ពីក្មេងខាត់ស្បែកជើងយ៉ាងកម្សត់ក្លាយជានាយ «ត្រង់ដឺ» ដ៏រុងរឿង
«នាយត្រង់ដឺ»ជាឈ្មោះសម្រាប់សិល្បៈដែលល្បីខ្ចរខ្ចាយ ឯឈ្មោះពិតរបស់នាយ គឺ«យិន បឿន» ។ នាយ ត្រង់ដឺមានប្រភពកំណើតនៅឃុំក្តុលដូនទាវ ស្រុកបាត់ដំបង ខេត្តបាត់ដំបង ។…
«នាយត្រង់ដឺ»ជាឈ្មោះសម្រាប់សិល្បៈដែលល្បីខ្ចរខ្ចាយ ឯឈ្មោះពិតរបស់នាយ គឺ«យិន បឿន» ។ នាយ ត្រង់ដឺមានប្រភពកំណើតនៅឃុំក្តុលដូនទាវ ស្រុកបាត់ដំបង ខេត្តបាត់ដំបង ។…
«នាយត្រង់ដឺ»ជាឈ្មោះសម្រាប់សិល្បៈដែលល្បីខ្ចរខ្ចាយ ឯឈ្មោះពិតរបស់នាយ គឺ«យិន បឿន» ។
នាយ ត្រង់ដឺមានប្រភពកំណើតនៅឃុំក្តុលដូនទាវ ស្រុកបាត់ដំបង ខេត្តបាត់ដំបង ។ អ្នកផ្តល់កំណើតឱ្យនាយត្រង់ដឺ គឺលោកយិន ផា និងអ្នកស្រីបូ ជាកសិករ ។ បងប្អូនរួមផ្ទៃរបស់នាយត្រង់ដឺមានចំនួន៤នាក់ ក្នុងនោះស្រីម្នាក់។ បច្ចុប្បន្នមានតែប្អូនប្រុសរបស់នាយត្រង់ដឺម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដែលនៅមានជីវិតឯសហរដ្ឋអាមេរិក ដោយមាននិស្ស័យ និងប្រកបអាជីពជាអ្នកកំប្លែងដូចបងប្រុសដែរ ។
កុមារភាពដែលប្រើប្រាស់កម្លាំងពលកម្មដើម្បីរស់
ខ្សែជីវិត កុមារភាពរបស់នាយត្រង់ដឺផ្សារភ្ជាប់នឹងការប្រឹងប្រែងដោយកម្លាំង ពលកម្មរបស់ខ្លួនដើម្បីជីវិតរស់នៅ ។ ខ្សែជីវិតនេះទាក់ទិន ឬបង្ហាញភស្តុតាងនៅក្នុងបទចម្រៀងមួយមានចំណងជើងថា «ក្មេងវាយស្បែកជើង» និពន្ធបទភ្លេង និងទំនុកច្រៀងដោយលោកគង្គ ប៊ុនឈឿន សម្រួលតន្ត្រីដោយលោកម៉ក់ ឈួន និងច្រៀងរួមគ្នាដោយលោកអ៊ឹង ណារី, តាត សំណាង, អ្នកស្រីប៉ែន រ៉ន, លោកស៊ឹម ទូច, ណារ៉ា និងសូ ផុន។ បទចម្រៀង«ក្មេងវាយស្បែកជើង» រាយទំនុកថា ៖
«ផ្តើម៖ ស្រីពោល៖ ចឹកអ្ហា៎!… ដាក់គុយទាវឱ្យមួយចានម៉ោ!… យីដូចជាបាត់ ក្មេងៗវាយស្បែកជើង ទៅណាអស់ហើយ? ប្រុស៖ អូ៎! លោកស្រីត្រូវការវ៉ៃស្បែកជើងអ្ហី អញ្ជើញអង្គុយសិនទៅ ។ នែវ៉ី ពួកអ្ហែងចាំអីទៀត ម៉ោវ៉ៃស្បែកជើងឱ្យលោកស្រី លឿន។ ប្រុស៖ ទៅវ៉ី ពួកយើង ម៉ូយយើងមកដល់ហើយ!…
១-(ប្រុសច្រៀង)៖ ស្បែកជើង ស្បែកជើង ដុះផ្សិត អូយ៎ នៅជិតធុំតែក្លិនម្ហិះតឹក, (ស្រី)៖ ឆាប់ឡើងវាយឱ្យហើយទាន់ព្រឹក ក្រែងអាចឹកដេញឱ្យចេញពីហាង, (បន្ទរ)៖ ក្រែងអាចឹកដេញឱ្យចេញពីហាង!
