រាជធានីភ្មំពេញ ៖ មានមិនច្រើនឡើយ ដែលយុវវ័យសម័យបច្ចុប្បន្នស្គាល់ទម្រង់ល្ខោនខ្មែរមួយប្រភេទឈ្មោះថា «ល្ខោននិយាយ» ខណៈទម្រង់ល្ខោនប្រភេទនេះប្រឈមមុខនឹងការបាត់បង់ បន្តិចម្តងៗ ព្រោះមិនសូវមានក្រុមសម្តែង និងមិនសូវមានសិស្សរៀនទេ ។…
រាជធានីភ្មំពេញ ៖ មានមិនច្រើនឡើយ ដែលយុវវ័យសម័យបច្ចុប្បន្នស្គាល់ទម្រង់ល្ខោនខ្មែរមួយប្រភេទឈ្មោះថា «ល្ខោននិយាយ» ខណៈទម្រង់ល្ខោនប្រភេទនេះប្រឈមមុខនឹងការបាត់បង់ បន្តិចម្តងៗ ព្រោះមិនសូវមានក្រុមសម្តែង និងមិនសូវមានសិស្សរៀនទេ ។ ដោយមូលហេតុនេះហើយទើបអ្នកដឹកនាំក្រុមល្ខោននិយាយមួយរូបចង់លើកយកទម្រង់ល្ខោននេះសម្តែងឱ្យបានទូលំទូលាយក្នុងមួយខែម្តង ដើម្បីជាការអភិរក្ស និងលើកស្ទួយឱ្យមហាជនស្គាល់កាន់តែច្រើន ។
ក្រុមភារិទ្ធល្ខោននិយាយ ដែលមានលោកនេន ភារិទ្ធ ជាអ្នកដឹកនាំ គឺជាក្រុមមួយដែលព្យាយាមជម្នះឧបសគ្គ ដើម្បីលើកយករឿងប្រលោមលោក ចាស់ៗ និងរឿងនិពន្ធថ្មី មកសម្តែងនៅតាមឆាក ជាពិសេសនៅសារមន្ទីរជាតិ បើទោះបីជាមិនសូវមានអ្នកគាំទ្រក្តី ។ ប៉ុន្តែការដំឡើងឆាកសម្តែងមិនញឹកញាប់នោះទេ ក្នុងមួយឆ្នាំគេឃើញសម្តែងត្រឹមតែ១ដង ឬ២ដងប៉ុណ្ណោះ ។
បំណងសម្តែងមួយខែម្តងរបស់ក្រុមភារិទ្ធល្ខោននិយាយ នឹងមិនអាចធ្វើទៅបាននោះទេ ប្រសិនបើគ្មានការជួយឧបត្ថម្ភ និងការគាំទ្រពីទស្សនិកជន ។
លោកនេន ភារិទ្ធ ប្រាប់កោះសន្តិភាពកាលពីពេល ថ្មីៗនេះថា នៅរយៈពេលចុងក្រោយនេះ សន្ទុះគាំទ្រក្រុមល្ខោននិយាយរបស់លោក ហាក់កើនឡើងជាងមុន បើទោះបីជាវាមិនច្រើនផុសផុលក៏ដោយ តែយ៉ាងនេះក្តីវាជាកម្លាំងចិត្តជំរុញឱ្យសិល្បករក្នុងការឡើងសម្តែង ។ លោកនេន ភារិទ្ធ «តែបើមានការចូលរួមច្រើន គឺជាកម្លាំងចិត្តរបស់សិល្បករ»។
លោកសប្បាយចិត្តចំពោះការគាំទ្ររបស់យុវជន ប៉ុន្តែការគាំទ្រនេះមិនអាចជួយដល់ការសម្តែងរបស់សិល្បករបានទេ ព្រោះវាមានចំនួនតិចពេក ខុសការបញ្ចាំងកុនតាមរោង មានយុវវ័យជាច្រើនទៅគាំទ្រ ។
បុរសសម្បុរស្រអែមដែលជាអ្នកដឹកនាំក្រុមរូបនេះបាននិយាយថា នៅឆ្នាំ២០១៨នេះ ក្រុមលោកចង់ដំឡើងឆាកសម្តែងឱ្យបានច្រើនដង ជាងឆ្នាំមុន ដោយលោកបានត្រៀមរឿង ល្បីៗមួយចំនួនដើម្បីសម្តែង ប៉ុន្តែការដំឡើងឆាកសម្តែង ម្តងៗ ត្រូវការប្រាក់ច្រើនដើម្បីទ្រទ្រង់។ លោកអំពាវនាវឱ្យសប្បុរសជន និងក្រុមហ៊ុននានាជួយឧបត្ថម្ភដល់ការសម្តែងនេះ ដើម្បីឱ្យកិត្តិសព្ទល្ខោននិយាយជ្រាបដល់ក្មេងជំនាន់ក្រោយបានស្គាល់ ។
