រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ដុល្លារូបនីយកម្មមានវត្តមាននៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ចាប់តាំងពីដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៩០ មក ដោយសារកត្តាចម្បងពីរ គឺការបាត់បង់ជំនឿទុកចិត្តទៅលើរូបិយវត្ថុជាតិ និងលំហូរចូលនៃរូបិយប័ណ្ណបរទេសក្នុងសេដ្ឋកិច្ចជាបន្តបន្ទាប់តាមរយៈការនាំចេញ វិនិយោគផ្ទាល់បរទេស…
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ដុល្លារូបនីយកម្មមានវត្តមាននៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ចាប់តាំងពីដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៩០ មក ដោយសារកត្តាចម្បងពីរ គឺការបាត់បង់ជំនឿទុកចិត្តទៅលើរូបិយវត្ថុជាតិ និងលំហូរចូលនៃរូបិយប័ណ្ណបរទេសក្នុងសេដ្ឋកិច្ចជាបន្តបន្ទាប់តាមរយៈការនាំចេញ វិនិយោគផ្ទាល់បរទេស ជំនួយបរទេស ទេសចរណ៍ និងរូបិយប័ណ្ណដែលបង្វែរដោយវិស័យឯកជននានា ជាពិសេសចំណូលពីកម្មករនិយោជិតខ្មែរទៅធ្វើការនៅបរទេស។ ការណ៍នេះ បានធ្វើឱ្យកម្រិតដុល្លារូបនីយកម្មនៅកម្ពុជា កើនឡើងជាលំដាប់ពីប្រមាណ ៦០% នៅក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៩០ មកប្រមាណ ៨០% ក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ២០០០ និងបានរក្សាក្នុងកម្រិតនេះរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។
ទោះយ៉ាងណា ការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលមិនបានថមថយទេ។ ជាក់ស្តែង រូបិយវត្ថុក្នុងចរាចរណ៍បានកើនឡើងពី ១៩០ ប៊ីលានរៀលនៅចុងឆ្នាំ ១៩៩៣ ដល់ ៥០៩ ប៊ីលានរៀលនៅចុងឆ្នាំ ១៩៩៨ (ស្មើនឹងកំណើន ២,៧ដង)។ ក្នុងរយៈពេល ២០ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ រូបិយវត្ថុក្នុងចរាចរណ៍បានកើនឡើង ២៥,៥ ដង ដល់ ១៣ ទ្រីលានរៀលនៅចុងឆ្នាំ ២០១៩។ ការកើនឡើងនេះបណ្ដាលមកពីកត្ដាមួយចំនួនដូចជា សន្តិភាព ស្ថិរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច ជំនឿទុកចិត្តរបស់សាធារណជនមកលើរូបិយវត្ថុជាតិ និងប្រសិទ្ធភាពនៃគោលនយោបាយរបស់រាជរដា្ឋភិបាលនិងធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាដែលបានដាក់ចេញនាពេលកន្លងមក។
វិធានការដែលបានដាក់ឱ្យអនុវត្តដើម្បីពង្រឹងការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលរួមមាន៖
១- វិធានការរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ
- ការកំណត់និងទូទាត់ប្រាក់បៀវត្សរ៍របស់មន្ត្រីរាជការជាប្រាក់រៀល
- ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០០ មក ការបង់ថ្លៃប្រើប្រាស់ទឹក ភ្លើង និងកាតព្វកិច្ចពន្ធដារ ត្រូវបានតម្រូវឱ្យធ្វើឡើងជាប្រាក់រៀល
- ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៥មក ការបើកប្រាក់បៀវត្សរ៍របស់មន្ត្រីរាជការជាសាច់ប្រាក់ ត្រូវបានជំនួសដោយការប្រើប្រាស់គណនីធនាគារវិញ និង
- ការអនុវត្តកម្មវិធីកំណែទម្រង់ការគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈ បានតម្រូវឱ្យគណនីមួយភាគធំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលប្រមូលផ្តុំនៅក្នុងធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ហើយមូលនិធិខ្លះត្រូវបានប្តូរជាប្រាក់រៀល ស្របតាមច្បាប់កំណត់។
២- វិធានការរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម
- ចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៣ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានចេញប្រកាសចំពោះពាណិជ្ជករ និងអាជីវករទាំងអស់ ឱ្យកំណត់ថ្លៃទំនិញ និងសេវាកម្មរបស់ខ្លួនជាប្រាក់រៀល។
៣- វិធានការរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា
- ការរក្សាស្ថិរភាពថ្លៃនិងអត្រាប្តូរប្រាក់ដើម្បីពង្រឹងជំនឿទុកចិត្តសាធារណជនមកលើប្រាក់រៀល
- ការកំណត់អត្រាប្រាក់បម្រុងកាតព្វកិច្ចក្នុងកម្រិតខុសគ្នារវាងប្រាក់រៀលនិងរូបិយប័ណ្ណ (ប្រាក់បញ្ញើជារៀល ៨% ប្រាក់បញ្ញើជារូបិយប័ណ្ណនិងកម្ចីអនិវាសជន ១២,៥%) ដើម្បីផ្តល់លទ្ធភាពឱ្យគ្រឹះស្ថានធនាគារនិងហិរញ្ញវត្ថុអាចផ្តល់ឥណទានជារៀលបានច្រើន
