អស់រយៈពេលជាយូរណាស់មកហើយ ប្រជាពលរដ្ឋក៏ដូចជាមន្ដ្រីរាជការតាមមន្ទីរ ស្ថាប័ននានាដែរ ភាគច្រើនតែងយល់ច្រឡំថា ឈ្មោះខាន់ ខៀវ គឺជាភរិយារបស់លោកឧកញ៉ាឃ្លាំងមឿង រហូតដល់រត់មាត់ថា “លោកឧកញ៉ាឃ្លាំងមឿង និងលោកជំទាវ ខាន់ ខៀវ ”។ ដូច្នេះហើយដើម្បីរក្សាការពារកេរដំណែលវប្បធម៌ អក្សរសាស្ដ្រប្រវត្ដិ សាស្ដ្រជាតិ និងបំពេញសេចក្ដីត្រូវការរបស់ប្រិយមិត្ដអ្នកអាន និងដោយមានការឯកភាពពីសំណាក់លោកស៊ុម អាឡាត់ និង លោករស់ សំណាង ជាអនុប្រធានមន្ទីរវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈខេត្ដ និងមានការយល់ព្រមពីគណៈ កម្មការមន្ទីរផងនោះ យើងខ្ញុំសូមដកស្រង់ឯកសារស្ដីពីប្រវត្ដិពិតប្រាកដរបស់ឈ្មោះ និងសកម្មភាពវីរជនទាំងពីររូប តាមសំណៅដើម គឺឯកសារ“មហាបុរសខ្មែរ” ព្រះរាជពង្សាវតារខ្មែរតាមសាស្ដ្រាស្លឹករឹត ពិតឥតក្លែងក្លាយមានដូចតទៅៈ
សម្ដេចចៅពញា ចន្ទរាជា កាលទតឃើញថា “កងទ័ពសត្រូវថយឃ្លាតពីបន្ទាយ ព្រះអង្គហើយព្រះអង្គក៏ទ្រង់ត្រាស់ប្រឹក្សានឹងនាយកងនាយទ័ពថាៈ “ទ័ពសត្រូវរំលៀកចេញពីបន្ទាយយើងបន្ដិចហើយការណ៍នេះល្អប្រពៃហើយជាឱកាសឱ្យយើងគិតដោះដៃចេញពីសត្រូវបានដោយស្រួលចុះយើងនឹងគិតធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីឱ្យចេញរួចពីចំណោមនេះ?”។
ចៅពញាសួគ៌ា លោកមឿង ក្រាបទូលថាៈ “បើយើងនឹងគិតវាយទំលាយចេញនោះក៏ចេញរួចបានដែរ ពីព្រោះពលយើងមានតែ ២០.០០០នាក់ ឯពលខាងគេមានដល់ទៅជាង១០០.០០០នាក់ បើយើងចេញរួចទៅទ័ពទាំងសង ខាងក៏គង់ស្លាប់ច្រើនមិនខាន បើយើងរឹងតែនៅក្នុងបន្ទាយនេះមិនចេញទទួលច្បាំងសោះក៏មិនបានដែរ ពីព្រោះ បន្ទាយរបស់យើងទើបនឹងតាំងថ្មី ឯស្បៀងអាហារក៏ពុំទាន់មានបរិបូរណ៍ ដល់យូរទៅក្រែងលំបាកក្នុងការខ្វះខាតគ្រប់យ៉ាងទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំគិតយកគំនិតមួយមកសូមទទួលអាសា គឺទៅកេណ្ឌកងទ័ពបិសាចឱ្យមកចោមវាយទ័ពចៅហ្វាកៅ បើទ្រង់ព្រះរាជានុញាតទូលព្រះបង្គំយល់ឃើញច្បាស់ថា មុខជានឹងឈ្នះសត្រូវដោយងាយ បើទ្រង់ព្រះករុណា ពិសេសយល់ព្រមផងនោះ សូមជីករណ្ដៅកណ្ដាលបន្ទាយនេះឱ្យបានជាប្រញាប់ ដើម្បីទូលព្រះបង្គំនឹងបានគិតការថ្វាយឱ្យទាន់ពេលវេលា”។
