ប្រទេស​កូឡុំប៊ី៖ កុមារ​​ជនជាតិ​ភាគ​តិច​៤នាក់​ (​ក្នុង​នោះ​ម្នាក់​ទើ​បតែ​មាន​​អាយុ​១១​ខែ)​​​ ត្រូវ​គេ​ប្រទះ​ឃើញ​នៅ​រស់​រាន​មាន​ជីវិត​​ក្រោយ​ហេតុ​ការណ៍​ធ្លាក់​យន្ត​ហោះ​​រយៈ​ពេល​១៧​ថ្ងៃ​។ ​​ក្រុម​អ្នក​ជួយ​សង្គ្រោះ​​​​ប្រទះ​ឃើញ​ពួក​គេ​​នៅ​ក្នុង​ព្រៃ​អាម៉ាហ្សូន​ នៃ​​​ប្រទេស​កូឡុំប៊ី​។ ប្រធានា​ធិប​តី​​​កូឡុំប៊ី លោក​គូស្តាវ៉ូ ប៉េត្រូ (Gustavo Petro) ចាត់​ទុក​ថា​នេះ​ជា​ដំណឹង​​ដ៏​គួរ​ឱ្យ​រីក​រាយ​​បំផុត​។​

លោក​បាន​​ចែក​រំលែក​ដំណឹង​នេះ​នៅ​លើ​បណ្ដាញ​ទ្វីតថឺ និង​​សរសេរ​រៀប​រាប់​ថា​ពួក​ទាហានបាន​​​ខិត​ខំ​​យ៉ាង​ដុត​ដៃ​ដុត​ជើង​ ដើម្បី​ស្វែង​រក​ពួក​គេ​​គ្រប់​ទិស​ទី​​។ នៅ​ទី​បំផុត​,​ ពួក​គេ​​​ប្រទះ​ឃើញ​​កុមារ​ទាំង​៤​​​នៅ​រស់​​។​ ​​គេ​បាន​ប្រើ​ប្រាស់​​ទាហាន​ជាង​១​រយ​នាក់​ និង​សុនខ​​សម្រាប់​ហិត​ក្លិន​ជា​ច្រើន​ក្បាល​ដើម្បី​​តាម​រក​កុមារ​ទាំង​នេះ​។ ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១ ខែ​ឧសភា​, ពួក​គេ​​​ធ្វើ​ដំណើរ​​នៅ​លើ​​​​យន្ត​ហោះ​ខ្នាត​តូច​​ម៉ាក​សេស្នា ស៊ី ២០៦​ (Cessna C206)រួម​​ជា​មួយ​មនុស្ស​ពេញ​វ័យ​៣​នាក់​ទៀត​។

ពេល​​ធ្វើ​ដំណើរ​សុខ​ៗ, ​​​​ស្រាប់​តែ​ជួប​នឹង​គ្រោះ​ថ្នាក់​ធ្លាក់​​យន្តហោះ​​​ បណ្ដាល​ឱ្យ​​មនុស្ស​ពេញ​វ័យ​ទាំង​នោះ​ស្លាប់​​អស់​រលីង​​។ ប៉ុន្តែ​​កុមារ​ទាំង​៤​នាក់​​អាច​​រួច​ផុត​ពី​សេចក្ដី​ស្លាប់​យ៉ាង​គួរ​ឱ្យ​ចម្លែក​។​​ ​​​​​ក្នុង​​​នោះ​, ​​ម្នាក់​អាយុ​១១ខែ​​​, ម្នាក់​អាយុ​៤​​​ឆ្នាំ​​,​ ម្នាក់​អាយុ​៩​ឆ្នាំ​ និង​ម្នាក់​អាយុ​១៣​​ឆ្នាំ​។ អាជ្ញា​ធរ​ជឿ​ជាក់​ថាបន្ទាប់​ពី​សាច់​​ញាតិ​របស់​ពួក​គេ​ស្លាប់​នៅ​ក្នុង​ហេតុ​ការណ៍​នោះ, ​កុមារ​ទាំង​៤​​​ចាប់​ផ្ដើម​មាន​អារម្មណ៍​តែល​តោល​នៅ​កណ្ដាល​ព្រៃ​​។ ដូច្នេះ​ ​ពួក​គេ​គិត​តែ​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​មុខ​ដោយ​គ្មាន​ទិស​ដៅ​ពិត​ប្រាកដ​​​។

