ADផ្ទាំងផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម

ឥណ្ឌា និងប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ខ្លះតវ៉ាចំពោះផែនទីថ្មីរបស់ប្រទេសចិនដែលគូសចូលទឹកដីរបស់គេ

1 ឆ្នាំ មុន

៣១ ខែ សីហា ឆ្នាំ ២០២៣ ម៉ោង ១៨:៤០

បន្ទាប់ពីប្រទេសចិនចេញផ្សាយផែនទីថ្មីរបស់ខ្លួនដែលយកតំបន់ខ្លះនៃប្រទេសឥណ្ឌា និងស្រវាយកសមុទ្ទចិនខាងត្បូងទាំងអស់ជាទឹកដីរបស់ចិន, ប្រទេសខ្លះដូចជាឥណ្ឌា, ម៉ាឡេស៊ី និងឥណ្ឌូណេស៊ីចេញមុខតវ៉ាចំពោះរឿងនេះ។ ប្រទេសចិននៅតែការពារចំណាត់ការរបស់ខ្លួនយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ដោយចាត់ទុកថានេះជាការអនុវត្តយ៉ាងត្រឹមត្រូវទៅតាមច្បាប់របស់ចិន។

ប្រទេសចិនអំពាវនាវឱ្យមានភាពស្ងប់ស្ងាត់ និងមានគំនិតសត្យានុម័តដើម្បីជៀសវាងការបកស្រាយបំផ្លើសការពិត។ តាមរយៈផែនទីដែលប្រទេសចិនចាត់ទុកជាផែនទីផ្លូវការរបស់ខ្លួននោះ, គេឃើញថាតំបន់អរុណឆាល់ប្រាដែស (Arunachal Pradesh) និងអាក់សៃឈីន (Aksai Chin) ដែលឥណ្ឌាកំពុងឈរជើងនៅលើផែនដីបែរជានៅក្នុងផែនទីរបស់ប្រទេសចិន។

ប្រទេសឥណ្ឌាយល់ថាផែនទីរបស់ប្រទេសចិននឹងបង្កភាពតានតឹងកាន់តែខ្លាំងបន្ថែមទៅលើបញ្ហាទំនាស់បូរណភាពដែលមានស្រាប់ និងដែលមិនទាន់ដោះស្រាយឱ្យបានចប់សព្វគ្រប់នៅឡើយទេ។ ក្រសួងការបរទេសឥណ្ឌាចាត់ទុកថាផែនទីនេះធ្វើឡើងដោយគ្មានផ្អែកទៅលើគោលការណ៍ច្បាស់លាស់។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិនថ្លែងថាផែនទីនេះផ្សព្វផ្សាយដោយក្រសួងធនធានធម្មជាតិ។ លោកសូមឲ្យភាគីទាំងអស់គោរពអធិបតេយ្យភាពរបស់ចិនដោយអនុលោមទៅតាមច្បាប់។

ដោយសារផែនទីនេះគូសយកសមុទ្ទចិនខាងត្បូងទាំងអស់, ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីដែលមានជម្លោះដែនសមុទ្ទជាមួយប្រទេសចិនក៏ប្រឆាំងជំទាស់ចំពោះផែនទីនេះផងដែរ។ ម៉ាឡេស៊ីត្រៀមធ្វើកំណត់ទូតទៅប្រទេសចិន។ នេះមិនមែនជារឿងតូចតាចទេ។ ប្រទេសដែលមានវិវាទជាមួយប្រទេសចិននៅសមុទ្ទចិនខាងត្បូងមិនអាចនៅស្ងៀមទេ។ ពួកគេចេញមុខតវ៉ាជាបន្តបន្ទាប់។ ឥឡូវនេះ សូម្បីតែប្រទេសហ៊្វីលីពីនក៏ចេញមុខតវ៉ាចំពោះផែនទីនេះផងដែរ។ លើកលែងតែវៀតណាមនៅរក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់។

