រាជធានីភ្នំពេញ ៖ កាលពីថ្ងៃពុធទី១៥ ខែមករា លោក កឹម សុខា អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានប្រាប់ទៅអង្គជំនុំជម្រះថា វីដេអូដែលតុលាការយកធ្វើជាភ័ស្តុតាងក្នុងការចោទប្រកាន់លោកថា«ក្បត់ជាតិ»ជាវីដេអូកាត់ត…
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ កាលពីថ្ងៃពុធទី១៥ ខែមករា លោក កឹម សុខា អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានប្រាប់ទៅអង្គជំនុំជម្រះថា វីដេអូដែលតុលាការយកធ្វើជាភ័ស្តុតាងក្នុងការចោទប្រកាន់លោកថា«ក្បត់ជាតិ»ជាវីដេអូកាត់ត ហើយលោកបានប្រគល់វីដេអូពេញជាង១ម៉ោង ដោយស្នើឲ្យមានការបញ្ចាំងក្នុងបន្ទប់សវនាការ ។នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី១៦ ខែមករា លោកបានថ្លែងប្រាប់វិទ្យុសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក មុនពេលទៅតុលាការបន្តសវនាការថា លោកនឹងពន្យល់តុលាការអំពីយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយរបស់លោក ដែលលោកថា គឺដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស មិនមែនក្នុងគោលដៅបដិវត្តន៍ពណ៌នោះទេ ។
លោក កឹម សុខា ត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទរួមគំនិតជាមួយបរទេសក្នុងគម្រោងមួយដែលរាជរដ្ឋាភិបាលហៅថា«ការប៉ុនប៉ងផ្ដួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាល» ដោយមានសហរដ្ឋអាមេរិកនៅពីក្រោយ ។ ទាំងលោក កឹម សុខា និងសហរដ្ឋអាមេរិក បានបដិសេធការចោទប្រកាន់នេះ ។ ក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយវិទ្យុសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក នាព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នោះ លោក កឹម សុខា ថ្លែងថា លោកត្រូវបានសួរដោយតំណាងអយ្យការ និងមេធាវីតំណាងរាជរដ្ឋាភិបាលអំពីការងាររបស់លោកចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់ឆ្នាំ២០០៧ ។
លោក កឹម សុខា ថា លោកអត់មានធ្វើអ្វីខុសទេ
លោក កឹម សុខា បានថ្លែងនៅផ្ទះរបស់លោក មុនពេលចាកចេញទៅតុលាការ ដើម្បីចូលរួមសវនាការជំនុំជម្រះនៅថ្ងៃទី២ថា៖ «សំណួរអស់នោះ គឺខ្ញុំបានឆ្លើយច្បាស់ទាំងអស់ថា ខ្ញុំអត់មានធ្វើអីខុសទាំងអស់ ។ អត់មានខុសទេ ធ្វើត្រឹមត្រូវ តែគេសង្កត់ខ្លាំងជាមួយ CCHR (មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា) ។ លោកថា CCHR ជាអង្គការស្របច្បាប់ដែលចុះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីរាជរដ្ឋាភិបាលមកដល់ឥឡូវ ហើយម្ចាស់ជំនួយគឺ USAID ដែលជាស្ថាប័នចុះក្នុងបញ្ជីរាជរដ្ឋាភិបាល» ។
លោក កឹម សុខា បន្ថែមថា៖ «ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំប្រាប់ថា អ្វីដែលជាយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំធ្វើអ្វីៗទាំងអស់ជុំវិញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស ។ យុទ្ធសាស្ត្ររបស់ខ្ញុំដែលគេថាដោយសារគេមិនយល់ច្បាស់ ឬគេមិនដឹងច្បាស់ ឬយ៉ាងម៉េចទេ តែយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំនឹងបង្ហាញថា គឺយុទ្ធសាស្ត្រខ្ញុំ ដើម្បីឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរ ខ្លៅ ខ្លាច ឃ្លាន» ។ លោក កឹម សុខា បន្តថា យុទ្ធសាស្ត្រនេះ គឺដើម្បីពន្យល់ពលរដ្ឋឲ្យយល់ដឹង កុំឲ្យខ្លាច ហ៊ានបញ្ចេញមតិ និងពលរដ្ឋមានជីវភាពប្រសើរឡើង ។ លោកបន្ថែមថា គោលដៅរបស់លោកឆ្ពោះទៅរកការបោះឆ្នោត មិនមែនបដិវត្តន៍ពណ៌ដូចការចោទប្រកាន់របស់រាជរដ្ឋាភិបាលនោះទេ ។
លោក កឹម សុខា បានឲ្យដឹងទៀតថា លោកបានសាកសួរតុលាការអំពីក្រមព្រហ្មទណ្ឌត្រង់មាត្រា «សន្ទិដ្ឋភាពជាមួយបរទេស» ត្រូវបានប្រកាសឲ្យប្រើប្រាស់នៅឆ្នាំ២០១០ តែសកម្មភាពរបស់លោកដែលតុលាការបានសាកសួរគឺចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់ឆ្នាំ២០០៧ ។ លោកបានថ្លែងបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំគ្រាន់តែសួរទេ រឿងតុលាការគេបន្តថ្ងៃនេះទៀត រឿងស្អីទៀត ចាំមើលមើល៍» ។
លោក កឹម សុខា ចោទថាឃ្លីបវីដេអូដែលរាជរដ្ឋាភិបាលយកធ្វើជាភ័ស្តុតាងចោទលោកគឺកាត់ត
ទាក់ទិននឹងវីដេអូដែលតុលាការយកធ្វើជា ភ័ស្តុតាងក្នុងការចោទប្រកាន់លោកថា «ក្បត់ជាតិ» ជាវីដេអូកាត់ត ហើយលោកបានប្រគល់វីដេអូពេញជាងមួយម៉ោង ដោយស្នើឲ្យមានការបញ្ចាំងក្នុងបន្ទប់សវនាការ ។លោក កឹម សុខា បន្ថែមថា៖ «នោះមិនមែនជាវីដេអូរបស់ខ្ញុំទេ តែជាសំឡេង និងរូបខ្ញុំ តែមិនពេញលេញ ហើយមានការកាត់តជាកង់ៗ។
សូមឲ្យតុលាការធ្វើកោសល្យវិច័យជាមុនសិន ប្រភពពីណា នរណាកាត់ត ។ ខ្លឹមសារពិតដែលខ្ញុំបាននិយាយជាសាធារណៈ កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៣ បំណងគឺថ្លែងអំណរគុណ និងជម្រាបពីស្ថានភាពនយោបាយនៅប្រទេសកម្ពុជា និងគោលជំហររបស់ខ្ញុំ ។ មិនមានផែនការណាមួយ ដែលខ្ញុំចង់ធ្វើការផ្តួលរំលំរាជរដ្ឋាភិបាលនោះទេ» ។លោក កឹម សុខា បានទាមទារឲ្យតុលាការចាក់បញ្ចាំងវីដេអូជាង១ម៉ោង ប៉ុន្តែមិនទាន់មានការសម្រេចពីចៅក្រមនៅឡើយទេ ។
តុលាការមិនទាន់យល់ព្រមការចាក់ឃ្លីបវីដេអូទាំងស្រុងដែលស្នើដោយលោក កឹម សុខា
លោក មុត ចន្ថា មនុស្សជំនិតលោក កឹម សុខាបានសរសេរលើបណ្តាញសង្គមថា ៖ «លោកប្រធាន កឹម សុខា បានបដិសេធចោលឃ្លីបវីឌីអូដែលត្រូវបានផលិតឡើងជាភ័ស្តុតាងដាក់បន្ទុកមកលើរូបលោក ដោយហេតុថា ឃ្លីបវីដេអូនេះមិនមានអង្គហេតុ និងមានភាពមិនប្រក្រតី ព្រោះត្រូវបានគេកាត់ជាកង់ៗ» ។
លោកបន្តថា លោក កឹម សុខា បានស្នើដាក់ឃ្លីបវីដេអូទាំងស្រុង ជាភ័ស្តុតាងរបស់លោក ជំនួសវិញ ប៉ុន្តែមិនទាន់ត្រូវបានចាក់បង្ហាញនៅ ក្នុងសវនាការនៅឡើយទេ ។
នាព្រឹកថ្ងៃទី១៦ ខែមករា តុលាការបានបន្តបើកសវនាការលើសំណុំរឿងលោក កឹម សុខាបន្តទៀត ។
ការបើកសវនាកានេះ ត្រូវបានឃ្លាំមើលពីអតីតមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង ក៏ដូចជាមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល តំណាងស្ថានទូតមួយចំនួនផងដែរ ។សូមជម្រាបថា កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០ សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានបើកសវនាការលើសំណុំរឿងលោក កឹម សុខា ។ ការបើកសវនាការនេះ ក៏មានវត្តមានលោក កឹម សុខា នៅក្នុងបន្ទប់សវនាការ រួមនឹងមេធាវីការពាក្តីផងដែរ ។
