កំណើតសិល្បៈរបាំសហសម័យនៅកម្ពុជា

ថ្ងៃទី ០៦ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ ២០១៩
ម៉ោង ០៧:៣០
ខាត់ សាមឿន

រាជធានីភ្នំពេញ ៖ របាំសហសម័យ ជាទម្រង់របាំថ្មីមួយដែលបានហូរចូលមកប្រទេសកម្ពុជានាដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ២០០០ តាមរយៈកម្មវិធីផ្លាស់ប្ដូរនានារវាងសិល្បករកម្ពុជា និងបរទេស ។

ចាប់ពីពេលនោះមកទម្រង់របាំសហសម័យ ក៏ទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ពីអ្នកជំនាញ និងអ្នករបាំខ្មែរ រហូតដល់ពេល ថ្មីៗនេះ ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បានរៀបចំការកម្មវិធីប្រកួតស្នាដៃរបាំសហសម័យថ្នាក់ជាតិជាលើកដំបូង ។

បើតាមការបកស្រាយរបស់អ្នកជំនាញរបាំ អ្នកគ្រូជ័យ ចន្ទកិត្យា និងអ្នកគ្រូជុំ វណ្ណសូដាជីវី ទៅលើនិយមន័យ «សហសម័យ» មានន័យថា ភាពឆ្លងគ្នានៃសម័យកាល ភាពចម្រុះគ្នានៃរឿងរ៉ាវ បរិយាកាសជុំវិញខ្លួនយើងដែលកំពុងតែកើតមានឡើង ។ ដូច្នេះហើយទើបក្នុង «របាំសហសម័យ» មានរឿងរ៉ាវ និងបច្ចេកទេសរាំ ព្រមទាំងធាតុផ្សំបង្កើត ខុសៗគ្នា ដែលធ្វើឲ្យអ្នកទស្សនាទទួលអារម្មណ៍ថា ស្នាដៃរបាំសហម័យ មានលាយបញ្ចូលទម្រង់ចម្រុះ រួមមានក្បាច់បុរាណ សម័យ ទាំងកាយវិការសម្ដែង សំឡេង និងភ្លេង សុទ្ធតែមានលក្ខណៈពិសេសប្លែកផ្ទុយស្រឡះពីរបាំបុរាណ របាំប្រពៃណី និងរបាំប្រជាប្រិយ ។

គេអាចកត់សម្គាល់ របាំសហសម័យ បានយ៉ាងងាយដោយផ្អែកលើចំណុចមូលដ្ឋានមួយចំនួនដូចជា៖

១-ចលនាក្បាច់រាំ៖ ក្បាច់រាំ និងទឹកមុខមានភាពសេរីជាង ដោយអ្នករាំអាចធ្វើចលនាគ្រប់បែបយ៉ាងនៅលើឆាកដោយពុំចាំបាច់ឲ្យមានភាពដូចគ្នាជាមួយអ្នករាំផ្សេងទៀត ហើយក៏ពុំមានការបែងចែកថា នេះជាកាយវិការតួអង្គប្រុស ឬស្រីដូចរបាំបុរាណ និងប្រពៃណីឡើយ ។ អ្នករាំក៏អាចពោល ឬច្រៀងដោយខ្លួនឯង ស្រែក ឬមិននិយាយអ្វីទាំងអស់ក៏បាន។

២-ការតុបតែងខ្លួន៖ ការជ្រើសរើសម្លៀកបំពាក់ ឬការតុបតែងមុខ គឺអាស្រ័យតាមគោលបំណងរបាំ ពុំមានការកំណត់ជាក់លាក់ដូចជាត្រូវប្រើក្បិន សំពត់ចរបាប់ សម្លៀកបំពាក់មានគ្រឿងតុបតែងលម្អច្រើន ឬគ្រឿងអលង្កានោះទេ។ តែគេអាចប្រើផ្នែកខ្លះនៃគ្រឿងទាំងនោះ ដូចជាមានការបញ្ចូលស្បៃរបាំជាដើម ។

៣-ភ្លេងកំដររបាំ៖ ក្រុមរបាំអាចច្នៃបទ ឬបង្កើតថ្មីសម្រាប់ស្នាដៃ នីមួយៗបាន ដោយថតទុក ឬលេងផ្ទាល់ ហើយឧបករណ៍ភ្លេងមានទាំងបុរាណ និងសម័យ មានចម្រៀងខ្លះ ពោលខ្លះ ឬអាចជាសំឡេងធម្មជាតិ ដូចជាសំឡេងទឹករលក ខ្យល់ ភ្លៀង ផ្គរ រន្ទះ ឬថែមទាំងមានការបញ្ចាំងផ្ទាំងទេសភាព ឬរូបជាជំនួយផងដែរ។

៤-សាច់រឿង៖ របាំសហសម័យឆ្លុះបញ្ចាំងពីទិដ្ឋភាពជាក់ស្ដែងក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ ដោយលើកយកបញ្ហាណាមួយដែលកំពុងកើតមានក្នុងសង្គមមកដាក់លើឆាក ហើយបង្ហាញតាមក្បាច់រាំ និងចោទជាសំនួរទៅកាន់ទស្សនិកជន ក្នុងគោលបំណងពញ្ញាក់ស្មារតីឲ្យចាប់អារម្មណ៍បញ្ហានោះ និងចាប់ផ្ដើមគិតស៊ីជម្រៅ ។ នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះផងដែរ ក៏មានក្រុមសិល្បៈជាច្រើនកំពុងរៀបចំកម្មវិធីសម្ដែងរបាំសហសម័យនៅតាមទីតាំងនានា ជាពិសេសនៅរាជធានីភ្នំពេញសម្រាប់សាធារណជនបានទទួលបទពិសោធន៍ដោយផ្ទាល់អំពីផ្ទាំងទស្សនីយភាពបែបថ្មីនេះ ។

ជាក់ស្ដែងនាខែវិច្ឆិកាខាងមុខនេះ នឹងមានការសម្ដែងរបាំសហសម័យ «ក្ដីស្រមៃ» រៀបចំឡើងដោយអង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈ ក្នុងមហោស្រព «សិល្បៈដើម្បីសន្តិភាព» ពីថ្ងៃទី១៤ ដល់២៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ ៕ (កែសម្រួលដោយ ៖ បុប្ផា)