ប្រវត្តិនៃមិត្តភាពរវាងកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិក បើរៀបរាប់ដោយសង្ខេបពីសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម…មិនត្រូវគ្នាទេ ឬជាសម័យសត្រូវដាក់ គ្នាធំណាស់…រហូតដល់ «ផ្តាច់ទូត» ទៀតផង ។
ក្រុមអ្នកវិភាគគិតថា…ដោយសារតែព្រះប្រមុខរដ្ឋកម្ពុជា សម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ផ្តាច់ទូត…ទើបមានរដ្ឋប្រហារថ្ងៃ៧ មករា ១៩៧០ ដោយសេនាប្រមុខលន់ នល់ – សិរិមតៈ ។
ក្រោយរដ្ឋប្រហារ…និន្នាការនយោបាយពីរចាប់ផ្តើមផ្ទុះឡើង គឺម្ខាងកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក…ម្ខាងទៀតចិនកុំមុយនិស្តសម័យម៉ៅ សេទុង…បានដុតបំផ្លាញកម្ពុជាឱ្យក្លាយជា «វាលពិឃាដ» ។ នេះហើយជាប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា…ដែលមិនអាចបំភ្លេចបានឡើយ ។
ក្រុមអ្នកវិភាគឯករាជ្យនៅតែលើកឡើងថា…សហរដ្ឋអាមេរិកជូន«កាដូគ្រាប់បែក» រាប់លានតោនលើ
ទឹកដីកម្ពុជា…រីឯចិនកុំមុយនិស្តម៉ៅសេទុង…ក៏ទុក «កាដូពិសេស» សម្រាប់កម្ពុជានូវ «ឆ្អឹងខ្មោចខ្មែរ» រាប់លានអដ្ឋិធាតុ…ដាក់តាំងបង្ហាញឱ្យពិភពលោកបានឃើញជាក់ស្តែងដែរ ។
ឈានមកដល់សម័យទំនើបខ្ពស់ទៅហើយ…កម្ពុជាក៏នៅតែ «មានកម្ម» ដដែល…ទោះបីជាប្រទេសមានសន្តិភាពពេញលេញ…ជាសង្គម «កំពុងអភិវឌ្ឍ» ក៏ដោយ…នៅតែ «មានកម្ម»…មិនដឹងថា តើដល់ពេលណា…ទើប «កម្ពុជាអស់កម្ម» នៅឡើយទេ ។
ក្រុមអ្នកវិភាគឯករាជ្យ មើលឃើញជាក់ស្តែង…ចិនកុំមុយនិស្តចិញ្ចឹមចិត្ត«ជួយបក្សកាន់អំណាច» ដឹកនាំដោយ តេជោសែន…ចំណែកសហរដ្ឋអាមេ រិកចិញ្ចឹមចិត្ត «ជួយបក្សប្រឆាំង» ដឹកនាំដោយ សម រង្ស៊ី – កឹម សុខា ។
ចំណែកនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា…«បក្សកាន់អំណាច»និង«បក្សប្រឆាំង» ជា «សត្រូវស្លាប់រស់» ជា «ប្រេង និងទឹក» មិនអាចចរចាគ្នាវិញបានទេ…ទាល់តែបក្សប្រឆាំង «ងាប់អស់»…។
ទីបំផុត អាមេរិកនៅតែមើលឃើញកម្ពុជា…ជាសត្រូវ «មិនចប់» រៀងរហូតទៅហោង…េហ ! េហ !
ចែករំលែកព័តមាននេះ