២-(ប្រុស)៖ លើកជើង ដាក់លើធុងឱ្យស្រួល កុំរមួលតិចខ្ញុំខោកឮប៉័ង!, (ប្រុស)៖ ស្បែកជើងរឹងមើលតែបាយក្តាំង (ស្រី)៖ កុំមាត់ខ្លាំងខ្ញុំខ្ចីគេពាក់ទេ! (បន្ទរ)៖ កុំមាត់ខ្លាំងខ្ញុំខ្ចីគេពាក់ទេ!
៣-(ប្រុស)៖ អ្នកស្រី សុំបារីមួយមក៎, (ស្រី)៖ យីឫកថោកហាមាត់ឡើងសុំគេ (ប្រុស)៖ មិនឱ្យខ្ញុំមិនខ្ចីវាយទេ ស៊ូទំនេរដើរទាត់ខ្យល់លេងវិញ, (បន្ទរ)៖ ស៊ូទំនេរដើរទាត់ខ្យល់លេងវិញ !
៤-(ប្រុស)៖ លើក គុយទាវយកមកជូនលោកស្រី, (ស្រី)៖ យី! ចុះស្អីអាចោរជាមឈិញ គ្មានស៊ីរ៉ាយកទឹកមាត់លាបវិញ, (ប្រុស)៖កុំទោម្នេញខ្ញុំមិនយកលុយទេ, (បន្ទរ)៖ កុំទោម្នេញខ្ញុំមិនយកលុយទេ !
ឡា!ឡា!ឡាឡាឡាឡា! ឡាឡាឡាឡាឡា! ឡាឡា! ឡាឡាឡាឡាឡា!» ។
តាម សៀវភៅ«កំណាព្យស្នេហ៍មាស» របស់លោកគង្គ ប៊ុនឈឿន លើកឡើងថា បទចម្រៀង «ក្មេងវាយស្បែកជើង»លោកនិពន្ធ និងថតនៅឆ្នាំ១៩៧៤ សម្រាប់បញ្ចូលក្នុងខ្សែភាពយន្តរឿង«កាត់កន្ទុយលាបកំបោរ» របស់ផលិតកម្មលោកយិន បឿន ហៅត្រង់ដឺភាពយន្ត ។
លោកគង្គ ប៊ុនឈឿន បរិយាយថា ជាធម្មតាជីវិតក្មេងខាត់ស្បែកជើងជាជីវិតគ្រោតគ្រាត កម្សត់ពន់ពេកណាស់ ព្រោះជីវិតនេះពឹងពាក់តែទៅលើធុងឈើមួយដែលមានច្រាស និងស៊ីរ៉ាពីរបីកំប៉ុង ។ ក្មេងទាំងនេះ ដើរផ្សងព្រេងតត្រុកតាមតុចិន សម្លឹងរកមើលមនុស្សដែលមានស្បែកជើងប្រឡាក់ធូលី ដើម្បីសុំគេដុសខាត់ឱ្យភ្លឺរលើបរលោង គ្រាន់ជាថ្នូរបានលុយកម្រៃបន្តិចបន្តួចទិញបាយចម្អែតក្រពះ ។
នៅលើលោកនេះ មនុស្សរស់នៅមានច្រើនបែប ច្រើនប្រការណាស់ និងមានច្រើនថ្នាក់ ច្រើនជាន់ មិនទាន់ចុះសម្រុងគ្នាបានស្រួលបួលឡើយ ។ សូម្បីតែពាក្យថា «ស៊ី» មួយម៉ាត់ក៏មានបែងចែកខ្ពស់ទាបទៅតាមនោះដែរ ។ មានតាំងពី «ឆាន់ សោយ ពិសា ទទួលទាន ស៊ី ហូប ញ៉ាំ ច្រាសច្រំ កណ្តាលដើមទ្រូង…» មនុស្សដែលរស់នៅស្រទាប់ ក្រោមៗ ស្មើនឹងសំរាមជាប់ស្បែកជើង តែងតែយកវាសនាទៅប្រឡាក់ប្រឡូសជាមួយទឹកភ្នែក ទឹកសម្បោរយ៉ាងខ្លោចផ្សាជាទីបំផុត ។
នៅក្នុងគំនិតនេះហើយ ទើបបទចម្រៀង «ក្មេងវាយស្បែកជើង» ប្រសូតឡើងដោយផ្តិតយកដានជីវិតរបស់នាយត្រង់ដឺ ដែលកាលនៅក្មេងប្រកបមុខរបរជាក្មេងទាញវាំងននល្ខោនបាសាក់នៅពេលយប់ផង និងពេលថ្ងៃធ្វើជាក្មេងវាយស្បែកជើងនៅម្តុំផ្សារវិល ខេត្តបាត់ដំបង ។