​កាល​ពី​​​ព្រឹក​មិញ​​ ទាហាន​កូឡុំប៊ី​​​ចាប់​ផ្ដើម​​ពន្លឿន​ការ​ស្វែង​រក​​​​ បន្ទាប់​ពី​​ពួក​គេ​ប្រទះ​ឃើញ​​កូន​ខ្ទម​តូច​មួយ​ដែល​សាង​សង់​ឡើង​មាន​លក្ខណៈ​រខេក​រខាក​។​ មាន​ន័យ​ថា​សាង់​សង់​ឡើង​ឱ្យ​តែ​បាន​បាន​ ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​កូន​មែក​ឈើ។ ឃើញ​ដូចនេះ , ក្រុម​អ្នក​ជួយ​សង្គ្រោះ​ជឿ​ជាក់​ថា​មនុស្ស​ដែល​ជិះ​នៅ​ក្នុង​យន្តហោះ​នោះ​មិន​ទាន់​ស្លាប់​អស់​ទេ​។​ ប្រាកដ​ជា​មាន​អ្នក​នៅ​រស់​។​​

​​​ទាហាន​កូឡុំប៊ី​​បាន​បញ្ចេញ​រូប​ថត​ប៉ុន្មាន​សន្លឹក​ដែល​បង្ហាញ​​រូប​​កន្ត្រៃ និង​​​ប្រដាប់​ចង​សក់​​​​​ដែល​កុមារ​ទាំង​នោះ​បាន​ប្លុង​ចោល​​នៅ​​លើ​ស្លឹក​ឈើ​ដែល​ក្រាល​​នៅ​លើ​ដី​​។​ ​​គេ​ប្រទះ​ឃើញ​ដប​ទឹក​សម្រាប់​កូន​ង៉ែត​ និង​​ផ្លែ​ឈើ​សល់​ដែល​​​ពួក​គេ​​​ញ៉ាំ​រួច​ហើយ​។ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ចន្ទ និង​ថ្ងៃ​អង្គារ​, ទាហាន​កូឡុំ​ប៊ី​​ប្រទះ​ឃើញ​សព​អ្នក​បើក​យន្ត​ហោះ​ និង​មនុស្ស​​ពេញ​វ័យ​​២​នាក់​ទៀត​។ ពួក​គេ​​ធ្វើ​ដំណើរ​តាម​យន្ត​ហោះ​ខ្នាត​តូច​ចេញ​ពី​តំបន់​ព្រៃ​ដាច់​ស្រយាល​ ​ឆ្ពោះ​ទៅ​ទី​ក្រុង​មួយ​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ព្រៃ​អាម៉ាហ្សូន​។​

នៅ​ក្នុង​ចំណោម​ជន​រង​គ្រោះ​ទាំង​នោះ, ម្នាក់​ជា​ម្ដាយ​របស់​​កុមារ​ទាំង​៤​​ ដែល​ជា​​ជន​ជាតិ​ភាគ​តិច​​អម្បូរ​​វី​តូតូ (Witoto)។​ នៅ​ក្នុង​ការ​បំពេញ​បេសកកម្ម​​លើក​នេះ​, ក្រុម​អ្នក​ជួយ​សង្គ្រោះ​​​ជួប​ប្រទះ​នឹង​ឧបសគ្គ​ជា​ច្រើន​​ដូច​ជា​​ដើម​ឈើ​ធំ​ៗ​ដុះ​យ៉ាង​ទ្រុប​ទ្រុល​។ ដើម​ឈើ​ខ្លះ​​កម្ពស់​​៤០​​ម៉ែត្រ​។ ក្រៅ​ពី​នេះ មាន​សត្វ​ព្រៃ​កាច​ៗ​ និង​មាន​ភ្លៀង​ធ្លាក់​ខ្លាំង​​។​ អាជ្ញា​ធរ​​ប្រើ​ប្រាស់​ឧទ្ធម្ភាគ​ចក្រ​បី​គ្រឿង​។ ១​​គ្រឿង​ប្រើ​សម្រាប់​​​បំពង​សំឡេង​​របស់​ម្ដាយ​កុមារ​ទាំង​៤​​​​ដែល​ផ្ដាំ​កូន​ឱ្យ​ឈប់​ដើរ​ចូល​ទៅ​ក្នុង​ព្រៃ​​ត​ទៅ​ទៀត​។​

