ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ៖ «វត្តភ្នំព្រះធាតុ» ស្ថិតនៅលើភ្នំមួយឈ្មោះភ្នំព្រះធាតុ មានប្រវត្តិយូរលង់ណាស់មកហើយ ទាក់ទងដល់ការផ្សព្វផ្សាយធម៌ព្រះពុទ្ធសាសនាមុនគេបង្អស់នៅកម្ពុជា និងជ្រោយឥណ្ឌូចិន ។ នេះជាការអះអាងរបស់ គណៈកម្មការវត្តភ្នំព្រះធាតុ…
ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ៖ «វត្តភ្នំព្រះធាតុ» ស្ថិតនៅលើភ្នំមួយឈ្មោះភ្នំព្រះធាតុ មានប្រវត្តិយូរលង់ណាស់មកហើយ ទាក់ទងដល់ការផ្សព្វផ្សាយធម៌ព្រះពុទ្ធសាសនាមុនគេបង្អស់នៅកម្ពុជា និងជ្រោយឥណ្ឌូចិន ។ នេះជាការអះអាងរបស់ គណៈកម្មការវត្តភ្នំព្រះធាតុ ដែលបានផ្តល់កិច្ចសម្ភាសន៍ ជាមួយភ្នាក់ងារកោះសន្តិភាព កាលពីពេល ថ្មីៗកន្លងទៅនេះ ។
ដោយសារតែទីតាំងភ្នំព្រះធាតុ មានប្រវត្តិយូរលង់ណាស់មកហើយ និងចង់ឲ្យតំបន់មួយនេះក្លាយជាតំបន់ទេសចរណ៍ដ៏លេចធ្លោផងនោះ គណៈកម្មវត្ត និងព្រះគ្រូចៅអធិការបានអំពាវនាវ ដល់ពុទ្ធបរិស័ទ និងអ្នកទេសចរអញ្ជើញទៅចូលរួមបច្ច័យកសាងវត្ត និងបែបន់តាមជំនឿ រួមទាំងទស្សនាកម្សាន្តទីតាំងដែលមានប្រវត្តិ យ៉ាងចំណាស់មួយនេះ ។ ភ្នំព្រះធាតុ ស្ថិតក្នុងភូមិច្រកកូវ ឃុំពាម ស្រុកសាមគ្គីមានជ័យ មានចម្ងាយជាង៣០គីឡូម៉ែត្រ ពីផ្លូវជាតិលេខ៥ ត្រង់ចំណុចផ្លូវបំបែកផ្សារត្រាច ស្រុកកំពង់ត្រឡាច។
តាមការនិទានរបស់លោកតា ប៊ុន សារិទ្ធ ហៅតាសម្បត្តិ អនុប្រធានគណៈកម្មការវត្តឱ្យដឹងថា ទីតាំងវត្តភ្នំព្រះធាតុកើតតាំងពីសម័យបុរាណកាលមកម្ល៉េះ ព្រោះនៅលើភ្នំនេះបានបន្សល់ទុកគ្រឹះប្រាសាទបុរាណមួយដែលអាចបញ្ជាក់ថា ទីតាំងភ្នំនេះបានកើតមុនសម័យអង្គរ៤-៥រយឆ្នាំ គឺតាំងពីសម័យគោកធ្លកមកម្ល៉េះ ។
កាលសម័យនោះគ្មានការគោរពព្រះពុទ្ធសាសសនាទេ តែពេលដែលព្រះបាទកោណ្ឌញ និងព្រះនាងលីវ យី យាងមកគ្រប់គ្រងដែនដី ព្រះអង្គបានចាត់ឲ្យនិមន្តភិក្ខុ២ អង្គ គឺភិក្ខុសោនរៈថេ និងភិក្ខុអុតរៈថេ ពីប្រទេសឥណ្ឌា ដើម្បីយកផ្សព្វផ្សាយសាសនាព្រះពុទ្ឋ មុនគេបង្អស់នៅជ្រោយឥណ្ឌូចិន ។