ទោះបីជាជីវិតពួកគេពោរពេញទៅដោយភាពខ្មៅ អួអាប់យ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏មានពេលខ្លះគេអាចសើច ញញឹមដាក់គ្នាបាន ហើយអាចស្រែកច្រៀង ខ្លាំងៗ ដើម្បីលួងលោមជីវិតកម្សត់របស់គេ កុំឱ្យតប់ប្រមល់ ទល់ពុទ្ធោពេក និងកុំឱ្យទឹកភ្នែកហូរមកដោយគ្មានន័យ ។
យោងតាមការនិទានរបស់លោកគង្គ ប៊ុនឈឿន នេះបង្ហាញថា នាយត្រង់ដឺកាលនៅពីក្មេងមានខ្សែជីវិតកម្សត់ គឺជាក្មេងវាយស្បែកជើងឱ្យគេតាមហាងគុយទាវ។
មិនតែប៉ុណ្ណោះនៅពេលយប់នាយត្រង់ដឺស៊ីឈ្នួលធ្វើជាអ្នកទាញវាំងនន ល្ខោនបាសាក់ទៀតផង ដើម្បីបានប្រាក់ផ្គត់ផ្គង់ក្រពះ ។ ការបូជាកម្លាំងពលកម្មកុមារភាពបែបនេះ គឺជាជីវិតកម្សត់មួយ ហើយបង្ហាញថាមិនមែនកើតក្នុងត្រកូលគ្រួសារមានទ្រព្យធូរធារទេ។
ក្មេងខាត់ស្បែកជើងរសាត់អណ្តែតឆ្ងាយស្រុកកំណើត
ខ្សែជីវិត មនុស្សច្រើនតែបត់បែនទាំងទីកន្លែងរស់នៅ ទាំងមុខរបរ ។ សម្រាប់នាយត្រង់ដឺ បានលាចាកពីស្រុកកំណើតរសាត់អណ្តែតដល់ទីក្រុងភ្នំពេញ ។ ភ្នំពេញជាកន្លែងថ្មីសម្រាប់ជីវិតនាយត្រង់ដឺ ហើយជាកន្លែងដែលជីវិតជាក្មេងខាត់ស្បែកជើងប្រែប្រួល ។
ទំនង ដោយសារធ្លាប់ធ្វើជាអ្នកស៊ីឈ្នួលទាញវាំងននល្ខោនបាសាក់នៅស្រុកកំណើត ដូច្នេះ មានជំនក់ចិត្ត ឬទោរទន់ទៅរកសិល្បៈបុរាណប្រភេទនេះ យោងតាម golden-age-of-khmer-cinema.eklablog.com/ នៅភ្នំពេញនាយត្រង់ដឺ បានកសាងជីវិតទៅជាសិល្បករកំប្លែង ឬហៅថា «តួត្លុក» នៅក្នុងក្រុមល្ខោនបាសាក់ផ្សារស៊ីឡឹបរបស់អ្នកស្រីអ៊ុន វ៉ាង។ នេះជាទេពកោសល្យរបស់នាយត្រង់ដឺ ហើយវាជួយឱ្យមានភាពលេចធ្លោសម្រាប់ជីវិតរបស់នាយ ។
មិនមែននរណាក៏អាចធ្វើបាន ដូច្នេះហើយទេពកោសល្យកំប្លែងបានស្រូបនាយវ៉ាំងដឺទៅក្នុងសិល្បៈ ភាពយន្តទៀត ។ នៅអំឡុងទសវត្ស១៩៦០ និង១៩៧០នោះ នាយត្រង់ដឺចូលរួមសម្តែងជាតួអង្គកំប្លែងស្ទើរតែគ្រប់ផលិតកម្មដែល ញ៉ាំងឱ្យខ្សែរឿងភាពយន្ត នីមួយៗរឹតតែមានចំណីអារម្មណ៍ ចំណីចក្ខុប្លែកថែមទៀត។ នាយត្រង់ដឺ ចូលរួមសម្តែងស្ទើរតែគ្រប់ផលិតកម្មភាពយន្ត មានដូចជាផលិតកម្ម«រន្ទះពេជ្រភាពយន្ត» របស់លោកលី ប៊ុនយីម, ផលិតកម្ម «បក្សីឋានសួគ៌ភាពយន្ត» របស់លោកអុី វ៉ុងហែម, ផលិតកម្ម «ឥន្ទ្រទេវីភាពយន្ត» របស់លោកប៊ីវ ឆៃលាង,ផលិតកម្ម«ហេមពាន្តភាពយន្ត» របស់លោកលី