ខេត្តបាត់ដំបង ៖ ក្រោមកំដៅថ្ងៃហួតហែងនៅលើផ្ទៃដីដ៏ធំល្វឹងល្វើយមើលដាច់កន្ទុយភ្នែក ជាមួយនឹងគំនរដំឡូងមីរាយប៉ាយសក្បុះពេញដី គ្មានទេម្លប់ជ្រក គេឃើញកម្មករប្រុស-ស្រីក្មេងចាស់រាប់សិបនាក់ ខ្លះសែង ខ្លះលីល្ពាក់ដាក់ដំឡុងមី ហើយខ្លះទៀតអង្គុយកាប់ដំឡូងក្រោមដំបូលតង់កៅស៊ូតូចៗ ។
នៅលើទីលានកាប់ដំឡូងមី គេឃើញក្រុមកម្មករដែលមានវ័យក្មេងពេញកម្លាំងលើកល្ពាក់ដំឡូងលីទៅកាន់កន្លែងកាប់ ឬចាក់ហាលយ៉ាងមមារញឹក។ ប៉ុន្តែស្ថិតក្នុងចំណោមនោះ គេក្រឡេកឃើញកម្មករវ័យចំណាស់ពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធបានប្រឹងប្រែងសែងល្ពាក់ដាក់ដំឡូងយ៉ាងត្រដាបត្រដួសស្ទើរមិនចង់ទៅមុខ គួរឱ្យអាសូរក្រៃលេង ខុសពីកម្មរក្មេងៗដែលពោពេញដោយកម្លាំង ។
បើតាមការសាកសួរ ពួកគាត់ទាំងពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធ បានធ្វើចំណាកស្រុកចេញពីខេត្តកំពង់ចាម មកស្នាក់នៅស្រុកសំពៅលូន ខេត្តបាត់ដំបង ជាប់ព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ ដើម្បីធ្វើជាកម្មករកាប់ដំឡូងមី។ គាត់ឈ្មោះ កេត ម៉េង អាយុ ៦៨ឆ្នាំ និងប្រពន្ធគាត់ឈ្មោះ អ៊ុន ស្រឿន អាយុ៦៥ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតនៅខេត្តកំពង់ចាម។ ម៉ោងជិត១២ថ្ងៃត្រង់ទៅហើយ ពួកគាត់មិនទាន់សម្រាកទទូលទានអាហារទេ ព្រោះគាត់សំអាងថា បានពិសារបាយព្រឹករួចម្ដងទៅហើយ។ ដៃទាំងទ្វេរច្បាមចាប់ដំឡូងដាក់ក្នុងល្ពាក់យឺតៗ ហាក់គ្មានកម្លាំងកំហែងសោះ ។
ប៉ុន្តែគាត់ឆ្លៀតងើបមុខបន្តិចបរិយាយពីប្រវត្តិសង្ខេបខ្លីៗ ប្រាប់កោះសន្តិភាព ជាមួយនឹងសំលេងខ្សាវៗ យ៉ាងដូច្នេះថា «ដោយសារតែនៅស្រុកកំណើតមានជីវភាពក្រីក្រពេកក្មួយអើយ… ខ្ញុំនិងប្រពន្ធបានដឹកដៃកូនស្រីពីរនាក់ ចាកចេញពីស្រុកកំណើតដ៏កំសត់នៅកំពង់ចាម មកស្នាក់នៅស្រុកសំពៅលូន ជាប់ព្រំដែនខ្មែរ ថៃ នេះជាង១០ឆ្នាំកន្លងមកហើយ ដើម្បីធ្វើជាកម្មករកាប់ដំឡូងមី តែសព្វថ្ងៃកូនៗ គេមានគ្រួសារចាកចេញពីបន្ទុកខ្ញុំអស់ហើយ»។