- ការចេញផ្សាយមូលបត្រអាចជួញដូរបាន (NCDs) និងប្រតិបត្តិការផ្តល់សន្ទនីយភាពដោយមានការធានា (LPCO) ដើម្បីបង្កើតឧបករណ៍ហិរញ្ញវត្ថុនិងប្រតិបត្តិការផ្តល់សន្ទនីយភាពជាប្រាក់រៀល
- ការដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធជួញដូរអនឡាញ (online trading plateform) ដើម្បីសម្រួលដល់ការទិញ-លក់ NCDs ក៏ដូចជាការចូលរួមក្នុងប្រតិបត្តិការ LPCO របស់គ្រឹះស្ថានធនាគារនិងហិរញ្ញវត្ថុ
- ការកំណត់ឱ្យគ្រឹះស្ថានធនាគារនិងហិរញ្ញវត្ថុផ្តល់ឥណទានជាប្រាក់រៀលយ៉ាងតិច ១០% នៃសំពៀតឥណទានសរុប ឱ្យបានពេញលេញយ៉ាងយូរត្រឹមថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ ក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់ប្រតិបត្តិការជារូបិយវត្ថុជាតិក្នុងប្រព័ន្ធធនាគារ
- ការជំរុញនិងលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការបោះផ្សាយនូវសញ្ញាប័ណ្ណចារឹកជាប្រាក់រៀលដោយគ្រឹះស្ថានធនាគារនិងហិរញ្ញវត្ថុ
- ការដាក់ឱ្យដំណើរការប្រព័ន្ធសេវាទូទាត់រហ័ស ដែលអាចធ្វើការទូទាត់និងទទួលបានមូលនិធិភ្លាមៗជាប្រាក់រៀល ក្នុងគោលដៅជំរុញសេវាទូទាត់ជាប្រាក់រៀលកាន់តែទូលំទូលាយ
- ការដាក់ឱ្យដំណើរការនូវប្រព័ន្ធ Cambodian Shared Switch ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកកាន់ប័ណ្ណ ATM នៃគ្រឹះស្ថានធនាគារឬហិរញ្ញវត្ថុមួយ អាចដកប្រាក់នៅគ្រឹះស្ថានដទៃទៀតបាន ដែលជាផ្នែកមួយរួមចំណែកបង្កើនភាពអាចទទួលបាននៃប្រាក់រៀលនៅគ្រប់ទីកន្លែង។
- ការផ្តួចផ្តើមគម្រោងបាគង ដោយប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា Blockchain ដើម្បីលើកកម្ពស់ប្រសិទ្ធភាពនៃប្រព័ន្ធទូទាត់និងបង្កើនបរិយាបន្នហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជា ជាពិសេសនៅតំបន់ជនបទ ដែលប្រជាជនជាច្រើននៅទីនោះពុំទាន់ទទួលបានសេវាហិរញ្ញវត្ថុគ្រប់គ្រាន់ ហើយជាតំបន់ដែលមានការនិយមប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលច្រើន
- ការចុះអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នាជាមួយធនាគារកណ្តាលថៃដើម្បីបង្កើតប្រព័ន្ធទូទាត់ឆ្លងដែនដោយប្រើ QR កូដ។ ប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិកនេះនឹងធ្វើឱ្យការទូទាត់កាន់តែមានភាពងាយស្រួល សម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរកម្ពុជាក្នុងការទិញទំនិញ និងបង់ថ្លៃព្យាបាលនៅប្រទេសថៃជាប្រាក់រៀល ដែលការណ៍នេះនឹងពង្រឹងការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលកាន់តែច្រើនជាងមុន
- ការសហការជាមួយក្រសួងអប់រំយុវជននិងកីឡា ដើម្បីបញ្ចូលមុខវិជ្ជាហិរញ្ញវត្ថុទៅក្នុងកម្មវិធីសិក្សាទូទៅសំដៅកសាងមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃចំណេះដឹងផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និងបណ្តុះក្តីស្រឡាញ់ចំពោះរូបិយវត្ថុជាតិក្នុងចំណោមសិស្សានុសិស្ស
- ការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងសារៈសំខាន់របស់ប្រាក់រៀលនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមតាមរយៈបណ្តាញសារព័ត៌មាននិងបណ្តាញសង្គមនានា
- ការប្រារព្ធពិធីអបអរសាទរទិវាប្រាក់រៀល និងយុទ្ធនាការស្រលាញ់ប្រាក់រៀល ដើម្បីទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍របស់សាធារណជនឱ្យកាន់តែស្រលាញ់និងប្រើប្រាស់រូបិយវត្ថុក្នុងស្រុក
- ការពង្រឹងគុណភាពនិងសោភ័ណភាពក្រដាសប្រាក់រៀល តាមរយៈការប្តូរជំនួសក្រដាសប្រាក់ចាស់ ទក់ និងរហែក ដោយក្រដាសប្រាក់ថ្មី
- ការដាក់ឱ្យដំណើរការនូវសារមន្ទីរសេដ្ឋកិច្ចនិងរូបិយវត្ថុដើម្បីបង្ហាញសាធារណជនពីប្រវត្តិនិងតួនាទីរបស់ប្រព័ន្ធធនាគារនិងរូបិយវត្ថុជាតិក្នុងការអភិវឌ្ឍសង្គមនិងសេដ្ឋកិច្ច។ អត្ថបទសហការ
សូមចុច Link ខាងក្រោមនេះសម្រាប់ការមើលវីដេអូ ៖
ចែករំលែកព័តមាននេះ