នៅស្រុកអង្គរបុរី ខេត្តតាកែវ ដែលជារាជធានីចាស់មួយរបស់អាណាចក្រហ្វូណន អ្នកស្រុកបានរកឃើញនៅឆ្នាំ១៩៩៣ នូវចិញ្ចៀនមួយចំនួនធ្វើអំពីស្ពាន់ និងប្រាក់ ដែលលំអដោយក្បាច់ជាប្រាសាទ ។
ឯកសាររបស់លោកបណ្ឌិតមីសែល ត្រាណេ អធិប្បាយថា ប្រសិនបើគេមើលលក្ខណៈរបស់ប្រាសាទសិប្បនិមិត្តទាំងនោះវិញ គេក៏សង្កេតឃើញថា មានលក្ខណៈប្រហែលនឹងប្រាសាទអាស្រមមហាឥសី ដែលស្ថិតប្រមាណជា៣គីឡូម៉ែត្រ ពីស្រុកអង្គរបុរី ។ មានន័យថា ប្រាសាទទាំងនោះស្ថិតក្នុងសម័យហ្វូណន ដោយឥតសង្ស័យ ។ វត្តមានរបស់បុរាណវត្ថុទាំង នោះបានបង្ហាញឲ្យដឹងនូវលក្ខណៈពិតប្រាកដរបស់ប្រាង្គប្រាសាទក្នុងសម័យហ្វូណនយ៉ាងជាក់ច្បាស់ ។
ផ្អែកលើចម្លាក់ចិញ្ចៀនទាំងប៉ុន្មាននេះ គេពុំចាំបាច់សង្ស័យឡើយ ពោលគឺបុព្វបុរសខ្មែរយើងចេះសាងសង់ប្រាសាទតាំងពីសតវត្សរ៍ទី២ដល់ទី៥ រួចស្រេចទៅហើយ ។ គ្រាន់តែថាភាពសម្បូណ៍បែប និងភាពរីកចម្រើននៃសំណង់ស្ថាបត្យកម្មឥដ្ឋទាំងនោះ វាមានប្រភពចេញពីប្រទេសឥណ្ឌាខាងត្បូងប៉ុណ្ណោះ ។
ក្នុងចំណោមចម្លាក់ប្រាសាទ នៅលើចិញ្ចៀនស្ពាន់ និងប្រាក់ យើងបានឃើញនៅលើចិញ្ចៀន ខ្លះចំនួនប្រាសាទមានទៅដល់៥ ពោលគឺមួយ ធំនៅចំកណ្ដាល និងបួនទៀតនៅជ្រុង នីមួយៗនៃមុំ ។ ជាទូទៅប្រាសាទនាសម័យនោះ ច្រើនតែជាប្រាសាទទោល មិនមែនសាងសង់ជាក្រុមទេ ។ ប្លង់ប្រាសាទទាំងពីរប្រភេទនេះ ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនាសម័យហ្វូណន ហើយឆ្លុះបញ្ជាំងឲ្យឃើញនូវការវិវឌ្ឍផ្នែកស្ថាបត្យកម្មរួចមកហើយ ពីប្រាសាទទោលទៅដល់ក្រុមប្រាសាទ ដែលមានលក្ខណៈសាំញ៉ាំគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍។
ដោយសារតែប្រការនេះហើយ ទើបយើងត្រូវតែទទួលស្គាល់ថា គឺប្រាង្គប្រាសាទនាសម័យហ្វូណន ដែលបានឲ្យកំណើតទៅឲ្យប្រាសាទនាសម័យចេនឡា និងដើមសម័យអង្គរយ៉ាងប្រាកដ ។
ក្នុងឯកសារប្រវត្តិសិល្បៈខ្មែរ របស់លោក ប័សស៊ឺលិយេ ឬហ្គ្រោលីយេ មិនបានបញ្ជាក់អំពីវត្តមានរបស់ប្រាង្គប្រាសាទខ្មែរនាសម័យហ្វូណន ឬនគរភ្នំទេ ដោយសារគ្មានភស្ដុតាងជាក់ស្ដែង ។ នាដើមសតវត្សរ៍ទី២១នេះ បើសិនជាយោងទៅលើរបកគំហើញរូបចម្លាក់ប្រាសាទទាំងនោះ យើងអាចនិយាយបានថា ខ្មែរបានចេះសាងសង់ប្រាសាទរួចមកហើយមុនសតវត្សទី៦ និង៧ ។
ហេតុនេះនាដើមសម័យហ្វូណន មិនមែនខ្មែរមិនទាន់ចេះសាងសង់ប្រាង្គប្រាសាទតាមលំនាំនៃលោកធាតុវិទ្យាឥណ្ឌា ដើម្បីតម្កល់ព្រះទេវរូបជាទីគោរពសក្ការៈរបស់ខ្លួននោះទេ ទោះបីជា បូជនីយដ្ឋានទាំងនោះត្រូវបានដួលរលំ ឬត្រូវបានបាត់បង់អស់ក្ដី ៕ (កែសម្រួលដោយ ៖ បុប្ផា)
ចែករំលែកព័តមាននេះ