ញើសហូរស្រោចលើផ្ទៃមុខ ក្រោមកំដៅថ្ងៃក្ដៅស្ទើរឆេះ ប្ដីប្រពន្ធដែលមានវ័យជាងពាក់កណ្ដាលជីវិតទាំងពីរនាក់ បានប្រឹងប្រែងសែងល្ពាក់ដំឡូងប្រណាំងជាមួយនឹងពួកកម្មករក្មេងៗ ព្រោះតែក្រពះ ។ ទំនងអស់កម្លាំងហើយ ភរិយាគាត់បានដាក់គូទអង្គុយផ្ទាល់ដី រួចទាញឈ្នូតក្បាលជូតញើសលើផ្ទៃមុខ រួចបន្លឺសំឡេងមួយៗថា « បន្ទាប់ពីកូនៗគេមានគ្រួសារបែកអស់ទៅ ខ្ញុំនិងតាខ្ញុំនៅតែពីរនាក់ក្រោមដំបូលផ្ទះជួលដ៏ទ្រុឌទ្រោមមួយកន្លែង ក្នុងមួយខែថ្លៃឈ្មូល៦ម៉ឺនរៀល ឥឡូវចំពាក់គេបីខែហើយ មិនទាន់មានប្រាក់បង់ថ្លៃផ្ទះគេទេ ។ ខ្ញុំនិងតាស៊ីឈ្មូលកាប់ដំឡូងឲ្យគេ បានកំរៃមួយថ្ងៃៗ ស្ទើរតែដោះស្រាយជីវភាពប្រចាំថ្ងៃមិនគ្រប់ផង»។
តើមួយថ្ងៃអ៊ុំស្រីអាចរកកំរៃបានប៉ុន្មានពីការងារកាប់ដំឡូងនេះ ? ពួកគាត់ងើបមើលមុខគ្នា ហើយនិយាយថា « ខ្ញុំនិងតា ហាក់គ្មានកម្លាំងកំហែងធ្វើការទេក្មួយ ព្រោះសុទ្ធតែមានជំងឺដូចគ្នា។ មួយថ្ងៃអាចកាប់ដំឡូងបានចន្លោះពី៣០ ទៅ ៤០ល្ពាក់ ហើយមួយល្ពាក់ថ្លៃឈ្នូល៧០០រៀល តែត្រូវប្រឹងងើបមកធ្វើពីព្រលឹមរហូតថ្ងៃលិច ស្ទើរពេញមួយថ្ងៃទើបបានប៉ុណ្ណឹង ហើយធ្វើមិនបានលឿនទេ ព្រោះខ្ញុំនិងតា មិនសូវមានកម្លាំង ដូចក្មេងៗទេ»។ ក្រោយចាកចេញពីស្រុកកំណើត មកដល់ទឹកដីព្រំដែនខ្មែរ ថៃ អស់រយៈពេលជាង១០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ពួកគាត់ធ្លាប់ឆ្លងដែនទៅធ្វើកម្មករនៅលើទឹកដី នៃប្រទេសថៃ អស់ពេលជាច្រើនឆ្នាំ តែក្រោយមកក៏ត្រឡប់មកស្នាក់នៅផ្ទះជួល ក្នុងទឹកដីស្រុកសំពៅលូន វិញរហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
នេះបើតាមលោក កេត ម៉េង បានរៀបរាប់ប្រាប់កោះសន្តិភាព នៅទីលានកាប់ដំឡូង កាលពីវេលាថ្ងៃត្រង់ ថ្ងៃទី ២៨ កុម្ភៈ ក្នុងទឹកដីស្រុកសំពៅលូន។ គាត់បាននិយាយថា «ខ្ញុំនិងប្រពន្ធធ្លាប់ទៅធ្វើកម្មករនៅប្រទេសថៃ ប៉ុន្មានឆ្នាំដែរ តែក្រោយមកថៅកែថៃ លែងត្រូវការខ្ញុំនិងប្រពន្ធ ដោយឃើញខ្ញុំចាស់ៗពេកធ្វើការមិនកើត។ ដូច្នេះហើយទើបខ្ញុំនិងប្រពន្ធ សម្រេចនាំគ្នាត្រឡប់មកស្រុកខ្មែរវិញ ហើយជួលផ្ទះដ៏ចាស់ទ្រុឌទ្រមមួយកន្លែង