ការលេងកីឡាគឺជាផលល្អសម្រាប់បេះដូង ការមិនជក់បារី ល្អប្រពៃសម្រាប់សួត ចំណែកក្រលៀន មានកាតព្វកិច្ចសំខាន់ណាស់ដែរ ប៉ុន្តែគេមិនសូវលើកយកមកនិយាយទេ ។ ក្រលៀនមានទ្រង់ទ្រាយដូចគ្រាប់សណ្តែក ដែលស្ថិតនៅក្រោយខ្នងនៃឆ្អឹងជំនីរក្បែរចង្កេះ ហេតុដូច្នេះអ្នកដែលឧស្សាហ៍ឈឺចុករោយចង្កេះ ជួនកាលក៏អាចមានក្រួសក្នុងតម្រងនោមជាប់នឹងក្រលៀននោះដែរ ។
ដើម្បីពិនិត្យមើលក្រលៀនយើងមានបញ្ហា ឬ គ្មាន នោះ គេអាចយកទឹកនោមជាមួយ ចម្រៀកឈើ (Bandette) ទៅធ្វើការវិភាគ មួយ វត្តមាន Albumine ឈាមអាចបង្ហាញឱ្យដឹងភាពអន់ខ្សោយនៃក្រលៀន ឬក្រពះនោម ។ សម្រាប់ការអះអាងឱ្យច្បាស់ត្រូវធ្វើការវិភាគដោយពិនិត្យមើលកម្រិតក្នុងឈាម Créatinine គឺលទ្ធផលអាចឱ្យដឹងរូបភាពពីមុខងាររបស់ក្រលៀន-រង្វាស់នេះអាចស្ទើរតែធ្វើគណិតវិទ្យា Laclearance ជាសាក្សីីមួយបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ពីល្បឿននៃតម្រងដោយគិតពីអាយុ ភេទ និងទម្ងន់ ។ អត្រាធម្មតាក្រលៀនត្រងចំណុះ១០០មីល្លីលីត្រ សម្រាប់មួយនាទី (១០០ml/1mn) គេក៏អាចវាស់កម្រិត I’urée ដែរ ។ ក្នុងការធ្វើវិភាគឱ្យទៀងទាត់នោះ គឺភាគច្រើនករណីអ្នកកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម អ្នកមានជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង និងអ្នកមានអាយុពី៥០ឆ្នាំឡើងទៅ ។
តើត្រូវពិសាទឹកច្រើនដូចគេរំឭកប្រាប់យើងឬទេ ?
គឺខានពុំបានយើងអាចពិសាទឹកច្រើនក្នុងករណីរលាកតម្រងនោម ឬមានក្រួសតម្រង នោម ។ ក្រៅពីស្ថានភាពទាំងពីរនេះ ការពិសា ទឹកដែលគេចង់បានគ្រប់គ្រាន់ ដូចជាមាតាខ្លះជំរុញឱ្យក្មេងពិសាទឹកនោះ ពុំមែនឥតប្រយោជន៍ ទេ ។ ប៉ុន្តែត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន ប្រសិនជាយើងស្រេកទឹកជាប្រចាំគឺជួនកាលជារោគសញ្ញាអ្នកកើតជំងឺទឹកនោមផ្អេមជាបឋម ឬតាមធម្មតាអាហារសម្បូរសារជាតិប្រៃ ធ្វើឱ្យខះកពិសាទឹកច្រើនហួសប្រមាណ គឺបង្កផលអាក្រក់សម្រាប់ក្រលៀនទៅវិញទេ យកល្អការពិសាទឹកសម្រាប់មួយថ្ងៃនោះ គឺយើងពិសាទឹកចន្លោះពី១លីត្រទៅ១លីត្រកន្លះបានហើយ។
