រាជធានីភ្នំពេញ ៖ បន្ទាប់ពីបានទទួលសេចក្តីព្រាងវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបញ្ជូនមកភាគីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងនាមគណៈអចិន្ត្រៃយ៍ លោក ស ខេង កាលពីថ្ងៃទី១ សីហា បានផ្ញើលិខិតផ្លូវការមួយជូនលោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលមានខ្លឹមសារថា «ខ្ញុំបានទទួលរួចហើយនូវលិខិតរបស់ឯកឧត្តម ចុះថ្ងៃទី៣០ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៤
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ បន្ទាប់ពីបានទទួលសេចក្តីព្រាងវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបញ្ជូនមកភាគីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងនាមគណៈអចិន្ត្រៃយ៍ លោក ស ខេង កាលពីថ្ងៃទី១ សីហា បានផ្ញើលិខិតផ្លូវការមួយជូនលោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលមានខ្លឹមសារថា «ខ្ញុំបានទទួលរួចហើយនូវលិខិតរបស់ឯកឧត្តម ចុះថ្ងៃទី៣០ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៤ ដែលបានផ្ញើមកឱ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នូវសេចក្តីព្រាងច្បាប់ធម្មនុញ្ញ ស្តីពីវិសោធនកម្មមាត្រា៧៦ និងការបង្កើតជំពូកថ្មីទាក់ទងនឹងអង្គការរៀបចំការបោះឆ្នោត»។
លិខិតរបស់លោក ស ខេង បានបន្តថា «ផ្អែកតាមស្មារតីនៃកិច្ចប្រជុំរបស់ក្រុមការងារ (វិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ) រវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី២៩ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៤ នៅវិមានរដ្ឋសភា ក្រុមការងាររបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានរៀបចំសេចក្តីព្រាងច្បាប់ធម្មនុញ្ញស្តីីពីវិសោធនកម្មមាត្រា៧៦ និងការបង្កើតជំពូកទី១៥ថ្មី ទាក់ទងនឹងអង្គការរៀបចំការបោះឆ្នោត ស្របតាមស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងគណបក្សទាំង២ កាលពីថ្ងៃទី២២ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៤ ដែលខ្ញុំសូមផ្ញើជូនឯកឧត្តមនូវខ្លឹមសារទាំងស្រុង នៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់ធម្មនុញ្ញនេះ ។ ខ្ញុំសូមស្នើឱ្យក្រុមការងាររបស់គណបក្សទាំង២បន្តជួបគ្នា ដើម្បីបញ្ចប់កិច្ចការនេះឱ្យបានឆាប់់រហ័សបំផុត» ។
ការឆ្លើយឆ្លងគ្នាដោយមានការបញ្ជូនទៅវិញទៅមក នូវសេចក្តីព្រាងធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះ កោះសន្តិភាពសូមយកខ្លឹមសារនៃសេចក្តីព្រាងធ្វើវិសោធនកម្មរបស់គណបក្សទាំង២មកចុះផ្សាយសម្រាប់ការតាមដាន ខណៈពេលដែលការធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញអាចនឹងត្រូវធ្វើទ្បើងប្រសិនបើគណបក្សទាំង២ ឯកភាពលើចំណុចនានា ដែលអាចទទួលយកបាននោះ ។ ខ្លឹមសារនៃសេចក្តីព្រាងស្តីពីវិសោធនកម្មមាត្រា៧៦ និងការបង្កើតជំពូកថ្មីទាក់ទងនឹងអង្គការរៀបចំការបោះឆ្នោត របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ៖
មាត្រា៧៦ថ្មីៈ រដ្ឋសភាមានសមាជិកជាតំណាងរាស្ត្រយ៉ាងតិច១២០រូប ។ តំណាងរាស្ត្រត្រូវជ្រើសតាំងដោយការបោះឆ្នោតជាសកល ដោយសេរី ដោយយុត្តិធម៌ ដោយចំពោះ និងតាមវិធីជ្រើសរើសឆ្នោតជាសម្ងាត់ ។ តំណាងរាស្ត្រអាចឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតសាជាថ្មីបាន ។ អ្នកដែលមានសិទ្ធិឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រ គឺជាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំង២ភេទ ដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត មានអាយុយ៉ាងតិច២៥ឆ្នាំ មានសញ្ជាតិជាខ្មែរតាំងពីកំណើត ។ បែបបទនិងការប្រព្រឹត្តទៅនៃការបោះឆ្នោត ត្រូវកំណត់ក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោត ។
ជំពូកទី១៥ថ្មី អំពីអង្គការរៀបចំការបោះឆ្នោត
