“ព្រះព្រហ្ម” គឺជាអទិទេពមួយអង្គ នៅក្នុងចំណោមអទិទេពសំខាន់ៗ ក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនា បើសិនជាសម្លឹងទៅលើលិទ្ធិត្រីមូល៌តិវិញ ព្រះព្រហ្ម ជាអទិទេពកំពូល ក្នុងចំណោមអទិទេពទាំង៣អង្គ មាន ព្រះសីវៈ…
“ព្រះព្រហ្ម” គឺជាអទិទេពមួយអង្គ នៅក្នុងចំណោមអទិទេពសំខាន់ៗ ក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនា បើសិនជាសម្លឹងទៅលើលិទ្ធិត្រីមូល៌តិវិញ ព្រះព្រហ្ម ជាអទិទេពកំពូល ក្នុងចំណោមអទិទេពទាំង៣អង្គ មាន ព្រះសីវៈ ព្រះវិស្ណុ និងព្រះព្រហ្ម ។
តាមការសិក្សានៅក្នុង គម្ពីរវិស្ណុ បុរាណបានបង្ហាញដឹងថា ព្រះព្រហ្មជាអទិទេពមួយអង្គ ដែលបានកើតឡើងពីផ្កាឈូកមួយទង ដែលបានដុះចេញពីទងផ្ចិតរបស់ព្រះវិស្ណុ នៅខណៈពេលដែល ព្រះវិស្ណុ ទ្រង់ផ្ទុំលើមហាសមុទ្ទអន្ថកាល ។ ផ្កាឈូក១,០០០ស្រទាប់ ដែលដុះចេញមកនោះ រីកកាលណាមានអទិទេពមួយអង្គ បានផុសចេញនៅចំកណ្តាល គឺអង្គព្រះព្រហ្ម ។
ព្រះព្រហ្ម មានព្រះនាម២ គឺ៖ ព្រះព្រហ្មហិរ្យគភ៌ ឬព្រះបទុមណាហ្វា ។ ព្រះព្រហ្ម មានតួនាទីបង្កើតលោក និងរក្សាព្រហ្មចារ្យលោក ហើយព្រះព្រហ្មមានសម្បុរពណ៌ផ្កាឈូក ទ្រង់អម្ពរពណ៌ស គង់លើផ្កាឈូក១,០០០ស្រទាប់ លក្ខណៈសម្គាល់ព្រះព្រហ្មបាន គឺ៖ មានព្រះភ័ក្ត្រ៤ ព្រះហស្ថ៤ ដោយមានកាន់កេតណភ័ណ្ឌ៤យ៉ាង មានដូចជា ផ្កាឈូក ថូទឹក ខ្សែផ្គាំ និងគម្ពីរវេទ ។ ព្រះភ័ក្ត្រទាំង៤ របស់ព្រះព្រហ្មតំណាងឲ្យ ៖
• ព្រះភ័ក្ត្រខាងកើត តំណាងឱ្យកំណើតសត្វលោក
• ព្រះភ័ក្ត្រខាងលិច តំណាងឱ្យការវិលស្លាប់របស់សត្វលោក
• ព្រះភ័ក្ត្រខាងជើង តំណាងឱ្យ ដូងព្រលឹងកំពូល
• ព្រះភ័ក្ត្រខាងត្បូង តំណាងឱ្យភាពបរិសុទ្ធ ។
តាមការកំណើតរបស់ព្រះព្រហ្ម ដែលកើតពីផ្កាឈូក មានព្រះភ័ក្ត្រចំនួន៥ តែព្រះភ័ក្ត្រទី៥ ត្រូវបានព្រះសីវៈ កាត់បំផ្លាញចោលនៅពេលដែលប្រព្រឹត្តកំហុស ។
ព្រះព្រហ្ម មានមហាសី១អង្គ មានព្រះនាមថា “សរស្វតី” ដែលមានកំណើតផុសចេញពីទឹកស្រះ ព្រហ្មលោក សួគ៌ជាន់ទី១៦ ជាទេពធិតា តំណាងដូរ្យតន្ត្រី និងសិរីសួស្តី ។