ឥណ្ឌូណេស៊ី ថ្វីដ្បិតមិនទាន់ប្រកាសថ្កោលទោស ឬបញ្ចេញប្រតិកម្មខ្លាំងៗ ប៉ុន្តែប្រទេសនេះស្នើសុំឱ្យប្រទេសចិនបកស្រាយត្រង់ចំណុចនេះ។ ឥណ្ឌូណេស៊ីផ្ញើលិខិតតាមរយៈស្ថានទូតរបស់ខ្លួននៅទីក្រុងប៉េកាំង។ សូមបញ្ជាក់ថាផែនទីដែលប្រទេសចិនគូសនៅសមុទ្ទចិនខាងត្បូងកាលពីមុនមានខ្សែបន្ទាត់ដាច់ៗចំនួន៩។ ឥឡូវនេះ ប្រទេសចិនបន្ថែមបន្ទាត់ដាច់១ទៀត។ ដូច្នេះ ខ្សែបន្ទាត់សរុបនៅក្នុងផែនទីថ្មីកើនឡើងដល់១០ខ្សែ។ លើកនេះគូសចូលទាំងភាគខាងកើតកោះតៃវ៉ាន់ថែមទៀត។

ផែនទីថ្មីនេះផ្សព្វផ្សាយត្រឹមតែប៉ុន្មានថ្ងៃប៉ុណ្ណោះមុនពេលសមាគមអាស៊ានបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលរបស់ខ្លួននៅប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីចាប់ពីថ្ងៃទី៥-៧ ខែកញ្ញា និងមុនកិច្ចប្រជុំកំពូលជីម្ភៃ (G20) នៅប្រទេសឥណ្ឌាពីថ្ងៃទី៩-១០ ខែកញ្ញា។ ពីដំបូងដៃ, គេគិតថាថ្នាក់ដឹកនាំចិន លោកស៊ីជីនពីង នឹងអញ្ជើញចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ។ ប៉ុន្តែចុងក្រោយនេះ, គេទទួលដំណឹងថាលោកប្រហែលជាមិនចូលរួមកិច្ចប្រជុំនៅឥណ្ឌាទេ។ នេះបើតាមប្រភពសម្ងាត់នៅប្រទេសចិន និងឥណ្ឌាបានបង្ហើបឱ្យដឹង។

លោកពូទីនដែលត្រូវតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិចេញដីកាតាមចាប់ខ្លួន និងអំពាវនាវឱ្យប្រទេសដទៃជួយសហការគ្នានៅក្នុងការចាប់ខ្លួននេះ លោកនឹងមិនទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំជីម្ភៃនៅឥណ្ឌាទេ។ លោកនឹងបញ្ជូនរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសទៅជំនួស។ គេសង្កេតឃើញថានៅក្នុងចំណោមប្រទេសដែលប្រឆាំងជំទាស់នឹងផែនទីនេះខ្លាំងជាងគេគឺឥណ្ឌា។ ទី១- ឥណ្ឌាជាប្រទេសដែលមានកម្លាំងខ្លាំងគួរសមអាចស៊ីសងគ្នាជាមួយប្រទេសប្រទេសចិនបាន។ ទោះបីមិនខ្លាំងជាងចិន ប៉ុន្តែឥណ្ឌាមាននុយក្លេអ៊ែរដូចគ្នា។ ទី២- ប្រទេសឥណ្ឌាធ្លាប់មានប្រវត្តិរ៉ាំរ៉ៃជាយូរមកហើយពាក់ព័ន្ធនឹងជម្លោះបូរណភាពដែនដីនៅតំបន់ជួរភ្នំហិមាល័យ៕

ប្រភព៖ Al Jazeera, Channel News Asia និងប្រភពដទៃទៀត
https://www.channelnewsasia.com/asia/china-xi-jinping-g20-summit-india-skip-3737081
https://www.aljazeera.com/news/2023/8/31/malaysia-rejects-new-china-map-claiming-entire-south-china-sea