មាត្រា១៥០ថ្មីៈ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត គឺជាអង្គការដែលមានសមត្ថកិច្ចរៀបចំ ចាត់ចែងនិងគ្រប់គ្រងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា និងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ ព្រមទាំងការបោះឆ្នោតផ្សេងទៀតតាមការកំណត់នៃច្បាប់ ។ សមាជិកទាំងឡាយនៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ត្រូវអនុវត្តតួនាទីរបស់ខ្លួនប្រកបដោយឯករាជ្យ និងអព្យាក្រឹត ដើម្បីធានាឱ្យការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ស្របតាមគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ។
មុខងារជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត មានវិសមិតភាពជាមួយការបំពេញមុខតំណែងក្នុងមុខងារសាធារណៈ និងជាមួយមុខងារជាសមាជិកនៃស្ថាប័នដទៃទៀត ដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះ ។ សមាជិកនៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត មិនអាចធ្វើជាសមាជិកនៃគណបក្សនយោបាយឬធ្វើជាអ្នកដឹកនាំនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល សមាគម សហជីព ឬក្រុមហ៊ុនពាណិជ្ជកម្មណាមួយបានឡើយ ។គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតមានថវិកាស្វយ័តសម្រាប់ដំណើរការ ។
មាត្រា១៥១ថ្មីៈ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត មានសមាសភាព៩រូប ដែលទទួលអាណត្តិ៥ឆ្នាំ ។
សមាសភាពបួនរូបជ្រើសរើសដោយគណបក្សដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល បួនរូបជ្រើសរើសដោយគណបក្សមានអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភា ដែលមិនចូលរួមក្នុងរដ្ឋាភិបាល និងមួយរូបត្រូវជ្រើសរើសដោយមានការព្រមព្រៀងគ្នារវាងគណបក្សទាំងអស់ដែលមានអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភា ។ ការជ្រើសរើសសមាសភាពគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ត្រូវជ្រើសរើសតាមរយៈគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភា ដោយអនុវត្តតាមនីតិវិធីបើកចំហ និងតម្លាភាព ។ គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភា រៀបចំបញ្ជីសមាសភាពគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ដាក់ជូនរដ្ឋសភា ដើម្បីបោះឆ្នោតទុកចិត្តតាមមតិភាគច្រើនដាច់ខាតនៃចំនួនសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល ។
សមាសភាពគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ត្រូវតែងតាំងដោយព្រះរាជក្រឹត្យ ។ ក្នុងករណីសមាជិកណាម្នាក់នៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបាត់បង់សមាជិកភាពរបស់ខ្លួន គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភាត្រូវចាត់នីតិវិធីជ្រើសរើសសមាសភាពថ្មីជំនួស ក្នុងរយៈពេលកំណត់ដោយឡែកក្នុងច្បាប់ ។ ក្នុងករណីដែលខកខានមិនបានរៀបចំសមាសភាពគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត សមាសភាពគណៈកម្មាធិការរៀបចំការបោះឆ្នោតដែលមានស្រាប់ ត្រូវអនុវត្តការងាររបស់ខ្លួនបន្តទៀត និងមានសមត្ថកិច្ចដើម្បីចាត់ចែងរៀបចំការបោះឆ្នោតតាមច្បាប់ ។ ការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត នឹងត្រូវកំណត់ក្នុងច្បាប់មួយ ។
ចំណែកសេចក្តីព្រាងវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់លោក សម រង្ស៊ី ផ្ញើជូនលោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស ខេង ស្តីពីវិសោធនកម្មមាត្រា៧៦ និងការបង្កើតជំពូកថ្មីទាក់ទងនឹងអង្គការរៀបចំការបោះឆ្នោត សេចក្តីព្រាងសរសេរថា មាត្រា៧៦ថ្មី រដ្ឋសភា មានសមាជិកតំណាងរាស្ត្រយ៉ាងតិច១២០រូប ។ តំណាងរាស្ត្រត្រូវជ្រើសតាំងដោយការបោះឆ្នោតជាសកល ដោយសេរី ដោយស្មើភាព ដោយចំពោះ និងតាមវិធីជ្រើសរើសឆ្នោតជាសម្ងាត់ ។ អ្នកដែលមានសិទ្ធិឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រ គឺជាប្រជារាស្ត្រខ្មែរទាំង២ភេទ ដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត មានអាយុយ៉ាងតិច២៥ឆ្នាំ មានសញ្ជាតិខ្មែរ ពីកំណើត ។ បែបបទនិងការប្រព្រឹត្តទៅនៃការបោះឆ្នោតត្រូវកំណត់ក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោត ។
