ជាការពិតណាស់ ស្ទើរតែគ្រប់រាជធានី-ខេត្ត នៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលមានប្រាង្គប្រាសាទជាច្រើនត្រូវបានកសាងឡើងដោយដូនតាខ្មែររបស់យើង និងបន្សល់ទុកនូវកេរមរតកដ៏មានតម្លៃទាំងនោះដល់កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយបានដឹង និង
ជាការពិតណាស់ ស្ទើរតែគ្រប់រាជធានី-ខេត្ត នៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលមានប្រាង្គប្រាសាទជាច្រើនត្រូវបានកសាងឡើងដោយដូនតាខ្មែររបស់យើង និងបន្សល់ទុកនូវកេរមរតកដ៏មានតម្លៃទាំងនោះដល់កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយបានដឹង និងស្គាល់ផងដែរ។
មិនតែប៉ុណ្ណោះ គ្រប់ប្រាង្គប្រាសាទនីមួយៗសុទ្ធសឹងតែមានប្រវត្តិដ៏អស្ចារ្យ និងបង្កប់នូវប្រវត្តិសាស្ត្រ និងរឿងរ៉ាវអាថ៌កំបាំងជាច្រើន។ បច្ចុប្បន្ននេះ យើងសង្កេតឃើញថា ប្រាសាទដែលទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំង និងទទួលបានភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិទៅលេងច្រើនកម្សាន្តច្រើនបំផុតនោះ គឺមានតែប្រាសាទអង្គរតូច ប្រាសាទបាយ័ន និងប្រាសាទបន្ទាយស្រី រួមទាំងប្រាសាទមួយចំនួនទៀតក្នុងខេត្តសៀមរាបតែប៉ុណ្ណោះ។
យ៉ាងណាមិញ ថ្ងៃនេះ សារព័ត៌មានកោះសន្តិភាព សូមនាំអារម្មណ៍ពុកម៉ែបងប្អូនអោយមកស្គាល់ឈ្មោះប្រាង្គប្រាសាទជាច្រើនរបស់ខ្មែរ ដែលត្រូវបានដូនតាខ្មែរបន្សល់ទុកអោយកូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយបានស្គាល់ និងរៀនសិក្សាស្វែងយល់ពីប្រាសាទនីមួយៗ ដែលស្ថិតនៅស្ទើរតែគ្រប់រាជធានី-ខេត្តតែម្ដង។
ប្រាកដណាស់ ក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ស្ទើរតែគ្រប់រាជធានី-ខេត្តទៅហើយដែលសុទ្ធសឹងតែមានប្រាង្គប្រាសាទដ៏ល្អផូរផង់របស់ខ្មែរ។ ដោយឡែកក្នុងចំណោមប្រាង្គប្រាសាទទាំងអស់ដែលមានវត្តមាននៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា តាមខេត្តនីមួយៗ គឺខេត្តសៀមរាប ត្រូវបានគេដឹងថា ជាខេត្តជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខរៀងទី១ ដែលមានប្រាង្គប្រាសាទច្រើនជាងគេបំផុតនិងពេញដោយប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏អស្ចារ្យ ដែលតាមតួលេខត្រួសៗ គឺមានប្រាសាទរហូតដល់ទៅជាង១៦០ប្រាសាទ។
ខេត្តដែលប្រាង្គប្រាសាទច្រើនជាងគេជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខរៀងទី២ បន្ទាប់ពីខេត្តសៀមរាប គឺខេត្តព្រះវិហារ ដែលមានប្រាង្គប្រាសាទខ្មែរ រហូតដល់ទៅជាង៦០ប្រាសាទឯណោះ ដោយប្រាសាទនីមួយៗក៏មានភ្ញៀវទេសចរច្រើនផងដែរ ជាពិសេសគេស្គាល់ច្បាស់ជាងគេបំផុត គឺប្រាសាទព្រះវិហារតែម្តង ដែលកន្លងមក ប្រទេសជិតខាងយើង គឺប្រទេសថៃ ប៉ុនប៉ងយកជាច្រើនលើក។