តុលាការបានអនុញ្ញាតឲ្យមនុស្សចូលរួមស្តាប់សវនាការនេះតែ៣០នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដោយសំអាងថា បន្ទប់សវនាការចង្អៀតណែន ។ សវនាការនេះ ត្រូវបានគេសង្កេតឃើញមានការតាមដានផងដែរពីតំណាងអង្គទូត មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ព្រមទាំងអ្នកសារព័ត៌មានជាតិ និងអន្តរជាតិជាច្រើន ។ ជាងនេះទៀត គេក៏ឃើញមានការពង្រាយកម្លាំងសមត្ថកិច្ចនៅជុំវិញសាលាដំបូងយ៉ាងតឹងរុឹងបំផុត ដើម្បីរក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់ ។
មេធាវីរាជរដ្ឋាភិបាលច្រានចោលដែលថាសំណុំរឿងលោក កឹម សុខា ជារឿងនយោបាយ
លោក គី តិច ប្រធានក្រុមមេធាវីរាជរដ្ឋាភិបាល ក្រោយពីសវនាការនៅថ្ងៃទី២អស់១ព្រឹក បានឲ្យដឹងថា តុលាការក្រោយពីជំនុំជម្រះអស់រយៈពេល១ថ្ងៃកន្លះ បានចាត់ទុកសំណុំរឿងលោក កឹម សុខា អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិថា គឺជាបទឧក្រិដ្ឋមិនមែនជារឿងនយោបាយទេ ។ ថ្លែងក្រោយសវនាការជំនុំជម្រះនៅថ្ងៃទី១៦ ខែមករា លោកមេធាវី គី តិច បានពន្យល់ថា សំណុំរឿងលោក កឹម សុខា ជារឿងបទល្មើសឧក្រិដ្ឋ ព្រោះតុលាការបានចោទតាមមាត្រា៤៤៣ ពីបទសន្ទិដិ្ឋភាពជាមួយបរទេស តាមច្បាប់នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។
នៅក្នុងសវនាការដែលដឹកនាំដោយលោកកូយ សៅ ចៅក្រមជំនុំជម្រះនៃសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ មានការជជែកគ្នារវាងក្រុមមេធាវីការពារសិទ្ធិជនជាប់ចោទ និងក្រុមមេធាវីរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដែលបានតាំងសំណួរលើសពីនីតិវិធី ដើម្បីឲ្យជនជាប់ចោទមានឱកាសថ្លែងសារនយោយ ។ លោកមេធាវី គី តិច បានស្នើឲ្យអ្នកសារព័ត៌មានត្រូវលាក់ឈ្មោះប្រទេសចំនួន៩សិនដែលអាចពាក់ព័ន្ធនឹងសំណុំរឿងនេះ ។
មេធាវីការពារក្តីឲ្យលោក កឹម សុខា ១រូបក្នុងចំណោម៤រូបគឺលោកស្រី ម៉េង សុធារីបានថ្លែងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាននៅខាងក្រៅរបងសាលាដំបូងថា លោក កឹម សុខា បានបញ្ជាក់ថា ចំពោះរឿងក្តីព្រហ្មទណ្ឌមួយមិនអាចយកអង្គហេតុចេញតែពីតុលាការគ្រាន់តែជាសំឡេង និងរូបភាពប៉ុណ្ណោះបានទេ ពោលគឺត្រូវពឹងផ្អែកលើភ័ស្តុតាងផ្សេងៗទៀត ទើបអាចធ្វើការចោទប្រកាន់បាន ។
លោក គី តិច ថាមេធាវីលោក កឹមសុខា ដាក់សំណួរខុសពីប្រធានបទ
លោក គី តិច ប្រធានក្រុមមេធាវីរាជរដ្ឋាភិបាល និងជាមេធាវីដើមបណ្ដឹង បន្ទាប់ពីបញ្ចប់សវនាការលើកទី៣លើសំណុំរឿងក្បត់ជាតិរបស់លោក កឹម សុខា បានឲ្យដឹងថា ក្នុងសវនាការពេញមួយព្រឹកថ្ងៃទី១៦ខែមករា ឆ្នាំ២០២០ ដែលជាថ្ងៃទី២ ក៏មិនខុសពីម្សិលមិញដែរ ពោលជាដំណាក់កាលនៃការសួរដេញដោលអំពីដំណើររឿងរបស់លោក កឹម សុខា ។
ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននៅមុខសាលាដំបូង លោក គី តិច ថ្លែងថា ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះ បានអនុញ្ញាតឲ្យសួរដេញដោល ជនជាប់ចោទលោក កឹម សុខា ចន្លោះពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់ឆ្នាំ២០០៧ ។ ប៉ុន្ដែអ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះគឺ មេធាវីលោក កឹម សុខា ហាក់មិនយល់ពីអ្វីដែលកំណត់ ពោលគឺសួរលោក កឹម សុខា ផ្ទុយពីអ្វីដែលប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះកំណត់ ហាក់បង្ហាញអំពីការមិនយល់ច្បាប់របស់មេធាវីលោក កឹម សុខា ។
