រាជធានីភ្នំពេញ ៖ មួយរយៈចុងក្រោយនេះនៅតាមហ្វេសប៊ុកផុលផុសជុំវិញការបង្ហោះ និងចែកចាយខ្លឹមសារ និងរូបភាពល្ខោនខោលជាបន្តបន្ទាប់ ដោយបានសម្តែងក្តីបារម្ភដែលមានការប្រទាញប្រទង់គ្នាយ៉ាងខ្លាំងជាមួយភាគីថៃ ។ ការជជែកវែកញែក និងបង្ហោះល្ខោនខោលនៅតាមហ្វេសប៊ុកនេះបានកើតឡើង បន្ទាប់ពីពេលវេលានៃការចាត់បញ្ចូលទម្រង់សិល្បៈបុរាណមួយនេះជាបេតិភណ្ឌពិភពលោកថា…
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ មួយរយៈចុងក្រោយនេះនៅតាមហ្វេសប៊ុកផុលផុសជុំវិញការបង្ហោះ និងចែកចាយខ្លឹមសារ និងរូបភាពល្ខោនខោលជាបន្តបន្ទាប់ ដោយបានសម្តែងក្តីបារម្ភដែលមានការប្រទាញប្រទង់គ្នាយ៉ាងខ្លាំងជាមួយភាគីថៃ ។
ការជជែកវែកញែក និងបង្ហោះល្ខោនខោលនៅតាមហ្វេសប៊ុកនេះបានកើតឡើង បន្ទាប់ពីពេលវេលានៃការចាត់បញ្ចូលទម្រង់សិល្បៈបុរាណមួយនេះជាបេតិភណ្ឌពិភពលោកថា ជារបស់ខ្មែរ ឬថៃនៅដំណាច់ឆ្នាំនេះ ។ ទាំងមហាជនដែលប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុក អ្នកកំពុងប្រឡូកក្នុងអាជីពមួយនេះ និងអ្នកសិល្បៈមួយចំនួនបានចាប់ផ្តើមបង្ហោះ និងចែកចាយរូបភាពទម្រង់សិល្បៈល្ខោនខោលជាបន្តបន្ទាប់ និងបានទាមទារ និងអះអាងថា ល្ខោនខោលជារបស់កម្ពុជាតែមួយគត់ ។
អ្នកនាងខាត់ សុឃីម បានបង្ហោះសារកាលពីថ្ងៃទី៣០ សីហា ២០១៨ថា «កុំចាំឲ្យបាត់ បានឈឺ កុំចាំឲ្យស្លាប់បានសោកស្ដាយ កុំចាំគេយកមកលែបខាយ កុំចាំអន្តរាយស្ដាយតែមាត់ ។ ជិតដាច់ឆ្នាំ ជិតដល់ពេលដែលUNESCO សម្រេចថាល្ខោនខោលជារបស់ប្រទេសខ្មែរ ឬថៃហើយ សូមបងប្អូនទាំងអស់ជួយគាំទ្រល្ខោនខោលដែលជាវប្បធម៌បុរាណរបស់យើង ជួយគាំទ្រអ្វីដែលជារបស់ខ្មែរយើងកុំឲ្យបាត់បង់អោយសោះ ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថាល្ខោនខោលនឹងចុះក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោកល្ខោនខោលជារបស់ខ្មែរពិតប្រាកដ មិនមែនជារបស់អ្នកណាទេ ។ ខ្ញុំសប្បាយចិត្តណាស់ដែលបានកើតជាកូនខ្មែរ បានយល់ដឹង និងរៀននូវវប្បធម៌ដ៏ល្អបំផុតរបស់ខ្មែរ »។
តារាសម្តែងនាងនៅ សូនីតា បានបង្ហោះសារថា «តោះនាំគ្នាស៊ែរម្នាក់មួយទៅមិនអស់ថ្មទេ ដើម្បីបញ្ជាក់ប្រាប់ពិភពលោកថា ល្ខោនខោលជារបស់ខ្មែរតែមួយគត់ កុំឲ្យអ្នកដែលគ្រាន់តែអើតមើលយើងតាមរបងគេលួចបាត់ ត្រូវស្រលាញ់ ត្រូវថែ ត្រួវចេះឈឺចាប់ »។
