រាជធានីភ្នំពេញ៖ «ឃុនឆាង ឃុនផែន» ជារឿងនិទានល្បីសុសសាយនៅក្នុងសង្គមខ្មែរ ហើយនៅប្រទេសថៃក៏មានរឿងនេះដែរ ថែមទាំងមានបោះពុម្ពជាសៀវភៅទៀតផង ។ មិនអាចបញ្ជាក់ពីភាពប្រាកដប្រជា «ឃុនឆាង ឃុនផែន» ជារឿងមានប្រភពដើមរបស់ខ្មែរ ឬថៃ ទេ តែសូមឈ្វេងយល់តាមរយៈការលើកមកឆ្លុះបញ្ចាំងរបស់លោកហួត សៅរ៍សិក្ខារិទ្ធ លើហ្វេសប៊ុករបស់លោកកាលពីថ្ងៃទី២៩ ឧសភា ២០១៩ ។
លោកហួត សៅរ៍សិក្ខារិទ្ធ សរសេរថា«ឃុនឆាង ឃុនផែន» ជារឿងនិទានបែបប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ថៃដ៏ល្បីមួយ ដែលអ្នកជំនាញសន្និដ្ឋានថាកើតមាននៅនៅអំឡុងសតវត្សរ៍ទី១៧ (ក្នុងអំឡុងគ្រឹស្តសករាជឆ្នាំ១៦០០)នៅពេលសៀមមានរាជធានីនៅអយុធ្យា និងព្រឹត្តិការណ៍សៀមលើកទ័ពទៅវាយពួកឡាវនៅនគរឡាណ្ណា នៅឈៀងមៃ៉ ។ មានអ្នកខ្លះអះអាងថារឿងនិទាននេះជារបស់ខ្មែរ(ពាក្យឃុនជាពាក្យរបស់សៀមសោះ)ដោយសំអាងចេតិយ៍មានប្រវត្តិមិនច្បាស់លាស់នៅកោះកុង !
ក្នុងសាច់រឿង ដើម្បីអួតពីប្រាជ្ញា និងសមត្ថភាពរបស់នេនផ្លៃ (ឈ្មោះដើមផ្លៃកែវ ដែលសាស្ត្រាខ្មែរហៅនេនកែវ) ដែលក្រោយមកក្លាយជាឃុនផែន និងប្រាជ្ញារបស់កូនឃុនផែនឈ្មោះផ្លៃង៉ាម អ្នកនិពន្ធបានពិពណ៌នាថាអ្នកទាំង២រៀនចេះក្បួន មន្ត វិជ្ជានានា ដែលក្នុងនោះមានអួតថាចេះភាសាខ្មែរ ឬខ្មែរបុរាណ។ នេះប្រហែលមកពីក្បួនច្បាប់ វិទ្យានានាគេចារចម្លងជាភាសាខ្មែរ ។ បើតាមអ្នកជំនាញភាសាជនជាតិបារាំងម្នាក់ សព្វថ្ងៃមានពាក្យខ្មែរប្រមាណជា២០ទៅ៣០%ក្នុងភាសានិយាយប្រចាំថ្ងៃរបស់សៀម ។
សម័យមុន អ្នកជំនាញអក្សរសាស្ត្រតែងអួតភាសាខ្មែរមានភាពសំបូរបែប តែសម័យនេះពួកបញ្ញវន្តខ្មែរ កុំថាឡើយនិស្សិតថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រ បញ្ញាវន្តខ្លះស្ពាយសញ្ញាបត្រសុទ្ធតែអនុបណ្ឌិត បណ្ឌិត ខ្លះបណ្ឌិត២មុខ និយាយ និងសរសេរភាសាខ្មែរមិនដឹងនាម គុណនាមមិនចំគុណនាម ឃ្លាមិនចំឃ្លា ល្បះមិនចំល្បះ ។
ឈុតខ្លះរបស់រឿងនេះ ស្រដៀងរឿង«ទាវឯក ឬទុំទាវ»ដែរ ។ ដូចជានេនឯក ឬនេនទុំលង់លើទាវ ទទួលផាហ៊ុមពីទាវ នេនផ្លៃ ឬនេនកែវចាប់ចិត្តលើភឹមដំបូងពេលបុណ្យនៅវត្តប៉ាលេលៃ ពេលភឹមដាក់បាត្រ ។ នេនកែវ ក្នុងភាពជាសង្ឃឈ្ងោកមុខពេលបិណ្ឌបាត្រ មិនមើលមុខអ្នកដាក់បាត្រទេ ។ ភឹមឃើញនេនកែវភ្លាមនឹកភ្នកថាដូចជាធ្លាប់ស្គាល់ និងលេងជាមួយគ្នាកាលពីកុមារ ហើយនាងក៏ដាក់សាច់ជ្រូកចៀន ត្រីប្រឡាក់ ពងទាស្ងោរ សាច់ក្រក ឪឡឹក និងសម្លការីមួយចាន ។ នេនកែវឃើញម្ហូបច្រើនដូច្នេះក៏នឹកថាអ្នកដាក់បាត្រដាក់បញ្ជោះ ហើយងើបមើលមុខអ្នកដាក់ ក៏…ទៅ ។
នេនទុំស្មូត្ររឿងជាតកឱ្យអ្នកភូមិ និងទាវស្តាប់ នេនកែវក៏ស្មូត្ររឿងនេះឱ្យអ្នកស្រុកស្តាប់ពេលបុណ្យនៅខែ១០ជាពេលដែលជួបភឹមលើកទី២ សូត្រមន្តអាគមស្នេហ៍ដាក់ភឹម ។ ទុំលួចសឹកដើម្បីស្កាត់ទៅជួបទាវ នេនកែវលួចដោះស្បង់ស្កាត់ទៅជួបភឹមនៅវាលកប្បាស និងលបឡើងទៅបន្ទប់ភឹម ។ រឿងនេះស្រដៀងរឿង«ទុំទាវ» ឬ«ទាវឯក»ដែរ ជារឿងនិទាន តៗគ្នា ហើយព្រះអង្គម្ចាស់មួយអង្គបានចម្លងទុកពីអ្នកច្រៀងចាប៉ី ដូចនូ កន គាត់ចម្លងទាវឯកពីអ្នកចម្រៀងចាប៉ីដែរ ។
ខ្ញុំអានរឿងនេះតាំងពីដើមដល់ចប់ ទាំងអារម្ភកថាប៉ុន្មានទំព័រក៏មិនរំលងដែរព្រោះក្នុងអារម្ភកថា អ្នកបោះពុម្ពគេវិភាគរឿងនេះ និងនិយាយពីប្រវត្តិរបស់រឿងនេះ ។ បើរំលងទៅ ក្រែងរំលងព័ត៌មាន សំខាន់ៗ ។ ខ្ញុំអានតាំងពីខ្នងសៀវភៅព្រោះចង់មើលរបៀបគេសរសេរផ្សាសៀវភៅគេ ៕ (កែសម្រួលដោយ ៖ បុប្ផា)
ចែករំលែកព័តមាននេះ