សម្ដេចចៅពញា ចន្ទរាជា កាលទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់ចៅពញាសួគ៌ា លោកទូលសុំយ៉ាងនេះទ្រង់ពុំជឿសោះទេ ទើបទ្រង់គ្រវីព្រះ សិរសា ហើយត្រាប់ថា “ពីបុរាណរៀងមក យើងពុំដែលឮថា មានឈ្មោះណាទៅកេណ្ឌយកខ្មោចបិសាចមកជួយច្បាំងមនុស្សដល់ម្ដងឡើយ ណ្ហើយអ្នកចៅពញាលែងគិតគំនិតបែបនេះទៅចុះ ព្រោះជាគំនិតមិនដែលមានអ្នកណាគិតមកពីមុនផង និងជាកិច្ចការមួយដែលខ្ញុំមិនជឿថា មានប្រសិទ្ធភាពទាល់តែសោះផង”។
ចៅពញាសួគ៌ាលោក មឿង ក្រាបទូលថា បើទ្រង់មិនសព្វព្រះហឫទ័យឱ្យគិតធ្វើតាមចំណេះ និងតាមមន្ដវិជ្ជាការទូលព្រះបង្គំទេនោះទូលព្រះបង្គំនឹងអារកឱ្យស្លាប់នៅទីនេះ ក្នុងឥឡូវនេះហើយ ព្រោះបើនឹងរស់នៅតទៅក៏មិនបានជួយយកអាសាផែនដីថ្វាយព្រះអង្គដល់កម្រិតដែរ” ។ ថាហើយចៅពញាសួគ៌ា លោក មឿង ក៏ហូតដាវ និងអារកតាមពាក្យដែលខ្លួនបានក្រាបទូល ។ ខណៈនោះសម្ដេចចៅពញា ចន្ទរាជា ទ្រង់ក្រឡេកព្រះនេត្រាឃើញទាន់ក៏ទ្រង់ស្ទុះទៅចាប់ដាវនោះចេញពីដៃ ហើយទ្រង់ត្រាស់ថា “កុំ!កុំចៅពញា កុំសម្លាប់ខ្លួនខ្ញុំស្ដាយលោកណាស់ខ្ញុំ ព្រមតាមចៅពញាហើយ ដូច្នេះបើចៅពញាគិតឃើញដូចម្ដេចស្រួលសូមចៅពញាធ្វើតាមគំនិតនោះចុះ”។
ចៅពញាសួគ៌ាលោកឮហើយមានអំណរណាស់ ទើបថ្វាយបង្គំលាចេញមកក្រៅដំណាក់ ហើយក៏ចាត់កូនទាហានឱ្យជីករណ្ដៅធំមួយជម្រៅ៨ហត្ថ៤ជ្រុងឱ្យធ្វើរានទេវតា៧ថ្នាក់ដាក់បាយសី ទឹកអប់ និងគ្រឿងបូជា ហើយឱ្យធ្វើរាជវ័តិព័ទ្ធជុំវិញ ។ លុះពួកពលធ្វើតាមបង្គាប់សព្វគ្រប់ហើយចៅពញាសួគ៌ាលោក មឿង ក៏ស្លៀកសពាក់ស ហើយឱ្យរៀបភ្លេងចាំប្រគំទាំង៨ទិស។