ចំណែកប្រធានសមាគមសិល្បករខ្មែរអ្នកនាងចន ច័ន្ទលក្ខិណា បញ្ជាក់ថា នាងគ្រោងផ្សាយផ្ទាល់និយាយរឿងល្ខោនខោលក្នុងផេក ទូរទស្សន៍សិល្បៈ ក្នុងពេល ឆាប់ៗនេះ ។
នាងបញ្ជាក់ថា ការងាររបស់នាងត្រូវផលិត video ហើយនាងនឹងអញ្ជើញសមាជិកនៃក្រុមយុវជនល្ខោនខោលមកបរិយាយ រួមទាំងក្រុមការងារថែរក្សារមរតកវប្បធម៌ខ្មែរ ។
តារាចម្រៀងប្រចាំផលិតកម្មថោន លោក ខេម បានបង្ហោះសារដោយខ្លីថា «ល្ខោនខោល ជារបស់ខ្មែរយ៉ាងពិតប្រាកដ ហ្វេនក្នុងនេះជាង៤០ម៉ឺននាក់ តើអាចទេគ្រាន់តែស៊ែរម្នាក់មួយ ហើយខ្ញុំចង់ដឹងថាមានបងប្អូនប៉ុន្មាននាក់ដែលខ្វល់ខ្វាយពីល្ខោនខោល»។
ចំណែកអាចារ្យធំបានបង្ហោះសារថា« ២ឆ្នាំហើយ មួកល្ខោនខោលនេះខ្ញុំបានផលិតតែចំនួន៣០០មួកប៉ុណ្ណោះ សម្រាប់ជាការផ្សព្វផ្សាយប្រឹងទប់ជាមួយចោរសៀមដែលបានយកល្ខោនខោលបោះពុម្ពលើក្រដាសប្រាក់៥០០បាតរបស់គេ តែ២ឆ្នាំកន្លងផុតទៅមួកដែលខ្ញុំចាយលុយជិត២០០០ដុល្លារទៅផលិតនៅក្រៅប្រទេសនោះ បានត្រឹមតែខ្ញុំដើរចែកឱ្យគេឥតគិតថ្លៃខ្លះ លក់គិតថ្លៃខ្លះ ហើយមកដល់ពេលនេះនៅសល់ជិត១០០មួកទៀត មួយចំនួនក៏ខូចខ្លះទៅទៀត តស៊ូដល់ណា បើជំពាក់គេវ័ណ្ឌក ព្រោះផលិតរបស់ដែលគេស៊ីមិនកើត គ្មានតម្លៃ! គ្មានអ្នកគាំទ្រនោះ។ ហួសថ្លែងពេលឃើញរូបភាពកាលពី២ឆ្នាំមុនអ៊ីចឹង ថែខ្ញុំផងទាន់ខ្ញុំមិនទាន់បាត់ »។
ដោយឡែកសម្រាប់មហាជនមួយចំនួនបាននាំគ្នាបង្ហោះសារជាមួយរូបភាពស្តីពីល្ខោនខោលនេះដែលមានខ្លឹនសារស្រដៀងគ្នាថា «ជាពេលវេលាដ៏តាងតឹងក្នុងរង់ចាំការសម្រេចរបស់ UNESCO ហើយក៏ជាពេលវេលាមួយដែលពួកយើងត្រូវរូមគ្នាតែមួយដោយទុកKpop ទុកតារាថៃ មួយឡែកសិន ដើម្បីវប្បធម៌ដូនតាខ្មែរយើង កុំគាំទ្រតែមួយឆាវ តែជារៀងរហូត ហើយរហូត! ល្ខោនខោលជារបស់ខ្មែរ ។
ប៉ុន្មានថ្ងៃនេះមហាជនខ្មែរយើងសាមគ្គីគ្នាចូលរួមបង្ហាញអំពីល្ខោនខោលលើហ្វេសប៊ុកដើម្បីឱ្យអន្តរជាតិ និងUNESCOដឹង ។ ប៉ុន្តែខ្ញុំសង្ឃឹមនេះគឺជាទឹកចិត្តពិតចេញពីបេះដូងអ្នក ហើយសូមបន្តជារៀងរហូតមិនមែនតែល្ខោនខោល ឬនៅពេលជិតបាត់បង់ឡើយពិសេសចូលរួមជាសកម្មភាពផ្ទាល់ កុំបានតែនិយាយតាមបណ្តាញសង្គម ។
ល្ខោនខោលជាព្រលឹងរបស់ប្រជាតិមាតុភូមិខ្ញុំ អ្វីដែលខ្ញុំតែងរំពឹងទុកនោះ គឺថាអ្វីដែលជារបស់ខ្មែរវានៅតែជារបស់ខ្មែរ បើទោះជាមានគេចង់បានក៏ដោយខ្ញុំនឹងខិតខំរក្សាអ្វីដែលជារបស់មាតុភូមិនិងជាតិរបស់ខ្ញុំដរាបខ្ញុំនៅមានដង្ហើម ។ បើយើងមិនស្រលាញ់សិល្បៈវប្បធម៌បុរាណរបស់យើងទេតើមានជនជាតិណា គេមកជួយស្រលាញ់ជួយថែរក្សាយើងនោះ ដូច្នោះហើយមានតែខ្លួនយើងទេដែលជាអ្នកស្រលាញ់វប្បធម៌និងលើកតម្កើងជាតិសាសន៍មួយនេះ ។ សូមកុំស្រលាញ់តែមាត់ សូមកុំថែរក្សាត្រឹមតែគិត សូមកុំទុកចោល សិល្បៈវប្បធម៌របស់យើងឲ្យរងាបែបនេះតទៅទៀត »។