ចំណែកជំពូកទី១៥ថ្មី ស្តីពីអង្គការរៀបចំការបោះឆ្នោត ត្រូវបានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិសរសេរថា ៖
មាត្រា១៥០ថ្មីៈ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត គឺជាអង្គការឯករាជ្យ និងអព្យាក្រឹត ដែលមានសមត្ថកិច្ចរៀបចំ ចាត់ចែង និងគ្រប់គ្រងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ និងការបោះឆ្នោតផ្សេងទៀត តាមការកំណត់នៃច្បាប់ ។ សមាជិកទាំងឡាយនៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត មានសិទ្ធិអំណាចពេញលេញក្នុងការបំពេញតួនាទីរបស់ខ្លួន ដោយឯករាជ្យ និងអព្យាក្រឹត ដើម្បីធានាឱ្យការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ ស្របតាមគោលការណ៍នៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស និងធានាការពារសិទ្ធិបោះឆ្នោតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប ។
មាត្រា១៥១ថ្មីៈ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត មានសមាជិកចំនួន៩រូប ដែលមានអាណត្តិ៥ឆ្នាំ ។ សមាជិកគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតទាំង៩រូប ត្រូវជ្រើសរើសដោយ ៖ ៤រូបជ្រើសរើសដោយគណបក្សដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល, ៤រូបជ្រើសរើសដោយគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលដែលមានអាសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភា និង១រូបទៀត ត្រូវជ្រើសរើសដោយការព្រមព្រៀងគ្នារវាងគណបក្សដែលមានអាសនៈនៅរដ្ឋសភា ។
គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភា ត្រូវដំណើរការរៀបចំនីតិវិធីឱ្យមានការជ្រើសរើសដោយបើកចំហ និងតម្លាភាពនូវបេក្ខជនសមាជិកគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត មុននឹងដាក់បញ្ជីបេក្ខជនជូនរដ្ឋសភា ដើម្បីបោះឆ្នោតទុកចិត្តដោយសំឡេងភាគច្រើនដាច់ខាត នៃចំនួនសមាជិករដ្ឋសភាទាំងឡាយ ។
មាត្រា១៥២ថ្មីៈ សមាជិកគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ត្រូវជ្រើសរើសក្នុងចំណោមឥស្សរជនដែលមានសញ្ជាតិខ្មែរពីកំណើត មានសញ្ញាបត្រកម្រិតឧត្តមសិក្សាឡើងទៅ ហើយមានពិសោធន៍ច្រើនក្នុងការងារបម្រើសង្គម ។ សមាជិកគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត មានអភ័យឯកសិទ្ធិដូចតំណាងរាស្ដ្រក្នុងការបំពេញតួនាទីរបស់ខ្លួន ។ ការរេៀបចំនិងការប្រព្រឹត្ដទៅនៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតនឹងត្រូវកំណត់ក្នុងច្បាប់មួយ ។
មាត្រា១៥៣ថ្មីៈ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត មានស្វ័យភាពក្នុងការរៀបចំ និងការចាត់ចែងការងាររបស់ខ្លួន ព្រមទាំងមានថវិកាស្វយ័តដើម្បីបំពេញសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន ។ លោក ជាម យៀប មន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១ សីហា ថា បន្ទាប់ពីថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានជួបប្រជុំយ៉ាងយូរ កាលពីរសៀលថ្ងៃទី៣១ កក្កដា រួចមក គឺគណបក្សបានសម្រេចបញ្ជូនសេចក្ដីព្រាងវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួនទៅកាន់លោក សម រង្សុី ។ សេចក្ដីព្រាងវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រូវរ៉ូវគ្នាសឹងតែទាំងអស់ហើយ ។ ប៉ុន្ដែលោកបានបញ្ជាក់ថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា យល់ទាស់តែមួយទេ គឺការស្នើឱ្យសមាជិក គ.ជ.ប មានអភ័យឯកសិទ្ធិដូចអ្នកតំណាងរាស្ដ្រ ។ ខាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា យល់ឃើញថា មិនជាការចាំបាច់ក្នុងការកំណត់ឱ្យសមាជិក គ.ជ.ប មានអភ័យឯកសិទ្ធិទេ ព្រោះគ.ជ.ប ក៏ដូចជាស្ថាប័នក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ និងឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រមជាដើមដែរ ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