រាជធានីភ្នំពេញ ៖ មិនតិចដងនោះទេ ដែលអាជ្ញាធរកម្ពុជាបានរកឃើញ និងឈានទៅបិទអាជីវកម្មមួយចំនួន ជាពិសេសអាជីវកម្មផលិតគ្រឿងបរិភោគ ដោយសារតែម្ចាស់អាជីវកម្មនោះប្រកបរបរទុច្ចរិត ផលិតរបស់ដោយប្រើសារធាតុគីមី គ្មានអនាម័យ ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់អ្នកប្រើប្រាស់ ហើយថ្មីៗនេះដែរ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានព្រមានម្ចាស់ស្ថានីយលក់សាំងមួយចំនួនដែលលក់បន្លំគុណភាព ឬលក់មិនគ្រប់បរិមាណផងដែរ ។
នេះចាត់ទុកថា ជាការប្រកួតប្រជែងមួយមិនស្មោះត្រង់នៅលើទីផ្សារសេរី ដែលការធ្វើអាជីវកម្មរបៀបនេះ ជាការចង់បានផលចំណេញរយៈពេលខ្លី និងឈានទៅសម្លាប់អាជីវកម្មរបស់ខ្លួន ហើយវាក៏ប៉ះពាល់ដល់អ្នកដែលប្រកបរបរដោយសុចរិតផងដែរ ។
លោក រាជ រ៉ា អនុរដ្ឋលេខាធិការនៃក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានលើកឡើងថា ការប្រកបអាជីវកម្មបែបនេះជាការចង់បានផលចំណេញរយៈពេលខ្លី ដោយមិនគិតពីគោលដៅរយៈពេលវែង ។
លោកបន្តថា ៖« ជាការពិតហើយថា ការធ្វើអាជីវកម្មមួយ បើគិតតែប្រាក់ចំណេញក្នុងរយៈពេលខ្លី អ្នកនឹងខាតបង់ក្នុងរយៈពេលវែងទៅវិញ ។ ឧទាហរណ៍ អាហ្នឹងវាទាក់ទងជាមួយច្បាប់ការប្រកួតប្រជែង សាំងខ្ញុំ១លីត្រ ខ្ញុំលក់៣.៥០០រៀល តែមានក្រុមហ៊ុនមួយទៀតគាត់ចង់ទាក់ទាញអតិថិជនឱ្យមកទិញ គាត់លក់តែ៣.២០០ ឬ៣.៣០០រៀល ប៉ុន្តែដល់ជាក់ស្តែង កម្រិតអុកតានរបស់គាត់អត់ល្អដូចគេ រង្វាស់រង្វាល់លីត្រគាត់បាត់ អាហ្នឹងហើយគេហៅថា ការប្រកួតប្រជែងមិនស្មោះត្រង់ » ។
លោកពន្យល់បន្ថែមថា ការរកស៊ីបែបនេះជាការរកស៊ីដេកផ្លូវ ឬជាការសម្លាប់ខ្លួនឯង ព្រោះបន្ទាប់ពីសមត្ថកិច្ចចុះស៊ើបអង្កេតឃើញគាត់ធ្វើអាជីវកម្មដោយទុច្ចរិត ផលិតផលរបស់គាត់នឹងលែងមានអ្នកគាំទ្រ ហើយក៏ប្រឈមមុខនឹងការបិទអាជីវកម្មផងដែរ ។
លោកបានប្រាប់ថា ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មមានអគ្គនាយកដ្ឋានកាំកុងត្រូល ដែលមានតួនាទីត្រួតពិនិត្យសុវត្ថិភាពទំនិញនាំចូលកម្ពុជា ក៏ដូចជាសុវត្ថិភាពម្ហូបអាហារដែលមានលក់នៅលើទីផ្សារក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ អគ្គនាយកដ្ឋានកាំកុងត្រូលតែងធ្វើការត្រួតពិនិត្យជាប្រចាំ ចំពោះទីតាំងអាជីវកម្មណាដែលមានបញ្ហា ឬមានការសង្ស័យប្រកបរបរដោយទុច្ចរិត ព្រោះការរកស៊ីបែបនេះនឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ។
លោក រាជ រ៉ា ថ្លែងថា ៖« វាអាចនឹងប៉ះពាល់ ពីព្រោះអីអ្នកដែលគេចង់ចាប់ដៃគូជាមួយយើង គេត្រួតពិនិត្យទៅមើលច្បាប់ សុចរិតភាព ឬបទពិសោធន៍ដែលក្រុមហ៊ុននានាបានធ្វើ ប៉ុន្តែនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក្រុមហ៊ុនបែបនោះមានមិនច្រើនទេ មានតិចតួចទេ ម្ចាស់អាជីវកម្មដែលលោកមិនយល់អំពីអ្វីទៅជាផលចំណេញរយៈពេលវែងរបស់ក្រុមហ៊ុន»។