កាលណោះភិក្ខុទាំង២អង្គ បាននិមន្តតាមសំពៅមកចាប់ទីស្នាក់នៅដើម្បីផ្សព្វផ្សាយធម៌ព្រះពុទ្ឋមុនគេ គឺលើភ្នំព្រះធាតុនេះឯង ។ កាលពីជំនាន់នោះស្រុកយើងមានផ្ទៃទឹកធំល្វឹងល្វើយ មិនសូវមានដីទេ ដោយហេតុនេះហើយទើបនៅក្បែរ និងលើភ្នំនេះ មានបន្សល់ទុកស្លាកស្នាម និងឈ្មោះខ្លះពាក់ពន្ឋ័នឹងប្រវត្តិសាស្ត្រ ដូចជាឈ្មោះគោកសំពៅ , ដានជើងតាព្រេង, ល្អាងអុកគូទ និងហាត់ចំបាប់ជាដើម ។
លោកតាសម្បត្តិបញ្ជាក់ថានៅទីតាំងវត្តភ្នំព្រះធាតុមានបារមីសក្តិសិទ្ឋិណាស់ អ្នកដែលបានទៅបែបន់តែងសម្រេចបំណង ហើយទៅលាមាត់ លាបំណន់ មិនសូវលស់ថ្ងៃទេ ។ ខ្លះបន់ឲ្យកូនបានទៅប្រទេសក្រៅ ខ្លះបន់លក់ដីដាច់ ខ្លះបន់ឲ្យកូនប្រឡងជាប់ និងបន់ឲ្យជាពីជម្ងឺ ផ្សេងៗជាដើម ។ អ្នកដែលបន់បានសម្រេចតាមបំណងតែងទៅថ្វាយតង្វាយ មានដូចជាស៊ីម៉ង់ត៍ ដែក ឬបច្ច័យ សម្រាប់កសាងវត្ត ។ «ចាប់តាំងពីព្រះគ្រូចៅអធិការវត្តព្រះនាមតែម ម៉ាំ គ្រប់គ្រងមកមានការរីកចម្រើនច្រើនក្នុងវត្ត ដោយអ្នកបែបន់ បានសក្តិសិទ្ឋិ យកតង្វាយមកថ្វាយដើម្បី កសាងវត្ត គឺពុទ្ឋបរិស័ទមានជំនឿលើព្រះគ្រូចៅអធិការវត្ត ហើយបានចូលរូមបច្ច័យកសាងជាដើម ។
ដូច្នេះហើយពុទ្ឋបរិស័ទ និងភ្ញៀវទេសចរអញ្ជើញចូលទៅបែបន់សុំសេចក្តីប្រាថ្នា អ្វីមួយតាមចំណង់ចិត្ត និងទស្សនាកម្សាន្ត ព្រមទាំងចូលរួមតាមសទ្ឋាជ្រះថ្លា ក្នុងការកសាងវត្ត ក៏ដូចជាធ្វើឱ្យទីកន្លែងមានប្រវត្តិយូរលង់នេះបានស្ថិតស្ថិរយូអង្វែងតរៀងទៅ» ។
ជុំវិញការលើកឡើងពីប្រវត្តិវត្តភ្នំព្រះធាតុនោះ ប្រធានមន្ទីរវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈខេត្តកំពង់ឆ្នាំង លោកសុខ ធួក បញ្ជាក់ថា «នេះគ្រាន់តែជារឿងនិទាន មិនមែនជាប្រវត្តិសាស្ត្រកត់ត្រា យើងមិនឱ្យគាត់ខុសទេ ព្រោះជារឿងនិទានដែលនិទានតគ្នា ។ ប៉ុន្តែក៏អាចត្រូវខ្លះដែរ តាមប្រវត្តិព្រះសង្ឃមានមុនគេបង្អស់ គឺនៅលើវត្តភ្នំព្រះធាតុនេះឯង ប៉ុន្តែលើភ្នំនេះគ្មានអក្សរចារិកណា បានសរសេរបញ្ជាក់ពីប្រវត្តិឲ្យអ្នកជំនាន់ក្រោយបានដឹងនោះទេ»៕ (កែសម្រួលដោយ ៖ បុប្ផា)
ចែករំលែកព័តមាននេះ