ខេត្តលេខរៀងទី៣ សម្រាប់ខេត្តដែលមានប្រាសាទច្រើនជាងគេ គឺខេត្តកំពង់ធំ ដែលខេត្តមួយនេះ មានប្រាង្គប្រាសាទប្រមាណជាង៥០ប្រាសាទផងដែរ។ មិនខុសគ្នាទេ ប្រាសាទក្នុងខេត្តមួយនេះ ក៏ទទួលបានភ្ញៀវទេសចរច្រើនផងដែរ ជាពិសេសសំបូរប្រវត្តិសាស្ត្រអស្ចារ្យណាស់និងល្បីល្បាញបំផុត គឺប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក។
ខេត្តលេខរៀងទី៤ ដែលមានចំនួនប្រាសាទល្មមគួរសម គឺខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ដែលមានប្រាសាទបុរាណខ្មែរ ប្រមាណជាង៣៥ប្រាសាទ និងទទួលបានភ្ញៀវទេសចរច្រើនគួរសមដូចគ្នា។
លេខរៀងទី៥ គឺខេត្តកំពង់ចាម មានប្រាសាទដ៏ល្អឯកប្រមាណជាង៣០ប្រាសាទ និងមានភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិទៅកម្សាន្តច្រើនផងដែរ។
លេខរៀងទី៦ គឺខេត្តឧត្តរមានជ័យ ដែលមានប្រាសាទបុរាណ ដែលដូនតាបន្សល់ទុកចំនួន១៦ផងដែរ។ ក្នុងខេត្តមួយនេះ ក៏មានភ្ញៀវទេសចរច្រើនផងដែរ។
ខេត្តតាកែវឯណេះវិញ មានប្រាសាទត្រឹមតែ១១តែប៉ុណ្ណោះ ក្នុងនោះប្រាសាទទាំងអស់មានឈ្មោះដូចជា ប្រាសាទតាព្រហ្មទន្លេបាទី ប្រាសាទតាកែវ ប្រាសាទជប់ពល ប្រាសាទនាងខ្មៅ ប្រាសាទភ្នំជីសូរ ប្រាសាទយាយពៅ ប្រាសាទបាយ៉ង់កោរ ប្រាសាទភ្នំតាម៉ៅ និងប្រាសាទថ្មដុះ រួមទាំងប្រាសាទភ្នំដា ប្រាសាទស្រី ជាដើម។
ដោយឡែក ក្រឡេកមកមើលខេត្តចំនួន០៨នេះវិញ គឺមានចំនួនប្រាសាទតិចជាងគេបំផុត ពោលគឺមិនដល់១០ប្រាសាទនោះឡើយ។ តែប្រាសាទក្នុងខេត្តទាំងប៉ុន្មាននេះ ក៏បង្កប់ប្រវត្តិសាស្ត្រច្រើនផងដែរ។ មួយវិញទៀត ក៏ទទួលបានភ្ញៀវទេសចរមិនចាញ់ខេត្តដទៃនោះឡើយ។
ខេត្តទាំង៨ ដែលមានប្រាង្គប្រាសាទក្រោម១០កន្លែងនោះ គឺមាន ខេត្តកណ្ដាល មានប្រាសាទ តែមួយគត់ គឺប្រាសាទភ្នំបាសិទ្ធ ដែលត្រូវបានបងប្អូនប្រជាជនជាច្រើននាំគ្នាទៅដើរលេងកំសាន្ត និងនាំគ្នាទៅអុជធូបបន់ស្រន់សុំសេចក្ដីសុខចម្រើនផងដែរ។ ប្រាសាទភ្នំបាសិទ្ធ ក៏បង្កប់នៅប្រវត្តិសាស្ត្រ និងរឿងរ៉ាវអាថ៌កំបាំងជាច្រើនមិនធម្មតានោះដែរ។
ខេត្តស្វាយរៀង និងខេត្តព្រៃវែង ឯណេះវិញ គឺមានប្រាសាទបុរាណខ្មែរតិចបំផុតផងដែរ គឺមានតែ២ប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយខេត្តៗ។ ក្នុងនោះខេត្តស្វាយរៀង ប្រាសាទឈ្មោះដូចជា ប្រាសាទបាសាក់ និងប្រាសាទជាហោ។ ខេត្តព្រៃវៃង ប្រាសាទមានឈ្មោះថា ប្រាសាទចុងស្រុក និង ប្រាសាទព្រះវិហារច័ន្ទ។
ខេត្តលេងរៀងបន្តគ្នាមានដូចជា ខេត្តក្រចេះ មានប្រាសាទចំនួន៣។ ខេត្តកំពត មានប្រសាទចំនួន៤។ ខេត្តបាត់ដំបង មានប្រាសាទចំនួន៥ ដោយប្រាសាទដែលមានឈ្មោះល្បីល្បាញមានដូចជា ប្រាសាទបាសែត ប្រាសាទភ្នំបាណន់ និងប្រាសាទវត្តឯកភ្នំ ជាដើម។
ខេត្តចុងក្រោយ គឺខេត្តកំពង់ឆ្នាំ មានប្រាសាទចំនួន៦ផងដែរ។ ជារួមខេត្តសៀមរាប គឺជាខេត្តដែលមានប្រាសាទបុរាណច្រើនជាងគេបង្អស់នៅស្រុកខ្មែរ ខណៈរាជធានីភ្នំពេញ គឺមានប្រាសាទតែមួយគត់ ឈ្មោះប្រាសាទពោធិលោម៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