នាពេលកន្លងមក សមត្ថកិច្ចបានបង្ក្រាបទីតាំងសិប្បកម្មមួយចំនួនដែលរកឃើញថា ប្រកបរបរទុច្ចរិត ប្រើប្រាស់សារធាតុគីមី និងធ្វើដោយគ្មានអនាម័យ ។ សិប្បកម្មទាំងនោះ មានទីតាំងផលិតទឹកត្រី និងទឹកស៊ីអ៊ីវមួយកន្លែង នៅសង្កាត់ចាក់អង្រែលើ ខណ្ឌមានជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ ដោយរកឃើញសិប្បកម្មមួយនេះ គ្មានច្បាប់អនុញ្ញាតត្រឹមត្រូវ និងផលិតគ្មានអនាម័យ ហើយកាលពីថ្ងៃទី១៣ ធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧សិប្បកម្មផលិតទឹកត្រី ទឹកម្ទេស ទឹកសៀង ទឹកខ្មេះ ទឹកក្បុង និងទឹកស៊ីអ៊ីវ មួយកន្លែងទៀត យីហោ « សិប្បកម្មភ្នំមាស» ស្ថិតនៅក្រុងសិរីសោភ័ណ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ត្រូវបានកម្លាំងប្រតិបត្តិការពិសេសនៃគណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធប្រឆាំងផលិតផលក្លែងក្លាយ ចុះបង្ក្រាប ដោយរឹបអូសបានចំនួនជាង៩០តោន ។
សមត្ថកិច្ចបានរកឃើញសារធាតុគីមីដែលប្រើប្រាស់ក្នុងផលិតផលខាងលើ អាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពប្រជាពលរដ្ឋជាអ្នកបរិភោគធ្ងន់ធ្ងរបំផុត ដែលក្នុង១ថ្ងៃ សិប្បកម្មនេះផលិតបានពី១,៥ម៉ឺនទៅ២ម៉ឺនដបសម្រាប់ចែកចាយក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ និងខេត្តសៀមរាប ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ សិប្បកម្មខុសច្បាប់មួយនៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដែលផលិតសម្បកសាច់ក្រកប្រើសារធាតុគីមី ក៏ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចរកឃើញ និងបិទការធ្វើអាជីវកម្មបន្តទៀត ចំណែកម្ចាស់អាជីវកម្មក៏ប្រឈមមុខនឹងច្បាប់ផងដែរ ។ ក្រៅពីសិប្បកម្មទាំងនេះ ក៏មានសិប្បកម្មមួយចំនួនទៀតផលិតប្រេងឆា ស្ករត្នោតក្លែងក្លាយ និងកាហ្វេជាដើម ផលិតដោយប្រើសារធាតុគីមី និងសារធាតុផ្សេងៗដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់អ្នកបរិភោគ ។
កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានរកឃើញស្ថានីយលក់ប្រេងឥន្ធនៈ ជាង៧០% រកស៊ីមិនស្មោះត្រង់ ដោយលក់សាំងមិនគ្រប់ចំណុះលីត្រ ។ ទាំងអស់នេះ សុទ្ធតែជាការធ្វើអាជីវកម្មទុច្ចរិត ។ អាជីវកម្មទាំងនោះបានដំណើរការ និងចរាចរណ៍ទំនិញរបស់ខ្លួននៅលើទីផ្សារអស់ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ វាច្បាស់ណាស់ថា នឹងបង្កផលប៉ះពាល់ដល់អ្នកប្រើប្រាស់។ នៅពេលមានការបែកធ្លាយ វាមិនត្រឹមតែប៉ះពាល់ដល់អ្នកប្រព្រឹត្តនោះទេ វាក៏បង្កផលប៉ះពាល់ដល់ម្ចាស់អាជីវកម្មដែលគេប្រកបរបរដោយសុចរិតផងដែរ ។
