រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ប្រធានបទត្រីនៅតែជារឿងគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍មួយនៅកម្ពុជា ដោយសារតែប៉ុន្មានថ្ងៃមុននេះ អាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញបានប្រើវិធានការក្តៅ តម្រូវឱ្យពលរដ្ឋវៀតណាមរស់នៅ លើដងទន្លេត្រូវរុះរើចេញពីរាជធានីភ្នំពេញជាបន្ទាន់ នូវបែត្រី និងផ្ទះបណ្តែតទឹកលើដងទន្លេកម្ពុជា និងមានបុរសចំណាស់និយាយថា ការបណ្ដេញជនជាតិវៀតណាមចេញពីទន្លេរាជធានីភ្នំពេញ ពលរដ្ឋកម្ពុជានឹងខ្វះត្រីបរិភោគ ព្រោះពលរដ្ឋខ្មែរមិនចេះចិញ្ចឹមត្រូវនោះទេ ។
ពាក់ព័ន្ធបញ្ហារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ឯកឧត្តមវេងសាខុន ក៏បានចេញសេចក្តីប្រកាសម្ដងរួចហើយ និងមានការសាទរ និងប្រតិកម្មពីអ្នកវិភាគនិងអ្នកនយោបាយនៅស្រុកខ្មែរមួយចំនួនផងដែរថា ។
លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច ប្រធានរាជ្យបណ្ឌិត្យសភា កម្ពុជាបានដាក់ជាចំណោទចោទសួរទៅសាធារណជនថា ហេតុអ្វីគ្រាន់តែវៀតណាមឡើងគោក លែងចិញ្ចឹមត្រី បែរជាស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធថាកម្ពុជាខ្វះត្រីហូប ? ខណៈដែលអ្នកជិតខាងយើងមានប្រជាជនច្រើនជាងយើង ពូជត្រីក៏ក្រជាងយើង តែបែរជាដឹកត្រីចូលមកយើង។ បើឡាវខ្វះត្រីហូប ទើបមិនចម្លែក តែបើខ្មែរថាខ្វះត្រីទទួលទាន វាដូចជាចម្លែកអស្ចារ្យណាស់ ព្រោះខ្មែរមានទន្លេមេគង្គ បឹងទន្លេសាប និងស្ទឹង ព្រែក បឹង អូរជាច្រើនប្រៀបដូចសរសៃឈាម ហើយថែមទាំងមានសមុទ្រជាប្រភពត្រីទឹកប្រៃទៀត តែអស់ត្រីហូប ប្រហែលមកពីមូលហេតុមួយចំនួនដូចជា ៖
១-មិនបានគណនាពីតម្រូវការទីផ្សារនៅក្នុងស្រុក ដែលប្រហែលមកពីខ្វះអ្នកគិតចំណោទហើយ
២-ប្រហែលជាមកពីព្រៃលិចទឹកត្រូវបានបំផ្លាញអស់
៣-ប្រហែលមកពីបឹងត្រូវបានលុប
៤-ប្រហែលមកពីតំបន់នេសាទ និងតំបន់ចិញ្ចឹមត្រី មិនត្រូវបានរៀបចំទៅតាមសក្ដានុពល តែបែរជាត្រូវបានលុបដោយសារតម្លៃទីផ្សារដីឡើងខ្ពស់នាំគ្នាលុបបឹង ស្ទឹង អូរ យកទៅលក់
៥-មិនបានចងជាសហគមន៍ ដើម្បីឱ្យការផលិត ឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការទីផ្សារ
៦-យើងមិនបានកែច្នៃវត្ថុធាតុដើមក្នុងស្រុកដែលមាន ឱ្យទៅជាចំណីរបស់សត្វឬមនុស្ស តែយើងទិញចំណីស្រាប់ពីគេមកឱ្យសត្វ ដែលធ្វើឱ្យថ្លៃដើមផលិតខ្ពស់មិនអាចប្រកួតប្រជែងបាន
៧-បើត្រីដែលចិញ្ចឹមបានមានអតិផរណា យើងអាចកែច្នៃត្រីទៅជាផលិតផលជាច្រើនតាមលក្ខណៈប្រពៃណី មិនបាច់ប្រើវិទ្យាសាស្ត្រទេ ដូចជា ផ្អក ប្រហុក ត្រីងៀត ត្រីឆ្អើរ ទោះជាមិនបាច់ធ្វើត្រីខកំប៉ុង ក៏ត្រីគ្មានអតិផរណាដែរ ។
ចំណែកលោកយ៉ង សាំងកុមារ អ្នកជំនាញកសិកម្មមួយរូបនៅកម្ពុជា ក៏បានប្រកាសគាំទ្រចំពោះការលើកឡើងរបស់បុរសម្នាក់ជាអ្នកក្នុងវិស័យវារីវប្បកម្មនៅខេត្តសៀមរាប ។ ការលើកឡើងនោះ ថាកសិករខ្មែរមានសមត្ថភាពចិញ្ចឹមត្រីនឹងសត្វទឹកដូចជាក្តាម បង្កង បង្គា កន្ធាយ រួមទាំងការផលិតពូជត្រី។ បច្ចេកទេសកសិករខ្មែរមិនចាញ់យួនទេ តែដោយសារខ្វះការជ្រោមជ្រែងដែលនាំអោយមានការវិវត្តន៍យឺត។
នៅក្នុងការលើកឡើងរបស់វារីវប្បករម្នាក់នោះ ក៏បានបង្ហាញពីកត្តាដែលនាំឱ្យមានការអភីវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា ចំពោះវិស័យវារីវប្បកម្ម កម្ពុជា