យូស្រ៊ាង, ផលិតកម្ម «ព្រះខ័នពេជ្រភាពយន្ត»របស់លោកលី វ៉ា,ផលិតកម្ម «ប្រាសាទមាសភាពយន្ត» របស់លោកសា រ៉ាវុធ,ផលិតកម្ម «កងចក្រភាពយន្ត» របស់លោកអ៊ួង កន្ធន់, ផលិតកម្ម «ពិស្ណុការភាពយន្ត» របស់លោកវណ្ណ វណ្ណៈ, ផលិតកម្ម «អប្សរាភាពយន្ត» របស់លោកលី សុងហេង, ផលិតកម្ម «សុវណ្ណគិរីភាពយន្ត» របស់លោកហ៊ុយ គឹង និងផលិតកម្ម «កងពេជ្រភាពយន្ត» របស់លោកឈា នុក ជាដើម ។
ស្នាដៃ
នាយត្រង់ដឺ បានចូលរួមសម្តែងជាតួកំប្លែងក្នុងខ្សែរឿងភាពយន្តជាច្រើន រួមមានរឿង «ចម្ប៉ាថោង» ឆ្នាំ១៩៦៩ ។ រឿង «អាប៊ុលកាសេម» ឆ្នាំ១៩៦៩ ។ រឿង«ចន្ទគ្រឿហ្វា»ឆ្នាំ១៩៦៩។ រឿង«សំគមបាញ់លលក»ឆ្នាំ១៩៧០។ រឿង «សុវណ្ណបញ្ចា» ឆ្នាំ១៩៧០ ។ រឿង«រតនាវង្ស» ឆ្នាំ១៩៧០ ។ រឿង«បញ្ចពណ៌ទេវី» ឆ្នាំ១៩៧១។ រឿង«ព្រះពាយផាត់»ឆ្នាំ១៩៧១ ។ រឿង«អនអើយស្រីអន»ឆ្នាំ១៩៧២ ។ រឿង «អាឡេវ» ឆ្នាំ១៩៧២ ។ រឿង«ភក្តីស្នេហ៍» ឆ្នាំ១៩៧៣។ រឿង «ជ័យប្រាជ្ញ» ឆ្នាំ១៩៧៣។ រឿង«ដៃដែក៣២»ឆ្នាំ១៩៧៣។
រឿង «កាត់កន្ទុយលាបកំបោរ» ឆ្នាំ១៩៧៣ ។ រឿង«អាខ្វាក់អាខ្វិន» ឆ្នាំ១៩៧៤។ រឿង«ចៅចាក់ស្មុគ» ឆ្នាំ១៩៧៤ ។ រឿង«មាន់រងាវពីរដងបងមករកអូន» ឆ្នាំ១៩៧៤។ រឿង«ពុះទ្រូងអូនទៅ» ឆ្នាំ១៩៧៥ ។ រឿង «ឆ្អឹងដៃឪពុក» និងរឿង«ទឹកភ្នែកនាងគ» ។
ដោយសារតែអាជីពសម្តែងកំប្លែងមាន ភាពលូតលាស់ ហើយសិល្បៈភាពយន្តមានការពេញនិយម នាយត្រង់ដឺលើសពីអាជីពជាតារាសម្តែងបានបង្កើតផលិតកម្មផ្ទាល់ខ្លួន ថែមទៀតដោយដាក់ឈ្មោះ «ផលិតកម្មត្រង់ដឺភាពយន្ត» នៅឆ្នាំ១៩៧៣ ។
ជីវិតផ្លាស់ប្តូររុងរឿងដោយសារទេពកោសល្យកំប្លែង
រូបរាង ស្គមកំព្រឹង និងកាយវិការក្រមិចក្រមើមប្រកបដោយទេពកោសល្យត្លុក ជាប្រភពសំណើចដែលនាយត្រង់ដឺផ្តល់ទៅទស្សនិកជន។ ការសម្តែងរបស់នាយបង្ហើបមាត់ទស្សនិកជនឱ្យសើចក្អាកក្អាយខ្ចាយ កង្វល់ ។ ទេពកោសល្យកំប្លែងដ៏ល្អនេះធ្វើឱ្យនាយត្រង់ដឺមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្បី ដូចជាតួឯក ឬក៏ដូចលោកណុប ណែម លោកគង់ សំអឿនដែរ។
ដៃគូសម្តែងស្រីរបស់នាយត្រង់ដឺ គឺនាងម៉ាប់ណូយ៉ា ។
