ខេត្តសៀមរាប ៖ ព្រែកស្រមោចជាព្រែកជីកបុរាណសាងសង់មុនរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ មានប្រវែង២៣គីឡូម៉ែត្រ និងទទឹងធំដល់ទៅ៣០០ម៉ែត្រ ។ នៅថ្ងៃទី០៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ មន្ត្រីជំនាញរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបានបង្ហាញពីលទ្ធផលស្រាវជ្រាវ…
ខេត្តសៀមរាប ៖ ព្រែកស្រមោចជាព្រែកជីកបុរាណសាងសង់មុនរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ មានប្រវែង២៣គីឡូម៉ែត្រ និងទទឹងធំដល់ទៅ៣០០ម៉ែត្រ ។ នៅថ្ងៃទី០៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ មន្ត្រីជំនាញរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបានបង្ហាញពីលទ្ធផលស្រាវជ្រាវ និងបកស្រាយអំពីការពិតមួយចំនួននៃព្រែកជីកបុរាណមួយដ៏វែងនៅក្នុងទឹកដីខេត្តសៀមរាម ដែលស្នាដៃដ៏អស្ចារ្យរបស់ដូនតាខ្មែរឈ្មោះថា «ព្រែកស្រមោច» ។
ការស្រាវជ្រាវរបស់អ្នកជំនាញនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបានឆ្លើយតបនូវសំណួរជាច្រើនអំពីព្រែកជីកបុរាណមួយនេះដូចជា៖ តើបុព្វបុរសខ្មែរជីកព្រែកដ៏ធំនេះដើម្បីតែទាញយកទឹកប្រើប្រាស់នោះ ហេតុអ្វីក៏ជីកទទឹងធំម្ល៉េះ? តើព្រែកជីកនេះ សម្រាប់តែដឹកជញ្ជូនភាជន៍ពីកន្លែងផលិតនៅលើភ្នំគូលែន ចុះមកទន្លេសាប? ឬមួយមានតួនាទីជាផ្លូវដឹកថ្មពីអូរថ្មដាប់ដែលជាកន្លែងដាប់យកថ្មទៅកសាងប្រាសាទនៅអង្គរនោះ?
ចម្ងល់ទាំងនេះហើយដែលក្រុមស្រាវជ្រាវត្រូវធ្វើការស្វែងយល់ឱ្យកាន់តែច្បាស់ថា តើព្រែកជីកបុរាណនេះមានប្រភពពីណាទៅដល់ត្រឹមណា? មានតួនាទីអ្វីឱ្យប្រាកដ?
លោក ទិន ទីណា អនុប្រធាននាយកដ្ឋានស្រាវជ្រាវបណ្តុះបណ្តាល និងផ្សព្វផ្សាយអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាដែលជាប្រធានគម្រោងបានបញ្ជាក់ថា ក្រុមស្រាវជ្រាវបានប្រើប្រាស់រូបថតពីលើអាកាសដែលបោះពុម្ពក្នុងឆ្នាំ១៩៤១ និងរូបភាពពីលើអាកាសតាមរយៈ Google Earth បានបង្ហាញថា ព្រែកស្រមោចសណ្ដូកតាមទិសខាងជើងទៅត្បូងចេញពីភូមិសាស្ត្រឃុំកំពង់ឃ្លាំង ជាប់មាត់ទន្លេសាប កាត់តាមផ្លូវជាតិលខេ៦ ត្រង់ភូមិថ្នល់ចែក ឃុំដំដែក ឡើងទៅដល់ភូមិសំរោង ឃុំសំរោង ស្រុកសូទ្រនិគម ។
ការស្រាវជ្រាវនៅដំណាក់កាលទី១បង្ហាញថា ព្រែកជីកនេះ លាតសន្ធឹងមិនដល់ភ្នំគូលែនទេ គឺនៅត្រឹមម្ដុំវត្តសំរោងតែប៉ុណ្ណោះ ព្រោះពុំមានស្លាកស្នាមបន្តទៀតទេ។ ព្រែកជីកនេះមានប្រវែងសរុប២៣គីឡូម៉ែត្រ កន្លែងខ្លះមានទទឹងពី៣០០ម៉ែត្រ កន្លែងខ្លះមានទទឹង១៥០ម៉ែត្រ និងមានកម្ពស់ជាង៤ម៉ែត្រ ។
ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវសន្និដ្ឋានថា ប្រភពទឹកហូរចូលព្រែកនេះអាចមានប្រភព២សំខាន់ៗ៖ ទី១-ប្រភពទឹកពីភ្នំគូលែនស្ថិតនៅខាងជើងវាលរាបអង្គរ រួចហូរចូលព្រែកជីកនេះ ទី២-ប្រហែលទឹកឡើងមកពីទន្លេសាប ច្រាលចូលក្នុងព្រែក ។
លោក ទិន ទីណា បន្តថា យើងពុំដឹងថា ព្រែកជីកដ៏ធំនេះ កសាងនៅសម័យណាទេ តែគេអាចសន្និដ្ឋានថា អាចកើតមុនរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ឬប្រហែលអាចជាមុននោះយូរផង។ តែក្រោយមក ប្រហែលជាព្រែកជីកនេះមានដំណើរការរអាក់រអួល និងខូចខាតដោយអន្លើ ទើបក្នុងរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ បានធ្វើផ្លូវ មានទាំងស្ពានមួយចំនួនកាត់ព្រែកជីកឲ្យដាច់ជាពីរផ្នែកនៅត្រង់ចំណុច “ថ្នល់ចែក” ម្តុំភូមិថ្នល់ចែក ឃុំដុំដែក ស្រុកសូទ្រនិគម ដែលសព្វថ្ងៃនេះក្លាយមកជាផ្លូវជាតិលេខ៦ ។
អនុប្រធាននាយកដ្ឋានស្រាវជ្រាវបណ្តុះបណ្តាល និងផ្សព្វផ្សាយអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបន្តទៀតថា យោងតាមអ្នកស្រុករស់នៅតាមទំនប់ព្រែកជីកមួយចំនួននៅចាំតៗគ្នាថា ព្រែកស្រមោច ឬផ្លូវសំពៅនេះ ជាផ្លូវទឹកបុរាណមួយដែលមានសំពៅចរាចរណ៍ចុះឡើងចន្លោះពីទន្លេសាបទៅដល់ភ្នំគូលែន និងជាផ្លូវដឹកជញ្ជូនថ្មទៅសាងសង់ប្រាសាទនៅអង្គរដែរ ។
ប្រធានគម្រោងស្រាវជ្រាវព្រែកជីកស្រមោចបន្ថែមទៀតថា នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៤នេះ ក្រុមស្រាវជ្រាវបានបន្តធ្វើកំណាយនៅទីតាំងភូមិថ្មី ឃុំកំពង់ឃ្លាំង ស្រុកសូទ្រនិគម ក្នុងបំណងស្វែងយល់បន្ថែម ពីព្រែកស្រមោច និងស្វែងយល់ពីការតាំងទីរបស់ប្រជាជន និងពេលវេលាដែលពួកគេរស់នៅទីនេះ ។ ក្នុងពេលធ្វើកំណាយនេះ យើងបានរកឃើញឃើញ កុលាលភាជន៍ខ្លះៗដូចជាកុលាលភាជផុយ និងភាជន៍មានស្រទាប់រលោងដែលមានអាយុកាល មុនសម័យអង្គរផងដែរ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