បើតាមលោកមេធាវី គី តិច ការដែលមេធាវីរបស់លោក កឹម សុខា សួរផ្ទុយពីអ្វីដែលបានកំណត់ ទើបធ្វើឲ្យប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះ កាត់មិនអនុញ្ញាតឲ្យមេធាវីលោក កឹម សុខា សួរបន្ដនោះឡើយ ។ ចំណុចនេះហើយដែលលោកមេធាវី គី តិច ងឿងឆ្ងល់ថា តើមេធាវីលោក កឹម សុខា មិនយល់ច្បាប់ ឬធ្វើមិនយល់ច្បាប់ ឬមានចេតនាធ្វើឲ្យមានការភ័ន្តច្រឡំមកដល់អង្គសវនាការ ។
លោក គី តិច បានថ្លែងថា «មានការជជែកគ្នាតឹងតែងពាក់ព័ន្ធនឹងការដាក់សំណួរ ។ ភាគីមេធាវីការពារជនជាប់ចោទ ច្រើនដាក់សំណួរមិនចំកម្មវត្ថុ មិនចំចន្លោះឆ្នាំ ដែលក្រុមប្រឹក្សាបានកំណត់ពីឆ្នាំ១៩៩៣ មកដល់ឆ្នាំ២០០៧ ។ គាត់ច្រើនដាក់សំណួរខុសការកំណត់របស់ក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះ អុីចឹងហើយធ្វើឲ្យមានការតវ៉ាពីភាគីមេធាវីដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណី ពីតំណាងអយ្យការ ។ មេធាវីការពារជនជាប់ចោទហាក់បីដូចជាមិនសប្បាយ ដោយសារមានការថ្នាំងថ្នាក់ចិត្តហើយអាចសាធារណជនមួយចំនួន ដែលគាត់មិនយល់អំពីនីតិវិធីនៃការជំនុំជម្រះនេះ គាត់អាចធ្វើការវាយតម្លៃខុសថា ក្រុមប្រឹក្សាបិទសិទ្ធិភាគីណាមួយ មិនឲ្យសិទ្ធិស្មើគ្នាក្នុងការតតាំងគ្នា» ។
លោក គី តិច ថាកុំច្រឡំប្រទេសទាំង៩
ជាមួយគ្នានេះ លោកមេធាវី គី តិច ក៏បានជម្រាបជូនដល់សាធារណជន ដើម្បីកុំឲ្យមានការភ័ន្តច្រឡំចំពោះប្រទេសចំនួន៩ ដែលលោកបានដាក់សំណើតាងជាអក្សរទៅប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះកាលពីម្សិលមិញ បន្ទាប់ពីមានសារព័ត៌មានខ្លះបានចុះផ្សាយថា ប្រទេសទាំងនោះមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងសំណុំរឿងក្បត់ជាតិរបស់លោក កឹម សុខា ។
ចំណុចនេះ លោក គី តិច បានបកស្រាយថា ប្រទេសទាំងអស់នោះមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធទាំងអស់នោះទេ ហើយប្រទេសទាំងនោះគ្រាន់តែពាក់ព័ន្ធនឹងឯកសារតែប៉ុណ្ណោះ។ លោកថា ការតាងដោយអក្សរទៅលើប្រទេសទាំងនោះ គឺដើម្បីកុំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងរវាងរដ្ឋនិងរដ្ឋ ។
លោកមេធាវីរាជរដ្ឋាភិបាលមានភ័ស្តុតាងច្រើនវ៉ាលីសត្រៀមបង្ហាញតាមដំណាក់កាល
រីឯភ័ស្ដុតាងដាក់បន្ទុកដែលមេធាវីរាជរដ្ឋាភិបាល ត្រៀមដាក់ជូនក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះនោះ ត្រូវបានលោក គី តិច បង្ហើបថា មានជាច្រើនវ៉ាលីស ហើយត្រៀមនឹងបង្ហាញជូនក្រុមប្រឹក្សានៅតាមដំណាក់កាលនីមួយៗ។
តុលាការបន្តសវនាការទៅថ្ងៃទី២២ និងទី២៣ មករាខាងមុខ
សម្រាប់ដំណើរការសវនាការនៅថ្ងៃទី២គឺថ្ងៃទី១៦ ខែមករា ការជំនុំជម្រះបានដំណើរការតែ១ព្រឹកទេ គឺមានន័យថាក្នុងសប្តាហ៍នេះបានដំណើរការសវនាការ១ថ្ងៃកន្លះ ។ តុលាការបានប្រកាសបន្តសវនាការទៅថ្ងៃទី២២ និងទី២៣ មករាខាងមុខទៀត ។ ជុំវិញសវនាការនេះបើយោងតាមលោកប្រធានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ តាំង ស៊ុនឡាយ ថាអាចចំណាយពេលដល់ទៅ៣ខែក្នុងការជំនុំជម្រះ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