លោកភារិទ្ធ ឱ្យដឹងផងដែរថា នៅចុងខែមករា ក្រុមលោកនឹងមានកម្មវិធីធ្វើបទបង្ហាញ និងសម្តែងល្ខោននិយាយនេះម្តងទៀត ខណៈក្រុមរបស់លោក ទើបតែរៀបចំកម្មវិធីដូចគ្នានេះកាលពីថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៨ ។ ដោយនៅឡែកចុងខែមិនា ឬដើមខែមេសា ក្រុមភារិទ្ធល្ខោននិយាយរបស់លោក នឹងរៀបចំការសម្តែងខ្នាតធំតែម្តង ។
សម្រាប់រឿងដែលលោកត្រៀមនឹងលើកយកមកសម្តែងនេះ មាន៥ស្នាដៃ ដូចជាស្នាដៃរឿងមរណភាពចម្លែក ដែលជាស្នាដៃនិងកម្មសិទ្ធិរបស់លោកសាស្ត្រាចារ្យគឹម ពេជ្រពីនន្ទ ស្ត្រីនិងតន្ត្រីសម័យបុរាណដែលជាស្នាដៃរបស់លោកភារិទ្ធ ផ្ទាល់ រឿងវង្សត្រកូលកម្សត់ រឿងគំនូសវិញ្ញាណស្នាមដៃ រឿងចិញ្ចៀនបញ្ចាំចិត្តរបស់លោកហង្ស ធន់ហាក់ និងរឿងកុលាបប៉ៃលិន ។
លោករៀបរាប់បន្តថា «ប្រសិនបើមានអ្នកឧបត្ថម្ភខ្ញុំនឹងសម្តែងមួយខែម្តង ប៉ុន្តែបើអត់ទេ… ។ ឥឡូវហ្នឹងកំពុងតែថារកឱ្យបានអ្នកដែលជួយឧបត្ថម្ភសិន ។ ខ្ញុំសូមសំណូមពរបណ្តាសប្បុរសជន ក៏ដូចជាក្រុមហ៊ុន ឬក៏ស្ថាប័នរដ្ឋដែលពាក់ព័ន្ធ សូមមេត្តាជួយគាំទ្រ និងជួយឧបត្ថម្ភ ។ បើសិនជាអាចទេសូមអំពាវទៅដល់យុវជនឱ្យគាត់ងាកមកជួយគាំទ្រទម្រង់ល្ខោននិយាយ ក៏ដូចទម្រង់សិល្បៈបុរាណ »។
កាលពីឆ្នាំ២០១៧ ក្រុមភារិទ្ធល្ខោននិយាយ បានដំឡើងឆាកសម្តែងត្រឹមតែពីរដងប៉ុណ្ណោះ ។ ការឡើងសម្តែងបានតិចតួចនេះ ដោយសារកត្តាប្រាក់សម្រាប់ការចំណាយ និងកង្វះខាតសិល្បករ ដែលរាល់ពេលឡើងសម្តែង ម្តងៗ លោកត្រូវព្យាយាមប្រមូលសិល្បករ និងលោកគ្រូ អ្នកគ្រូផ្នែកសិល្បៈ ចាស់ៗមកចូលរួមសម្តែងជាមួយ។ យ៉ាងណាកង្វះខាតសិល្បករគ្រាន់តែជាផ្នែកមួយប៉ុណ្ណោះ អ្វីដែលសំខាន់គឺឧបត្ថម្ភ ។
លោកនេន ភារិទ្ធ បញ្ជាក់បន្ថែមថា «ប៉ុន្តែកត្តាដែលធំនោះ គឺការជួយឧបត្ថម្ភមិនសូវមាននោះទេ បើនិយាយមួយម៉ាត់ទៀតគឺអត់សោះតែម្តង ។ ពេលដែលខ្ញុំដាក់លិខិតទៅខាងក្រុមយុវជនដែលគាត់ផ្តួចផ្តើមធ្វើកម្មវិធីហ្នឹង គាត់តែងតែប្រាប់ថា គេអត់ស្គាល់ល្ខោននិយាយហ្នឹង អ៊ីចឹងគេពិបាកនឹងជួយឧបត្ថម្ភ ពីព្រោះធម្មតាគេជួយឧបត្ថម្ភ គេចង់ដឹងពីប្រវត្តិ ពីទម្រង់សិល្បៈហ្នឹង មានប្រជាប្រិយភាពយ៉ាងម៉េចខ្លះ យើងដឹងស្រាប់ហើយទម្រង់សិល្បៈយើង មិនត្រឹមតែល្ខោននិយាយនោះទេ ទម្រង់ផ្សេងក៏ជួបបញ្ហាលំបាកនៅក្នុងការចូលរួមគាំទ្រដែរ» ។