ទេពកោសល្យកំប្លែងមិនត្រឹមតែញ៉ាំងឱ្យនាយត្រង់ដឺមានកិត្តិយស កេរ្តិ៍ឈ្មោះល្បីទូទាំងប្រទេសទេ សូម្បីតែជីវភាពរបស់នាយក៏លូតលាស់រុងរឿងឡើងដែរ ។ ផ្ទុយពីជីវភាពបែបក្មេងខាត់ស្បែកជើងកាលពីក្មេង នាយត្រង់ដឺមានភូមិគ្រឹះស្ថិតនៅខាងមុខរោងភាពយន្តមេគង្គ។ រឹតតែហុឺហាថែមទៀត តារាកំប្លែងរូបនេះប្រើប្រាស់រថយន្ត៣គ្រឿងឯណោះ មានរថយន្តមែរសឺដេស, ហ្ស៊ីប និង៤០៤ ។
ស្នេហា
នាដកា របាំព្រះរាជទ្រព្យគាប់ចិត្តតារាកំប្លែងត្រង់ដឺ ហើយអ្នកទាំងពីរបានរៀបការនឹងគ្នានាឆ្នាំ១៩៦៤ ។ អាពាហ៍ពិពាហ៍នេះរៀបចំនៅឃុំវល្លិស ស្រុកសំរោងទង ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ជាលំនៅ និងស្រុកកំណើតរបស់ភរិយានាយត្រង់ដឺ ។
គូអាពាហ៍ពិពាហ៍របស់នាយត្រង់ដឺមានកូនចំនួន៤នាក់ ។
អ្នកស្នងអាជីព
នាយ វ៉ាំងដឺ ជាស្លឹកឈើជ្រុះមិនឆ្ងាយពីគល់ គឺបុរសដែលមានរូបរាងស្គម និងមុខមាត់ស្រដៀងឪពុករូបនេះ ជាកូនតែម្នាក់គត់របស់នាយត្រង់ដឺដែលមាននិស្ស័យ និងក្លាយជាអ្នកកំប្លែងដូចឪពុក ។ នាយវ៉ាំងដឺ ជាតារាកំប្លែងល្បីឈ្មោះចាប់តាំងពីអំឡុងឆ្នាំ២០០០មក ដោយរួមសម្តែងជាមួយនាយក្រឹម និងនាយកុយជាដើម ។
តារាកំប្លែងនាយវ៉ាំងដឺ បានស្លាប់កាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុន (បច្ចុប្បន្នឆ្នាំ២០១៥) ។
ឆ្នាំ១៩៧៧ ជាឆ្នាំយមរាជយកជីវិតនាយត្រង់ដឺ
កុំ ថាឡើយកំប្លុកកំប្លែងឱ្យអ្នកផងសើចសប្បាយ សូម្បីតែនាយត្រង់ដឺខ្លួនឯង ក៏គ្មានឱកាសសើចសប្បាយទៀតដែរ សំណើច និងសុភមង្គលនៃជីវិត ត្រូវបាត់បង់នៅពេលរបបខ្មែរក្រហមចូលមកដល់ គ្រប់គ្រងលើមាតុភូមិកម្ពុជារបស់នាយត្រង់ដឺ និងជនរួមឈាមខ្មែរឯទៀត ។ លាហើយភ្នំពេញ លាហើយកាមេរ៉ាភាពយន្ត នាយត្រង់ដឺត្រូវអង្គការអាវខ្មៅជាឈងារហៅទៅតាមសម្លៀកបំពាក់ របស់ពួកគេ និងហាក់តំណាងភាពកំណាចឃោរឃៅរបស់ពួកគេ ជម្លៀសឱ្យទៅតំបន់រាម ខណ្ឌព្រៃនប់ ក្រុងកំពង់សោម ។
ខកខាន សម្តែងកំប្លែង វាមិនដូចពេលមុនជាសិល្បករ តែក្នុងភាពដូចជាទាសករនៃរបបព្រៃផ្សៃមួយដែលមនុស្សជាតិថ្កោលទោស នាយត្រង់ដឺត្រូវគេបង្ខំឱ្យធ្វើការយ៉ាងទារុណ។
ឆ្នាំ១៩៧៧ បានយកជីវិតនាយត្រង់ដឺទៅបាត់ ដោយសារការបង្ខំឱ្យធ្វើពលកម្មហួសកម្រិត ព្រមទាំងជំងឺមហារីកខួរក្បាល នាយមិនអាចនៅដល់ថ្ងៃ ៧ មករា ១៩៧៩ ជាថ្ងៃចុងក្រោយនៃរបបខ្មែរក្រហម ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