អាជ្ញាធរ​មិន​ទាន់​រក​ឃើញ​មូល​ហេតុ​​នៃ​ការ​ធ្លាក់​យន្ត​ហោះ​នេះ​ទេ​។ ប៉ុន្តែ​​​​​មុន​ពេល​​កើត​ហេតុ​​, គេ​ស្ដាប់​ឮ​សំឡេង​អ្នក​បើក​បរ​យន្ត​ហោះ​​និយាយ​ថា​ម៉ាស៊ីន​យន្ត​ហោះ​​មាន​បញ្ហា​​។ មិន​យូរ​ប៉ុន្មាន​, យន្ត​ហោះ​ក៏​ដាច់​ការ​ទាក់​ទង​ជា​មួយ​នឹង​ប្រព័ន្ធ​រ៉ាដា​។ ​

មូល​ហេតុ​ដែល​ជន​រង​គ្រោះ​ប្រើ​ប្រាស់​យន្ត​ហោះ​ធ្វើ​ជា​មធ្យោបាយ​​​ធ្វើ​ដំណើរ​ ព្រោះ​​ទី​នេះ​ជា​តំបន់​ដាច់​ស្រយាល​ខ្លាំង មាន​តែ​ព្រៃ​ក្រាស់​ឃ្មឹក​, ​គ្មាន​ឡាន​ និង​គ្មាន​ផ្លូវ​គោក​សម្រាប់​ធ្វើ​ដំណើរ​ទេ​។ ​​​ការ​ធ្វើ​ដំណើរ​​តាម​ទូក​ឆ្លង​កាត់​ដង​ទន្លេ​ក៏​អាច​ធ្វើ​បាន​ដែរ​​។ ​ប៉ុន្តែ​វា​មាន​​ដែន​កំណត់​របស់​វា​។​​ ​ម៉្លោះ​ហើយ​ ជម្រើស​ដែល​សម​ស្រប​​​សម្រាប់​ពួ​កគេ​គឺ​ប្រើ​ប្រាស់​យន្ត​ហោះ​ខ្នាត​តូច​។​

​ពួក​គេ​​​​រស់​នៅ​​ដោយ​សុខ​ដុម​រមនា​នឹង​គ្នា​​​នៅ​តាម​តំបន់​ព្រៃ​​ដាច់​ស្រយាល និង​​​ចិញ្ចឹម​ជីវិត​ដោយ​ការ​​បាញ់​សត្វ​​​​,​ ការ​នេសាទ​ និង​ការ​បេះ​ផ្លែ​ឈើ​​ព្រៃ​​។ ​គេ​យល់​ថា​ជំនាញ​រស់​នៅ​ក្នុង​ព្រៃ​​នេះ​ហើយ​ដែល​​​ជួយ​ឱ្យ​កុមារ​ទាំង​៤​​​ចេះ​សម្រប​ខ្លួន​ និង​​​​​ចេះ​វិធី​​​​ចិញ្ចឹម​ជីវិត​នៅ​ក្នុង​ស្ថាន​​ភាព​ពិបាក​​​ (surviving skills)។ ​ចំនួន​ជនជាតិ​ភាគ​តិច​​ទាំង​នេះ​​​ថយ​ចុះ​ជា​ង​មុន​ដោយ​សារ​ការ​កេង​ប្រវ័ញ្ច​ផល​ប្រយោជន៍​របស់​ពួក​គេ​, ដោយ​សារ​​ជំងឺ​តម្កាត់​ និង​​ដោយ​សារ​ការ​ពិបាក​​ប្រាស្រ័យ​ទាក់​ទង​​ជា​មួយ​​​​​មនុស្ស​ដទៃ​​​៕

ប្រភព៖ South China Moring Post, Al Jazeera
https://www.scmp.com/news/world/americas/article/3220961/four-children-including-baby-found-alive-amazon-jungle-17-days-after-plane-crash
https://www.aljazeera.com/news/2023/5/18/four-children-reported-found-in-amazon-17-days-after-plane-crash