ល្ខោននិយាយជាទម្រង់សិល្បៈមួយ ដែលកើតមកពីល្ខោនសម័យទំនើប ដែលយកពាក្យសម្តីជាធំ ។ ល្ខោននេះហូរចូលប្រទេសកម្ពុជានៅអំឡុងឆ្នាំ១៩៤៤-១៩៤៥ ដោយជនជាតិបារាំងម្នាក់ឈ្មោះហ្គីវ ប៉ូរ៉េ នៅចុងសម័យអាណានិគមនិយមបារាំង ។ ទម្រង់ល្ខោននិយាយ គឺមានការផ្តួចផ្តើមឡើងមុនគេបង្អស់ដោយលោកឡា ហ្វុងតែន ។ ល្ខោននិយាយមានរូបរាងពិតប្រាកដក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឆ្នាំ ១៩៤៥ ។
ទម្រង់ល្ខោននិយាយ ជាទម្រង់សិល្បៈមួយ ដែលនិយាយប្រាប់ពីរឿងមួយតាមរយៈពាក្យសម្តី និងសកម្មភាពទាំងឡាយរបស់តួអង្គ ។ សាច់រឿងសម្តែងដោយសិល្បករ ដែលជាតួតំណាងឲ្យតួអង្គពិត ដែលសិល្បករស្ថិតនៅចំពោះមុខទស្សនិកជន ។
នៅទស្សវត្សឆ្នាំ១៩៥០ អ្នកនិពន្ធ និងអ្នកបកប្រែប្រលោមលោកដ៏ល្បីមួយរូប គឺលោក ហង្ស ធុនហាក់ បានយកល្ខោននិយាយមកធ្វើជាសាច់រឿងថតផ្សាយនៅក្នុងវិទ្យុជាតិ ។
បន្ទាប់មកដោយសារលោកមានជំនាញផ្នែកល្ខោនទំនើបពីប្រទេសបារាំង លោកបានធ្វើល្ខោនទំនើប ឬល្ខោននិយាយនេះផ្សាយតាមវិទ្យុនៅក្នុងព្រៃ ដើម្បីបង្ហាញពីភាពស្នេហាជាតិរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ ក្នុងចលនាអ្នកតស៊ូនៅភ្នំដងរែក ។
ក្រោយពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍បានដួលរលំនៅឆ្នាំ១៩៧៩ សិល្បករផ្នែកល្ខោននិយាយ នៅសេសសល់តិចតួចបំផុត ដែលឆ្លងរួចផុតពីការកាប់សម្លាបរបស់់របបប៉ុលពត ។ តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ការចងក្រងអត្ថបទទម្រង់ល្ខោននិយាយ នៅប្រទេសកម្ពុជា មិនទាន់មានការរីកចំរើនដូចពេលមុនសង្គ្រាមឆ្នាំ១៩៧០ឡើយ ។
ល្ខោននិយាយស្ទើរតែបាត់ពីក្នុងពិភពសិល្បៈទស្សនីយភាពខ្មែរ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះអ្នកដែលស្រលាញ់សិល្បៈល្ខោននិយាយបានប្រឹងប្រែងធ្វើឱ្យល្ខោនប្រភេទនេះមានឈ្មោះនៅសង្គមឡើងវិញម្តងទៀត ។
លោកនេន ភារិទ្ធ រំពឹងថា នឹងមានអ្នកគាំទ្រច្រើនជាងមុន ដោយលោកថា ទម្រង់ល្ខោននិយាយមិនមែនគ្រាន់តែសម្តែងឱ្យល្អមើលនោះទេ តែវាក៏ផ្តល់ការអប់រំតាមរយៈសាច់រឿងផងដែរ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