកស្រទាប់ចេកឆ្លាក់ធ្វើជារូបគោ ក្របី សេះ ជ្រូក មាន់ ទា ហើយមានទាំងសំណែន បង្អែម ចំអាប បាយស ក្រហម មានអុជទៀន ធូបព្រោងព្រាត។
គេសែនព្រេន គម្រប់បីដងថា «ថ្ងៃនេះ ថ្ងៃជា ពេលាល្អ យើងខ្ញុំទាំងឡាយបានមូលមតិគ្នា ធ្វើបុណ្យនៅទួលអ្នកតាត្រពាំងក្រពើ ឬអ្នកតាស៊ីស្លឹក ដើម្បីបួងសួងសូមទេវតាទាំងប្រាំបីទិស ពិសេសទេវតារក្សាទឹកដី ទីភូមិឋាននេះ ព្រមទាំងអារុក្ខអារក្សអ្នកតាក្នុងតំបន់នេះទាំងប៉ុន្មាន មេត្តាបង្អុរភ្លៀងឱ្យបានបរិបូណ៌ ដើម្បីប្រកបកិច្ចការភ្ជួររាស់ដកស្ទូងបានស្រួល និងសូមឱ្យដំណាំផងទាំងពួង លូតលាស់ដើមដង ផ្លែផ្កាល្អបរិបូណ៌ ។
ម្យ៉ាងវិញទៀត សូមឱ្យកូនចៅអ្នកស្រុក អ្នកភូមិ បានសុខសប្បាយកុំឱ្យមានជំងឺតម្កាត់អ្វី មកបៀតបៀនបានឱ្យសោះ សូមរោគាព្យាធិទាំងឡាយ វិនាសខ្ចាត់ខ្ចាយរលាយចេញទៅ ។ រីឯសត្វធាតុទាំងឡាយមានគោ ក្របី ជ្រូក ក្តាន់ មាន់ ទា សូមឱ្យបានសុខសប្បាយប្រាសចាកជំងឺតម្កាត់ផងនានា ឱ្យបានសុខដុមរមនាតរៀងទៅ » ។ លុះសែនចប់ហើយ លោកតាអាចារ្យបង្គាប់ឱ្យ ក្មេងៗសែងសង្ឃឹកឆ្ពោះទៅទិសឦសាន ទួលអ្នកតាយកទៅទុកក្បែរដំបូកជាការស្រេច ។
នៅពេលថ្ងៃត្រង់ ជាក់ (គឺព្រះអាទិត្យនៅចំពីលើក្បាល) លោកអាចារ្យនិមន្តព្រះសង្ឃ ប្រាំបីអង្គគង់ព័ទ្ធជុំវិញរាជវ័តិ ហើយនមស្ការព្រះអង្គសូត្រធម៌ ប្រទាក់ស្មាព្រហ្មចំនួនមួយរយចប់ក្នុង មួយអង្គៗ ។ ចំពោះធម៌ដែលព្រះសង្ឃត្រូវសូត្រមួយរយចប់នេះ ពុំមានកំណត់ថា ត្រូវសូត្រធម៌អ្វីនោះឡើយ ។ ព្រះសង្ឃណាចង់សូត្រធម៌ណាក៏បានឱ្យតែបានគ្រប់មួយរយមេ ។
ពេលសូត្រធម៌ព្រះសង្ឃត្រូវគង់ឈរ ហើយតាំងធម៌ ផ្សេងៗ រៀងៗព្រះអង្គ ។ គេស្តាប់ទៅឮសូរទ្រហឹងអឺងអាប់រ៉ែរ៉ ង៉ោកង៉ាក លាន់រំពងពេញទាំងទួល ។ ព្រះសង្ឃប្រឹងឈរសូត្រទម្រាំបានមួយរយចប់ ត្រូវចំណាយពេលវេលាមិនតិចប៉ុន្មានទេ ។ ដោយត្រូវកម្តៅព្រះអាទិត្យផង ព្រះកេសរបស់ព្រះអង្គត្រូវបែកញើសទទឹកទាំងចីវរស្បង់ ជោរជោកទាំងអស់ ។
លុះព្រះសង្ឃស្វាធ្យាយធម៌ចប់ហើយ លោកតាចាស់ស្រុក ក៏សម្បូងសង្រូង សូមទេពនិករទាំងមួយម៉ឺនលោកធាតុ អារុក្ខអារក្ស អ្នកតា សូមបង្អុរភ្លៀងឱ្យមនុស្សលោកបានធ្វើស្រែចម្ការ បង្កបង្កើនផលគ្រាន់ចិញ្ចឹមជីវិត ព្រមទាំងប្រសិទ្ធពរឱ្យអ្នកស្រុក ទាំងសត្វពាហនៈបានសុខជា គ្រប់ៗគ្នា ។
ញើសដែលហូរស្រោចរាងកាយព្រះសង្ឃ ដោយសារកម្តៅព្រះអាទិត្យ ពេលថ្ងៃត្រង់ និងដោយសារខំប្រឹងស្វាធ្យាយធម៌នេះជានិមិត្តរូបមួយ ។ ត្រីក្រាញ់ដែលហែល រវិចៗក្នុងកូនអណ្តូង តូចៗដែលមានទឹកតិចៗ នេះជានិមិត្តរូបមួយទៀត ។ បន្ទាប់ពីព្រះសង្ឃសូត្រធម៌ប្រទាក់ស្មាព្រហ្មគ្រប់មួយរយចប់ហើយ គេក៏ប្រារព្ធពិធីចាប់ ចាស់ៗស្រោចទឹក ដែលនេះជានិមិត្តរូបមួយទៀតមានអត្ថន័យអង្វរកសុំទឹកភ្លៀង ដើម្បីការរស់រាននៃមនុស្ស សត្វ រុក្ខជាតិ និងផលដំណាំផ្សេងៗ ។
នៅពេលរសៀលបន្តិច ក្រោយដែលព្រះសង្ឃនិមន្តទៅវត្តវិញ លោកតាឈុន (ជាអ្នកដឹកនាំចាត់ចែងពិធីបុណ្យនេះ ស្លាប់ទៅជាង៧០ឆ្នាំហើយ) ជាចាស់ស្រុកបានប្រារព្ធពិធីមួយទៀត គឺការលៀងអារក្សបញ្ចូលរូបខ្មោច ព្រាយព្រ័ក្សល្បាក់សា ផ្សេងៗ ដើម្បីលន់តួសុំទឹកភ្លៀង ជាកិច្ចបញ្ចប់ពិធី ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