ឈាមចូលទៅក្នុងក្រលៀនតាមសរសៃឈាមបន្ទាប់មកឆ្លងកាត់ក្នុងសរសៃឈាមតូច ។ក្រលៀនទទួលមុខងារសម្រាប់ជីវិតជារៀងរាល់ថ្ងៃត្រង១៨០លីត្រឈាម ដើម្បីបំបាត់ជាតិពុល កាកសំណល់ និងទឹកអំបិល ដែលលើស (Sodium, Potassium, Phos phore ) ។ រក្សាចំនួនជាចាំបាច់ លើទឹក១លីត្រទៅ១លីត្រកន្លះឆ្លងកាត់ក្នុងទឹកនោម ។
-រក្សាឱ្យត្រឹមត្រូវដោយពិនិត្យទំហំឈាមដែលបញ្ចេញ hormone មួយគឺ larénine ។
-រក្សាប្រាកដសារជាតិ Protéine ជាពិសេសAlbumine ។
-ផលិត érythropoiétine , hormone លើកតម្កើនបង្កើតគ្រាប់ឈាមក្រហមតាមខួរឆ្អឹង ។
-សកម្មភាព Vitamine D អាចជួយការ ស្រូបជាតិ Calcium តាមពោះវៀន ហើយការ ភ្ជាប់ របស់វាទៅលើឆ្អឹង ។
តើជំងឺអ្វីខ្លះនាំមកភាពអន្តរាយដល់ក្រលៀន ?
ការបង្ករោគជួនកាលមកពីរោគរលាកតម្រងនោម អាចធ្វើឱ្យមានបញ្ហាផ្លូវទឹកនោម ហើយតទល់ក្រលៀន នាំឱ្យមាន pyélonéphrite មួយជានិច្ចកាលនាំមករោគក្តៅខ្លួន គ្រុន រំជើបរំជួល ។ រូបភាពទាំងនេះ Polykystose ហើយជំងឺទាំងនេះ ដើមកំណើតមកពី truble immuni- taire អាចធ្វើឱ្យមានភាពអន្តរាយដល់ក្រលៀន ។ ប៉ុន្តែមូលហេតុដែលជួបប្រទះជា ញឹកញយភាពអន់ថយចុះខ្សោយក្រលៀន មកពីជំងឺប៉ះពាល់សរសៃឈាមដូចជា ជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងជំងឺសម្ពាធឈាមខ្ពស់ ។
កាលណាក្រលៀនម្ខាងមិនដំណើរការ រីឯក្រ លៀន ម្ខាងទៀតបន្តបំពេញមុខងាររបស់វាដោយប្រើពេលវេលាវែង បានត្រឹមតែ២០%បុ៉ណ្ណោះ ។ ដូច្នេះ គេអាចរស់នៅធម្មតា ប៉ុន្តែសែនគ្រោះថ្នាក់ប្រសិនបើក្រលៀនទាំងពីរមិនដំណើរការ ។
តើការពារដូចម្តេចនៅពេលមានភាពអន់ថយខ្សោយក្រលៀននោះ ?
-ភាពអន់ថយខ្សោយក្រលៀនរាំុរ៉ៃនោះមកពីភាពមានឈាមតិចស្លេកស្លាំងជួបការខ្វះជាតិដែក ហើយខ្វះ érythropoiétine (EPO) ជាចាំបាច់ការផលិតគ្រាប់ឈាមក្រហម (globules rouges) ។ ការព្យាបាលដោយចាក់បញ្ចូល hormone(EPO) ក្នុងមួយខែម្តងដែលអ្នកជំងឺស្រួលរស់នៅ ប៉ុន្តែការត្រងបំបែករបស់ក្រលៀនក្រោម១០មីល្លីលីត្រ ក្នុងមួយនាទីប្រមូលផ្តុំមកកាកសំណល់ បណ្តាល ឱ្យមានសារជាតិពុលក្នុងសរីរាង្គទាំងឡាយ ។ សេចក្តីសម្រេចតែមួយការលាងឈាមគឺការជម្រះដោយម៉ាស៊ីន គឺអាចធ្វើឱ្យអ្នកមានជីវិតរស់រវើក ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