ទាក់ទងនឹងការបើកអាជីវកម្មដោយទុច្ចរិតនេះ លោក ព្រាប កុល ប្រធានអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លើកឡើងថា វាអាចមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ ដែលធ្វើឱ្យអាជីវកម្មទាំងនោះអាចដំណើរការ និងមានរយៈពេលយូរ។ លោកថា ប្រសិនអាជ្ញាធរធ្វើការដោយយកចិត្តទុកដាក់ ការធ្វើអាជីវកម្មបែបនោះ កម្រគេចផុតពីភ្នែករបស់សមត្ថកិច្ចណាស់ ។
លោកបញ្ជាក់បន្ថែមថា ៖« ព្រោះអី ការដឹកជញ្ជូន ការប្រកបមុខរបរគេមិនមែនលាក់លៀមនៅក្នុងហោប៉ៅទេ គេយកទៅដាក់លក់ ហើយ គេយកទៅចែកអតិថិជន គេដឹកឆ្លងកាត់ហើយ មានផ្លូវ មានឡានអី ខ្ញុំថា ប្រសិនបើយើងមិនមានបញ្ហាអំពើពុករលួយទេ ការធ្វើអាជីវកម្មខុសច្បាប់ ឬក៏ការប្រើប្រាស់សារធាតុពុល ឬ គីមី ឬខូចគុណភាពអីហ្នឹង មិនងាយឆ្លងផុតភ្នែកអាជ្ញាធរទេ ជាទូទៅភាគច្រើន ច្រើនតែគាត់បិទភ្នែកធ្វើមិនឃើញ ដោយសារមានស្រោមសំបុត្រ មានអី អីចឹងទៅ ។ យើងសង្កេតឃើញជាទូទៅមានរឿងហ្នឹងកើតឡើង ហើយបើសិនជាគេគេចរួចម្តងជា២ដង ក៏លើកទី៣ចាប់បានដែរ តែអារឿងស្រោមសំបុត្រ គឺគេចរួចតែម្តង » ។
លោក ព្រាប កុល សង្កត់ធ្ងន់ថា បើអាជីវកម្មនៅកម្ពុជាទាំងអស់រកស៊ីដោយសុចរិត វានឹងផ្តល់ផលចំណេញដល់ទាំងអស់គ្នា ទាំងអ្នករកស៊ីដែលធានានូវភាពយូរអង្វែងរបស់អាជីវកម្មខ្លួន ទាំងរដ្ឋទទួលបានចំណូលពីការបង់ពន្ធ ហើយអ្នកប្រើប្រាស់នឹងទទួលបានប្រយោជន៍ពីការប្រកួតប្រជែងគ្នា ដែលធ្វើឱ្យទំនិញមានគុណភាព មិនប៉ះពាល់ដល់សុខភាពអ្នកប្រើប្រាស់ ។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនបើរកស៊ីដោយគ្មានសុចរិតទេ វានឹងធ្វើឱ្យមានបញ្ហាជាច្រើនដូចជា បាត់លុយរដ្ឋ និងទំនិញគេចពន្ធខូចគុណភាព ។
លោកបន្ថែមថា វាក៏ឱ្យបាត់បង់ការទុកចិត្តពីវិនិយោគិនផងដែរ ជាពិសេស ប្រទេសមកពីលោកខាងលិច ដែលគេត្រូវការការរកស៊ីត្រឹមត្រូវ ។ទាំងលោក រាជ រ៉ា និងលោក ព្រាប កុល យល់ថា មានតែការធ្វើអាជីវកម្មដោយស្មោះត្រង់ទេ ដែលអាចធានានូវនិរន្តរភាពអាជីវកម្មរបស់ខ្លួនបាន ។
លោក រាជ រ៉ា មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងការធ្វើជំនួញត្រូវគិតអំពីការប្រកួតប្រជែងដោយស្មោះត្រង់ រកស៊ីដោយស្មោះត្រង់ ។ ការប្រកាន់ភ្ជាប់បែបនេះ ទើបធ្វើឱ្យក្រុមហ៊ុនល្បីៗមួយចំនួនដំណើរការរាប់រយឆ្នាំមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ដោយសារគេអនុវត្តបាននូវការប្រកួតប្រជែងដោយស្មោះត្រង់ ។
លោកបន្តថា ដើម្បីឱ្យទំនិញរបស់ខ្លួនមានការគាំទ្រច្រើន ទី១-ត្រូវមានគុណភាព ទី២-សេវាកម្មល្អ និងទី៣-តម្លៃសមរម្យ ហើយអ្វីដែលម្ចាស់អាជីវកម្មគួរតែគិតនោះ « សូមកុំចង់ចំណេញរយៈពេលខ្លី ត្រូវគិតគោលដៅរយៈពេលវែង ហើយកុំគេចវេះពីការបង់ពន្ធ»៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