រាជធានីភ្នំពេញ៖ ក្នុងរយៈចុងក្រោយនេះសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជាហៅកាត់ថា (GMAC) តែងតែតាមដានព័ត៌មានជាប្រចាំនិងបង្ហាញក្តីបារម្ភជាបន្តបន្ទាប់ពីប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទំនិញគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ (Everything But Arms/EBA) ដែលសហភាពអឺរ៉ុបផ្តល់ជូនវិស័យសំខាន់មួយនេះសម្រាប់ការនាំចូលផលិតដោយមិនជាប់ពន្ធ។ តែផ្ទុយមកវិញបញ្ហាខាងលើនេះកម្មករ-កម្មការិនីកាត់ដេរភាគច្រើនទាន់បានដឹងពីគុណសម្បត្តិ ឬគុណវិបត្តិនៃ EBAនេះឱ្យច្បាស់នោះទេ ពោលពួកគាត់ខិតខំប្រឹងតែធ្វើការជាធម្មតា ។
លោក ជួន មុំថុល ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពខ្មែរមានប្រសាសន៍ឱ្យដឹងកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែវិច្ឆិកាថា បងប្អូនកម្មករសព្វថ្ងៃគេមិនខ្វល់រឿងថាមាន ឬគ្មាន EBAទេ។ គេខិតខំតែធ្វើការងារ ពីព្រោះគេមានការកម្ម៉ង់គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ធ្វើ ។ លោកបានបន្តថា «បងប្អូនកម្មករ-កម្មការិនីគេដឹងទាំងអស់គ្នា។ គេដឹងថាឆ្នាំ ២០២៣ យើងប្រកួតប្រជែងទីផ្សារស្មើភាពគ្នាមានន័យថាពេលនោះ យើងនាំអីចូលទៅគេត្រូវបង់ពន្ធជូនគេ ហើយគេនាំអីមកយើងគេត្រូវបង់ពន្ធមកឱ្យយើង។ បើយើងមាន EBAនេះអាចរក្សាភាពប្រកួតប្រជែង បើអត់យើងគឺនៅតែប្រកួតប្រជែងគ្នា។ និយាយទៅយើងត្រូវរក្សាបង្កើនផលិតភាពឱ្យខ្ពស់ទៅយើងនៅតែអាចប្រកួតប្រជែងនិងបង់ពន្ធជូនគេបានដូចគ្នា»។
បើតាមលោកប្រធានសហព័ន្ធសហជីពខ្មែរខាងលើ រឿងនេះមានកម្មករភាគតិចដែលទើបចូលធ្វើការថ្មីៗមិនទាន់យល់ តែសម្រាប់ធ្វើការយូរឆ្នាំគេយល់ច្បាស់ពីបញ្ហានេះ។ លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា «បងប្អូនកម្មករ-កម្មការិនីគេជឿជាក់លើការដឹកនាំរបស់សម្តេចតេជោ ។ គេអត់ខ្វល់អ្វីទាំងអស់ជារួម គេថាគេជឿទុកចិត្តលើការដឹកនាំរបស់សម្តេចតេជោច្រើន។អីចឹងរឿង EBA នេះទុកឱ្យសម្តេចតេជោ លោកជាអ្នកជជែកចុះ។ ខ្ញុំនិយាយឱ្យត្រង់។ ខ្ញុំអត់មានអីឱ្យព្រួយបារម្ភទេពីព្រោះខ្ញុំអត់ជឿថា សហគមន៍អឺរ៉ុបគេផ្តាច់ទេ ។ ។ ជាធម្មតាអ្នកនយោបាយនៅសហគមន៍អឺរ៉ុបគេមានអ្នកនយោបាយនិងមានអ្នកជំនាញ។អ្នកនយោបាយគេទទួលឥទ្ធិពលពីប្រជាពលរដ្ឋ រីឯអ្នកជំនាញគេធ្វើតាមច្បាប់ ធ្វើតាមភាពរីកចម្រើននៃវិស័យការងារ អីចឹងនៅកម្ពុជាវិស័យការងារកំពុងមានការរីកចម្រើនខ្លាំងណាស់»។
អ្នកស្រី លុយ សេងហៃ ធ្វើការងារនៅរោងចក្រផលិតស្បែកជើងមួយនៅខេត្តកណ្តាលបានឱ្យដឹង នៅមួយរយៈចុងក្រោយនេះការងារមានការមមាញឹក ធ្វើការថែមម៉ោងដល់ម៉ោង៧យប់សឹងតែរាល់ថ្ងៃ ។ តែមកដល់ប៉ុន្មានថ្ងៃនេះការងាររាងស្បើយខ្លះហើយ។ការថែមម៉ោងដល់ម៉ោង៧យប់ជិត២ខែ ហើយប្រាក់ខែសរុបដែលទទួលបានជាង២០០ដុល្លារអាមេរិក។ តែបើអត់ធ្វើការថែម៉ោងនោះទេក្នុងមួយខែទទួលបានប្រាក់តែជាង២០០ដុល្លារតិចតួចប៉ុណ្ណោះ។
បើតាមអ្នកស្រី មានបទពិសោធន៍ធ្វើការនៅក្នុងវិស័យកាត់ដេរនេះជាង១០ឆ្នាំរូបនេះបានឲ្យដឹងបន្ថែមទៀតថា «ប្រាក់ខែបូករួមនិងធ្វើការថែមម៉ោងនេះ ក្រៅពីកាត់ចំណាយប្រចាំគ្រួសាររួចនិងថ្លៃឈ្នួលផ្ទះនិងការហូបចុកប្រចាំថ្ងៃហើយគឺនៅសល់ប្រាក់ទុកសន្សំតិចតួច។ តែបើមិនថែមម៉ោងទេ វាដឹងថាពិបាកក្នុងការបង់ថ្លៃផ្ទះជួលគេ, មិនសូវមានលុយចាយវាយ ហើយនៅពេលបើកលុយមកយើងត្រូវសងបំណុលគេថែមទៀត ព្រោះអីយើងខ្ចីលុយគេ (ធនាគារ)។ បើសិនអត់បានថែមទេ វាយាប់ដែរហ្នឹង»។