ទី១.វៀតណាម ផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារយូណាស់មកហើយបណ្តាញចែកចាយត្រីរបស់យួននៅស្រុកខ្មែររឹងមាំកសិករមានទីផ្សារចង្អៀតដើម្បីលក់ផលិតផលរបស់ខ្លួន ការពង្រីកអោយធំក៏កាន់តែពិបាក។
២. មិនមានការវិនិយោគខ្នាតធំដោយក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកឬបរទេស។ កសិករចិញ្ចឹមត្រីមានទុនតិចក្នុងការពង្រីកអោយធំ។ ធនាគាផ្តល់កំចីដោយមានការប្រាក់ខ្ពស់ ។
៣. ចំណីត្រីក្នុងស្រុកមានតំលៃខ្ពស់ជាងចំណីត្រីនៅវៀតណាមនៅពេលក្រសួងកសិកម្មប្រកាសផ្អាកនាំចូលត្រីពីវៀតណាមកាលពីដើមខែមករាទាំងដែលត្រីវៀតណាមនៅតែនាំចូលជាធម្មតានោះ រោងចក្រផលិតចំណីត្រីនឹងនាំចូលដឹកដៃគ្នាឡើងថ្លៃជាបន្តបន្ទាប់ចាប់ពី៣០ទៅ៥០ដុល្លារក្នុងមួយតោន។
៤. គ្មានការត្រួតពិនិត្យគុណភាពត្រីនាំចូលត្រីនាំចូលពីវៀតណាមមិនបានពិនិត្យគុណភាពត្រឹមត្រូវ ។
៥. ការប្រកួតប្រជែងមិនស្មោះត្រង់ ត្រីនាំចូលមិនបានបង់ពន្ធពេញទេ នេះបើតាមសំដីឈ្មួញនាំចូលម្នាក់នៅក្នុងប្រព័ន្ធតេឡេក្រាមកាលពីខែធ្នូកន្លងទៅ ដែលមានវត្តមានឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី សមាគមត្រី នឹងអ្នកចិញ្ចឹមត្រីជាច្រើនផង។ ការមិនបង់ពន្ធត្រឹមត្រូវនេះធ្វើអោយរដ្ឋខាតប្រាក់ចំណូល ហើយកសិករទាំងឡាយតែងតែជួបការលំបាកដោយសារឈ្មួញតែងតែទំលាក់តំលៃ។ រឿងទាំងនេះវាផ្ទុយពីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មយួនដែលដំឡើងពន្ធស្ករសនាំចូលពីថៃដើម្បីការពារផលិតកម្មក្នុងស្រុករបស់ខ្លួន។
៦. យុទ្ធសាស្តផ្តួល ៖ ពីរឆ្នាំនេះវៀតណាមទំលាក់ថ្លៃត្រីក្រោមថ្លៃដើមផលិតរបស់គេលក់មកខ្មែរ។ ការលក់ខាតក្នុងរយៈពេលខ្លះអាចជាបញ្ហាតំរូវការទីផ្សារ តែការទំលាក់ថ្លៃរយៈពេលវែងជាយុទ្ធសាស្តផ្តួលសុទ្ធសាធ។ ចាំដល់កសិករខ្មែរដួលអស់ ចាំពួកវាឡើងថ្លៃស្រង់ដើមវិញ ។
ឯកឧត្តម វេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទ បានបញ្ជាក់ថា «ដោយឡែកការធ្វើវារីវប្បកម្មរបស់យើងនាពេលបច្ចុប្បន្នគឺស្ថិតនៅរាយប៉ាយ ខ្វះទុន ខ្វះប្រភពទឹក ការចិញ្ចឹមមិនបានដាក់ចេញនូវការចិញ្ចឹមជាលក្ខណៈបណ្តាក់តគ្នាបានល្អនោះទេ ហើយការប្រមូលផលជួបការលំបាក ត្រូវប្រើពេលយូរចេញពីខេត្តមួយទៅខេត្តមួយ ដែលត្រូវការពេលវេលាច្រើន ដើម្បីប្រមូលធ្វើការផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារ និងការដឹកជញ្ជូនមកកាន់ទីផ្សារចែកចាយ» ។
លោករដ្ឋមន្ត្រីបានបន្ថែមទៀតថា បើទោះបីកម្ពុជាជួបបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនដែលនៅសេសសល់ទាក់ទងទៅនឹងការធ្វើវារីវប្បកម្ម និងបញ្ហាទីផ្សារយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ការធ្វើវារីវប្បកម្មនៅកម្ពុជាក្នុងរយៈពេល៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ (២០១៥-២០២០)បានប្រព្រឹត្តទៅទទួលបានវឌ្ឍនភាព ដោយមានសន្ទុះគួរឱ្យកត់សំគាល់ ដែលទិន្នផលវារីវប្បកម្មប្រមូលប្រចាំឆ្នាំ៖
– ២០១៥ ទទួលបាន ១៤៣ ១៤១ តោន
– ២០១៦ ទទួលបាន ១៧២ ៥០០ តោន
– ២០១៧ ទទួលបាន ២០៧ ៤៤៣ តោន
– ២០១៨ ទទួលបាន ២៥៤ ០៤៨ តោន
– ២០១៩ ទទួលបាន ៣០៧ ៤០៨ តោន
សូមបញ្ជាក់ថា មានកំណើនទិន្នផលវារីវប្បកម្មប្រចាំឆ្នាំជាមធ្យម ២០,៦% ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៥-២០១៩ និងនៅឆ្នាំ២០២០ កើនឡើងដល់ ៤០០ ៤០០ តោន មានកំណើន ៣០% ធៀបទៅនឹងឆ្នាំ២០១៩ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