ដើម្បីស្នាក់នៅរហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ»។ អង្គុយត្រម៉ោមក្បាលជង្គង់ទល់មុខគ្នាពីរនាក់តាយាយ ក្នុងទឹកមុខយ៉ាងស្រងូតស្រង៉ាត់បំផុត លោក កេត ម៉េង បានលាតត្រដាង ដោយសង្ខេបអំពីដំណើរជីវិត នៃគ្រួសារគាត់យ៉ាងដូច្នេះថា « ខ្ញុំឈឺលក់ខ្ទេចលក់ខ្ទីរគ្មានលស់ដើម្បីមើលជំងឺ រហូតចាកចោលស្រុកកំណើត។
សព្វថ្ងៃនេះ ក៏ខ្ញុំឈឺដែរ តែខ្ញុំនិងប្រពន្ធ ត្រូវតែប្រឹងដើរស៊ីឈ្នូលកាប់ដំឡូងឲ្យគេ ដើម្បីបានប្រាក់បន្តិចបន្តួចទិញថ្នាំពេទ្យ និងទិញម្ហូបអាហារប្រចាំថ្ងៃ។ ជាង១០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ក្រោយពីខ្ញុំនិងគ្រួសារចាកចេញពីស្រុកកំណើត មករស់នៅតំបន់ព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ នេះ ខ្ញុំនិងប្រពន្ធគ្មានសល់អ្វីក្រៅពីជំងឺប្រចាំខ្លួននោះទេ។ សព្វថ្ងៃខ្ញុំនិងប្រពន្ធប្រឹងស៊ីឈ្នូលកាប់ដំឡូងឲ្យគេ គ្រាន់តែបានប្រាក់សម្រាប់កំដរជីវិតរហូតដល់ថ្ងៃស្លាប់តែប៉ុណ្ណោះ។ ហើយក៏គ្មានសង្ឃឹមថា បានត្រឡប់ទៅឃើញស្រុកកំណើតវិញដែរ»។
សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា អំឡុងពេលនេះ ជារដូវដែលកសិកររស់នៅតាមតំបន់ព្រំដែន និងតំបន់ដទៃទៀត កំពុងប្រមូលផលដំឡូងមី។ គេឃើញនៅតាមចំការដំឡូង នៅតាមសាយឡូ ឬឃ្លាំងស្ដុកដំឡូងមីធំៗរបស់ឈ្មួញស្ទើរគ្រប់ទីកន្លែង ពោរពេញទៅដោយគំនរដំឡូងមីចាក់ហាលពាសពេញទីលានហាលដំឡូង ហើយកម្មកររាប់រយនាក់បាន និងកំពុងមមារញឹកស៊ីឈ្នូលកាប់ដំឡូង ដែលភាគច្រើនសុទ្ធតែពលរដ្ឋធ្វើចំណាកស្រុក ពីតាមបណ្ដា
ខេត្តផ្សេងៗ ដែលស្វែងរកការងារធ្វើ ។ ពលរដ្ឋចំណាកស្រុកទាំងនោះ បានសង់រោងតូចៗ ប្រក់តង់កន្លែងធ្វើការ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលពួកគេប្រឈមខ្លាំងបន្ថែមលើជីវិភាពខ្វះខាតនោះ គឺ កូនតូចៗរបស់ពួកគេមិនបានចូលសាលារៀន និង ប្រឈមនឹងជំងឺគ្រប់បែបយ៉ាង ដែលស្ថិតក្រោមកំដៅថ្ងៃហូតហែង ហាលភ្លៀងហាលខ្យល់រាល់ថ្ងៃ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