លោកស្រី វាសនាបានឱ្យដឹងថា ក្នុងមួយខែអ្នកស្រីអាចទទួលបានប្រាក់ខែសរុបពី២៥០ដល់ជិត៣០០ដុល្លារអាមេរិក ហើយកាត់ថ្លៃចំណាយផ្សេងៗហើយគឺនៅសល់ប្រាក់តិចតួច ព្រោះយើងមានកូនតូច ត្រូវចំណាយទិញបោះទឹកដោះគោឱ្យកូន។ អ្នកស្រី បានបន្ថែមថា «ការងារនៅក្នុងវិស័យនេះខ្ញុំទើបចូលធ្វើការបាន២ឆ្នាំ អត់សូវជាដឹងអំពីផលប៉ះពាល់ដែលធ្វើឱ្យវិស័យនេះជួបបញ្ហានោះទេ ពិសេសប៉ះពាល់ដល់កម្មករទូទៅ។ លើសពីនេះ រឿងប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធEBA ដែលសហភាពអឺរ៉ុបផ្តល់ជូនកម្ពុជានេះ។ ពាក្យនេះប្រហែលកម្មករដែលធ្វើការច្រើនឆ្នាំអាចមានអ្នកដឹងខ្លះ សម្រាប់ខ្ញុំទើបតែចូលថ្មីអត់សូវបានដឹងដែរ»។
អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា «ខ្ញុំទើបចូលធ្វើការងារនៅរោងចក្របាន២ឆ្នាំនេះទេ ហើយក្នុងរយៈពេលធ្វើការចុងក្រោយនេះមិនធ្លាប់ដឹង ឬលឺគេនិយាយរឿង EBA នេះផង។ រឿង EBAនេះ សម្រាប់កម្មករមិនចាំបាច់ត្រូវការខ្វាយខ្វល់អីផង ព្រោះអីនៅតាមរោងចក្រនីមួយៗគេមិនឱ្យយើងខ្វល់ខ្វាយរឿងចឹងៗ គេបង្កើតរោងចក្រធំៗបែបនេះ»។
យោងតាមសេចក្តីប្រកាសរបស់ធនាគារពិភពលោកកាលពីថ្ងៃទី២៧ វិច្ឆិកាកន្លងទៅនេះបង្ហាញថាការនាំចេញផលិតផលសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង ដែលមានទំហំប្រហែល ៧០%នៃទំនិញនាំចេញគ្រប់មុខ បានកើនចំនួន ១៧,៧%ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ប៉ុន្តែស្រុតចុះបន្តិចវិញមកនៅត្រឹម១៥,៣% គិតត្រឹមខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៩។
របាយការណ៍នេះបានគូសបញ្ជាក់ថា «លទ្ធភាពនៃការដកចេញភាពអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មក្រោមប្រព័ន្ធ «គ្រប់មុខទំនិញទាំងអស់លើកលែងគ្រឿងសព្វាវុធ និងការធ្លាក់ចុះយ៉ាងគំហុកណាមួយនៃសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសចិន (ដែលអាចនឹងកើតមានមកពីភាពតានតឹងពាណិជ្ជកម្មរវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងចិន) អាចបង្កផលប៉ះទង្គិចយ៉ាងខ្លាំងទៅលើទស្សនវិស័យកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា»។
របាយការណ៍ដដែលលើកឡើងដូច្នេះថា ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងក្រៅប្រទេស ថ្មីៗនេះ អាជ្ញាធរកម្ពុជាបានដាក់ចេញវិធានការមួយចំនួនសំដៅជួយសម្រួលដល់ការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម ដោយបន្ទាបថ្លៃចំណាយលើការដឹកជញ្ជូន, កាត់បន្ថយការិយាធិបតេយ្យនិងជួយដល់ធុរកិច្ចដោយកាត់បន្ថយថ្ងៃឈប់សម្រាកផ្លូវការចំនួន៦ថ្ងៃ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២០។ បន្ថែមលើនេះ វិធានការកញ្ចប់ហិរញ្ញវត្ថុធំគួរសមមួយសម្រាប់ទ្រទ្រង់សេដ្ឋកិច្ចដោយប្រើប្រាក់សន្សំរបស់រដ្ឋ នឹងអាចត្រូវបានដាក់ចេញនៅក្នុងឆ្នាំ២០២០ ដើម្បីជួយសម្រាលផលប៉ះទង្គិចអវិជ្ជមានដែលបណ្តាលមកពីការដក EBA ប្រសិនបើវានឹងកើតឡើងមែន៕ កែសម្រួលដោយ ៖ សុឃាក់
ចែករំលែកព័តមាននេះ