ព្រះព្រហ្មមានបុត្រា ២អង្គ និងបុត្រី១អង្គ គឺ៖
ទី១. ព្រះព្រហ្មទសក្ស ជាព្រហ្មមានពន្លឺ១០ពណ៌ និងមានព្រះឱស្ឋទិព្វ គង់នៅឋានព្រហ្មលោកជាន់ទី១៥ ។
ទី២. ព្រះព្រហ្មភ៌គុ(ភរគុ) ជាអទិទេពតំណាងឱ្យអំណាចរបស់ឋានសួគ៌ទាំងអស់ គង់នៅឋានព្រហ្មលោកជាន់ទី១៤ ។
ទី៣. ព្រះព្រហ្ម ភេទស្រី ព្រះនាម ទេពធីតាសំធ្យា ឬសន្ធិយា គង់នៅឋានព្រហ្មលោកជាន់ទី១៣ ។
ចំពោះយានជំនះរបស់ព្រះព្រហ្ម គឺ៖ ផ្កាឈូក១,០០០ស្រទាប់ និងសត្វហង្ស ។ នៅពេល ព្រះព្រហ្ម ប្រថាប់នៅលើហង្ស ក្នុងទម្រងលក្ខណៈចេញច្បាំងតែប៉ុណ្ណោះ ។
នៅលក្ខណៈខ្មែរ ក៏ដូចជាលក្ខណៈរបស់ឥណ្ឌាដែរ គឺមិននិយមកសាងប្រាសាទឧទ្ទិសថ្វាយ ព្រះព្រហ្ម ទេ ដោយសារព្រះព្រហ្ម មានកំហុសធំ ២យ៉ាងគឺ ៖
១. នៅក្នុងរឿងសសរភ្លើងឥស្វរៈ មានរឿងដំណាលថា នៅក្នុងវេលាមួយ ព្រះវិស្ណុ និងព្រះព្រហ្ម បានជជែកគ្នា អំពីរឿងអ្នកបង្កើតលោក ដោយអទិទេព ទាំង២ សុទ្ធតែអះអាងថា ជាអ្នកបង្កើតលោករៀងៗខ្លួន នៅខណៈពេលនោះ ក៏មានសសរភ្លើងមួយដើម បានផុសចំកណ្តាអទិទេពទាំងពីរ ។ ភ្លាមនោះ មានសម្លេងមួយ បានបន្លឺឡើងចេញពីសសរភ្លើងនោះថា បើនរណាអាចរកកំពូល និងបាតសសរភ្លើងឃើញ អ្នកនោះទើបជាអ្នកបង្កើតលោកពិតប្រាកដ ។ ខណៈពេលនោះដែល ព្រះវិស្ណុ បាននិមិត្តអង្គកាយក្លាយជាជ្រូកព្រៃ ដើម្បីឈ្មុលរកបាតសសរភ្លើង រីឯព្រះព្រហ្ម វិញបាននិមិ្មត្តអង្គកាយក្លាយជាសត្វហង្ស ហោះទៅរកកំពូលសសរភ្លើង ។ អទិទេពទាំង ២អង្គ ទោះបីខំជ្រែកដី ពុះមេឃយ៉ាងណា ក៏មិនអាចរកបាត និងកំពូលសសរភ្លើង បានសោះ ។ ព្រះវិស្ណុ ដោយរកសសរភ្លើងមិនឃើញ ក៏ព្រមចុះចាញ់ ត្រឡប់មកកន្លែងដើមវិញ ។ ចំណែកឯ ព្រះព្រហ្ម ដោយខ្លាចចាញ់ព្រះវិស្ណុ ក៏បានប្រាស់ចាកភាពបរិសុទ្ធរបស់ខ្លួន ដោយយកផ្កាកិកី ដែលជាប្រភេទផ្កា ដែលរបស់ពួកខ្មោចព្រាយបិសាច ហើយត្រឡប់មកកន្លែងដើមវិញ ហើយមានបន្ទួល ទៅកាន់អង្គ ព្រះវិស្ណុ ថា ព្រះអង្គបានរកឃើញសសរភ្លើង ហើយដោយមានផ្កាកិកី ជាភស្តុតាង ។ ខណៈនៅពេលដែល ព្រះវិស្ណុ ទ្រង់មិនជឿ ដោយព្រះអង្គស្គាល់ផ្កានោះច្បាស់ ស្រាប់តែសសរភ្លើងបានបន្លឺសម្លេងថា គឺខ្ញុំទេជាអ្នកបង្កើតលោក មិនយូរប៉ុន្នាន សសរភ្លើង ក៏បានប្រែព្រះកាយជាទៅជា ព្រះសីវៈ មួយរំពេច ហើយបានបន្ថែមទៀតថា ព្រះព្រហ្ម ទ្រង់បានកុហកព្រោះហេតុគ្រប់យ៉ាង ព្រះសីវៈបានឃើញគ្រប់សព្វ ព្រោះព្រះអង្គ គឺជាសសរភ្លើងឥស្វរៈ ដែលជាអ្នកបង្កើតលោក ទើបគ្មាននរណាអាចរកបាត និងកំពូលសសរភ្លើងឃើញ ។ បន្ទាប់ពីបានប្រែព្រះកាយជាទៅជាព្រះសីវៈ ហើយព្រះអង្គ បានបែងព្រះកាយ ផ្នែកខាងឆ្វេង ទៅឲ្យ ព្រះវិស្ណុ ព្រោះព្រះវិស្ណុ ជាអទិទេព បាននិយាយពាក្យត្រឹមត្រូវ និងផ្នែកខាងស្តាំ ទៅឲ្យព្រះព្រហ្ម ព្រោះព្រះព្រហ្ម ជាអទិទេពមិននិយាយពាក្យត្រឹមត្រូវ ។
២. នៅក្នុងរឿងដើមកំណើតព្រះកាមទេព កាលដែរព្រះកាមទេព បានប្រសូត្រ ពីព្រះម៉ែលក្ស្មី ជាមហេសីរបស់ព្រះវិស្ណុ ព្រះអង្គមានកាន់ធ្នូ និងសរកាមទេពជាប់ពិកំណើត ។ ពេលនោះ កាមទេពជាអទិទេព ដែលនៅមិនទាន់ស្គាល់អស់ពពួកអទិទេពនៅឡើយទេ ដោយសម្អាង លើមហិរិទ្ធិ នៃសរកាមទេពរបស់ខ្លួន មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ កាមទេពបានយឺតធ្នូ តម្រង់ទៅគ្រប់ទិសទី ។ ខណៈពេលយឺតធ្នូនោះ អទិទេពគ្រប់ទិសទីមានការភិតភ័យរន្ធត់យ៉ាងខ្លាំង លើកដៃសំពះព្រមចុះចាញ់អំណាចសរ កាមទេពគ្រប់ៗអង្គ ។ ឃើញហេតុការណ៍បែបនោះ កាមទេពសប្បាយត្រេកអរខ្លាំងណាស់ លើកធ្នូតម្រង់ទៅលើស្រាប់តែប្រទះឃើញ អទិទេពមួយអង្គ កំពុងអង្គុយធ្វើតបៈយោគៈ មិនព្រមសំពះចុះចាញ់អំណាចរបស់ខ្លួន ខឹងណាស់ ក៏លើធ្នូ តម្រង់បាញ់ទៅអទិទេពអង្គនោះភ្លាម ដោយមិនស្គាល់ថា ជ ព្រះព្រហ្ម ។
ថ្លែងអំពីព្រះព្រហ្ម ព្រះអង្គអង្គុយធ្វើតបៈយោគៈ នៅព្រហ្មលោកជាន់ទី១៦ មិនដឹងហេតុការណ៍អ្វីទាំងអស់ ។ បន្តិចក្រោយមក សរកាមទេពបានហោះដោតចំកណ្ដាលដើមទ្រូង ព្រះព្រហ្មភ្លាម ។ ពេលនោះ ព្រះព្រហ្ម ភ្ញាក់អស់ព្រះកាយ ដោយអំណាច នៃសរកាមទេព ដែលជាសរ នៃសេចក្ដីស្នេហា កាមគុណ ។ ត្រូវសរភ្លាម ព្រះព្រហ្ម ក្រលេចរកមហេសី ព្រះម៉ែសរស្វតី តែរកពុំឃើញ ដោយព្រះម៉ែសរស្វតី កំពុងធ្វើតបៈយោគៈនៅចំកណ្ដាលស្រះទឹក នៃព្រហ្មលោក ។ បន្ទាប់ពីរកមហេសី ពុំឃើញបែបនេះ ព្រះព្រហ្ម បានចុះមកព្រហ្មលោកជាន់ទី១៥ និង១៤ ជាបន្តបន្ទាប់ តែព្រហ្មលោកទាំងពីរជាន់នេះ គ្មានស្រីសោះ ក៏បន្តដំណើរ ចុះមកព្រហ្មលោកជាន់ទី១៣ បន្តទៀត ។