ជុំវិញបញ្ហាខាងលើនេះរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈលោកថៃ នរៈសត្យា បានលើកឡើងថា ចំពោះបញ្ហាការសម្រេចចិត្តរបស់អង្គការ UNESCO លើល្ខោនខោលជារបស់ប្រទេសណា សូមឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់ស្ងប់ស្ងាត់ ហើយសូមរង់ចាំលទ្ធផលផ្លូវការជាក់ស្ដែងជាលាយលក្ខអក្សរពីចេញពីអង្គការ UNESCO នោះទើបមានអាចយកជាការបាននិងមានតម្លៃពិតប្រាកដ ។
ព្រឹទ្ធាចារ្យល្ខោនខោលលោកតាយិត សារិន បានផ្តាំផ្ញើមុនពេលលាចាកលោកថា «ខ្ញុំសុំអំពាវនាវដល់រាជរដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងវប្បធម៌ សូមឲ្យដាក់សិល្បៈល្ខោនខោលខ្មែរនេះទៅកាន់អង្គការ UNESCO ដើម្បីចុះបញ្ជីជាបេតិកភណ្ឌអរូបីរបស់មនុស្សជាតិ ។
ល្ខោនខោល ឬ ល្ខោនពាក់របាំងមុខ គឺជាល្ខោនមួយដែលមានលក្ខណៈចំណាស់របស់កម្ពុជា មានដើមកំណើតនៃការសម្តែងមុនសម័យអង្គរ ។ វាត្រូវបានគេជឿជាក់ថាបានចាប់ផ្តើមក្នុងអំឡុងប្រហែលសតវត្សទី៩ តាមរយៈចម្លាក់លឹប នៅតាមជញ្ជាំងអង្គរ ។ ក្នុងសម័យអង្គរ ល្ខោនខោលត្រូវបានអភិវឌ្ឍដោយបុរសទាំងស្រុង ក្នុងការរាំប្រចាំនៅព្រះរាជវាំងបុរាណខ្មែរ ។
ហេតុផលដែលពិតប្រាកដនៅតែ មិនទាន់ដឹងច្បាស់ ប៉ុន្តែអ្នកស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញថា ដោយសារការដុះដាលនៃសាសនាធ្វើឲ្យសាសនាព្រាហ្មណ៍មានជម្លោះជាមួយសាសនាព្រះពុទ្ធ ក្នុងរាជកាលព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧(១២៤៣- ១២៩៥)។ ក្នុងនោះមាននារីរបាំជាច្រើនត្រូវបានសម្លាប់ និងធ្វើជាស្រីកំណាន់ ដូច្នេះទើបមានការហ្វឹកហាត់អ្នករបាំបុរស ដើម្បីបង្កើតរបាំនេះផ្អែកទៅលើលទិ្ឋអ្នកកាន់សាសនាព្រះពុទ ។
រឿងមួយទៀត ដែលជាក់លាក់អំពីការសម្ដែងល្ខោនខោល គឺរឿងរាមកេរ្តិ៍ របស់ខ្មែរ។ ការសម្ដែងរួមបញ្ចូលនូវការប្រាប់អំពីអ្នកនិទានរឿង ដែលដើរតួសំខាន់ក្នុងការសម្ដែង និងវង់ភ្លេងបុរាណគឺវង់ភ្លេងពិណពាទ្យ ។
បច្ចុប្បន្ននេះល្ខោនខោល ជាផ្នែកមួយនៅក្នុងតារាងកាលវិភាគសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យវិចិត្រសិល្បៈ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