បើរំលឹកទៅដល់បទចម្រៀងពីអតីតកាល គេមិនអាចភ្លេចសិល្បករឆ្នើមម្នាក់ទៀតជំនាន់លោកស៊ីន ស៊ីសាមុត ដែរ នោះគឺលោកសុះ ម៉ាត់ បានឡើយ ។
យោងតាមសៀវភៅ «ចម្រៀងចង.ក្រងឡើងវិញ»
បើរំលឹកទៅដល់បទចម្រៀងពីអតីតកាល គេមិនអាចភ្លេចសិល្បករឆ្នើមម្នាក់ទៀតជំនាន់លោកស៊ីន ស៊ីសាមុត ដែរ នោះគឺលោកសុះ ម៉ាត់ បានឡើយ ។
យោងតាមសៀវភៅ «ចម្រៀងចងក្រងឡើងវិញ» របស់សមាគមស៊ីន ស៊ីសាមុត លើកឡើងថា ពិតមែនតែស្នាដៃដែលបានបន្សល់ទុកមក មិនអាចប្រៀបធៀបជាមួយលោកស៊ីន ស៊ីសាមុត ក៏ដោយ តែបើនិយាយពីទេពកោសល្យ និងលក្ខណៈសម្បត្តិម្យ៉ាងម្នាក់វិញលោកសុះ ម៉ាត់ មានលក្ខណៈពិសេសខ្លះដែលលោកស៊ីន ស៊ីសាមុតគ្មាន ។ បើតាមបណ្តារៀមច្បងពីសម័យមុន បានវាយតម្លៃថា ចំពោះការច្រៀងបើនិយាយពីការដាក់មនោសញ្ចេតនា វាចាស្រទន់ គ្មាននរណាអាចប្រៀបជាមួយលោកស៊ីន ស៊ីសាមុតទេ ក៏ប៉ុន្តែបើនិយាយពីសំឡេងខ្លាំង ហើយមិនចាំបាច់មេក្រូអាចច្រៀងបាននោះ គឺប្រាកដជាគ្មានអ្នកអាចស្មើលោកសុះ ម៉ាត់ឡើយ ។
មិនតែប៉ុណ្ណោះក្រៅពីចេះកាន់ឧបករណ៍តន្ត្រី ផ្សេងៗនោះ ខាងផ្នែកតែងនិពន្ធ លោកសុះ ម៉ាត់ ក៏ជាសិល្បករម្នាក់ដែលចេះសរសេរបទភ្លេង និពន្ធទំនុកច្រៀងដោយខ្លួនឯង តាក់តែងផ្សែផ្សំមិនចាញ់កវីនិពន្ធ ផ្សេងៗទៀតប៉ុន្មានទេ ។ គ្រប់បទចម្រៀងដែលជាស្នាដៃរបស់លោកសុះ ម៉ាត់ ទៀតសោតសុទ្ធសឹងតែជាបទនិពន្ធដែលមានន័យខ្លឹមសារ ហើយស៊ីជម្រៅបែបស្នេហាជាតិទៀតផង ។
ដោយឡែកចំពោះចម្រៀងមួយបទដែលសមាគមស៊ីន ស៊ីសាមុត លើកយកចងក្រងនេះ ទោះបីជាពុំទាន់ស្រាវជ្រាវឱ្យបានដល់ស៊ីជម្រៅយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែវាជាបទមួយដែលល្បីល្បាញបំផុតរបស់លោកសុះ ម៉ាត់ នាអំឡុងឆ្នាំ១៩៦៩ ។ ចម្រៀងនេះជាស្នាដៃនិពន្ធ និងច្រៀងដោយលោកសុះ ម៉ាត់ផ្ទាល់ដែលជាសាច់រឿងពិសេសរបស់ស្មៀនម្នាក់ធ្វើការនៅចម្ការមន ។ ស្មៀននោះបានយករឿងពិតរបស់ខ្លួនមករ៉ាយរ៉ាប់ប្រាប់លោកសុះ ម៉ាត់ដល់វិទ្យុជាតិ ។ ទីបំផុតបទ «ផ្ញើកងចងដៃ» ចេញមកសមតាមបំណងដែលមានលក្ខណៈកំសត់ លន្លង់លន្លោចនៃស្នេហាដែលបែកបាក់ទៅ អមនឹងសូរសំឡេងខ្លុយដ៏គ្រលួចរបស់ស្តេចទ្រសោម៉េង ហ៊ុន ដែលជាឪពុករបស់កំពូលតារាចម្រៀងមនោសញ្ចេតនាម៉េង កែវពេជ្ជតា សព្វថ្ងៃនេះឯង ។ សំឡេងខ្លុយរបស់លោកម៉េង ហ៊ុន បានកំដរញ៉ាំងឱ្យបទ«ផ្ញើកងចងដៃ» រឹតតែស្រងេះស្រងោច កំសត់ដល់ទីជម្រៅតែម្តង ។ មកដល់បច្ចុប្បន្នបទចម្រៀង «ផ្ញើកងចងដៃ» នៅតែមានរសជាតិពេញនិយមមិនសាបសូន្យ គឺនៅតែស្តាប់បាន គ្មានសាបរលាបទៅណាទេ។ បទ «ផ្ញើកងចងដៃ» និពន្ធទំនុកច្រៀង និងបទភ្លេង ដោយលោកសុះ ម៉ាត់ និងសម្រួលតន្ត្រី ដោយលោកហេង ហួវេង ។ បទចម្រៀងនេះរាយទំនុកថា ៖
១-ផ្ញើកងចងដៃស្រីថ្លៃស្នេហាអឺអើយ… តាមពាក្យអូនទារបងមិនហ៊ានខាន ទោះក្រដល់ថ្នាក់ បុណ្យសក្តិជាស្មៀន ខំរកឱ្យបានផ្ញើជូនស្រីថ្លៃ ។
២-បើអូនយល់ថាកងជាដួងចិត្ត អឺ…អើយ តំណាងពាក្យពិតជាកងនិស្ស័យ ជាញើសជាសាច់បងប្រឹងរាល់ថ្ងៃ ពាក់ហើយអាល័យដល់រូបបងផង ។
បន្ទរ-បណ្តាំប៉ុណ្ណឹងគួរដឹងគួរចាំ មិនបានមួយឆ្នាំអូនប្រែបែរខ្នង ពេលជួបមុខហើយព្រងើយដាក់បង ត្បូងពេជ្រដាំកងក៏មិនចេះស្តី ។
៣-បើកងវាចាប្រាប់ថាមានម្ចាស់អឺ…អើយ ម្ល៉េះអូនកាត់ខ្មាសដូចនាងកង្រី តែផ្ទុយទៅវិញ អូនមានគូថ្មី បណ្តើរធ្វើហីឱ្យបងក្តួតឈាម ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