លុះមកដល់ព្រហ្មលោកជាន់ទី១៣ ភ្លាមព្រះនាងសំធ្យា ឃើញបិតាយាងចុះមកត្រេកអរណាស់ រត់មកទទួលបិតាភ្លាម ។ ហើយស្រាប់តែត្រូវ ព្រះព្រហ្ម ចាប់ហែកសំលៀកបំពាក់ បម្រុងនឹងរំលោភ ឯពពួកទេវតាទាំងឡាយ ពុំហ៊ានចូលមកជួយឡើយ ។ ដោយភាពខ្មាស់អៀន ទេពធីតាសំធ្យា បានស្រែកឲ្យព្រះម៉ែឱម៉ា ជួយផង ។ ព្រះនាងឱម៉ា បានឮ ការស្រែកសុំជំនួយ ក៏ទូលរឿងនេះ ទៅព្រះសីវៈ ឲ្យចុះមកធ្វើអន្តរគមន៍ ដើម្បីជួយសង្គ្រោះទេពធីតាសំធ្យា ។
ពេលមកដល់ ព្រះសីវៈ បានច្រាន ព្រះព្រហ្ម ចេញហើយបានលើកព្រះខ័នកាត់ព្រះភក្ត្រ័ ទី៥ របស់ព្រះព្រហ្ម ដាច់បាត់នៅពេលនោះទៅ ។ ក្រោយពីត្រូវព្រះសីវៈ កាត់ព្រះភក្ត្រ័ហើយ ព្រះព្រហ្ម បានស្វាងពីរិទ្ធិរបស់សរកាមទេពភ្លាម ។ ព្រះសីវៈ ក្រលេកឃើញសរកាមទេព ផុសចេញពីដើមទ្រូងរបស់ព្រះព្រហ្ម ទើបព្រះអង្គ ភ្ញាក់ព្រះកាយភ្លាម ព្រោះព្រះព្រហ្ម គ្មានកំហុសនោះទេ ហេតុគឺបណ្ដាលមកពីសរកាមទេព ជាដើមហេតុរឿង ។ ដោយសារការខឹងច្រលោតភ្លេច ពិចារណារបស់ព្រះសីវៈ បានកាត់ព្រះភក្ត្រ័ ព្រះព្រហ្ម ដែលធ្វើឲ្យព្រះសីវៈ ជាប់កម្មពៀ នឹងព្រះព្រហ្ម ។
រីឯ ព្រះវិស្ណុវិញ ឃើញព្រះកាមទេព ប្រព្រឹត្តិកំហុសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ មិនអាចអត់ទោសបាន ព្រះអង្គ បានរៀបផ្សំផ្គុំអភិសេកជាមួយនឹងទេពធីតាសំធ្យា ដើម្បីទទួលកំហុស ។ ចំណែក ទេពធីតាសំធ្យា ខ្មាស់អស់អទិទេពទាំងឡាយ ក៏ទូលសុំ ព្រះសីវៈ ឲ្យនាងមានរូបតែពេលយប់ ហើយបាត់រូបនៅពេលថ្ងៃ ព្រមនឹងបានប្ដូរឈ្មោះជា សន្ធិយាវិញ ។ តាមការប្រព្រឹត្តិកំហុស ព្រះកាមទេព ត្រូវមានជាប់កម្មពៀវេរាជាមួយ ព្រះសីវៈ ដែលបណ្ដាលឲ្យព្រះសីវៈ កាត់ព្រះភក្ត្រ័ ព្រះព្រហ្ម ទាំងដែរគ្មានកំហុស ហើយត្រូវបាន ព្រះសីវៈ ដុតបំផ្លាញ់នៅពេលអនាគត ៕
ដកស្រង់ពីប្រភពសំណង់ប្រាសាទបុរាណ និងអរិយធម៌ខ្មែរ
ចែករំលែកព័តមាននេះ