រឿងពញាមឿង(១)នេះមានក្នុងព្រះរបាក្សត្រថា ពញាមឿងជាមេស្មឹងមានកូនប្រុស៤នាក់ គឺឈ្មោះកែវ១ កែ១ (២) ទេព១ សុខ១ ។ ពញាមឿង មានសម្លាញ់ម្នាក់ឈ្មោះចន្ទធ្វើជាជំទប់មេស្មឹងក្រវាញ។ ក្នុងគ្រានោះ សម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជាព្រះ អង្គមានម្នាងម្នាក់ឈ្មោះអ្នកម្នាងខៀវ ។ អ្នកម្នាងខៀវនោះទ្រង់គភ៌៧ខែ ហើយអ្នក ម្នាងមានបាវស្រីមួយឈ្មោះនាងពេញ។
សាស្ដ្រារបាក្សត្រនេះនិយាយទៀតថា ក្នុងគ្រាដែលសម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជាស្ដេចលើកទ័ពពីក្រុងស្រីអយុធ្យាមកខេត្ដពោធិ៍សាត់នោះ ពញាមឿង នាំដំរីសេះជាច្រើនទៅថ្វាយទុកធ្វើសង្គ្រាមប្រយុទ្ធនឹងព្រះស្រី ជេដ្ឋា(ស្ដេចកន)។ សម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជាស្ដេចមកដល់ខេត្ដក្រគរបានតយុទ្ធនឹងទ័ពព្រះស្រីជេដ្ឋា ប៉ុន្ដែខាងទ័ពព្រះស្រីជេដ្ឋាឈ្នះ។
សម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជាទ្រង់ឃើញទ័ពព្រះអង្គចាញ់ទ័ពព្រះស្រីជេដ្ឋា ដូច្នេះព្រះអង្គក៏ថយទៅប្រថាប់ទ័ពនៅបន្ទាយមានជ័យ (៣) ខេត្ដពោធិ៍សាត់ក្នុងឃុំបាក់នឹមវិញ។ ខណៈនោះពញាមឿងកាលឱ្យពលជីករណ្ដៅជម្រៅ៨ហត្ថ៤ជ្រុង ហើយក៏ថ្វាយបង្គំលាសម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជាទៅកេណ្ឌបិសាចឱ្យជួយធ្វើសង្គ្រាម។ មុននឹងទៅកេណ្ឌបិសាចនោះពញាមឿងបានផ្ដាំនឹងពញាចន្ទជាសម្លាញ់ ដែលជាជំទប់មេស្មឹងភ្នំក្រវាញថា “ឱ្យសម្លាញ់ឯងនៅជាមេស្មឹងជំនួយអញដើម្បីនិយាយតពីព្រះមហាក្សត្រមកអញកុំបីឱ្យព្រះអង្គនិយាយផ្ទាល់នឹងអញឡើយមួយទៀតបើ ដល់ថ្ងៃស្អែកពេញបូណ៌មីខែពិសាខ វេលាយប់ បើឯងឮសូរសន្ធឹកខ្ទរខ្ទារមេឃក្នុងដី ហើយឱ្យឯងក្រាបបង្គំទូលព្រះបរមបពិត្រ សូមឱ្យទ័ពទៅចោមបន្ទាយសត្រូវជាប្រញាប់ចុះ”។
ឯអ្នកម្នាងខៀវ កាលឮថា“ពញាមឿងសម្លាប់ខ្លួនទៅកេណ្ឌទ័ពបិសាច ក៏មានចិត្ដឈឺឆ្អាលជួយផែនដីដែរ ។ កាលឃើញពញាមឿងចូលក្នុងរោងរាជវ័តិ តាំងពិធីបួងសួងទេវតាដូច្នោះអ្នកម្នាងក៏ថ្វាយបង្គំលាសម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជាចូលទៅក្នុងទីព្រះរាជពិធី ដែរ។ លុះបួងសួងទេវតាស្រេចហើយអ្នក ម្នាងខៀវ និងពញាសួគ៌ាលោកមឿងក៏លោត ទាំងពីរនាក់ទៅក្នុងរណ្ដៅ។ ព្រះបរមពិត្រ និងបណ្ដាជាខ្ញុំក្រុមរាជការជួយឃាត់ផង ក៏ពុំស្ដាប់។ ក្នុងគ្រានោះកូនពញាមឿង៤នាក់ ដែលព្រះបរមបពិត្រស្ដេចបានតាំងជាមន្ដ្រី ទាំង៤នាក់រួចហើយនោះ គឺ១-ឈ្មោះកែវ ទ្រង់បានតាំងជា “ចៅពញាវង្សាអគ្គរាជ” ២-ឈ្មោះកែទ្រង់បានតាំងជា“ចៅពញាបរទេសរាជ” ៣-ឈ្មោះទេពទ្រង់បានតាំង ជា“ចៅពញាវិបុលរាជ” ៤-ឈ្មោះសុខ ទ្រង់ បានតាំងជា “ពញារាជតេជះ”។
កូនទាំង៤នោះ កាលឃើញបិតាលោតសម្លាប់ខ្លួនទៅកេណ្ឌបិសាចដូច្នោះ ក៏និយាយគិតគ្នាថា“បិតាយើងទៅតែម្នាក់ឯងគ្មានគេទៅជួយបម្រើជួយគិតកេណ្ឌបិសាចផងសោះ បើយ៉ាងនេះក្រែងឪពុកយើងធ្វើការនេះពុំទាន់ការ ដូច្នេះត្រូវយើងកេណ្ឌទ័ពខ្មោចជាមួយនឹងគាត់”។ ថាតែប៉ុណ្ណោះកូនទាំង៤ នាក់នោះក៏ស្ទុះលោតទៅតាមបិតាទាំងអស់គ្នា តែខណៈនោះខ្ញុំរាជការចាប់មិនឱ្យលោតតាមដើម្បីឃាត់ឱ្យនៅធ្វើរាជការបានពីរនាក់មកវិញ គឺចៅពញាវិបុលរាជទេព១ ចៅពញារាជតេជះ សុខ១ ។ ឯចៅពញាវង្សា អគ្គរាជ កែវ និងចៅពញាបរទេសរាជ កែ (ឬអង់) ជាកូន១ ទី២ នោះរាជការចាប់ឃាត់ពុំទាន់ ក៏លោតចុះទៅក្នុងរណ្ដៅស្លាប់ជាមួយបិតាទៅ ។ អ្នកម្នាងខៀវក៏លោតសម្លាប់ខ្លួនទៅក្នុងរណ្ដៅរួមជា៤នាក់ ។ ខ្មោចទាំង៤នាក់នោះ បានកើតឡើងជាដំបូកឃ្លាំង (មឿង៤)ដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
លុះដល់ព្រះចន្ទចរត្រង់ក្នុងថ្ងៃពេញបូណ៌មី ខែពិសាខនោះ ក៏ស្រាប់តែឮសូរសន្ធឹកខ្ទរខ្ទារមហិមានៅលើមេឃ និងនៅក្នុងដីនាំឱ្យភិតភ័យតក្កមាក្រៃលែង ហាក់បីដូចជាកក្រើកក្រឡាមហាប្រឹថពី។ ខណៈនោះពញាចន្ទមេស្មឹងយកសេចក្ដីក្រាបបង្គំទូលសម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជាតាមបណ្ដាំចៅពញា សួគ៌ាលោកមឿង ដែលបានផ្ដាំនោះ ។ សម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជាក៏លើកទ័ពចេញទៅចោមបន្ទាយសត្រូវ។ ឯកងទ័ពសត្រូវបានឮសូរសន្ធឹកខ្ទរខ្ទារលើកមកក្នុងដីលើមេឃសន្ធឹកដូចជារន្ទះដូច្នោះក៏ភិតភ័យញ័រជើងញ័រដៃ រន្ធត់តក់ស្លុតរត់ចោលបន្ទាយចោលសាស្ដ្រាវុធរត់គេចដោះខ្លួនឱ្យរួចជីវិតតែសព្វខ្លួន ។ សម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជាព្រះអង្គលើកពលយោធាចូលក្នុងបន្ទាយអាសត្រូវ ហើយទ្រង់ចាត់កងទ័ពឱ្យដេញតាមទ័ពអាសត្រូវទៅ។ ព្រះអង្គបានគ្រឿងសាស្ដ្រាវុធ ស្បៀង អាហារ សេះ ដំរី ជាច្រើន ដែលនៅក្នុងបន្ទាយនោះទាំងប៉ុន្មាន។
ថ្ងៃក្រោយមកនាងពេញជាបាវអ្នកម្នាង ខៀវ បានដឹងថា “ចៅហ្វាយរបស់ខ្លួនស្លាប់ទៅហើយ ហើយទៅកើតជាបិសាចរក្សាស្រុកដូច្នោះ” នាងអធិដ្ឋានថា “ខ្ញុំសូមឱ្យបានទៅជួបនឹងចៅហ្វាយខ្ញុំ ហើយឱ្យបានជាផ្នូកផ្នូលព្រះនគរ” លុះបួងសួងស្រេចហើយ នាងពេញក៏លោតទឹកស្ទឹងពោធិ៍សាត់ជិតផ្សារក្រោមនេះ ហើយស្លាប់ទៅកើតជាបិសាចស្ថិតក្នុងទីដែលមានដំបូកទាំង៣។
អ្នកម្នាងខៀវកើតជាដំបូកមួយនៅខាងជើង ពញាមឿងកើតជាដំបូកមួយនៅខាងត្បូង វង្សាអគ្គរាជកែវ និងបរទេសរាជកែ ដែលជាកូនពញាសួគ៌ាលោកមឿងនោះ កើតជាដំបូកមួយនៅខាងលិច ។ ដំបូកទាំង៣ដុះជាប់គ្នាជា៣មុំទៅជាដំបូកផ្នូកផ្នូលនៃព្រះនគរដូចដែលនឹងនិយាយក្នុងទំនាយខាងដើមនេះ ៖
១-ដំបូកខាងជើង គឺដំបូកអ្នកម្នាងខៀវជាដំបូកផ្នុកផ្នូលខាងម្ចាស់ផែនដី។
២-ដំបូកខាងត្បូង គឺដំបូកពញាមឿង ជាដំបូកផ្នុកផ្នូលខាងចៅហ្វាយស្រុក។
៣-ដំបូកខាងលិច គឺដំបូកកូនពញា មឿង ទាំងពីរនាក់ជាដំបូកផ្នូកផ្នូលខាងក្រវាញ។
៤-កោះមួយនៅក្នុងស្ទឹងនៃខេត្ដពោធិ៍សាត់នៅផ្សារក្រោមជាកោះនាងពេញ ។ កោះនេះជាផ្នូកផ្នូលខាងចៅហ្វាយស្រុកដែរ។
សំគាល់ៈ(១)ពញាមឿងៈឧកញ៉ាឃ្លាំង មឿង, (២)កែ ៖ សាស្ដ្រាវត្ដកំពង់ត្រឡាចថា ឈ្មោះអង់, (៣)បន្ទាយមានជ័យៈភូមិ បន្ទាយជ័យសព្វថ្ងៃ, (៤)ឃ្លាំងមឿង ៖ អ្នកខ្លះយល់ថា “ឃ្លាំងមឿង”នេះមិនមែនជាឈ្មោះ ឬជាងារសក្ដិរបស់រូបមន្ដ្រីដែលបានប្ដូរជីវិត ដើម្បីបូជាទឹកដីនោះទេថាពាក្យ “ឃ្លាំងមឿង”នេះជាពាក្យសៀមក្លាយគឺក្លាយពីពាក្យសៀមមែនទែនថា “ខ្លាងមឿង” ប្រែថា អ្នកតាចាស់ស្រុក ៕
ចែករំលែកព័តមាននេះ